Vermont

Başlığın diğer anlamları için Vermont (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.

Vermont
Eyalet
Bayrak Mühür
Ülke	Amerika Birleşik Devletleri
Başkent	Montpelier
En büyük şehir	Burlington
İdare
• Vali	Phil Scott (R)
• Vali vekili	David Zuckerman (D)
• Üst meclis	Vermont Senatosu
• Alt meclis	Vermont Temsilciler Meclisi
• Senatörler	Bernie Sanders (D) Peter Welch (D)
Yüzölçümü
• Toplam	24,923 km² (9,622 mil²)
• Kara	23,957 km² (9,249 mil²)
• Su	989 km² (381 mil²)
Rakım	300 m (900 ft)
En yüksek nokta	1,340 m (4,396 ft)
En alçak nokta	29 m (95 ft)
Nüfus  (2020)
• Toplam	643,503
• Yoğunluk	26,1/km² (67/mil²)
Zaman dilimi	UTC-05.00
• Yaz (YSU)	UTC-04.00
ISO 3166 kodu	US-VT
Resmî site vermont.gov

Vermont, ABD'nin eyaletlerinden birisidir. Ülkenin kuzeydoğu kesiminde, New England bölgesinde yer alır. Güneyde Massachusetts, doğuda New Hampshire, batıda New York ve kuzeyde de Québec'le çevrilidir.

Tarih

Vermont yöresinde önceleri avcılık ve balıkçılıkla geçinen Amerika Yerlileri yaşıyordu. Fransız kâşif Samuel de Champlain, 1609'da eyaletin kuzeybatı sınırındaki Champlain Gölünü buldu. Fransızlar 1666'da Isle La Motte'ta ilk sürekli Avrupalı yerleşimini kurdular. Hollandalı ve İngilizlerin de 18. yüzyılda yerleşimler kurdukları yöre 1763'te bütünüyle İngilizlerin denetimine girdi. New York ve New Hampshire'ın hak iddialarına karşın Vermontlular 1777'de bağımsız bir cumhuriyet kurdular. Vermont 1791'de 14. eyalet olarak ABD'ye katıldı. Daha sonra hızlı bir gelişme gösterdi, ama 1830'lardan sonra birçok kişi eyaletten ayrılarak ülkenin başka yerlerine göç etti. Amerikan İç Savaşı'nda (1861-1865) Vermont Pensilvanya'nın kuzeyinde çarpışmaya sahne olan tek eyaletti.

Coğrafya & iklim

Apalaş dağ sisteminin bir parçası olan Green Dağları, eyaletin neredeyse tamamını kaplar. Eyaletin en yüksek noktası olan Mansfield Dağının denizden yüksekliği 1.339 m'dir. Eyaletin yalnızca %15'i verimli, düz araziden oluşur. Irmakların çoğu Champlain Gölüne dökülür; bütünüyle eyalet içinde yer alan yaklaşık 400 göl vardır.

İklim genelde soğuktur, daha sıcak olan güneyiyle, kuzey bölgeleri arasında bariz sıcaklık farklılıkları vardır. Kış aylarında sıcaklık -37 °C ya da altına düşebilir (en düşük sıcaklık -46 °C (1933) olarak saptanmıştır), yazın da sıcaklık 30 °C'nin üstüne çıkmaz.

Demografi & kültür

2005 tahmini nüfusu 623.050 olan Vermont'ta, Beyazların toplam nüfus içindeki payı %98'dir. 50 ABD eyaleti arasında beyaz nüfusun en yoğun olduğu ikinci eyalettir. New England'ın İngiliz ve Protestan Yankee kültürünün uzantısı olmakla beraber, eyaletin kültür yaşamında zamanla öbür etnik gruplar; Fransızlar ya da Fransız kökenli Kanadalılar, İtalyanlar ve Polonyalılar da önem kazanmıştır.

Ekonomi

Mandıracılığın temel tarımsal etkinlik olduğu Vermont'ta, turizm en önemli ekonomik faaliyettir. Yazın orman ve dağları, kışın da çok sayıda kayak merkezi birçok ziyeretçiyi eyalete çeker. Turizmin ekonomik üretim içindeki payı %27'dir. Mermer, granit, asbest, akçaağaç şurubu üreticiliği ve arduvaz madenciliği de önem taşır.

Dış bağlantılar

Genel

• Curlie'de Vermont (DMOZ tabanlı)
• Vermont Amerika'nın En Sağlıklı Eyaleti (İngilizce)6 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Devlet

• Vermont Web Sitesi (İngilizce)6 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Enerji ve Istatistik Bilgileri (İngilizce)
• Vermont Tarımı (İngilizce)4 Haziran 2003 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Vermont Eyaleti ile ilgili bilgiler (İngilizce)10 Ağustos 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Harita ve demografik bilgiler

• Deprem Tarihcesi, Vermont (İngilizce)24 Eylül 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• USGS coğrafi, ve diğer bilimsel kaynaklar (İngilizce)5 Şubat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Turizm ve eğlence

• Vermont Turizm Bakanlığı (İngilizce)7 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Vermont tatilinizi planlayın (İngilizce)6 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Ticaret

• Vermont Ticaret Odası (İngilizce)7 Ocak 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• VermontBusiness.com (İngilizce)

Kültür & tarih

• Vermont Kızılderili Müze ve Kültür Merkezi (İngilizce)
• Merkezi Vermont: Yeşil Dağların Kalbinde Tarihi araştırın, bir Ulusal Park Servisi Paylaştığımız Mirası keşfedin (ingilizce)13 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Vermont Sanat Konseyi (İngilizce)26 Temmuz 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Vermont Tarih Kurumu (İngilizce)8 Ağustos 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..

Online medya

• Özgür Radyo Vermont (İngilizce)14 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Vermont Webcam listesi (İngilizce)15 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.