Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin ardından Rus dış göçü

Vikipedi, özgür ansiklopedi

2022'de Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin ardından aynı yılın mart ayının ortasına kadar 300.000, ağustos ayının sonuna kadar 500.000 ve ek olarak ekim ayının başında 400.000[1] olmak üzere toplamda 900.000 Rus vatandaşının ve Rusya'da yaşayan kişinin Rusya'yı terk ettiği tahmin ediliyor. Bu sayıya ekonomik göçmenler, vicdani retçiler ve sığınma hakkı talebinde bulunanlar dahildir.[2][3][4][5][6]

Göç nedenleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Daha fazla bilgi: 2022 Rusya savaş sansür yasaları, 2022 Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin ekonomik etkisi ve 2022 Rus seferberliği
Çekya'da yaşayan Rusların Ukrayna'daki savaşa karşı düzenledikleri protesto. Rusya'dan kaçan insanlar çoğunlukla genç ve eğitim görmüş kişilerdir.[7]

En az üç adet Rus göç dalgası yaşandı.[8]

Birinci dalga[değiştir | kaynağı değiştir]

İlk dalgada Rusya Ukrayna'yı işgal ettikten hemen sonra gazeteciler, politikacılar ve teknoloji firmalarında alışan kişiler kaçtı. Birçoğu ifade özgürlüğünün kısıtlanması sonucu uygulanabilecek cezai yaptırımlardan kaçmaya çalıştı. Mart ayında Başkan Vladimir Putin, Rus askerî operasyonları hakkında "sahte haberler" yayımlama suçuna 15 yıla kadar hapis cezası getirdi.[9] Ordu hakkında "sahte" bilgileri yasaklayan yasalar uyarınca Mayıs 2022'ye kadar 2.000'den fazla kişi cezaya çarptırıldı.[10] Voronej Oblastı Yasama Meclisi Komünist Parti milletvekili Nina Belyayeva, işgal aleyhine konuştuğu için aldığı cezai yaptırım ve hapis tehditleri nedeniyle Rusya'dan kaçtığını belirtti.[11]

“ Şimdi ayrılmanın daha iyi olduğunu fark ettim. Ceza davasının dosyası bir kere açıldığında [her şey için] çok geç olabilirdi. „

—Nina Belyayeva, Rusya Federasyonu Komünist Partisi milletvekili

Aynı şekilde gazeteci Boris Grozovski, "Biz mülteciyiz. Şahsen ben Rusya'da savaş karşıtı bildiriler dağıttığım için polis tarafından aranıyordum... Mermilerden, bombalardan, füzelerden değil hapishaneden kaçtık. Şu an yazdıklarımı Rusya'dayken yazsaydım kesinlikle 15-20 yıl hapis cezasına çarptırılırdım." diyerek Rusya'daki medya sansürüne dikkat çekti.[12] Aktris Çulpan Hamatova, Ukrayna'daki savaş aleyhine bir imza kampanyasına katıldıktan sonra sonra Letonya'ya sığındı. "Geri dönmemin istenmeyeceği bana açıkça söylendi" ve "Hain olmadığımı biliyorum. Vatanımı çok seviyorum" dedi.[13] Bolşoy Balesi balerini Olga Smirnova, savaşı protesto etmek için Rusya'dan ayrıldı ve kariyerine Hollanda'da devam etme kararı aldı.[14] Teknoloji çalışanlarına gelince, uzaktan çalışma hakkına sahip birçoğu için çalışma şartı olarak Rusya'yı terk etmek zorunda kalacakları açıkça belirtildi. Bir Rus bilişim teknolojileri ticaret grubuna göre, işgalin ilk ayında yaklaşık 50.000-70.000 bilişim çalışanı ülkeyi terk etti.[8]

Ukrayna'nın işgalinden sonra Rusya'yı terk eden Ruslar arasında pop şarkıcısı Alla Pugaçeva, komedyen Maksim Galkin,[15] muhabir Aleksandr Nevzorov, diplomat Boris Bondarev, politikacı ve ekonomist Anatoli Çubays, iş adamı Oleg Tinkov ve rapçi Oxxxymiron da vardı.[16]

İkinci dalga[değiştir | kaynağı değiştir]

Temmuz 2022'de göçün ikinci dalgası başladı ve bu dalga daha genel olarak göç etmeye hazırlanmak için daha uzun süreye ihtiyacı olan orta sınıf çalışanlardan, çocuklarının eğitim döneminin bitmesini beklemek zorunda kalan ebeveynlerden ve üst sınıf insanları içeriyordu.[8]

Haziran ayında, yaklaşık 15.000 milyonerin 2022'de Rusya'yı terk ettiği tahmin ediliyor.[17]

Üçüncü dalga[değiştir | kaynağı değiştir]

Putin'in 21 Eylül'de kısmi seferberlik ilan etmesinin ardından tahminen yüzbinlerce erkek vatandaşın[18] kaçması sonucu göçün üçüncü dalgası başladı.[19] Duyurudan sonraki ilk hafta 98.000 Rus Kazakistan'a kaçtı.[20] Yalnızca 24 Eylül'de 8.500'den fazla Rus, bir önceki cumartesi gününe göre %62'lik bir artışla Finlandiya'ya kara yoluyla girdi.[21] Ertesi gün, Rus arabalarının Gürcistan sınırında 30 kilometreden fazla bir kuyruk oluşturduğu,[22] Kostanay ve Batı Kazakistan bölgelerini çevreleyen kontrol noktalarında da uzun kuyruklar oluştuğu bildirildi.[23]

Yalnızca bu üçüncü dalgada, yaklaşık 300.000 Rus vatandaşı 27 Eylül'den önce Rusya'yı terk etti[24] ve bu sayı 4 Ekim'de 400.000'e yaklaştı.[1] Seferberlik ilanından bu yana zorunlu askerlikten kaçan kaçan sayısının 700.000 olduğu tahmin ediliyor.[25] Kaçanların birçoğu Kazakistan, Sırbistan, Türkiye, Birleşik Arap Emirlikleri, Gürcistan ve Finlandiya'ya gitti.[26]

Putin, seferberlik sürecinde teslim olma ve firar da dahil savaş zamanı eylemlerine 15 yıla kadar hapis cezası getiren bir kararname imzaladı.[27][28]

Aktör Artur Smolyaninov, Ekim 2022'de Rusya'dan kaçtı. Rusya'dan ayrıldıktan sonra savaş karşıtı açıklamalarda bulunduğu için "sahte haber" yasaları uyarınca ordunun "itibarını sarsmakla" suçlandı.[29]

Varış noktaları[değiştir | kaynağı değiştir]

Rus vatandaşları tarafından seçilen varış noktaları arasında ikamet arayan 100.000'den fazla[30] Rus'un bulunduğu Türkiye yer alıyor ve birçok Rus vatandaşı Antalya'ya uçmak için Türk Hava Yolları'nı kullanıyor.[31] Gürcistan ve Ermenistan da büyük rakamlar alan ülkeler arasında.[32][33][34][35] Nisan ayı başlarında tahminen 100.000 Rus Gürcistan'a ve 50.000 kişi de Ermenistan'a kaçtı.[36][37] 2022'de 104.000 Rus vatandaşı Sırbistan'daki ikametlerini onaylattı.[38]

Latin Amerika'da vize alma kolaylığı, ülke sınırları içinde doğan bebeklere otomatik vatandaşlık hakkı ve ücretsiz sağlık hizmeti nedeniyle 5.000 hamile Rus kadın[39] Arjantin'e göç etti.[40]

Diğer önemli varış noktaları arasında Azerbaycan, Birleşik Arap Emirlikleri, Yunanistan, Bulgaristan, Romanya,[41] Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, İspanya, İsrail, Tacikistan, Moğolistan, Latin Amerika ülkeleri, Baltık ülkeleri ve Amerika Birleşik Devletleri bulunmaktadır.[6][42]

İşgalin ardından Avrupa ülkelerinin çoğu hava sahalarını Rus uçuşlarına kapattığı için, ülkeyi terk etmek isteyen Ruslar sık sık Kafkaslar üzerinden dolaşmak veya karadan yollar bulmak zorunda kaldılar. 25 Mart'ta, Sankt-Petersburg ve Helsinki arasındaki yüksek hızlı demiryolu, Finlandiya devlet demiryolu işletmecisi VR tarafından askıya alındı ve Rusya ile Avrupa Birliği arasındaki son direkt tren rotası da kapatılmış oldu.[43] Rus hükûmeti tarafından yolcular için geçerli bir vize ve AB tarafından tanınan COVID-19 aşı sertifikası istendiğinden, rota daha önce Rus vatandaşları, özellikle de Finlandiya ile zaten iş veya ikamet yoluyla bağlantısı olanlar için Rusya'dan önemli bir çıkış noktası görevi görüyordu.[44][45]

Letonya ve Çekya gibi bazı AB ülkeleri, Rus vatandaşlarının vize işlemlerini askıya alarak Rusya'dan çıkışlarını zorlaştırdı.[46] Türkiye ise Rus vatandaşlarının iki aya kadar ülkede vizesiz kalmasına izin verdi.[35] Finlandiya, Polonya ve Baltık ülkeleri Letonya, Litvanya ve Estonya seferberlikten kaçan Ruslara sığınma hakkı vermeyeceklerini açıkladılar.[24] Buna karşılık Almanya, Ukrayna ile savaşa girmek istemeyen asker kaçaklarına ve Rus muhaliflere sığınma teklif etti.[47]

İki Rus vatandaşı, küçük bir tekneyle Alaska'ya yelken açtıktan sonra Amerika Birleşik Devletleri'ne sığınma talebinde bulundu.[48]

Rus vatandaşlarını taşıyan en az beş yat bir dizi Güney Kore limanına girmeye çalıştı ancak yalnızca iki Rus yolcunun ülkeye girişine izin verildi.[49][50]

Kazakistan'daki otel odalarının ve Airbnb'lerin çoğu birkaç gün içinde Rus göçmenlere satıldı.[51]

Göçmenlerin karşılaştığı zorluklar[değiştir | kaynağı değiştir]

Uluslararası Af Örgütü, Avrupa Birliği'ne Schengen vizesiyle giren gazeteci, insan hakları aktivisti vb. birçok Rus siyasi göçmenin 90 gün sonra ülkelerine geri dönmek istemedikleri için yasadışı göçmen olduklarını belirtti. Ayrıca, Rusya'da bulunan veya Rusya'dan güvenli olmayan diğer ülkelere (örneğin BDT ülkelerine) göç etmiş olan birçok Rus muhalif ve sivil toplum temsilcisi Schengen vizesine sahip değil ve vize almakta zorluk çekmektedirler. Bu bağlamda, 25 Mayıs 2022 tarihinde Uluslararası Af Örgütü, Almanya hükûmetini Putin rejimi tarafından zulüm gören Ruslar için insani kabul programını (Almanca: humanitäre Aufnahmeprogramme) genişletmeye teşvik etti. Bu program, iltica işlemlerini, geçici oturma ve çalışma izinlerinin verilmesini içermelidir.[52]

Etki[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaçanların genellikle genç ve iyi eğitimli profesyoneller olması bazı ekonomistlerin Rusya'daki beyin göçünün kötüleştiğini öne sürmelerine yol açtı.[6] 50.000'den fazla Rus bilişim uzmanı Rusya'yı terk etti.[53]

Tepkiler[değiştir | kaynağı değiştir]

Gürcistan[değiştir | kaynağı değiştir]

Ukrayna'da savaşın patlak vermesinden bu yana yaklaşık 200.000 Rus vatandaşı Rusya'dan Gürcistan'a kaçtı, bunların 60.000'i ülkede kalırken diğerleri Türkiye ve Ermenistan'a geçti. Göçün zirve noktası kısmi seferberlik açıklamasından sonra yaşandı.[54]

Göçün Gürcistan ekonomisinin daha hızlı büyümesine ve Gürcü larisinin istikrarlı bir şekilde güçlenmesine yardımcı olduğu bildirildi.[55] Bununla birlikte, Rusların gelişinin Tiflis'te konut fiyatlarının da fırlamasına neden olduğu bildirildi. Kasım 2022'de ortalama konut fiyatları 1 yıl öncesine göre %210 daha fazla arttı. Bu artışın en önemli faktörü genellikle varlıklı olan Rus göçmenlerin apartman daireleri için Gürcülerden çok daha yüksek meblağlar ödemeye hazır olmalarıdır. Bu durum yerel halk için kirayı karşılanamaz hale getirerek, Ruslar ve Gürcüler arasında, Rus-Gürcü Savaşı sonrası Gürcistan topraklarının %20'sinin Rusya tarafından işgal edilmesinden kaynaklanan tansiyonu daha da arttırdı.[56][57]

Diğer gerilim nedenleri ise Rus göçmenlerin agresif davranması, Rusça hizmet verilmesini, Rus rublesi ile ödeme yapılmasına izin verilmesini vb. talep etmesidir.[58] Arabalarındaki Z işaretleri nedeniyle Gürcistan'a girişlerine izin verilmediğinden şikayet eden Rus kullanıcılarının Rusya-Gürcistan sınırını geçen büyük bir Telegram grubundan paylaşılan görüntüleri Gürcistan ve Ukrayna'da viral oldu.[58]

Ekim 2022'de Rus vatandaşları için vize zorunluluğu getirilmesini talep eden küçük çaplı protestolar düzenlendi ve iktidardaki Gürcü Rüyası partisi böyle bir adımın "mantıksız" olacağını söyledi.[59]

Federal Güvenlik Servisi, göçmen dalgasının ortasında Gürcistan'a sızmaları için ajanlar gönderdi.[60]

İsrail[değiştir | kaynağı değiştir]

Savaş sırasında İsrail'e çoğunlukla Ukrayna'daki Yahudi mültecilerin göç etmesi beklense de İsrail, Rusya'dan daha fazla göçmen aldı. İsrail, Ukraynalı göçmenler için "Geri Dönüş Yasası"nı gevşetirken, bu önlem vatandaşlık başvuru sürecini başlatırken turist vizesi almak zorunda olan Rus göçmenleri kapsamadı.[61]

Kazakistan[değiştir | kaynağı değiştir]

Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, Kazakistan'ın kaçan Ruslara yardım edeceğini belirterek, "çoğu mevcut umutsuz durum nedeniyle ülkeyi terk etmek zorunda kalıyor" dedi.[62]

Aralık 2022'de Kazakistan'ın seferberlikten kaçan eski bir cumhurbaşkanlığı muhafızı olan Rus vatandaşını sınır dışı ettiği bildirildi; Kazakistan, kasım ayı sonlarında sığınma talebini reddederken, insan hakları aktivistleri, ülkenin mültecilere ilişkin yasasının onun Kazakistan'da kalmasına izin verdiğini söylediler. Avukatlar ise ret kararına itiraz etti.[63]

Rusya[değiştir | kaynağı değiştir]

16 Mart'ta Başkan Vladimir Putin, Batı'nın "onları beşinci kol olarak kullanmak istediğini" ve Rusların her zaman "gerçek vatanseverleri pislik ve hainlerden ayırt edebileceklerini" iddia ederek Rus "hainlerine" yönelik bir uyarı yayımladı.[64][65]

Bazı uzmanlar Putin'in öfkesinin Rus seçkinleri ve özellikle Rus oligarklar arasında sadakatsizlik olarak algıladığı şeye yönelik olduğunu söylese de, sözcü Dmitri Peskov'un bir sonraki gün Reuters'a onayladığı gibi, Kremlin yetkililerinin açıklamaları ülkeden kaçanları da geniş çapta "hain" olarak etiketliyordu.

"Böylesine zor zamanlarda… Pek çok insan gerçek yüzünü gösteriyor… Kendileri hayatımızdan çıkıyorlar. Bazıları görevlerini bırakıyor. Bazıları aktif iş hayatını bırakıyor. Bazıları ülkeyi terk eder ve başka ülkelere taşınır. Bu temizlik böyle olur.[66][67]

Ukrayna[değiştir | kaynağı değiştir]

23 Mart'ta Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski, Rusları Ukrayna'daki savaşı vergileriyle finanse etmemeleri için göç etmeye çağırdı.[68]

Ağustos ayında Zelenski, Rusların "fikirlerini değiştirene kadar kendi dünyalarında yaşamaları gerektiğini" belirterek Batı ülkelerine, savaşa karşı olanlar da dahil olmak üzere tüm Rus vatandaşlarının kendi ülkelerine girişlerini yasaklamaları çağrısında bulundu.[69]

Amerika Birleşik Devletleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Amerika Birleşik Devletleri, işgalin başlangıcından bu yana Rusların sığınma başvurularını alırken, artan yasadışı giriş eğilimine karşı uyarıda bulundu. Key West, Florida'da bir kiralık tekneye Rus vatandaşları tarafından yapılan akın İç Güvenlik Bakanlığı tarafından bir "ulusal güvenlik olayı" olarak nitelendirildi ve yakalanan göçmenlerin daha sonra sınır dışı edilmeleri planlandı.[70]

27 Eylül 2022'de Beyaz Saray basın sekreteri Karine Jean-Pierre, ülkelerinden kaçan Rus erkekleri Amerika Birleşik Devletleri'ne sığınma başvurusu yaparak askere alınmaktan kaçınmaya teşvik etti.[71]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ a b van Brugen, Isabel (4 Ekim 2022). "Putin's Mobilization Backfires as 370,000 Flee Russia in Two Weeks". Newsweek (İngilizce). 4 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2023. 
  2. ^ Kantchev, Georgi; Gershkovich, Evan; Chernova, Yuliya (10 Nisan 2022). "Fleeing Putin, Thousands of Educated Russians Are Moving Abroad". The Wall Street Journal. 12 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2023. 
  3. ^ Demytrie, Rayhan (13 Mart 2022). "Russia faces brain drain as thousands flee abroad". BBC News. Tbilisi, Georgia. 14 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2023. 
  4. ^ Bershidsky, Leonid (15 Mart 2022). "Russia's Brain Drain Becomes a Stampede for the Exits". Bloomberg. 16 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2023. 
  5. ^ "Russia's war migrants find mixed reception in Georgia". Japan Times. 4 Nisan 2022. 10 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2023. 
  6. ^ a b c "Who are the Russians leaving their country?". Deutsche Welle. 5 Nisan 2022. 7 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2023. 
  7. ^ "'We realized that there's no way we can return': Russia's best and brightest are leaving the country in record numbers. 6 young Russians explain why they left". Fortune. 20 Ağustos 2022. 31 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2023. 
  8. ^ a b c Gilchrist, Karen. "A second wave of Russians is fleeing Putin's regime". CNBC (İngilizce). 23 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2023. 
  9. ^ "Even Russia's Kremlin-backed media is going off message and beginning to question Putin's war on Ukraine". Fortune (İngilizce). 11 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2023. 
  10. ^ Zitser, Joshua (23 Mayıs 2022). "Video shows defiant Russian audience chanting 'fuck the war' at St Petersburg concert". Business Insider Africa (İngilizce). 23 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2023. 
  11. ^ Belyayeva, Nina (8 Nisan 2022). "'If I Didn't Speak Out, I Wouldn't Be a True Christian'". The Moscow Times. 9 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2023. 
  12. ^ "'We are refugees': Russians flee rising authoritarianism". Al Jazeera. 8 Mart 2022. 9 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2023. 
  13. ^ "Russian Actress Chulpan Khamatova In Exile Following Criticism Of Ukraine War". RFE/RL. 21 Mart 2022. 21 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2023. 
  14. ^ Прима-балерина Ольга Смирнова покинула Большой театр из-за войны [Baş balerin Olga Smirnova savaş nedeniyle Bolşoy Tiyatrosu'ndan ayrıldı]. svoboda.org (Rusça). Svoboda radio. 17 Mart 2022. 22 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2023. 
  15. ^ "Why it's such a big deal that Alla Pugacheva, 'the tsarina of Russian pop,' came out against the war in Ukraine". The Conversation. 29 Eylül 2022. 22 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2023. 
  16. ^ "Russian prosecutor asks court to declare anti-war rapper's work 'extremist' - media". Reuters. 30 Ağustos 2022. 5 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2023. 
  17. ^ "Russia is 'hemorrhaging' millionaires". 14 Haziran 2022. 15 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2023. 
  18. ^ "Thousands of Russians Flee Military Mobilization as Anti-War Protests Erupt". VOA (İngilizce). 25 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2023. 
  19. ^ Pavlova, Uliana; Lister, Tim (21 Eylül 2022). "Sharp rise in demand for flights – and in fares – out of Moscow after Putin announces 'partial mobilization'". CNN. 21 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2023. 
  20. ^ "98,000 Russians fled to Kazakhstan amid Putin's mobilization announcement". PBS NewsHour (İngilizce). PBS. 27 Eylül 2022. 27 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2023. 
  21. ^ McCarthy, Katharina Krebs,Radina Gigova,Simone (25 Eylül 2022). "Protests, drafting mistakes and an exodus: Putin's mobilization off to chaotic start". CNN (İngilizce). 26 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2023. 
  22. ^ "Ukraine war: Hundreds arrested as Russian draft protests continue". BBC News. 25 Eylül 2022. 26 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2023. 
  23. ^ "Kazakhstan: Russians crush in to escape mobilization | Eurasianet". 26 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2023. 
  24. ^ a b "As masses flee Russia to avoid conscription, European neighbours grapple with whether to let them in". CBC News. 27 Eylül 2022. 11 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2023. 
  25. ^ "Factbox: Where have Russians been fleeing to since mobilisation began?". Reuters (İngilizce). 6 Ekim 2022. 24 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2023. 
  26. ^ "Over 194,000 Russians flee call-up to neighboring countries". AP NEWS. 27 Eylül 2022. 27 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2023. 
  27. ^ "Russian Lawmakers Approve Long Jail Terms for Military Surrender, Refusal to Serve". The Moscow Times. 20 Eylül 2022. 2 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2023. 
  28. ^ "Russia stiffens penalty for desertion; replaces top general". Al Jazeera. 24 Eylül 2022. 22 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2023. 
  29. ^ "На актера Артура Смольянинова составили протокол о «дискредитации» армии. Недавно он дал интервью «Медузе»". Meduza (Rusça). 17 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2023. 
  30. ^ Spicer, Jonathan (16 Nisan 2022). "Ukraine working with Turkey, understands parallel ties to Russia, Ukrainian diplomat says". Reuters (İngilizce). 2 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2023. The diplomat cited data showing more than 100,000 Russians had arrived in Turkey and sought residence documents since the war began 
  31. ^ Petchenik, Ian (22 Eylül 2022). "Where are flights leaving Russia going?". Flightradar24 Blog. 23 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  32. ^ "Putin's warning to anti-war Russians evokes Stalinist purges". NPR. 17 Mart 2022. 7 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2023. 
  33. ^ Plantan, Elizabeth; Henry, Laura A. (31 Mart 2022). "Analysis | Putin called fleeing Russians 'traitors.' Who's actually leaving?". Washington Post. ISSN 0190-8286. 4 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2023. 
  34. ^ Najibullah, Farangis (14 Mart 2022). "Fearing Fallout From Putin's War, Russians Flee Abroad". RadioFreeEurope/RadioLiberty. 21 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2023. 
  35. ^ a b Gessen, Masha (17 Mart 2022). "The Russians Fleeing Putin's Wartime Crackdown". The New Yorker. 27 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2023. 
  36. ^ "Minister: some 50,000 people relocate to Armenia". arka.am. 8 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2023. 
  37. ^ "Is Putin's war spreading?". The Spectator. 25 Mart 2022. 29 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2023. 
  38. ^ Vukadinović, Dejana (9 Kasım 2022). "Novi đaci iz Rusije i Ukrajine u srpskim školama: Privremeni dom za jedne, novi život za druge". BBC News (Sırpça). 9 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2023. 
  39. ^ "'Why I, a Russian, went to Argentina to give birth'". BBC News (İngilizce). 25 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2023. 
  40. ^ "In Argentina, the Russian baby 'boom' is worrying the government". Le Monde.fr (İngilizce). 18 Şubat 2023. 25 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2023. 
  41. ^ "Cetățeni ruși intră în România cu acte de refugiați ucraineni". 23 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2023. 
  42. ^ "'We had no choice': over 8,000 Russians seek US refuge in six-month period". The Guardian. Associated Press. 12 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2023. 
  43. ^ MacDougall, David (28 Mart 2022). "End of the line in Finland for last direct EU-Russia train link Access to the comments". Euronews. 7 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2022. 
  44. ^ "Russians pack trains into Finland as sanctions bite". France24. 4 Mart 2022. 5 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2023. 
  45. ^ "Russians take trains to Finland, one of few remaining escape routes". Yle. 4 Mart 2022. 9 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2023. 
  46. ^ "'Scared to stay': Why some rushed to leave Russia after war". Al Jazeera. 5 Mart 2022. 9 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2023. 
  47. ^ "Germany signals willingness to take in Russians fleeing Ukraine war conscription". Deutsche Welle. 22 Eylül 2022. 20 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2023. 
  48. ^ "Two Russians sail to Alaska seeking asylum in US". BBC News (İngilizce). 6 Ekim 2022. 6 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2023. 
  49. ^ Lee, Yeon-woo (12 Ekim 2022). "23 Russian nationals fleeing Putin's draft order on yachts attempt to enter Korea". The Korea Times (İngilizce). 12 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2023. 
  50. ^ Shin, Hyonhee (13 Ekim 2022). "Russians fleeing Putin's call-up sail to S.Korea, most denied entry". Reuters (İngilizce). 1 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2023. 
  51. ^ "This small nation has been under Putin's thumb for years. Now they may be breaking free". ABC News. 28 Ekim 2022. 28 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2023. 
  52. ^ "Deutschland: Russische und Belarusische Menschenrechtsverteidiger innen brauchen Schutz" (Almanca). Amnesty International. 25 Mayıs 2022. 28 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2023. 
  53. ^ "170K Russian IT Specialists Could Emigrate by April – Industry". The Moscow Times. 22 Mart 2022. 12 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2022. 
  54. ^ "Economy Minister says "no threat" from Russian capital in 1% of businesses in country". Agenda.ge. 30 Aralık 2022. 30 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2022. 
  55. ^ "These economies are booming as Putin's war drives migrants and money out of Russia". Agenda.ge. 25 Kasım 2022. 25 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2023. 
  56. ^ "'I don't want to shoot anybody': war-averse Russians seek sanctuary in Georgia". Reuters. 10 Ekim 2022. 26 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2023. 
  57. ^ "Russian Runaways Vow to Fight Back Against 'Parasite' Putin". Daily Beast. 23 Ekim 2022. 26 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2023. 
  58. ^ a b Parulava, Dato (19 Ekim 2022). "Georgians bristle at the Russian influx". Politico. 19 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2022. 
  59. ^ "222,274 people came to Georgia from Russia in September". JAM News. 20 Ekim 2022. 20 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2023. 
  60. ^ Lomsadze, Giorgi. "Spy's confession sheds light on Russian espionage in Georgia". Eurasianet. 8 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2023. 
  61. ^ "Israel faces a bigger influx of Russian Jews than Ukrainian Jews | TRT World". www.trtworld.com. 15 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2023. 
  62. ^ "Kazakh President Urges Calm and Care for Russians Fleeing Mobilization". The Diplomat. 27 Eylül 2022. 22 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2023. 
  63. ^ "Kazakhstan Reportedly Returns Former Presidential Guard to Russia". The Moscow Times. 30 Aralık 2022. 30 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  64. ^ "Putin warns Russia against pro-Western 'traitors' and scum". Reuters. 16 Mart 2022. 24 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2023. 
  65. ^ Kolotilov, Vasiliy; King, Laura King (1 Nisan 2022). "Fleeing Putin's Russia: Exiles search for new identity, but find new problems". Los Angeles Times. 2 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2023. 
  66. ^ "Kremlin: many people in Russia are behaving like traitors". Reuters. 17 Mart 2022. 6 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2023. 
  67. ^ Smith, Alexander (17 Mart 2022). "'Scum and traitors': Under pressure over Ukraine, Putin turns his ire on Russians". www.nbcnews.com. 17 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2023. 
  68. ^ "Zelenskyy told Russian people to leave Russia if they could to deprive Putin of tax money for the war". Business Insider. 24 Mart 2022. 14 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2023. 
  69. ^ "Zelensky calls on West to ban all Russian travelers". The Washington Post. 8 Ağustos 2022. 20 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2023. 
  70. ^ Craig, Tim; Sacchetti, Maria (4 Nisan 2022). "Migrants from Russia are smuggled into Key West by boat, officials say". Washington Post. 5 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2023. 
  71. ^ "White House: U.S. welcomes Russians seeking asylum". Reuters. 27 Eylül 2022. 14 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2023. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Rusya%27nın_Ukrayna%27yı_işgalinin_ardından_Rus_dış_göçü&oldid=30226985" sayfasından alınmıştır