2022 Yılan Adası seferi

Koordinatlar: 45°15′18″K 30°12′15″D / 45.25500°K 30.20417°D / 45.25500; 30.20417
Vikipedi, özgür ansiklopedi
(Yılan Adası Muharebesi sayfasından yönlendirildi)
2022 Yılan Adası seferi
Rusya'nın Ukrayna'yı işgali

Yılan Adası, 2008
45°15′18″K 30°12′15″D / 45.25500°K 30.20417°D / 45.25500; 30.20417
Tarih24 Şubat - 30 Haziran 2022
(4 ay, 6 gün)
Bölge
Sonuç

Ukrayna zaferi[1][2]

  • Rusya, 24 Şubat - 30 Haziran tarihleri arasında Yılan Adası'nı işgal etti.
  • 7 Temmuz'a kadar Rusya adayı bombaladı.
Taraflar
Rusya Rusya Ukrayna Ukrayna
Çatışan birlikler

 Rusya Silahlı Kuvvetleri

Devlet Sınır Muhafızları[3]
 Ukrayna Silahlı Kuvvetleri

Güçler

1 füze kruvazörü

1 devriye gemisi

Ukrayna'ya göre:
13 sınır muhafızı
Rusya'ya göre:
82 asker (24 Şubat)
16 tekne (25 Şubat)
Kayıplar
Ukrayna'ya göre:
4 "Raptor" teknesi
"Serna" sınıf çıkarma gemisi
"Vasily Bekh" römorkör
3 hava savunma sistemi
1 Mi-8 askerli helikopter
3 Pantsir füze sistemi
Ukrayna'ya göre:
1 arama kurtarma botu ve
13 sınır muhafızı ele geçirildi
Rusya'ya göre:
6 bot batırıldı
82 asker ele geçirildi

Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin ilk günü olan 24 Şubat 2022'de Rus Donanması, Karadeniz'de bir Ukrayna adası olan Yılan Adası'na saldırdı ve tüm garnizonu ile birlikte adayı ele geçirerek adayı askeri işgale başladı. Rus kruvazörü Moskva'nın telsizden adanın garnizonuna teslim olmalarını talep ettiği ve yanıt olarak "Rus savaş gemisi, siktir git" dendiği bir ses klibi, garnizonun ölümleriyle ilgili ilk yanlış raporlarla birlikte viral hale geldiğinde, saldırı geniş çapta duyuruldu.[4][5] Daha sonra garnizonla birlikte askerleri tahliye etmeye çalışan sivil bir arama kurtarma gemisinin de ele geçirildiği ortaya çıktı. Gemi, mürettebatı ve en az bir asker daha sonra esir takasıyla serbest bırakıldı.

Adanın ele geçirilmesinin ardından Ukrayna, adada ve çevresinde Rus kuvvetlerine karşı bir sefer başlattı ve Rus deniz kuvvetlerine karşı gemisavar füzeleri ve adadaki Rus mevzilerine karşı hava, topçu ve füze saldırıları düzenledi. Rusya daha sonra 30 Haziran 2022'de adadan çekildi ve adanın 126 günlük askeri işgaline son verdi. Adaya yönelik Rus bombardımanı bundan sonra da devam etti ve bildirildiğine göre Ukrayna ordusunda kayıplara neden oldu. Bu iddia Ukrayna tarafından inkar edildi.

Arka plan[değiştir | kaynağı değiştir]

Yılan Adası, Ukrayna'nın güney kıyılarında, Romanya kıyılarından 45 kilometre uzaklıkta ve Karadeniz'deki Ukrayna karasularının güney sınırında bulunan, 1 kilometrekareden daha az büyüklükte kayalık bir adadır.[6][7][8] Bu konum, onu stratejik olarak önemli kılıyor ve onu kontrol edenin Odessa'yı ablukaya almasına ve Köstence bölgesi de dahil olmak üzere Karadeniz'in büyük bölümlerine hakim olmasına izin veriyor. Ada ayrıca, projelendirdiği münhasır ekonomik bölge içinde önemli hidrokarbon rezervleri olduğu için ekonomik öneme sahiptir.[9] Adanın tek yerleşim yeri olan Bile 2007'de kuruldu.[10]

Ağustos 2021'de, Rus kuvvetleri Ukrayna çevresinde yığılırken, Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski adada bir basın toplantısı düzenledi ve şunları söyledi: "Bu ada, topraklarımızın geri kalanı gibi Ukrayna toprağıdır ve onu tüm gücümüzle savunacağız."[8]

Rusya tarafından ele geçirilme[değiştir | kaynağı değiştir]

Katılan Rus Donanması gemileri: Moskva kruvazörü (solda) ve devriye botu Vasili Bıkov (sağda).

Ukrayna Devlet Sınır Muhafızları, 2022 Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin ilk günü olan 24 Şubat 2022'de[3] yerel saatle 18.00 sularında Karadeniz'in kontrolü için verilen savaşın bir parçası olarak Yılan Adası'nın Rus kruvazörü Moskva ve devriye gemisi Vasili Bıkov tarafından saldırıya uğradığını duyurdu.[11][12][13]

Harici dosya
Görseller
YouTube logo
Video
YouTube'da ‘Go fuck yourself’, Ukrainian soldiers on Snake Island tell Russian ship – audio - via The Guardian

Rus savaş gemisi kendisini tanıtıp adadakilerle konuşlu ve Ukraynalı askerlere teslim olmalarını emrettiğinde, daha sonra Roman Hrıbov olarak tanımlanan bir sınır muhafızı, "Rus savaş gemisi, siktir git" (Rusça'Русский военный корабль, иди на хуй', romanizeRussky voyenny korabl, idi na khuy) yanıtını verdi.[14][15][16] Ses klibi önce Ukrayna hükümet yetkilisi Anton Heraşçenko tarafından paylaşıldı,[17] daha sonra Ukrayinska Pravda tarafından geniş çapta dağıtıldı ve daha sonra Ukrayna hükümet kaynakları tarafından gerçek olduğu doğrulandı.[18][19]

Bir Ukraynalı asker, Rus savaş gemisinin ateş açtığı anı canlı yayınladı.[20] Akşamın ilerleyen saatlerinde Devlet Sınır Muhafız Teşkilatı, ada ile iletişimin kesildiğini duyurdu.[21] Servis yetkilileri, 22.00'da (Moskova Saati 01.00, UTC+2), adadaki tüm altyapıyı yok eden bir deniz ve hava bombardımanının ardından Rus kuvvetlerinin adayı ele geçirdiğini duyurdu.[22][23] Bombardımandan sonra, Rus askerlerinden oluşan bir müfreze karaya çıktı ve Yılan Adası'nın kontrolünü ele geçirdi.[24]

Rus hükümeti, 25 Şubat 2022'de Ukrayna Donanmasına ait 16 tekneden oluşan bir filonun Yılan Adası açıklarında Rus gemilerine saldırdığını ve 6 Ukrayna teknesinin Ruslar tarafından batırıldığını iddia etti.[25] Rus hükümeti ayrıca ABD'yi eylem sırasında Ukrayna filosuna istihbarat desteği sağlamakla suçladı. Amerika Birleşik Devletleri, herhangi bir müdahaleyi reddetti.[26]

26 Şubat 2022'de Ukrayna makamları, sivil arama kurtarma gemisi Sapphire'in Yılan Adası açıklarında Rus donanması tarafından ele geçirildiğini duyurdu.[27]

Ukraynalı askerlerin ve sivil denizcilerin durumu[değiştir | kaynağı değiştir]

Ukrayna hükümet kaynakları başlangıçta adadaki Ukrayna askeri varlığının tamamını temsil eden 13 sınır muhafızının teslim olmayı reddettikten sonra öldürüldüğünü belirtti.[28][29] Zelenski, sınır muhafızlarına ölümünden sonra Ukrayna Kahramanı unvanının verileceğini duyurdu.[16]

Rus savunma medyası, 82 Ukraynalı askerin gönüllü olarak teslim olduktan sonra esir alındığını[19] ve Sivastopol'a götürüldüğünü iddia ederek iddia ederek, olayların alternatif bir versiyonunu sundu.[30] Rusya Savunma Bakanlığı Sözcüsü İgor Konaşenkov'a göre, mahkumlar Rusya'ya karşı askeri harekata devam etmeyeceklerine ve yakında serbest bırakılacaklarına dair anlaştılar.[31]

Ukrayna Devlet Sınır Muhafız Teşkilatı daha sonra, Rusya'nın onları Sivastopol'da tuttukları yönündeki raporlarına dayanarak, adada bulunan 13 sınır muhafızının muhtemelen hâlâ hayatta ve savaş esiri olarak tutulduklarını duyurdu.[32][33] 26 Şubat 2022'de "Yılan Adası'nın tüm Ukraynalı savunucularının hayatta olabileceğine" inandıklarını belirten bir bildiri yayınladı.[34] 28 Şubat 2022'de Ukrayna Donanması, Facebook sayfasında adanın tüm sınır muhafızlarının hayatta olduğunu ve Rus Donanması tarafından gözaltına alındığını bildirdi.[35][36]

Serbest bırakılma[değiştir | kaynağı değiştir]

24 Mart 2022'de Sapphire ve 19 Ukraynalı sivil denizci, Rusya tarafından esir değişimiyle serbest bırakıldı. Aynı değişimde 10 savaş esiri serbest bırakılırken, Ukrayna, Başbakan Yardımcısı Vereşçuk'un özellikle Yılan Adası mahkumlarının serbest bırakılması için çalıştığını ifade etti.[37]

30 Mart'ta, gemiye yönelik açıklamayı yapan askerin tutuklu takasında serbest bırakıldığı ve ardından Ukrayna madalyası kazandığı bildirildi.[38]

Ukrayna karşı saldırıları[değiştir | kaynağı değiştir]

14 Nisan'da Ukraynalılar, Odessa'dan ateşlenen gemisavar füzelerinin, Karadeniz Filosunun amiral gemisi olarak hizmet veren bir Rus güdümlü füze kruvazörü olan Moskva'yı vurup batırdığını iddia etti. Bu, Rusya'yı gemilerini füzelerin menzilinin ötesine çekmeye zorladı ve adayı, denizden işgalci güçlere ikmal sağlamanın zorluğunu arttırdığı için açıkta bıraktı.[39]

26-30 Nisan tarihleri arasında Güney Harekat Komutanlığı, adadaki Rus kuvvetlerine yönelik saldırıların bir kontrol noktası isabeti bıraktığını ve iki uçaksavar füze kompleksi Strela-10'un imha edildiğini ve 42 Rus askerinin öldüğünü iddia etti.[40][41][42][43]

1 Mayıs'ta Ukrayna Hava Kuvvetleri Komutanlığı Güney, Yılan Adası'nda konuşlanmış Rus ekipmanını yok eden bir saldırı başlattığını iddia etti ve ertesi gün şafakta iki Rus Raptor devriyesi ve çıkarma botu Baykar Bayraktar TB2 insansız hava aracı tarafından batırıldı.[44] Teknelerin güdümlü bombalarla vurulduğunu, ardından üzerlerinde patlamalar ve yangınlar olduğunu gösteren video görüntüleri yayınlandı.[45][46]

7 Mayıs'ta Ukraynalı yetkililer, Karadeniz'de bulunan Serna sınıfı bir Rus çıkarma gemisinin Ukraynalı bir insansız hava aracı tarafından Yılan Adası yakınlarında imha edildiğini bildirdi ve görüntülerini yayınladı.[47][48] Ukrayna Baykar Bayraktar TB2 insansız hava araçları, biri Serna sınıfı çıkarma gemisinden boşaltılma sürecinde olan iki Tor yüzeyden havaya füze rampasını imha etmek için kullanıldı. Muhtemelen o gün bir çift Ukrayna Su-27'nin yüksek hızlı, düşük seviyeli bir bombalama operasyonu yürütmesinin önünü açtı.[49][50] Uydu fotoğrafları görüntüleri destekliyor gibi görünüyor.[51] Daha sonra, Yılan Adası'nda TB2'nin ilk hava saldırısı olan bir Rus Mi-8'e yönelik Ukrayna drone saldırısının görüntüleri yayınlandı[51][52] ve Reuters tarafından bağımsız olarak doğrulandı.[53] Ek bir iki veya üç Raptor sınıfı devriye botu da bir TB2 drone tarafından imha edildi.[54][55] Bu arada, aynı gün Rusya Savunma Bakanlığı, Rus kuvvetlerinin Ukrayna'nın Yılan Adası'nı geri alma girişimlerini püskürttüğünü iddia etti.[53][56]

9 Mayıs'ta Ukrayna Devlet Başkanlığı Danışmanı Oleksiy Arestoviç, adayı elinde tutan Rus ordusuna defalarca saldırabilecekleri için Ukrayna için bir avantaj olduğunu söyledi.[53] Birleşik Krallık Savunma Bakanlığı, analizlerine göre, Rusya'nın adada açıkta kalan bir garnizonu güçlendirmeye çalıştığını ve bunun üzerine Ukrayna'nın ikmal gemilerine ve hava savunmalarına karşı başarılı bir şekilde insansız hava araçları saldırıları başlattığını bildirdi.[57] Adanın statüsü, askeri bir varlık olarak hem Ukrayna hem de Rusya için kritik öneme sahip.[58]

12 Mayıs'ta Ukrayna, Yılan Adası yakınlarındaki Rus lojistik gemisi Vsevolod Bobrov'a bir hava savunma sistemi teslim etmeye çalışırken saldırdığını ve geminin alev almasına ve Sivastopol'a geri çekilmesine neden olduğunu iddia etti. Rusya olayla ilgili bir açıklama yapmadı ve can kaybı bildirilmedi.[59][60] Aynı gün Maxar Technologies, bir Ukrayna füzesinden kaçış manevraları yapan Rus Serna sınıfı çıkarma gemisinin uydu görüntüsünü ele geçirdi.[61]

16 Mayıs'ta Rusya Savunma Bakanlığı, bir Ukraynalı Su-24'ün ada yakınlarında vurulduğunu iddia etti.[62]

17 Haziran'da Ukrayna, Rus römorkörü Spasatel Vasily Bekh'i iki Harpoon füzesi ile batırarak, geminin silah ve personel gibi hayati malzemeleri teslim etmesini engelledi ve Rusya'yı adadaki pozisyonunu yeniden düşünmeye zorladı.[39][63][64][65] Üç gün sonra Ukrayna kuvvetleri, adanın yakınında Rus kuvvetlerinin telsiz karıştırma ekipmanı kurarak kullandıklarını söylediği gaz platformlarını vurdu.[66][67] Ukrayna askeri araçların yanı sıra uçaksavar ve radar sistemlerinin, muhtemelen bir Pantsir-S1'in imha edildiğini iddia ederken, saldırılar ertesi gün devam etti.[68] Rusya saldırıyı inkar etti.[13] Rus yetkililer, Rus kuvvetlerinin gelen tüm mermileri engellediğini, 13 insansız hava aracını imha ettiğini ve bir amfibi saldırıyı püskürttüğünü söylediler. Bu açıklama, çevrimiçi yayın The Drive tarafından şüpheyle karşılandı.[69]

27 Haziran'da Ukraynalı yetkililer, adada 10 hassas saldırı gerçekleştiren Ukrayna kuvvetlerinin görüntülerini yayınladı. Saldırıda ikinci bir Pantsir-S1'in imha edildiği bildirildi. Rusya Savunma Bakanlığı, sistemlerinin imha edildiğini reddetti ve bunun yerine Pantsir sistemlerinin 12 roketi ve bir Ukraynalı Su-25'i imha ettiğini iddia etti.[70] Ukrayna'nın güney komutanlığı adayı geri almak için devam eden bir operasyon olduğunu belirtti.[66]

Adaya ve ikmal gemilerine yapılan bu düzenli saldırılar, Rus pozisyonunu savunulamaz hale getirdi.[39] Ukraynalı yetkililere göre, Rusya Hava Kuvvetleri, Yılan Adası'na yönelik Ukrayna saldırılarının yoğunluğunu azaltmak için Odessa Oblastı'ndaki Ukrayna roket ve topçu mevzilerine Su-35 savaş uçakları ile saldırdı. Üç Kh-31D füzesinin ateşlendiği bildirildi, ancak Ukraynalılar herhangi bir zayiat veya hasar bildirilmediğini iddia ettiler. 29 Haziran'da Ukrayna kuvvetleri, bir arama-kurtarma operasyonu sırasında adaya yaklaşan dört helikopterden, muhtemelen bir Ka-52'den birini imha ettiğini iddia etti.[71][72]

30 Haziran'da Rus kuvvetleri, Ukrayna'nın büyük bir zaferi ve propaganda darbesi olarak tanımlanan olayla geri çekildi.[73][74] Rusya, birliklerinin kendilerine verilen görevleri tamamladığını ve hareketin, Rusya'nın Odessa'dan tahıl ihracatına izin verecek bir nakliye koridoru kurulmasını engellemediğini göstermek için bir "iyi niyet jesti" olduğunu iddia ederken,[75] Ukrayna Rusları iki sürat teknesinde topçu ve füze saldırılarıyla geri çekilmeye zorladıklarını iddia etti.[76] Fotoğraflar adanın dumanla kaplı olduğunu gösteriyordu.[77]

Geri alınan Yılan Adası'nın Rusya tarafından bombalanması[değiştir | kaynağı değiştir]

Ukrayna Silahlı Kuvvetleri Baş Komutanı'na göre, 1 Temmuz günü saat 18.00 sularında iki Rus Su-30, adayı fosfor bombalarıyla iki hava saldırısında bombaladı.[78][79] Ukraynalı yetkililer, bu hava saldırılarının geride bırakılan silahları ve teçhizatı yok etmeye yönelik yakıp yıkma taktikleri girişimi olduğuna inanıyorlar.[80]

Askerler, Temmuz 2022'de Yılan Adası'nda Ukrayna ulusal bayrağını göndere çektiler

4 Temmuz'da, Güney Ukrayna Operasyonel Komutanlığı adanın tamamen geri alındığını bildirdi. Ada üzerine bir Ukrayna bayrağı çekildi.[81]

7 Temmuz'da Rusya Savunma Bakanlığı, uçağının Yılan Adası'na başka bir füze saldırısı düzenlediğini ve orada bir dizi Ukrayna askerini öldürdüğünü duyurdu.[82] Ukraynalı kaynaklara göre, can kaybı bildirilmedi; ancak adaya düşen iki füze sonucunda bir iskele "ciddi hasar gördü".[83]

Analiz[değiştir | kaynağı değiştir]

Küçük ve neredeyse önemsiz bir ada olmasına rağmen, Yılan Adası, istilanın başlangıcında Ukrayna garnizonları ve Moskva arasındaki ünlü değiş tokuş nedeniyle adanın kazandığı Ukrayna direnişi için sembolik değerin yanı sıra stratejik olarak değerli olarak tanımlandı. Ada üzerindeki kontrol, Rusya'nın Karadeniz'in kuzey-batı kısmını ve Güney Ukrayna'yı kapsayacak uzun menzilli hava savunması, seyir füzeleri ve elektronik savaş varlıkları kurmasına ve ayrıca Rus donanmasının deniz ablukasını ve sivil gemilerin akışının kontrolünü güçlendirmesine yardımcı olacaktır. Ukrayna'nın tarım ihracatının çoğu Odessa limanından yapıldığından, bu unsurlar özellikle Odessa şehri için geçerlidir.[84][85][86] Ek olarak, Rusya'nın ada üzerindeki kontrolü, ülkenin Moldova'nın Rus kontrolündeki bir ayrılıkçı bölgesi olan Transdinyester ile varlığını güçlendirmesine izin verecek. Ayrıca, Rus kontrolündeki Yılan Adası, adanın Romanya'dan sadece 45 km uzakta olması nedeniyle NATO için büyük bir güvenlik tehdidi oluşturuyor. İngiliz donanma analisti Jonathan Bentham ve Rumen tarihçi Dorin Dobrincu, Rusya'nın S-400 gibi füze sistemlerini konuşlandırması halinde NATO'nun güney kanadı için ciddi bir tehlike olacağına inanıyor. Rus askeri-politik analist Aleksandr Mihaylov, Yılan Adası ile Rusya'nın kuzeybatı Karadeniz ile Tuna Deltası arasındaki deniz trafiğini kontrol edebileceğini ve abluka altına alabileceğini belirtti. Romanya için, Romanya limanlarına yönelik bir Rus ablukası büyük bir ekonomik risk oluşturacaktır. Romanya'nın Avrupa-Atlantik Direnç Merkezi, Rusya'nın Yılan Adası'nı ele geçirme niyetinin, Türkiye'de İstanbul Boğazı'na giden mümkün olduğunca çok nakliye yolunu kontrol etmek için adayı ilhak etmek olduğuna inanıyor.[84][85]

Moskva kruvazörünün kaybının, Karadeniz'deki Rus deniz tehdidini, özellikle hava savunmasını bozduğu söyleniyor. Böylesine büyük bir geminin kaybedilmesi ve Rus Karadeniz Filosu için geride bırakılan hava savunma boşluğu ile Ukrayna kuvvetlerinin Rus işgali altındaki Yılan Adası'na bu saldırıları gerçekleştirme konusunda cesaretlendiğine inanılıyor. Mikolayiv Muharebesi'ndeki Rus ilerlemelerinin durması ve tersine çevrilmesiyle birleştiğinde, Yılan Adası'ndaki Rus kuvvetleri giderek daha fazla izole ve savunmasız hale geldi.[87][88] Rus kuvvetleri, Moskva'nın kaybedilmesi ve Ukrayna'nın tekrarlanan hava saldırılarının ardından Yılan Adası'ndaki hava savunmasını geliştirmek için çaba sarf etti. Bunlar, birkaç Pantsir ve Tor füze sisteminin konuşlandırılmasını içeriyordu.[89][90] Bununla birlikte, Yılan Adası'nın izole konumu, ikmal gemilerini saldırılara karşı savunmasız bıraktı, Ukrayna kuvvetleri bundan faydalandı ve ABD Savunma Bakanlığı, Rus kuvvetlerini Yılan Adası'nı terk etmeye zorlamak için güven verdi.[91] Ukrayna'nın Rusları adadan çekilmeye zorlamadaki başarısı, kısmen Harpoon gemisavar füzelerinin kullanımı da dahil olmak üzere Batı silahlarının tedarikine bağlanırken, Rus yanlısı gazeteciler Ukrayna'nın başarısının bir kısmını Fransız CAESAR öbüslerinin kullanımına bağladılar.[67][92]

Ukrayna'nın Yılan Adası'na saldırmak için TB2 dronlarını kullanması, dron savaşının artan önemini ve TB2'nin hizmet sicilinin itibarını vurguladı. TB2'lerden gelen başarılı saldırılar, kağıt üzerinde insansız hava araçlarının Rus hava savunma sistemlerine karşı savunmasız olması beklendiği için gözlemcileri hayrete düşürdü. Emekli deniz subayı ve savunma analisti Tayfun Özberk, TB2'nin Yılan Adası'ndaki başarısının birkaç nedeni olduğunu belirtti. İlk olarak, tamamen gizli olmasa da TB2'nin düşük radar kesiti, düşük irtifa çalışması ve yavaş hızı, radarların izlemesini zorlaştırıyor. İkincisi, dronun derin öğrenme algoritması, bir sonraki görevde performansını öğrenmesini ve iyileştirmesini sağlıyor. Üçüncüsü, TB2'nin modüler tasarımı, bölgenin daha büyük uçaklarında veya İHA'ların çalışamadığı durumlarda hızlı bir şekilde monte edilmesini ve sökülmesini sağlıyor. Bu, Rus kuvvetleri Ukrayna hava üslerine saldırdığında insansız hava araçlarının yıkımdan kaçınmasını kolaylaştıracaktır. Dördüncüsü, TB2'nin karmaşık elektronik savaş ortamında dayanıklı olduğu söyleniyor. Bu, Rus personelinin radyo frekansı emisyonlarını azaltmak için radarlarını ve elektronik ekipmanlarını kapatmasıyla birleştiğinde, Ukrayna TB2'lerinin Rus kuvvetlerine ciddi hasar vermesi için mükemmel bir kombinasyon yarattı.[93]

7 Temmuz 2022'de adadaki enkaz

Rus kuvvetlerinin adadan çekilmesinin ardından ABD Savunma Bakanlığı ve Savaş Araştırmaları Enstitüsü (ISW), Ukrayna'nın Odessa ve yakın kıyı bölgelerini daha iyi savunabileceğini belirtti.[91][94] Ukrayna Millî Güvenlik ve Savunma Konseyi Sekreteri Oleksiy Danilov, adada Rus sinyal istihbaratının bulunduğunu ve Odessa Oblastı, Besarabya bölgesi ve Transdinyester'i izleyebileceğini iddia ederek Rusların geri çekilmesinin önemini vurguladı.[95]

Kampanya boyunca, her iki taraf da sık sık rakiplerine yapılan saldırı ve hasar iddialarını ortaya koydu. The War Zone'un kardeş yayını The Drive ve ISW, Rusya'nın Ukrayna saldırılarını tekrar tekrar püskürttüğü yönündeki iddialarına ilişkin şüphelerini dile getirdiler ve bu tür iddiaların hiçbir zaman somut kanıtlarla desteklenmediğine dikkat çektiler. Buna karşılık, Ukrayna iddiaları genellikle uydu görüntüleri veya operasyonun savaş görüntüleri ile destekleniyor.[69][94]

14 Mayıs'ta Ukrayna istihbaratı, Yılan Adası'nda konuşlanan 40 Rus subayından sadece sekizinin Sivastopol'a sağ olarak döndüğünü iddia etti. Ukrayna istihbaratı ve bir Wagner paralı askeri de adada Rusya Özel Harekat Kuvvetlerinin öldürüldüğünü iddia etti.[52][96] Forbes, Rusya'nın Yılan Adası'nın işgalinde kullanılan ve yaklaşık dörtte üçü Moskva kruvazörüne ait olan 915 milyon dolar değerinde ekipman kaybettiğini tahmin ediyor.[97]

Miras[değiştir | kaynağı değiştir]

Ukrayna posta pulu, "Rus savaş gemisi, siktir git!"

Ukraynalı sınır muhafızlarının saldırıdan önceki son mesajı "Rus savaş gemisi, siktir git!" viral oldu ve Ukraynalılar ve dünyadaki destekçileri için bir destek çığlığı haline geldi.[98] The Week, cümleyi 19. yüzyıl Teksas Devrimi'nden "Alamo'yu Hatırla" ile karşılaştırdı.[99]

Mart 2022'de Ukrayna hükümeti, Yılan Adası'ndaki askerleri onurlandıran bir posta pulunun yayınlanacağını duyurdu. Halk oylamasıyla, Ukraynalı sanatçı Boris Groh'un bir kumsalda duran ve geçen bir Rus savaş gemisine orta parmağını gösteren Ukraynalı bir askerin tasarımı en çok oyu aldı ve seçildi.[100]

Ukrayna'ya göre, 13 Nisan 2022'de saldırıda kullanılan ve Ukraynalıların 'siktir git' dediği savaş gemisi Moskva, Odessa yakınlarında açık denizden ateşlenen iki Neptun gemisavar füzesi tarafından vurulması sonucunda patladı ve yandı.[101] 14 Nisan'da Ruslar hasarlı gemiyi Sivastopol yönüne çekmeye çalıştı ancak gemi limana varamadan battı.[102][103]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "Snake Island was one of the first battlegrounds of Russia's Ukraine invasion. Now Kyiv has scored a key strategic victory". ABC News. 1 Temmuz 2022. 5 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2022. 
  2. ^ "Ukraine pushes Russian forces from strategic Snake Island". The Guardian. 30 Haziran 2022. 30 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2022. 
  3. ^ a b c d "Zmiinyi Island In Black Sea Attacked From Russian Ships - Border Service". ukranews_com. 24 Şubat 2022. 24 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2022. 
  4. ^ "ВМС ЗС України" [Ukrainian Navy]. facebook.com. ВМС ЗС України. 28 Şubat 2022. 28 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2022. 
  5. ^ "Ukrainian Navy confirms Snake Island soldiers are alive, POWs". jpost.com. The Jerusalem Post. 28 Şubat 2022. 28 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2022. 
  6. ^ "Snake Island: Why Russia couldn't hold on to strategic Black Sea outcrop". BBC News. 30 Haziran 2022. 30 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2022. 
  7. ^ "13 Ukraine soldiers tell Russia 'go f*** yourself' in defiant last stand". The Jerusalem Post. 25 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2022. 
  8. ^ a b "Ukraine soldiers tell Russia "go f*** yourself" before being killed in chilling audio". Newsweek. 25 Şubat 2022. 25 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2022. 
  9. ^ "Ukraine war: Snake Island and battle for control in Black Sea". BBC News. 11 Mayıs 2022. 30 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2022. 
  10. ^ Veselova, Viktoriya (25 Ocak 2022). "Острів, де планували деокупацію Криму: як виглядав Зміїний до війни з Росією". Radio Free Europe Ukraïna (Ukraynaca). 26 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2022. 
  11. ^ Cathal [@PokiRae_] (24 Şubat 2022). "Ukrainian soldier deployed on Snake Island live streamed the moment a Russian warship opened fire on the Island" (Tweet) (İngilizce). 25 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2022Twitter vasıtasıyla. 
  12. ^ "Russian Navy Captures Ukraine's Outpost on Snake Island". The Maritime Executive. 24 Şubat 2022. 25 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2022. 
  13. ^ a b "Black Sea's Snake Island emerges as crucial in Russia-Ukraine war". France 24 (İngilizce). 28 Haziran 2022. 30 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2022. 
  14. ^ Sauer, Pjotr (29 Mart 2022). "Ukraine gives medal to soldier who told Russian officer to 'go fuck yourself'". The Guardian. 31 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2022. 
  15. ^ Romanenko, Valentina (25 Şubat 2022). "Русский корабль, иди на х.й!": захисники Зміїного відповіли ворогові ["Russian ship, go fuck yourself": Defenders of the Serpent responded to the enemy]. Ukrayinska Pravda (Ukraynaca). OCLC 1066371688. 25 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2022. 
  16. ^ a b Lister, Tim; Pennington, Josh (24 Şubat 2022). "Audio emerges appearing to be of Ukrainian fighters defending island from Russian warship". CNN (İngilizce). 25 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2022. 
  17. ^ "Pravda Gerashchenko". 25 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2022. 
  18. ^ "On Ukraine's Snake Island, a defiant last stand against Russian forces". Washington Post. ISSN 0190-8286. 25 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2022. 
  19. ^ a b "'Russian warship, go f**k yourself': the defiant last words of 13 Ukrainian soldiers". The Independent. 25 Şubat 2022. 25 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2022. 
  20. ^ "One of 13 killed on Ukrainian island live-streamed attack". Newsweek. 24 Şubat 2022. 25 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2022. 
  21. ^ "Ukrainians trapped on Snake Island to the Russians demanding their surrender: 'go f*ck yourself.'". 25 Şubat 2022. 25 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2022. 
  22. ^ "Острів Зміїний захопили російські окупанти - ДПСУ" [Snake Island was captured by the Russian occupiers - SBGS]. Gazeta UA. 24 Şubat 2022. 24 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2022. 
  23. ^ "Ukraine's State Border Guard says island south of country's coast falls into Russian hands". CNN. 24 Şubat 2022. 25 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2022. 
  24. ^ "Ukraine soldiers told Russian officer 'go fuck yourself' before they died on island". the Guardian. 25 Şubat 2022. 25 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2022. 
  25. ^ "Ukraine's boats attack ships evacuating Ukrainian troops who surrendered on Snake Island". TASS. 27 Şubat 2022. 4 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2022. 
  26. ^ Vogt, Adrienne (26 Şubat 2022). "Pentagon denies Russia's claim that it's "highly likely" US used surveillance drones to help Ukrainian navy". CNN (İngilizce). 27 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2022. 
  27. ^ "Россия захватила гражданское спасательное судно у острова Змеиный". www.unian.net (Rusça). 27 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2022. 
  28. ^ "Ukraine's Snake Island under attack, border guards took up defense". UATV (İngilizce). 24 Şubat 2022. 24 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2022. 
  29. ^ "13 Ukrainian border guards killed in Russian take-over of Snake Island in the Black Sea, near the Romanian border - official". Twitter. BNO News. 24 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2022. 
  30. ^ "Ukrainian border guards could still be alive after Russian attack on Snake Island, authorities say, amid conflicting accounts". ABC News (Australian Broadcasting Corporation). 28 Şubat 2022. 1 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2022. 
  31. ^ Dean, Jeff (25 Şubat 2022). "Russian warship tells Ukrainian soldiers to surrender. They profanely refuse". NPR (İngilizce). 26 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2022. 
  32. ^ "Defenders of Ukrainian island may still be alive and now POWs, the State Border Guard Service of Ukraine says". CNN (İngilizce). 26 Şubat 2022. 27 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2022. 
  33. ^ "Ukrainian border guards may have survived reported last stand on Snake Island". Washington Post. ISSN 0190-8286. 27 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2022. 
  34. ^ "State Border Guard Service: There is hope all Ukrainian defenders of Snake Island may be alive". Ukrinform. 26 Şubat 2022. 4 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2022. 
  35. ^ "Snake Island: Ukraine says troops who swore at Russian warship are alive". BBC News. 28 Şubat 2022. 9 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2022. 
  36. ^ Reich, Aaron (28 Şubat 2022). "Ukrainian Navy confirms Snake Island soldiers are alive, POWs". The Jerusalem Post. ISSN 0021-597X. 28 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2022. 
  37. ^ Chappell, Bill (24 Mart 2022). "Snake Island sailors are freed as Ukraine and Russia conduct a prisoner exchange". NPR. 24 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2022. 
  38. ^ Sauer, Pjotr (30 Mart 2022). "Ukraine gives medal to soldier who told Russian officer to 'go fuck yourself'". The Guardian. 31 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2022. 
  39. ^ a b c Gatopoulos, Alex. "The struggle for Snake Island". www.aljazeera.com (İngilizce). 30 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2022. 
  40. ^ "ЗСУ нанесли удар по позиціях російських військ на острові Зміїний – ОК "Південь"". Мілітарний (Ukraynaca). 27 Nisan 2022. 2 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2022. 
  41. ^ "Сили оборони України знищили техніку та живу силу на острові Зміїний". Мілітарний (Ukraynaca). 1 Mayıs 2022. 1 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2022. 
  42. ^ "Ukraine's Drones Are Peeling Back Russian Defenses On Infamous Snake Island". Forbes. 9 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2022. 
  43. ^ "100 civilians evacuated from Mariupol steel plant: Zelenskyy". Daily Sabah. 1 Mayıs 2022. 9 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2022. 
  44. ^ "Russia reinforcing operations in the east amid heavy artillery assaults, Ukrainian military says". CNN. 1 Mayıs 2022. 17 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2022. 
  45. ^ "Український Bayraktar знищив два російських катери біля острова Зміїний". Мілітарний (Ukraynaca). 2 Mayıs 2022. 2 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2022. 
  46. ^ YouTube'da Сьогодні на світанку біля острова Зміїний було знищено два російські катери типу Раптор
  47. ^ "Ukrainian Military Says Drone Destroys Russian Landing Craft Near Snake Island In Black Sea". RFERL. 13 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2022. 
  48. ^ "Russian landing craft in Black Sea's Snake Island sunk in drone strike, claims Ukraine". Wion News. 7 Mayıs 2022. 7 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2022. 
  49. ^ "Bayraktar TB2 Videos Show New Wave of Ukrainian Attacks Against Russian Forces On Snake Island". The Aviationist (İngilizce). 10 Mayıs 2022. 13 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2022. 
  50. ^ Stetson Payne (7 Mayıs 2022), Ukraine Strikes Back: Su-27s Bomb Occupied Snake Island In Daring Raid, The Drive, 12 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 8 Mayıs 2022 
  51. ^ a b Jones, Harrison (8 Mayıs 2022). "Moment Russian helicopter is obliterated as Ukrainians bomb Snake Island". Metro. 9 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2022. 
  52. ^ a b ÇETINER, YUSUF (10 Mayıs 2022). "Ukrainian TB2 Destroys Russian Mi-8 Helicopter On Snake Island in First Reported Aerial Kill". Overt Defense. 23 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2022. 
  53. ^ a b c "Ukraine battles Russia in Black Sea over strategic Snake Island". Reuters. 11 Mayıs 2022. 12 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2022. 
  54. ^ KALATUR, ANASTASIIA (8 Mayıs 2022). "Zmiinyi ("Snake") Island: Bayraktar UCAVs destroy three Russian Serna and Raptor boats". Pravda. 10 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2022. 
  55. ^ "How many Raptors did the Bayraktars sink in the first week of May? Analysis of the video of the Armed Forces of Ukraine". Militarnyi. 8 Mayıs 2022. 11 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2022. 
  56. ^ "Ukraine in fierce battle to retake Snake Island". The Times. Londra. 18 Nisan 2022. 11 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2022. 
  57. ^ "Russia says it repelled Ukraine's attempts to reclaim Snake Island". South China Morning Post (İngilizce). 11 Mayıs 2022. 16 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2022. 
  58. ^ Williams, Sophie; Kirby, Paul (11 Mayıs 2022). "Ukraine war: Snake Island and battle for control in Black Sea". BBC News. 13 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2022. 
  59. ^ "Another Russian naval ship is on fire in the Black Sea: Ukraine". Al Arabiya English (İngilizce). 12 Mayıs 2022. 13 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2022. 
  60. ^ "Live updates | Russia-Ukraine War". AP NEWS (İngilizce). 12 Mayıs 2022. 14 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2022. 
  61. ^ Wall, Mike (14 Mayıs 2022). "Satellite spies sunken Russian ship off Ukraine's wartorn Snake Island (photos)". Space.com. 17 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2022. 
  62. ^ "Russia Says It Shot Down Three Ukrainian Fighter Jets, One Near Snake Island". U.S. News. 16 Mayıs 2022. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2022. 
  63. ^ "Russia-Ukraine war: EU to give fast-tracked opinion on Kyiv bid; Russia low on troops and missiles, UK defence chief says". MSN. 17 Haziran 2022. 17 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2022. 
  64. ^ "Russia-Ukraine War: Ukrainian Navy says it has struck Russian boat in Black Sea". NZ Herald. 17 Haziran 2022. 19 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2022. 
  65. ^ Ozberk, Tayfun (17 Haziran 2022). "Ukraine strikes Russia's Vasily Bekh Rescue Tug with Antiship Missiles". Naval News. Paris. 18 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2022. 
  66. ^ a b "Ukraine says it has pushed Russian forces from Snake Island". the Guardian (İngilizce). 30 Haziran 2022. 30 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2022. 
  67. ^ a b Hopkins, Valerie; Santora, Marc (25 Haziran 2022). "The arrival of Western weapons begins to reshape the battle off Ukraine's coast". The New York Times. 1 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2022. 
  68. ^ Altman, Howard (23 Haziran 2022). "Battle For Snake Island Rages On, Ukraine Says". The Drive. 27 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2022. 
  69. ^ a b Trevithick, Joseph (21 Haziran 2022). "Ukrainian Strikes On Russian-Occupied Snake Island Confirmed In Satellite Imagery". The Drive. 30 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2022. 
  70. ^ Altman, Howard (27 Haziran 2022). "Ukraine Says It Destroyed More Russian Air Defenses On Snake Island". The Drive. 2 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2022. 
  71. ^ "Ukrainian military shoot down Russia's Ka-52 approaching Snake Island". Ukrinform. 30 Haziran 2022. 1 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2022. 
  72. ^ MAZURENKO, ALYONA (30 Haziran 2022). "Another "gesture of goodwill": the Russians lost the Alligator near Zmiiny". Pravda. 1 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2022. 
  73. ^ Hunder, Max; Balmforth, Tom (30 Haziran 2022). "Russia abandons Snake Island in strategic victory for Ukraine". Reuters (İngilizce). 30 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2022. 
  74. ^ Santora, Marc; Nechepurenko, Ivan (30 Haziran 2022). "Ukraine drives Russian forces from Snake Island, a setback for Moscow". The New York Times. 30 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2022. 
  75. ^ Welle (www.dw.com), Deutsche. "Ukraine: Russia pulls back forces from Snake Island — live updates | DW | 30 June 2022". DW.COM. 30 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2022. 
  76. ^ "Russian forces withdraw from Snake Island". The Canberra Times (İngilizce). 30 Haziran 2022. 30 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2022. 
  77. ^ "Ukraine war latest: Indonesia leader hands Zelensky note to Putin". BBC News. 1 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2022. 
  78. ^ "Ukraine says Russia dropped phosphorus bombs on Snake Island". Aljazeera (İngilizce). 1 Temmuz 2022. 2 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2022. 
  79. ^ "Керівни... - Головнокомандувач ЗС України / CinC AF of Ukraine". Facebook. 2 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2022. 
  80. ^ TYSHCHENKO, KATERYNA (2 Temmuz 2022). "Zaluzhny showed how the Armed Forces of Ukraine cleaned Zmiiny of the remnants of the "Russian spirit"". Pravda. 2 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2022. 
  81. ^ "Ukrainian flag raised over Zmiinyi Island in Black Sea". The New Voice of Ukraine. 4 Temmuz 2022. 4 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2022. 
  82. ^ "Russia says missile strike hit and killed Ukrainian troops on Snake Island". reuters.com. 7 Temmuz 2022. 7 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2022. 
  83. ^ "Russian missiles hit Odesa Oblast, Snake Island". kyivindependent.com. 7 Temmuz 2022. 7 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2022. 
  84. ^ a b Lister, Tim (13 Mayıs 2022). "Snake Island: The tiny speck of land playing an outsized role in Russia's war on Ukraine". CNN. 1 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2022. 
  85. ^ a b Williams, Sophie; Kirby, Paul (11 Mayıs 2022). "Ukraine war: Snake Island and battle for control in Black Sea". BBC. 30 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2022. 
  86. ^ McFall, Caitlin (11 Mayıs 2022). "Russia looks to reinforce troops on Snake Island, officials warn it could 'dominate' western Black Sea". Fox News. 3 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2022. 
  87. ^ Michaels, Daniel (14 Nisan 2022). "Loss of Flagship Cruiser Moskva Hamstrings Russia's Naval Threat". The Wall Street Journal. 14 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2022. 
  88. ^ H.I. Sutton (11 Mayıs 2022). "How The Russian Navy Is Losing Dominance: The Curse Of Snake Island". Naval News. 16 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2022. 
  89. ^ "Enemies deploy Pantsir, Tor-M2 missile systems on Zmiinyi Island – intel report". Ukrinform. 13 Mayıs 2022. 16 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2022. 
  90. ^ Payne, Stetson; Rogoway, Tyler (11 Haziran 2022). "Snake Island Reinforced By Russia With Additional Surface-To-Air Missiles". The Drive. 12 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2022. 
  91. ^ a b Vergun, David (1 Temmuz 2022). "Russians Retreat From Snake Island, Says DOD Official". U.S. Department of Defense. 4 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2022. 
  92. ^ Suliman, Adela; Ilyushina, Mary. "Russian forces withdraw from Ukraine's Snake Island". Washington Post. 30 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2022. 
  93. ^ "Incredible Success Of Ukraine's Bayraktar TB2: The Ghost Of Snake Island". Naval News. 18 Mayıs 2022. 1 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2022. 
  94. ^ a b Hird, Karolina; Stepanenko, Kateryna; Kagan, Frederick W.; Mappes, Grace (30 Haziran 2022). "RUSSIAN OFFENSIVE CAMPAIGN ASSESSMENT, JUNE 30". Institute for the Study of War. 30 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2022. 
  95. ^ Hlushchenko, Olha (1 Temmuz 2022). "Russians had powerful radio reconnaissance positions on Zmiinyi Island – Danilov". Pravda. 3 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2022. 
  96. ^ ALONA, MAZURENKO (14 Mayıs 2022). "Ukrainian Intelligence: bodies of Russians being taken to occupied Sevastopol from Zmiinyi (Snake) Island". Pravda. 14 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2022. 
  97. ^ Landa, Volodymyr; Gnenny, Konstantin (1 Temmuz 2022). "Ганьба доброї волі. На Зміїному острові та в навколишніх водах Росія втратила техніки на понад $900 млн. Інфографіка". Forbes. 4 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2022. 
  98. ^ Ziezulewicz, Geoff (25 Şubat 2022). "Ukrainians trapped on Snake Island to the Russians demanding their surrender: 'go f*ck yourself.'". Navy Times. 25 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2022. 
  99. ^ "How 'Russian warship, go f--k yourself' became Ukraine's 'Remember the Alamo!'". The Week. 25 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2022. 
  100. ^ Patterson, Callie (14 Mart 2022). "Ukraine launches postage stamp | NYPost honoring Snake Island soldiers". New York Post. 15 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2022. 
  101. ^ Axe, David (13 Nisan 2022). "One Of Russia's Biggest Cruisers Knocked Out Near Odessa". Forbes. 14 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2022. 
  102. ^ Lendon, Brad (14 Nisan 2022). "Russian navy evacuates badly damaged flagship in Black Sea. Ukraine claims it was hit by a missile". CNN. 14 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2022. 
  103. ^ "Russian warship Moskva has sunk - defence ministry". BBC News. 14 Nisan 2022. 15 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2022.