AK-47

Vikipedi, özgür ansiklopedi
(AK 47 sayfasından yönlendirildi)
AK-47

AK-47 Type 2A/B
Çeşidi Piyade tüfeği
Uyruğu  Sovyetler Birliği
Hizmet geçmişi
Hizmet 1949-günümüze
Kullanıcılar Bkz. Kullanıcılar
Kullanıldığı savaşlar İmal edildiği tarihten
itibaren neredeyse tüm savaşlar
Üretim tarihi
Tasarımcı Mihail Kalaşnikov
Tasarlandığı tarih 1944-1948[1]
Üretici İjmaş
Üretildiği tarih 1949-günümüze
Üretim adedi yaklaşık 100 milyon[2][3]
Çeşitleri Bkz. Çeşitleri
Özellikler
Ağırlık 3.47 kg (şarjörsüz)[4]
Uzunluk 880 mm (düz dipçik)[5]
645-875 mm (seyyar dipçik)[4]
Namlu uzunluğu 415 mm[5]

Mühimmat 7.62x39 mm
Kalibre 7.62 mm
Atış hızı 600 mermi/dak[5]
Mermi çıkış hızı 715 m/s[5]
Etkili menzil 350 m[5]
Besleme sistemi 30 mermilik şarjör[5]
Nişangah Gez ve arpacık[5]

AK-47 (Rusça: Автома́т Кала́шникова-47) (Transkripsiyon: Avtomat Kalaşnikova-47) (Türkçe: Otomatik Kalaşnikof-47) veya Kalaşnikof, Sovyet yapımı bir 7.62 mm piyade tüfeğidir. Dünya'nın en popüler silahı kabul edilen[6] tüfek, Mihail Kalaşnikov tarafından tasarlanıp Kalaşnikov tarafından üretildi ve 1949'da Kızıl Ordu envanterine girdi.

AK-47 ve türevleri, basit yapısı, kolay bakımı ve düşük maliyeti nedeniyle şimdiye kadar en çok üretilen ve en yaygın tercih edilen piyade tüfeğidir. Yaklaşık 100 milyon adet üretilmiş ve üretildiğinden bu yana neredeyse her savaşta aktif olarak kullanılmıştır.[2]

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

İlk varyantı AK-46 olan AK-47'nin tasarım çalışmaları 1945'te başladı. Kızıl Ordu'nun kullandığı Mosin-Nagant, SKS, AVS-36 ve PPŞ-41'lerin yerini alması için ordu mühendisi Mihail Kalaşnikov tarafından Alman StG 44 tüfeği temel alınarak tasarlanmıştır. 1946'da AK-47 resmî askerî testlerde denendi ve 1948'de sabit dipçikli varyantı, Sovyet Ordusu'nun özel birimlerinde aktif hizmete girdi. 1949'da resmî olarak Sovyet Silahlı Kuvvetleri'nin ve daha sonra diğer Varşova Paktı ülkelerinin ana piyade tüfeği olarak hizmete girdi.[1]

Genel bilgiler[değiştir | kaynağı değiştir]

AK-47 ve AKM'nin bir bölümünün kesiti

AK-47, Soğuk Savaş yılları boyunca birçok çatışmada kullanılarak komünist blok için sembol haline gelmiştir. Hızlı üretilebilmesi, kullanım ve bakım kolaylığı nedeniyle AK-47, 1947 yılında üretilmesine rağmen bugün birçok ülke, direniş, terör ve gerilla grupları tarafından hala büyük miktarlarda kullanılmaktadır. Örneğin Vietnam Savaşı'nda Amerikan askerleri, ellerindeki AR-15 ve M16’ları bırakıp, gerillalardan ele geçirdikleri AK-47 ve AKM’leri kullanmışlardır.

Silah, barut gazı basıncı ile kendiliğinden ateşe hazır hale gelmekte ve yarı otomatik veya tam otomatik olarak ateş edebilmektedir.

Soğuk Savaş yıllarından günümüze Çin ve Varşova Paktı'na bağlı ülkelerce de lisans altında üretilen tüfeğin modifiye edilmiş birçok modeli de çeşitli ülkelerce imal edilmiştir.[kaynak belirtilmeli]

AK-47, dayanıklılığı ile tanınır. Sudan, çamurdan, kumdan etkilenmez ve çok nadir tutukluk yapar. Ayrıca ucuza ve pek çok şekilde temin edilebilmesinden dolayı özellikle gerilla grupları tarafından tercih edilmektedir.[kaynak belirtilmeli] Asimetrik savaş koşullarına uygunluğundan dolayı gerillalarla mücadele eden askeri birliklerin genellikle kendi silahları yerine ele geçirdikleri AK-47'leri kullanması silahın başarısını göstermesi açısından önemlidir. Ayrıca kullanılması, sökülüp takılması, bakımı, parçaları ve çalışma mekanizması en basit ve kolay olan piyade tüfeği olarak bilinir. Ayrıca SSCB dışında birçok yurtdışı modifikasyonu vardır.

2004 yılı itibari ile çeşitleri ve geliştirilmiş türevleri birlikte dünya üzerinde yaklaşık 100 milyondan fazla AK-47'nin bulunduğu tahmin edilmektedir.[2]

Kullanım[değiştir | kaynağı değiştir]

Kullanım;
  • Silahı ateşleyebilmek için yapılması gereken işlemler: Gez ayarlanır, emniyet mandalı yapılacak atışa takılır, şarjör takılır ve kurma kolu çekilir.
  • Şarjör değiştirmek: Boş şarjör çıkartılır, kütüklükten çıkartılan dolu şarjör takılır ve kurma kolu çekilir.
  • Boşaltmak: Şarjör çıkartılır, kurma kolu çekilir, tetik düşürülür ve emniyet kapatılır.
  • Atım yatağını kontrol etmek: Şarjör çıkartılır, emniyet açılır, kurma kolu çekilir ve tutulur, atım yatağı gözle ve elle kontrol edilir, kurma kolu serbest bırakılır, tetik düşürülür ve emniyet kapatılır.
Sökülmesi;

Şarjörü çıkartıp atım yatağını boşalttıktan sonra sırayla: askı kayışı, harbi, üst kapak, yerine getiren yay, gaz pistonu, kama, gaz borusu, el kundağı çıkarılır. Bakım yapılacaksa temizleme takımı ve alev gizleyen çıkartılır.

Çeşitleri[değiştir | kaynağı değiştir]

AKMS ve AK-47 Type 4A/B
AK-47 Type 3A/B
Orijinal AK-47 varyantları
  • Type 1A/B: AK-47'nin basılmış gövdeli ilk modeli. 1B, seyyar dipçik donanımını yerleştirmek için her iki yanında bulunan büyük bir deliğe sahip seyyar dipçik için modifiye edilmiştir.
  • Type 2A/B: Dövülmüş çelikten imal edilen model.[7]
  • Type 3A/B: CNC tezgâhta kesilmiş gövde ve çelik dipçiğe sahip son modeldir. CNC kesim gövdeli AK-47 modelleri arasındaki en yaygın örnektir.[7]
  • Type 4A/B: Sabit AKM tipi dipçikli modeli. Dünya üzerinde en fazla kullanılan modeldir.
  • AKS-47: Katlanabilir MP 40 tarzı seyyar dipçikli model.
  • AKS (AKSN): Gece görüş dürbünü takılabilen raylı model.[1]
Geliştirilmiş varyantlar
  • AKM: AK-47'nin basitleştirilmiş ve hafifletilmiş modeli. Otomatik atış sırasında aşırı tepmeyi önleyen bir namlu parçasına sahiptir.
  • RPK: Uzun namlulu ve kızaklı Makineli tüfek modeli.
  • AK-74: 5.45x39mm mühimmat kullanan geliştirilmiş modeli. Modernize edilmiş modeli AK-74M adıyla bilinmektedir.
  • AK-100 serisi;
  • AK-9: 9x39 mm mühimmat kullanan kompakt model.
  • AK-12: 5.45x39mm mühimmat kullanan yeni model.

İjmaş, tüfeğin popülerliğinden istifade etmek için Saiga adlı av ve atıcılık amaçlı yivli ve yivsiz çeşitli kalibreli versiyonlarını da üretmektedir.

Diğer ülkelerdeki üretimleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Çin üretimi Type 56
Polonya üretimi Kbkg wz. 1960
Romanya üretimi PM md. 65
Yugoslavya üretimi Zastava M70
Kamboçya üretimi bir AK-47
Ülke Modeller
ABD Kalashnikov USA US132 (7.62×39mm), US132Z (7.62×39mm), US109L (12 Gauge) ve US109T (12 Gauge).[8][9]
Arnavutluk ASH-78 (Type 56) ve ASH-82 (AKMS)[10]
Azerbaycan Hazri (AK-74M)[11]
Bangladeş Type 56
Bulgaristan AKK/AKKS (Type 3 AK-47), AKKMS (AKMS), AKKN-47 (AKMN), AK-47M1 (Type 3), AK-47MA1/AR-M1 (5.56×45mm NATO); AKS-47M1 (5.56×45mm NATO AKMS); AKS-47S (kısa AK-47M1); AKS-47UF (-M1 kısa versiyonu), AR-SF (−47UF'un 5.56x45mm NATO versiyonu), AKS-93SM6 (−47M1'e benzer), RKKS (RPK) ve AKT-47 (.22 LR eğitim)
Çin Type 56
Doğu Almanya MPi-K/MPi-KS (AK/AKS), MPi-KM (AKM), MPi-KMS-72 (AKMS), MPi-KMS-K (AKMSU), MPi-AK-74N (AK-74), MPi-AKS-74N (AK-74U); MPi-AKS-74NK (AKS-74U) ve KK-MPi Mod.69 (.22 LR eğitim)[12]
Ermenistan K-3 (5.45×39mm bullpup)
Etiyopya AK ve AK-103[13]
Hindistan AK-7 ve Ghatak (AR-M1)[14]
Irak Tabuk (Zastava M70)
İran KLS/KLF (AK-47/AKS) ve KLT (AKMS)
Kamboçya AK-47, AKM ve Type 56
Kuzey Kore Type 58A/B (Type 3 AK-47), Type 68A/B (AKM/AKMS) ve Type 88 (AKS-74)[15][16]
Küba AKM[17]
Macaristan AK-55 (Type 2A/B), AKM-63 (modernize edilmiş AK-55), AMD-65M (modernize edilmiş AKM-63), AMP-69 (tübek bombaatar), AK-63F/D, AK-63MF (modernize) ve NGM-81 (5.56×45mm NATO)[18]
Mısır AK-47, Misr (AKM) ve Maadi
Nijerya OBJ-006 (AKM)[19]
Pakistan PK-10 (AKM)[20] Bunun dışında kuzeybatı dağlık bölgelerde ters mühendislikle üretilen modeller.
Polonya pmK (kbk AK) / pmKS (kbk AKS) (AK/AKS, 1960'larda adı değiştirildi), kbkg wz. 1960 (tüfek bombaatar), kbkg wz. 1960/72 (modernize), kbk AKM / kbk AKMS (AKM/AKMS), kbk wz. 1988 Tantal (AK-74), skbk wz. 1989 Onyks (AKS-74U), kbs wz. 1996 Beryl (5.56×45mm NATO) ve kbk wz. 1996 Mini-Beryl (kompakt karabina).[21]
Romanya PM md. 63/65 (AKM/AKMS), PM md. 80 ve 90 (kısa namlulu AKMS) ve PA md. 86 (AK-74)
Sudan MAZ (Type 56)[22]
Türkiye Sar 308
Ukrayna Vepr (5.45×39mm bullpup) ve Malyuk (bullpup)[23]
Venezuela AK-103[24][25]
Vietnam AKM-1, AKM-VN (AKM), TUL-1 (RPK) ve Galil ACE 31/32
Yugoslavya / Sırbistan M64, M70, M72, M76, M77, M80, M82, M85, M90, M92 ve M21

Bununla birlikte APS-95 (Hırvatistan), IMI Galil (İsrail), INSAS (Hindistan), Rk 62 (Finlandiya), Sa vz. 58 (Çekoslovakya), Type 81 (Çin) ve Vektor R4 (Güney Afrika) gibi tüfekler Kalaşnikof tasarımına benzemekle birlikte farklı bir tasarıma sahiptirler.

Kullanıcılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Popüler kültür[değiştir | kaynağı değiştir]

AK-47'nin yer aldığı bayraklardan Mozambik bayrağı

Soğuk Savaş sırasında, Sovyetler Birliği ve Çin ile ABD ve diğer NATO ülkeleri dünyadaki birçok ülkeye ve isyancı birliklere silah ve teknik bilgi sağlamıştır. Bu süre zarfında Batı ülkeleri FN FAL, HK G3, M14 ve M16 gibi nispeten pahalı otomatik tüfekler kullanırken buna karşılık Sovyetler ve Çin ise AK-47'yi kullandılar. Düşük üretim maliyeti ve üretim kolaylığı, Kalaşnikofların çok sayıda üretilmelerine izin vermektedir. Aynı zamanda sosyalist devletlerde AK-47, Üçüncü Dünya devriminin bir sembolü haline geldi.

Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra AK-47'ler hem açık hem de karaborsada suç örgütleri ve diktatör devletler de dahil olmak üzere birçok gruba satıldı ve daha yakın zamanda başta Afganistan ve Irak'ta Taliban, El-Kaide, IŞİD; Kolombiya'da ise FARC gibi silahlı örgütler tarafından yaygın olarak kullanılmaktadır.[77]

Kalaşnikof Vodka

Mozambik bayrağı ve armasında bulunan AK-47, ülkenin büyük ölçüde bu silahın etkin kullanımıyla bağımsızlığını kazandığının bir göstergesi olarak kabul edilir.[78] Ayrıca Doğu Timor arması ve Burkina Faso'nun eski bayrağında, Hizbullah, Suriye Direnişi, FARC, Yeni Halk Ordusu, TKP/TİKKO ve Uluslararası Devrimci Gerilla Kuvvetleri gibi diğer silahlı örgütlerin bayraklarında da bulunmaktadır.

Rusya'da, Kalaşnikof büyük bir ulusal gurur kaynağı olarak kabul edilmektedir.[79] Kalaşnikof Müzesi, 4 Kasım 2004 tarihinde İjevsk'te açıldı. Müzede, Mihail Kalaşnikov'un hayatı anlatılmakta ve AK-47'nin icatını belgelemektedir. Ayrıca AK-47 saldırı tüfeğinin gelişimini gösteren bir dizi salon ve multimedya sergileri yer almakta ve müze ayda 10.000 ziyaretçi çekmektedir.[80] Son yıllarda, Kalaşnikof tüfeği şeklindeki hatıra şişeleri ile pazarlanan Kalaşnikof Vodka piyasaya sürüldü.[81] Ayrıca Kalaşnikof saatleri,[82] şemsiyeleri[83] ve bıçakları da[84] satışa sunuldu.

Bazı Batı ülkeleri AK-47'yi hem Soğuk Savaş döneminde hem de günümüzde düşmanlarıyla ilişkilendirir. Örneğin, Batılı filmlerde genellikle AK-47'leri kullanan suçlular, çete üyeleri ve teröristler canlandırılır. Bu nedenlerden ötürü, ABD ve Batı Avrupa'da AK-47 klişeleştirici olarak isyancıların, gangsterlerin ve teröristlerin tercih ettiği bir silah olarak görülmektedir. Tersine AK-47; düşük üretim maliyeti, bakım kolaylığı gibi sebeplerden dolayı ekonomisi gelişmemiş ülkelerin orduları tarafından piyade tüfeği olarak da kullanılmaktadır.

2006 yılında Kolombiyalı müzisyen ve barış aktivisti César López, bir kalaşnikofu gitara dönüştürerek escopetarrayı icat etti. Biri anti personel mayını kurbanlarına yardım etmek için düzenlenen bağışta 17.000 Amerikan dolarına satılırken bir diğeri Birleşmiş Milletler Silahsızlanma Konferansı'nda sergilendi.[85]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ a b c Monetchikov, Sergei Borisovich (2005). История русского автомата. Entsiklopediya Russkoi Armii (Rusça). Izdatel'stvo "Atlant 44". ISBN 5-98655-006-4. 16 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ a b c Killicoat, Phillip (Nisan 2007). "Weaponomics: The Global Market for Assault Rifles" (PDF). World Bank Policy Research Working Paper 4202 (Post-Conflict Transitions Working Paper No. 10). Oxford Üniversitesi. s. 3. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 3 Ocak 2019. 
  3. ^ "AK-47 Inventor Doesn't Lose Sleep Over Havoc Wrought With His Invention". Fox News Channel. 6 Temmuz 2007. OCLC 36334372. 4 Aralık 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2019. 
  4. ^ a b Vilchinsky, I. K. (1983). НСД. 7,62-мм автомат АКМ (АКМС) (Rusça) (3 bas.). Moskova: Voenizdat. 5 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2019. 
  5. ^ a b c d e f g "AKM (AK-47) Kalashnikov modernized assault rifle, caliber 7.62mm". İjmaş. 6 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2019. 
  6. ^ "The World's Most Popular Gun". The New Atlantis (İngilizce). 20 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2022. 
  7. ^ a b "Type 2 & Type 3 AK-47". browningmgs.com. 16 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2019. 
  8. ^ "Kalashnikov USA Website". 15 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2019. 
  9. ^ Aaron Smith (30 Haziran 2015). "The first American-made Kalashnikovs are now for sale". CNN.com. 31 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2019. 
  10. ^ Albanian Small Arms 14 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. by Aftermath Gun Club.
  11. ^ "Азербайджан приступил к серийному производству автоматов АК-74М по российской лицензии". ЦАМТО (Rusça). Moskova: Centre for Analysis of World Arms Trade. 8 Temmuz 2011. 18 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2019. 
  12. ^ "MPi-K / MPi-AK Assault Rifle Series". Энциклопедия оружия и боеприпасов (Rusça). 15 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2019. 
  13. ^ "Advertisement flyer for manufacturing capabilities of the GAEC – Gafat Armament Engineering Complex". 10 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2019. 
  14. ^ "Ishapore factory develops Indian variant of AK-47 - Times of India". The Times of India. 16 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2019. 
  15. ^ US Department of Defense, North Korea Country Handbook 1997, Appendix A: Equipment Recognition, PPSH 1943 SUBMACHINEGUN (TYPE-50 CHINA/MODEL-49 DPRK), p. A-79.
  16. ^ US Department of Defense, North Korea Country Handbook 1997, Appendix A: Equipment Recognition, TYPE-68 (AKM) ASSAULT RIFLE, p. A-77.
  17. ^ Dimov, Roman. "Kalashnikov Arms Versions". The AK Site. 29 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2019. 
  18. ^ "Hungary. Assault Rifles". Энциклопедия оружия и боеприпасов (Rusça). 15 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2019. 
  19. ^ "Nigeria to mass-produce Nigerian version of AK-47 rifles." 19 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 3 Ocak 2019 tarihinde erişilmiştir.
  20. ^ Russia confronts Pakistan, China over copied weapons. 17 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 3 Ocak 2019 tarihinde erişilmiştir.
  21. ^ "Poland. Assault Rifles". Энциклопедия оружия и боеприпасов (Rusça). 15 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2019. 
  22. ^ "MAZ". Military Industry Corporation. 11 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2019. 
  23. ^ Raigorodetsky, Aleksandr (6 Ekim 2011). "Автомат "Малюк" ("Малыш") (Украина)". Оружейная экзотика (Rusça). 3 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2019. 
  24. ^ "Primeros 3,000: Cavim inicia entrega de fusiles de asalto Kalashnikov AK-103 a la Fuerza Armada de Venezuela" (İspanyolca). infodefensa.com. 3 Haziran 2013. 15 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2019. 
  25. ^ MARTIN SIEFF (15 Ağustos 2007). "Defense Focus: Venezuela's Kalashnikovs". UPI.com. 3 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2019. 
  26. ^ a b Kahaner, Larry (26 Kasım 2006). "Weapon Of Mass Destruction". The Washington Post. 9 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2014. 
  27. ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae af ag ah ai aj ak al am an ao ap aq ar as at au av aw ax ay az ba bb bc bd be bf bg bh bi bj bk bl bm bn bo bp bq br bs bt bu bv bw bx by Jones, Richard D.; Ness, Leland S. (27 Ocak 2009). Jane's Infantry Weapons 2009–2010. 35. Jane's Information Group. ISBN 978-0-7106-2869-5. 17 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2014. 
  28. ^ St. John, Marshall. "Mikhail Timofeevich Kalashnikov and the AK-47". Mouseguns.com. 30 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2014. 
  29. ^ "Western Sahara – In the unforgiving deserts of south west Algeria, Nick Ryan meets the nomads fighting a 25 year battle". Geographical. Kraliyet Coğrafya Topluluğu. 1999. ISSN 0016-741X. 3 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2014. 
  30. ^ "Burkina Faso Army defence force ranks military pattern camouflage combat field uniforms dress grades - Army Recognition - Army Recognition". Armyrecognition.com. 15 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2014. 
  31. ^ "Burkina : nouveau mouvement de colère des militaires à Ouagadougou | Africa Defense Journal". Africadefensejournal.wordpress.com. 24 Mayıs 2011. 18 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2014. 
  32. ^ "Burkina Faso: Ces Mesures Présidentielles Qui Font Plaisir à l'Armée". 17 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2014. 
  33. ^ Franks Photos - Catching Up (21 Temmuz 2012). "Blending [Image 18 of 32]". Flickr. 25 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2014. 
  34. ^ "Latest edition of the SSR Monitor: Burundi focuses on armed forces reform | Security Sector Reform Resource Centre". Ssrresourcecentre.org. 20 Kasım 2013. 18 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2014. 
  35. ^ roberthuffstutter (22 Kasım 2011). "Djiboutian Army Quick Reaction Regiment trains at Ali Oune, Djibouti, February 2011 | Flickr - Photo Sharing!". Flickr. 15 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2014. 
  36. ^ "Djibouti Army ranks land ground forces combat field uniforms military grades uniformes de - Army Recognition - Army Recognition". Armyrecognition.com. 15 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2014. 
  37. ^ a b Miller, David M. O. (1 Mayıs 2001). The Illustrated Directory of 20th Century Guns. Illustrated Directory Series. Salamander Books. ISBN 978-1-84065-245-1. 17 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2014. 
  38. ^ a b c Maksim Popenker. "Kalashnikov AK (AK-47) AKS, AKM and AKMS assault rifles (USSR)". world.guns.ru. 15 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2014. 
  39. ^ "Nota completa" (İspanyolca). elsalvador.com. 21 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2014. 
  40. ^ "Pengetahuan militer "SENAPAN"" (Endonezce). 24 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2014. 
  41. ^ "Reluctant Farewell to Arms in Côte d'Ivoire - Inter Press Service". Ipsnews.net. 22 Eylül 2012. 17 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2013. 
  42. ^ "Gunmen attack army base in Cote d’Ivoire – www.channelstv.com". Channelstv.com. 17 Ağustos 2012. 17 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2014. 
  43. ^ "Faith helps Ivoirian general endure suffering, challenges". UMC.org. 22 Temmuz 2009. 18 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2014. 
  44. ^ "Santiago city forms SWAT team to combat crime". Philippine Information Agency. 2 Eylül 2006. 19 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2014. 
  45. ^ "Israel Aids Palestinians With Arms". The New York Times. 5 Eylül 2008. 30 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2014. 
  46. ^ Gambia, The. "Members of the Gambia Armed Forces (GAF)Missing For Months Families in Desperate Situation | Gambia News and Commentary | The Gambia voice". Thegambiavoice.blogspot.ca. 15 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2014. 
  47. ^ "GAF, GPF Undergo British Army Training - WOW Gambia". Wow.gm. 1 Mart 2008. 29 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2014. 
  48. ^ "Office of The Gambian President: State House Online: Yahya A.J.J. Jammeh". Statehouse.gm. 30 Mart 2007. 30 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2014. 
  49. ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2014. 
  50. ^ "Ghana Ghanaian Army ranks military combat field uniforms dress grades uniformes combat armee Ghana - Army Recognition - Army Recognition". Armyrecognition.com. 15 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2014. 
  51. ^ "Ghana Armed Forces Inter-Service Sports Festival opens". Gbcghana.com. 19 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2014. 
  52. ^ Harry McCallion (11 Nisan 1996). Killing Zone. 11 Nisan 1996. Bloomsbury Paperbacks. ss. 13-281. ISBN 0-7475-2567-6. 
  53. ^ "Maha's elite counter terror unit Force One becomes operational". Business Standard. New Delhi: Business Standard Ltd. 25 Kasım 2009. OCLC 496280002. 24 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2014. 
  54. ^ "Dozens of Pentecostal Churches being shut down in Cameroon | News that matters". Ivarfjeld.com. 11 Eylül 2013. 17 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2014. 
  55. ^ Sunday 29.12.2013. "Nouvelles - CRTV". Crtv.cm. 18 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2014. 
  56. ^ Kenya National Assembly Official Record. 25 Eylül 2007. 17 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2014. 
  57. ^ United States Marine Corps Reserve Officers' Association, Turner Publishing Company, 2000, ss. 38-, ISBN 978-1-56311-489-2, 17 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 4 Eylül 2014 
  58. ^ Nikolovski, Zoran (12 Ekim 2006). "Macedonian military police, US National Guard conduct joint manoeuvres". Southeast European Times. ABD Avrupa Komutanlığı. OCLC 731936128. 28 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2014. 
  59. ^ "Mauritanian army destroys al Qaeda camp in Mali - France". France 24. 25 Haziran 2011. 17 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2014. 
  60. ^ "Nouakchott displays military might". Magharebia. 23 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2014. 
  61. ^ By Taoufik MJAIED, James ANDRE. "International breaking news and headlines". France 24. 17 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2014. 
  62. ^ "Find Imagery". DefenseImagery.mil. 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2014. 
  63. ^ "Arşivlenmiş kopya". 31 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2014. 
  64. ^ Bozonette, Charlotte (5 Mart 2013). "Niger remains wary of Mali crisis on its doorstep". The Guardian. 6 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2014. 
  65. ^ "People's Daily Online - Nigeria to mass-produce Nigerian version of AK-47 rifles". English.peopledaily.com.cn. 2 Ekim 2006. 19 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2014. 
  66. ^ "Defence Industry Corporation Of Nigeria (Dicon) Official Website". DICON. 17 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2014. 
  67. ^ "World Exclusive: Nigerian Army Special Forces In Mali(Inspiration..Henry, A Beegeagle'S Blogger) | Beegeagle'S Blog". Beegeagle.wordpress.com. 4 Şubat 2013. 18 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2014. 
  68. ^ "Pakistan Army". Indianapolis, IN: Pakistan Defence. 12 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2014. 
  69. ^ "Special Forces (Maritime) (Pakistan), Amphibious and special forces". Jane's Amphibious and Special Forces. Jane's Information Group. 28 Haziran 2012. 11 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2014. 
  70. ^ Popenker, Maksim (5 Şubat 2009). "Kalashnikov AK (AK-47) AKS, AKM and AKMS assault rifles (USSR)". World Guns. Modern Firearms & Ammunition. 15 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2011. 
  71. ^ Rod Wells. Part-Time War. 2011. Fern House. s. 155. ISBN 978-1-902702-25-4. 
  72. ^ "Rwanda Rwandan Army ranks land ground forces combat uniforms military equipment rwandais grades unif - Army Recognition - Army Recognition". Armyrecognition.com. 19 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2014. 
  73. ^ "AFRICOM: 106th SOAR (A) Trains with Senegalese: | Flickr - Photo Sharing!". Flickr. 3 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2014. 
  74. ^ D. M. O. Miller (31 Ağustos 2001). Illustrated directory of twentieth century guns. ISBN 978-1-84065-245-1. 
  75. ^ Gander, Terry J.; Hogg, Ian V. (1 Mayıs 1995). Jane's Infantry Weapons 1995–96. 21. Jane's Information Group. ISBN 978-0-7106-1241-0. 17 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2014. 
  76. ^ Milosevic, Milan (2005). "Trojanski Konj za Teroriste". Kalibar (Sırpça). Novosti AD. 2 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2014. 
  77. ^ Seabrook, Andrea (26 November 2006) "AK-47: The Weapon Changed the Face of War". NPR Weekend Edition Sunday.
  78. ^ Gordon, Michael R. (13 March 1997) "Burst of Pride for a Staccato Executioner: AK-47" 23 Haziran 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. The New York Times.
  79. ^ "AK-47 rifle inventor Mikhail Kalashnikov dies at 94". Reuters UK. 24 Aralık 2013. 26 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2019. 
  80. ^ Chivers, C.J. (February 18, 2007) "AK-47 Museum: Homage to the Gun That Won the East" 22 Haziran 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. The New York Times
  81. ^ The AK 47 Kalashnikov Vodka Souvenir Bottle 27 Şubat 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Russianvodka.com.au. 3 Ocak 2019 tarihinde erişilmiştir.
  82. ^ "Kalashnikov watchesswiss made – Kalashnikov uhren". Kalashnikov watches- swiss made – Kalashnikov uhren. 22 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2019. 
  83. ^ "Europe – Coming soon – the Kalashnikov brolly?". BBC. 14 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2019. 
  84. ^ "EDC for CCW: Boker Kalashnikov Anniversary Knife". The Truth About Knives. Haziran 2013. 4 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2019. 
  85. ^ Héctor Latorre (24 Ocak 2006). "Escopetarras: disparando música". BBC World. 22 Şubat 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2019. 

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]