Hâlid Bağdâdî

Mevlana Halid Mewlana Xalid
Doğum	1779 Süleymaniye , Şehrizor
Ölüm	1827 Şam
Din	İslam
Kariyeri
Etkiledikleri	Osman Sirâceddîn et-Tavilî

Mevlânâ Hâlid-i Bağdâdî (Kürtçe Mewlana Xalid, 1779, Süleymaniye - 1827, Şam), Kürt kökenli Nakşibendi Hâlidîlik yolunun öncüsü ünlü İslâm âlimi, mutasavvıf ve şair.

Irak'ta Süleymaniye'ye sekiz km uzaklıktaki Karadağ kasabasında doğmuştur. 1813-1823 yılları arasında Bağdat'ta yaşamış büyük bir sûfîdir.

Hayatı

Zamanın ünlü hoca ve âlimlerinden eğitim görmüştür. 1804 yılında Medine'ye, dört yıl sonra da Hicrî 1224 yılında Hindistan'ın Cihanabad şehrinde Şeyh Abdullâh Dehlevî'nin yanına giderek Nakşibendîlik tarîkatının terbiyesini almıştır. Burada "irşad icazeti" alarak beş ayrı tarîkata halife olmuştur. (Nakşibendî, Kadiri, Sühreverdî, Kübrevî, Çeştî). Süleymaniye'ye geri dönüp iki yıl sonra Bağdat'a giderek yerleşti. Burada öğrencilerine tefsir, hadis, tasavvuf, fıkıh gibi çeşitli dersler verdi. On yıl sonra müritleri ve halifeleriyle birlikte Şam'a yerleşti.

Şahsiyeti

Babası Pir Mikail'dir. Mevlânâ Halid Bağdadî, Müslümanların birliğini Osmanlı Devleti'nin sağlayacağı düşüncesindeydi. En büyük özelliği medreselerinde eğitim dili olarak Osmanlı Türkçesi, Arapça ve Farsçanın yanında Kürtçeyi kullanmış olmasıdır. İki temel özelliği, şeriata bağlılık ve genelde diğer tarikatlarda yaygın olan cehrî, yani sesli zikir yerine hafî, yani sessiz zikri tercih etmesidir. Halifeleri aracılığıyla gerek Kuzey Irak bölgelerinde gerekse Şam, Kudüs, Bağdat ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde binlerce müridi oldu. Sonradan "Mevlânâ" mahlasını aldı. 1827 yılında Şam'da veba hastalığından ölmüştür. Türbesi Şam'da Salihiye'de olup ziyarete açıktır.

Kaynakça

• Halidiye Risalesi (Mevlana Halid-el Bağdadi) Mevlana Halid Dizisi, Umran Yayınları, Hazırlayan: Yakup Çiçek, İstanbul, Ocak 1994, 328s.

Dış bağlantılar

• Mevlana Halidi Bağdadi https://web.archive.org/web/20130917155454/http://www.mevlanahalidibagdadi.com/
• Ayrıntılı hayatı