Türkiye'de öldürülen gazeteciler listesi

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Türk-Ermeni gazeteci Hrant Dink'in 19 Ocak 2007 tarihinde İstanbul'da öldürülmesinin ardından, 20. yüzyılın başlarından bu yana Türkiye'de öldürülen gazetecilerin çeşitli listeleri yayınlandı. Bu listelerden biri Türkiye Gazeteciler Cemiyeti tarafından yayınlandı. Listede 1909-2022 yılları arasında öldürülen 68 gazetecinin ismi yer almaktadır.[1] "Hapisteki Gazeteciler Platformu" Nisan 2012'de 112 isim içeren bir liste yayınlamıştır.[2] Ancak, ölümlerin kurbanların meslekleriyle doğrudan bağlantılı suikastlar olup olmadığını belirlemek için özellikle ilk vakalar hakkında ayrıntılı bilgi edinmek zordur.

Eylül 1980 öncesi cinayetler[değiştir | kaynağı değiştir]

Cumhuriyetin ilanı ile 12 Eylül 1980 askeri darbesi arasında Türkiye'de öldürülen gazetecilerle ilgili sadece birkaç vaka listelendi. Ancak bu cinayetlerin bazıları, Türk ordusunun müdahalesinin ana nedeni olarak kullandığı siyasi şiddet ortamına (genellikle "iç savaş" olarak adlandırılır) katkıda bulunan yüksek profilli suikastlardı. Bu dönem için rapor edilen 15 vakadan bazıları hakkında biraz daha fazla bilgi mevcuttur:

Ad Yayın Konum Tarih Açıklamalar
Hikmet Şevket 1930
Sabahattin Ali Markopaşa Edirne 2 Nisan 1948
Hüseyin Şen KAWA İstanbul 21 Mart 1978 Kürtçe bir gazetenin yazı işleri müdürü ve üyesiydi. Selimiye (İstanbul) askeri cezaevinde işkence gördüğü ve öldürüldüğü iddia edildi.[3]
Gani Bozarslan Aydınlık 10 Mayıs 1978 Kürtçeden Türkçeye kitap çevirmeni.
Ali İhsan Özgür Politika İstanbul 21 Kasım 1978 Politika önce DİSK, daha sonra TKP tarafından çıkarıldı. Ali İhsan Özgür ortadan kaybolunca ailesi onu teşhis etmekte zorlandı.[4]
Cengiz Polatkan Hafta Sonu Ankara 1 Aralık 1978
Abdi İpekçi Milliyet İstanbul 1 Şubat 1979 Aşırı milliyetçi Ülkü Ocaklarının iki üyesi, Oral Çelik ve Mehmet Ali Ağca (daha sonra Papa II. Ioannes Paulus'u vurdu), Abdi İpekçi'yi ofisinden evine dönerken İstanbul'daki apartmanının önünde arabasında öldürdüler.[5] Ağca bir muhbir sayesinde yakalandı ve müebbet hapis cezasına çarptırıldı. Altı ay İstanbul'da askeri cezaevinde yatan Ağca, bir subayın yardımıyla firar etti.
İlhan Darendelioğlu Ortadoğu İstanbul 19 Kasım 1979 MHP üyesiydi
İsmail Gerçeksöz Ortadoğu İstanbul 4 Nisan 1980 Aynı zamanda kitap yazarıydı.[6]
Hayrabet Honca Halkın Birliği Kayseri 1 Mayıs 1980 TKP/ML Hareketi üyesi, sağcılar tarafından öldürüldü.
Ümit Kaftancıoğlu TRT İstanbul 11 Nisan 1980 Sağcı Ahmet Mustafa Kıvılcım, polis sorgusunda Ümit Kaftancıoğlu'nu "solcu" olduğu için öldürdüğünü söyledi, ancak daha sonra bu ifadeyi reddetti. Dört ay tutuklu kaldıktan sonra serbest bırakıldı. Saldırganlar bulunamadı.[7]
Muzaffer Fevzioğlu Hizmet Trabzon 15 Nisan 1980
Recai Ünal Demokrat İstanbul 22 Temmuz 1980 Kaçırıldığı ve işkence gördüğü iddia ediliyor.[8]

1980'lerde ve 1990'larda laik gazetecilerin hedef alındığı cinayetler[değiştir | kaynağı değiştir]

Ayrıca bakınız: Türkiye'de suikasta kurban gidenlerin listesi

1980'deki askeri darbeden sonra aşırı sol ve aşırı sağ arasındaki mücadelede daha az gazeteci öldürüldü. 1980'lerin sonundan itibaren hükûmet karşıtı ve laiklik yanlısı tutumlarıyla tanınan çok sayıda gazeteci öldürüldü. Bazı durumlarda radikal İslami örgüt üyeleri bu cinayetlerden dolayı yargılandı ve kınandı. Bir vakada bir PKK militanının böyle bir cinayeti işlediğini itiraf ettiği iddia edildi. 1980'ler ve 1990'lardaki diğer cinayetler şunlardır:

Ad Yayın Konum Tarih Açıklamalar
Mevlüt Işıt Türkiye Ankara 1 Haziran 1988
Kamil Başaran Gazete İstanbul 28 Şubat 1989 Habercilik tarzını beğenmeyen bir restoran sahibi tarafından vuruldu.
Seracettin Müftüoğlu Hürriyet Nusaybin, Mardin 29 Haziran 1989
Sami Başaran Gazete İstanbul 7 Kasım 1989 Vurulduğu Aksaray'daki ofisinde Mardinli bir Kürt aşiretinin lideriyle röportaj yapmıştı.
Çetin Emeç Hürriyet İstanbul 7 Mart 1990 İki kişi arabasına girerek onu ve şoförü Sinan Ercan'ı vurdu. İslami Hareket Örgütünün dört üyesi üyesi dört kişi müebbet hapis cezasına çarptırıldı, ancak kardeşi gerçek katillerin yakalandığına inanmıyor.[9]
Turan Dursun 2000'e Doğru İstanbul 4 Eylül 1990 İslami Hareket Örgütünün bir üyesi üyesi ömür boyu hapis cezasına çarptırıldı, ancak katil olduğuna inanılan kişi serbest kaldı.[9]
Uğur Mumcu Cumhuriyet Ankara 24 Ocak 1993 Cinayetin arkasında kimin olduğuna dair farklı hipotezler olsa da Ankara'daki savcılık iki katilin cezalandırıldığını ve üçüncü şüpheli hakkında dava açıldığını, her üçünün de cinayetin arkasında olduğu iddia edilen Tevhid-Selam Kudüs Örgütünün üyeleri olduğunu savunuyor.[10]
Onat Kutlar Cumhuriyet İstanbul 11 Ocak 1995 Aynı bombalı saldırıda hayatını kaybeden arkeolog Yasemin Cebenoyan'ın kardeşi Cüneyt Cebenoyan, birçok kişinin cinayetin çözülemediğinden ya da arkasında İslami bir örgütün olduğundan şüphelendiğinden yakındı. Zanlı, 2005 yılında hüküm giydi, ancak itirafçı olarak 9,5 yıl hapis yattıktan sonra serbest bırakıldı.[11] Saldırının daha sonra PKK tarafından gerçekleştirildiği ortaya çıktı.[12]
Ahmet Taner Kışlalı Cumhuriyet Ankara 21 Ekim 1999 Dr. Ahmet Taner Kışlalı, Dr. Muammer Aksoy ve Yardımcı Doçent Dr. Bahriye Üçok'un öldürülmeleri Ankara 11. Ağır Ceza Mahkemesi'nde Umut Davası olarak bilinen davaya konu oldu. Mahkeme, sanıkların "Kudüs Ordusu" ve "Tevhid Selam" adı altında yasadışı bir örgüt kurduklarına ve Türkiye'de şiddet eylemleri gerçekleştirdiklerine hükmetti. 28 Temmuz 2005 tarihinde, bir sanık ömür boyu hapis cezasına çarptırılırken, diğer yedi sanık yasadışı örgüt lideri veya üyesi olarak ceza aldı.[13] Yargıtay, 11 Kasım 2006 tarihinde baş zanlının cezasını onadı.[14]

Türkiye-PKK çatışmasında öldürülen gazeteciler[değiştir | kaynağı değiştir]

1990'larda Türkiye-PKK çatışması her iki tarafın da çok sayıda kayıp vermesiyle daha da sertleşti. Aynı zamanda giderek daha fazla sayıda sivil; yargısız infazlara, faili meçhul cinayetlere ve kayıp vakalarına kurban gitti. Kürt yanlısı basının "Özgür Gündem" adlı ilk günlük gazeteyi yayınlamaya başlamasından kısa bir süre sonra Kürt gazetecilere yönelik cinayetler başladı. Birçok vakada cinayetlerden devlet sorumlu tutuldu, bazı vakalarda radikal İslamcı örgüt Hizbullah, bazılarında ise PKK suçlandı, ancak çoğu ölümcül saldırının arkasındaki kişiler net bir şekilde belirlenemedi. Bunların neredeyse hiçbiri açıklığa kavuşturulmadı ya da saldırganlar için yaptırımla sonuçlanmadı. 1990'ların ilk yarısında öldürülen 33 gazeteci arasında Kürt çatışmasıyla ilgili olmayan vakalar da bulunmaktadır. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi 2008 yılında Türkiye'yi Kürt gazeteci ve yazarları infaz ettiği ve öldürdüğü için kınadı. Tanınmış bir Kürt yazar olan Musa Anter 1992 yılında JİTEM tarafından öldürüldü.[15]

Özgür Gündem ile başlayan "gelenek" genellikle "özgür basın tarihi" olarak anılır. Bu bağlamda 76 kurban (basın şehitleri olarak anılır) rakamından sıklıkla bahsedilir.[16] 2008'de AİHM, Türkiye'yi Özgür Gündem'de çalışan Musa Anter'i öldürmekten kınadı.[15]

Yine de özellikle Türkiye'de Kürt sorunuyla ilgili haberlerin ilk aşamalarında "görev başında" öldürülen "özgür basın" çalışanları ve "Kürt özgür basını" olarak adlandırılan gazete ve haftalık dergileri dağıtan gönüllülerin sayısı yüksektir. Özgür Gündem ve ardıllarının öldürülen dağıtımcılarının isim listesi (failler çoğunlukla meçhul kalırken) 18 isimden oluşuyor. 1990-1995 yılları arasında öldürülen 33 gazetecinin çoğu sözde Kürt Özgür Basını için çalışıyordu.

Ad Yayın Konum Tarih Açıklamalar
Gündüz Etil Yeni Günaydın İstanbul 18 Eylül 1991
Halit Güngen 2000'e Doğru Diyarbakır 18 Şubat 1992 Görgü tanıkları ve Hizbullah sempatizanlarının, örgüt üyelerinin Türkiye'nin Diyarbakır'daki Çevik Kuvvet karargâhında eğitim gördüklerini söyledikleri haberinden iki gün sonra kimliği belirsiz kişiler tarafından öldürüldü.[17]
Cengiz Altun Yeni Ülke Batman 25 Şubat 1992 İşe giderken sırtına isabet eden altı kurşunla öldürüldü.[18]
İzzet Kezer Sabah Cizre, Şırnak 23 Mart 1992 Kürtlerin yeni yıl kutlamalarını takip eden şiddet olayları sırasında güvenlik güçleri tarafından vurularak öldürüldü. Devletin uyguladığı sokağa çıkma yasağı sırasında Kezer ve diğer gazeteciler otellerinden beyaz bayraklar sallayarak çıktılar. O sırada herhangi bir çatışma yaşanmıyordu. Grubun başındaki Kezer bir kavşağa ulaştı ve zırhlı bir personel taşıyıcıdan ateş açan güvenlik güçleri tarafından vurularak öldürüldü. Ölümünden sorumlu olan güvenlik güçlerine karşı herhangi bir işlem yapılmadı.[18]
Bülent Ülkü Körfeze Bakış Bursa 1 Nisan 1992 Uludağ yakınlarında 1 Nisan'da yaralı olarak bulundu ve kısa bir süre sonra öldü. Otopside parmaklarında kelepçe ve mürekkep izleri tespit edildi.[19] Yetkililer onun sol örgütler arasındaki bir iç anlaşmazlığın kurbanı olduğunu iddia etti, ancak arkadaşları bunu yalanladılar.[20]
Mecit Akgün 2000'e Doğru Nusaybin, Mardin 2 Haziran 1992 Cesedi Nusaybin'in Çölova köyü yakınlarında bir telefon direğine asılı olarak bulundu. Cesedinin üzerinde "hain olduğu için cezalandırıldığına" dair bir ifade bulunduğu ve bunun PKK tarafından imzalandığı iddia edildi.[18]
Hafız Akdemir Özgür Gündem Diyarbakır 8 Haziran 1992 Diyarbakır'daki evinden elli metre uzakta, başının arkasına isabet eden tek bir kurşunla öldürüldü. Özgür Gündem, muhabirleri birkaç gün boyunca telefonla tehditler aldıklarını ve bu tehditlerin birçoğunun Akdemir'e yönelik olduğunu belirttiler. İslami örgüt Hizbullah ve Türk kontrgerillaları hakkında yazmıştı.[18][21]
Çetin Ababay Özgür Halk Batman 29 Temmuz 1992 Batman'da evine giderken kimliği belirsiz üç kişi tarafından başından vuruldu.[18]
Yahya Orhan Özgür Gündem Gercüş, Batman 31 Temmuz 1992 Kimliği belirsiz saldırganlar tarafından vurularak öldürüldü. Özgür Gündem, sokakta durdurulduğunu ve tehdit edildiğini bildirdi.[18]
Hüseyin Deniz Özgür Gündem Ceylanpınar, Şanlıurfa 9 Ağustos 1992 Boynuna isabet eden bir kurşunla ağır yaralandı. Kendisi aynı zamanda Cumhuriyet gazetesinin bölge muhabiriydi.[18]
Musa Anter Özgür Gündem Diyarbakır 20 Eylül 1992 Özgür Gündem ve Yeni Ülke'nin yanı sıra Kürtçe Welat gazetesinde yazdı. Aynı zamanda İstanbul'daki Mezopotamya Kültür Merkezinin yönetim kurulu başkanıydı. Sahte bahanelerle otelinden kaçırıldığı ve Diyarbakır'ın dış mahallelerinde vurulduğu bildirildi. Kendisine eşlik eden bir yakını da aynı anda vurularak yaralandı.[18]
Mehmet Sait Erten Azadi-Denk Diyarbakır 3 Kasım 1992
Yaşar Aktay Hani, Diyarbakır 9 Kasım 1992 PKK militanları ile hükûmet güçleri arasındaki çatışmalar sırasında öldürüldü.[19]
Hatip Kapçak Serbest/Hürriyet Mazıdağı, Mardin 18 Kasım 1992 Yerel bir gazete olan Söz ve haftalık Gerçek dergisinin Mardin muhabiri. Mardin'in Mazıdağı ilçesinde 18 Kasım'da uğradığı silahlı saldırı sonucu öldürüldü. Güvenlik güçleriyle bağlantıları olduğu iddia edilen Hizbullah örgütünün faaliyetleri hakkında araştırma yapıyor ve haber yapıyordu. Kendisi 1980 askeri darbesinin ardından siyasi suçlamalarla altı yıl hapis yatmıştı. Serbest bırakıldıktan sonra Güneş gazetesinde ve daha sonra Hürriyet gazetesinde yazmıştı.[18]
Namık Tarancı Gerçek Diyarbakır 20 Kasım 1992 İşe giderken vurularak öldürüldü. İki saldırganın saldırısı sonrasında başına üç kurşun isabet ettiği ve olay yerinde öldüğü bildirildi.[18]
Kemal Kılıç Yeni Ülke Şanlıurfa 18 Şubat 1993 Dört saldırgan tarafından başından iki kurşunla vurularak öldürüldü. Ocak ayında Özgür Gündem'in yayınına son verilmesinden bu yana Yeni Ülke gazetesinde yazıyordu. Aynı zamanda Türkiye İnsan Hakları Derneği Urfa Şubesi yönetim kurulu üyesiydi. Özgür Gündem Diyarbakır temsilcisi Mehmet Şenol, Kılıç'ın silah ruhsatı için başvurduğunu ancak başvurusunun reddedildiğini bildirdi.[18] Şanlıurfa yakınlarındaki Külünçe Köyü'nde kimliği belirsiz saldırganlar tarafından vurularak öldürüldü. Polis kendisini Şanlıurfa'da gazete dağıtımcılarının satışta karşılaştığı zorluklarla ilgili yayınladığı bir haber bülteni hakkında sorgulamıştı.[22]
Mehmet İhsan Karakuş Silvan Gazetesi Silvan, Diyarbakır 13 Mart 1993 Yerel Silvan gazetesinin sahibi. 1993'ün sonuna kadar kimliği belirlenemeyen saldırganlar tarafından öldürüldü.[23]
Ercan Gürel Hürriyet Bergama, İzmir 20 Mayıs 1993 Katil zanlısı olarak gözaltına alınan Veysel Özakıncı, Gürel'ı arazi anlaşmazlığı nedeniyle öldürdüğünü söyledi.[23]
Ömer Taşar Milli Gazete Saraybosna 26 Haziran 1993 Bosna Savaşı'nı takip ederken Sırp mevzilerinden açılan ateş sonucu öldürüldü.[23]
İhsan Uygur Sabah İstanbul 6 Temmuz 1993
Rıza Güneşer Halkın Gücü İstanbul 14 Temmuz 1993 Sol görüşlü "Halkın Gücü" dergisinin sahibiydi. Cinayetin Devrimci Sol'dan ayrılan "Bedri Yağan grubu" tarafından işlendiğine inanılıyor.[23]
Ferhat Tepe Özgür Gündem Bitlis 28 Temmuz 1993 Bildirildiğine göre bir arabaya binmeye zorlandığında ortadan kayboldu. O sırada birkaç polis ekibinin sokaklarda devriye gezdiği görülmesine rağmen, polisler olayla ilgili herhangi bir bilgileri olduğunu reddettiler. 8 Ağustos'ta Elazığ yakınlarındaki Hazar Gölü'nde bulunan bir cesedin Tepe'ye ait olduğu tespit edildi.[24] 9 Mayıs 2003 tarihinde Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, dava dosyasındaki materyallerin, başvuranın oğlunun herhangi bir devlet görevlisi veya devlet yetkilileri adına hareket eden bir kişi tarafından kaçırıldığı ve öldürüldüğü sonucuna makul şüphenin ötesinde varılmasını sağlamadığına karar verdi.[25]
Muzaffer Akkuş Milliyet Bingöl 20 Eylül 1993 Bilinmeyen saldırganlar tarafından öldürüldü.[2][23]
Ruhi Can Tul Hürriyet Kırıkkale 14 Ocak 1994 Ankara'dan Samsun'a giden bir otobüste bomba patlaması sonucu öldü. Üç kişi daha öldürüldü. Saldırıyı PKK'nın üstlendiği iddia edildi.[26]
Nazım Babaoğlu Gündem Siverek, Şanlıurfa 12 Mart 1994 Şanlıurfa yakınlarındaki küçük bir kasaba olan Siverek'te kaybolduktan sonra öldüğü tahmin ediliyor. Daha sonra kendisini aradığını reddeden bir meslektaşının ihbarını değerlendirmek üzere oraya gitmişti.[27]
Kamil Koşapınar Zaman Erzurum 19 Mart 1994 Çalıştığı gazeteye göre, bir fotoğrafçıda serseri bir kurşunla öldürüldü.
İsmail Ağay Özgür Ülke Batman 29 Mayıs 1994 Soyadı Ağaya olabilir. Batman Barosuna göre Aralık 1994'ten beri "kayıp".[28]
Erol Akgün Devrimci Çözüm Gebze, Kocaeli 8 Eylül 1994 Sol görüşlü haftalık Devrimci Çözüm dergisinin genel yayın yönetmeniydi. İstanbul yakınlarındaki Gebze'deki evinden çıkarken kimliği belirsiz saldırganlar tarafından öldürüldü. Gazetedeki meslektaşları, rakip bir sol grubun onu haftalık derginin editörü olduğu için öldürdüğüne inanıyorlar.[29]
Bahri Işık Çağdaş Marmara İstanbul 17 Eylül 1994
Ersin Yıldız Özgür Ülke İstanbul 3 Aralık 1994 Gazetesinin İstanbul'daki ofisinin kimliği belirsiz kişiler tarafından yerleştirilen bir bombayla tahrip edilmesi sonucu hayatını kaybetti, 19 çalışan da yaralandı.[26]
Bekir Kutmangil Yeni Günaydın İstanbul 23 Mayıs 1995 Yerel gazetenin sahibiydi, ancak organize suç işlerine karıştığı bildirildi. Cinayetten bir rakibi sorumlu tutuldu.[30]
Nail Aydın Son Haber Giresun 28 Temmuz 1995
Seyfettin Tepe Yeni Politika Bitlis 28 Ağustos 1995 Safyettin Tepe olarak da yazılır. 22 Ağustos'ta gözaltına alındı. Dört gün sonra Bitlis Emniyet Müdürlüğüne götürüldü. Gözaltında 29 Ağustos'ta hayatını kaybetti. Ailesine intihar ettiği söylendi ancak ailesi bu resmi açıklamayı reddetti.[31]

Aynı zamanda olağanüstü hal uygulanan bölgede Kürt yanlısı gazete dağıtan çok sayıda kişi de öldürüldü.[32]

1995'ten beri gazeteci cinayetleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Türkiye'de 1995'ten bu yana işlenen gazeteci cinayetleri aşağı yukarı münferit vakalardır. Kurbanlar arasında en öne çıkanı 2007 yılında öldürülen Hrant Dink'tir, ancak Metin Göktepe'nin ölümü de büyük endişe yarattı, çünkü polis memurları onu döverek öldürdü. 2014 yılından bu yana, Türkiye'den çalışan ve IŞİD'in yükselişini haberleştiren çok sayıda Suriyeli gazeteci suikasta kurban gitti.

Metin Alataş'ın 2010 yılındaki ölümü de bir anlaşmazlık kaynağıdır - otopsi intihar olduğunu iddia ederken, ailesi ve meslektaşları soruşturma açılmasını talep etti. Daha önce ölüm tehditleri almış ve şiddetli saldırıya uğramıştı.[33]

Ad Yayın Konum Tarih Açıklamalar
Metin Göktepe Evrensel İstanbul 8 Ocak 1996 Polis tarafından dövülerek öldürülmesi, gazeteciler arasında büyük bir tepkiye yol açtı. Birkaç duruşma, yeniden yargılama ve temyizden sonra, Ocak 2000'de bir temyiz mahkemesi cinayete karışan beş polis memuruna verilen yedi buçuk yıllık hapis cezalarını onadı.[34]
Yemliha Kaya Halkın Gücü İstanbul 27 Temmuz 1996 Halkın Gücü dergisinin sahibi ve genel yayın yönetmeni. Cezaevi koşullarına karşı başlattığı açlık grevi sonucunda öldü. DHKP-C üyeliği suçlamasıyla 1995'ten beri cezaevindeydi.[35]
Selahattin Turgay Daloğlu İstanbul 9 Eylül 1996 Fatsa (Fatsa'da özyönetim) hakkında kitapların yazarı olarak bilinir. Evinde öldürüldü.
Reşat Aydın AA, TRT 20 Haziran 1997
Abdullah Doğan Candan Fm Konya 13 Temmuz 1997
Ünal Mesuloğlu TRT Manisa 8 Kasım 1997
Mehmet Topaloğlu Kurtuluş Adana 28 Ocak 1998 Kurtuluş gazetesi Adana temsilcisi. Aynı gazetenin bayisi Selahattin Akıncı ve Bülent Dil ile birlikte 28 Ocak gecesi evlerine yapılan baskın sırasında polis memurları tarafından öldürüldü.[36]
Önder Babat Devrimci Hareket İstanbul 3 Mart 2004 Üç arkadaşıyla birlikte gazetesinin Beyoğlu'ndaki (İstanbul) ofisinden çıktıktan sonra 9 mm'lik bir tabancayla başından vuruldu. Saldırganların kim olduğu, nereden geldikleri ve onu neden vurdukları öğrenilemedi.[37] AİHM, dava dosyasındaki materyallerin, Önder Babat'ın herhangi bir devlet görevlisi veya devlet yetkilileri adına hareket eden bir kişi tarafından öldürüldüğü konusunda makul şüphenin ötesinde bir sonuca varmasını sağlamadığını değerlendirdi. Bu nedenle, 2. maddenin ihlal edilmediği sonucuna vardı.[38]
Yaşar Parlak Silvan Mücadele Silvan, Diyarbakır 18 Ağustos 2004 Gazeteciliğe 1973 yılında Günaydın'da amatör olarak başladı. 1976'dan sonra Akdeniz Haber Ajansı'nda çalıştı. İlk kitabı "Silvan Tarihi" 1980'de yayımlandı. Silvan'daki faili meçhul cinayetlerle ilgili araştırması "Şehitler Şehri Silvan" 2004 yılında yayımlandı, ancak valilik tarafından dağıtımı yasaklandı. Nisan 2004'te bir kızı (annesine bakan genç bir kadın) kaçırdığı iddiasıyla gözaltına alındı. Bir ay sonra serbest bırakıldı. İki ay sonra boynundan tek kurşunla vuruldu ve saldırganlar tespit edildi.[39]
Hrant Dink Agos İstanbul 19 Ocak 2007 Haftalık Türkçe-Ermenice iki dilde yayın yapan Agos'un genel yayın yönetmeni, gazetesinin İstanbul'daki ofisinin önünde vuruldu. Bir gün sonra polis, silahlı saldırgan olduğu iddia edilen 17 yaşındaki Ogün Samast'ı tutukladı ve Samast'ın suçunu itiraf ettiği bildirildi.[40] Uluslararası Af Örgütü, yetkililerin Samast'ın öldürülmesinde devlet görevlilerinin dahli olduğu iddiasını ele almakta başarısız olduğunu belirtiyor. Ailesinin, 2010 yılında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi tarafından verilen kararla da desteklenen, cinayette devlet görevlilerinin ihmali ve işbirliğinin soruşturulması yönündeki çağrıları dikkate alınmadı.[41]
İsmail Cihan Hayırsevener Güney Marmara Yaşam Bandırma, Balıkesir 19 Aralık 2009 12 kişi İstanbul'da işlenen cinayetle ilgili olarak yargılandı. İlk Haber gazetesinin kurucusu İhsan Kuruoğlu, Hayırsevener'in öldürülmesi için Serkan Erakkuş'a talimat vermekle suçlandı.[42] Mahkeme 1 Ağustos 2013 tarihinde Kuruoğlu'nu 27 yıl hapis cezasına mahkûm etti.[43]
Nuh Köklü İstanbul 17 Şubat 2015 Kadıköy'de arkadaşlarıyla kar topu oynarken, kar topunun bir esnafın dükkanının camına denk gelmesi sonucu yaşanan arbede esnasında bıçaklanarak öldürüldü.[44]
Ibrahim Abdulkader Ayn Watan Şanlıurfa 27 Aralık 2015 Suriyeli mülteci. Olayı IŞİD üstlendi.[45]
Firas Hammadi Ayn Watan Şanlıurfa 27 Aralık 2015 Suriyeli mülteci. Olayı IŞİD üstlendi.[45]
Naji el-Jerf Hentah Gaziantep 27 Aralık 2015 Suriyeli mülteci. Ailesi Fransa'da sığınma ararken meydana gelen suikastı kimse üstlenmedi.[46]
Rohat Aktaş Azadiya Welat Cizre, Şırnak 24 Şubat 2016 Türk ordusu ve PKK arasındaki çapraz ateşin ortasında kaldı.[47][48]
Zaher al-Shurqat Aleppo Today Gaziantep 12 Nisan 2016 Haberlere göre Suriyeli gazeteci Zaher al-Shurqat, 10 Nisan'da Türkiye'nin güneyindeki Gaziantep'te bir sokakta maskeli bir kişi tarafından başından vurulduktan sonra 12 Nisan 2016 tarihinde hastanede hayatını kaybetti. Shurqat 36 yaşındaydı. Cinayetin sorumluluğunu IŞİD üstlendi.[49]
Mustafa Cambaz Yeni Şafak İstanbul 15 Temmuz 2016 2016 Türkiye askerî darbe girişimi esnasında Çengelköy Karakolu yakınlarınlarında cuntacı askerlerin ateş açması sonucu, hayatını kaybeden foto muhabiri ve kayıt fotoğrafçısıdır.[50]
Halla Barakat ABC News İstanbul 21 Eylül 2017 Türk makamları Halla ve annesinin öldürülmesiyle ilgili olarak uzak bir akrabasını maddi nedenlerden dolayı tutuklayıp itirafçı olmasını sağlamış olsa da Halla'nın ailesi, arkadaşları ve meslektaşları "Halla'nın yaptığı işin güçlü kişileri susturma güdüsü ve araçlarıyla tehdit etmiş olabileceğinden" şüpheleniyor. Dava hakkında bilgi sahibi olan dışarıdan uzmanlar, belgelerin resmi anlatıdaki birçok tutarsızlığı ve açık çelişkileri ortaya koyduğunu söyledi.[51]
Cemal Kaşıkçı The Washington Post İstanbul 2 Ekim 2018 İstanbul'daki Suudi Arabistan konsolosluğunda Suudi ajanlar tarafından öldürüldü.[52]
Güngör Arslan Ses Kocaeli İzmit, Kocaeli 19 Şubat 2022 19 Şubat 2022 tarihinde bir saldırgan, yerel internet gazetesi Ses Kocaeli'nin yayıncısı ve haber editörü gazeteci Güngör Arslan'ı ofisinde sağ bacağından ve göğsünden vurdu. Arslan hastaneye kaldırıldı ancak kurtarılamadı. İddianameye göre Türk savcılar Arslan'ın, yerel yönetim faaliyetlerinde yolsuzluk iddialarını konu alan köşe yazıları da dahil olmak üzere gazetecilik faaliyetleri nedeniyle öldürüldüğünü iddia ediyor.[53]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "Öldürülen Gazeteciler". www.tgc.org.tr. 19 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2022. 
  2. ^ a b "103 yılda 112 gazeteci ve yazar öldürüldü". www.gazeteciler.com. 4 Nisan 2012. 17 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2022. 
  3. ^ See an article written by his friends at Newroz Şehidi Hüseyin Şen Yoldaş!! 29 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.; here the date of death is given as 21 March 1979; Retrieved 31 October 2012
  4. ^ Aras, Turgay. "Ali İhsan Özgür ve Politika Gazetesi". Politika Gazetesi. 21 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2022. 
  5. ^ Ganser, Daniele, NATO's secret armies: operation Gladio and terrorism in Western Europe, (Routledge, 2005), 238.
  6. ^ "biyografi.net - İsmail Gerçeksöz". www.biyografi.net. 27 Ağustos 2002 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2022. 
  7. ^ Pelek, Semra (10 Nisan 2010). "Kaftancıoğlu'nun Katili 30 Yıl Sonra Hala Cezasız". Bianet. 11 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2022. 
  8. ^ Temelkuran, Ece. "'Söz gerillası yapıyoruz sıkıysa durdurun!'". birgun.net. 4 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2022. 
  9. ^ a b "Turan Dursun'un katili nerede?". İstanbul Gerçeği. 11 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2022. 
  10. ^ "Wall around Murder of Journalist Mumcu Holds". Bianet. 12 Mayıs 2011. 8 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2022. 
  11. ^ CEBENOYAN, CÜNEYT. "Onat Kutlar cinayeti ve PKK". birgun.net. 1 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2022. 
  12. ^ "Archive.ph". 17 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2022. 
  13. ^ "Wochenbericht 30/2005 – DTF". www.tuerkeiforum.net. 4 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2022. 
  14. ^ "Wochenbericht 46/2006 – DTF". www.tuerkeiforum.net. 12 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2022. 
  15. ^ a b "JİTEM's illegal actions cost Turkey a fortune". Archived from the original on 6 Haziran 2012. Erişim tarihi: 7 Eylül 2016. 
  16. ^ See a film produced on the 20th anniversary of Özgür Gündem reproduced on the Wiki "B-Ob8ungen" under Freie Presse oder Partei im Kurdenkonflikt? 1 Ekim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (text in Turkish and German); accessed on 30 October 2012
  17. ^ "What is Turkey's Hizbullah?". Human Rights Watch (İngilizce). 16 Şubat 2000. 4 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2022. 
  18. ^ a b c d e f g h i j k The report of Human Rights Watch: The Kurds of Turkey: Killings, Disappearances and Torture of March 1993 can be found as google-books or as a PDF file 16 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.; accessed on 31 October 2012
  19. ^ a b See the annual report of the Human Rights Foundation for 1992 (Turkish), Ankara January 1993, pages 143-148
  20. ^ See an article of 22 September 2011 20 Temmuz 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. and a comment in "sosyalist barikat" of September 1992 Basına Saldırılar Sistemleşiyor 6 Ekim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.; accessed on 1 November 2012
  21. ^ "Hafiz Akdemir – Journalists Killed – Committee to Protect Journalists". 22 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  22. ^ "Kemal Kilic". Committee to Protect Journalists (İngilizce). 24 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2022. 
  23. ^ a b c d e See the annual report of the Human Rights Foundation for 1993 (Turkish), Ankara June 1995, pages 230-238
  24. ^ "Ferhat Tepe". Committee to Protect Journalists (İngilizce). 24 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2022. 
  25. ^ "HUDOC - European Court of Human Rights". hudoc.echr.coe.int. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2022. 
  26. ^ a b See the annual report of the Human Rights Foundation for 1992 (English), Ankara September 1995, 975 7217 04 2, pages 247-249
  27. ^ "Nazim Babaoglu". Committee to Protect Journalists (İngilizce). 24 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2022. 
  28. ^ Gazetesi, Batman Haberler Çağdaş. "Nihat Ekinci - KMM VE KAYIPLAR". 23 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2022. 
  29. ^ "Erol Akgun". Committee to Protect Journalists (İngilizce). 24 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2022. 
  30. ^ See an article in Zaman of 2 June 1995 Kutmangil cinayeti aydınlandı; accessed on 1 November 2012 and a comment of Tuncay Özkan in Radikal of 30 June 2000 Cici oldu, sorularsa ortada; accessed on 1 November 2012
  31. ^ "Sayfettin Tepe". Committee to Protect Journalists (İngilizce). 24 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2022. 
  32. ^ Information was taken from a page called Onlarin Sayesinde -4 5 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Because of them -4), a page at Newededersim called Kürt basını 114 yaşında 30 Ocak 2013 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi (Kurdish press aged 114) and annual reports of the Human Rights Foundation of Turkey.
  33. ^ "Metin Alataş – Journalists Killed – Committee to Protect Journalists". 3 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  34. ^ "Metin Göktepe". Committee to Protect Journalists (İngilizce). 16 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2022. 
  35. ^ See the annual report of the Human Rights Foundation for 1996 (Turkish), Ankara September 1998, 975 7217 19 0, page 371
  36. ^ See the annual report of the Human Rights Foundation for 1998 (Turkish), Ankara 2000 975 7217 25 5, page 148/149
  37. ^ Önderoğlu, Erol (13 Ocak 2010). "Turkey Sentenced by ECHR for Önder Babat Murder Case". Bianet. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2022. 
  38. ^ "HUDOC - European Court of Human Rights". hudoc.echr.coe.int. 27 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2022. 
  39. ^ Yazıcıoğlu, Ümit. "Yaşar Parlak olayındaki faili meçhul parmak - Ümit Yazıcıoğlu". Yüksekova Haber Portalı. 4 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2022. 
  40. ^ "Hrant Dink". Committee to Protect Journalists (İngilizce). 23 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2022. 
  41. ^ "Turkey fails to deliver justice for murdered Armenian journalist as trial ends". Amnesty International (İngilizce). 16 Ocak 2012. 4 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2022. 
  42. ^ Haberleri, Balıkesir. "Gazeteci cinayetinde sona gelindi". 28 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2022. 
  43. ^ Önderolu, Erol (26 Ocak 2015). "BİA Medya Gözlem Raporu - Tam Metin". Bianet. 27 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2022. 
  44. ^ "Gazeteci Nuh Köklü öldürüldü". Hürriyet Gazetesi. Demirören Haber Ajansı. 18 Şubat 2015. 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2016. 
  45. ^ a b Services, Compiled from Wire (30 Ekim 2015). "Two pro-FSA Syrian journalists killed in Turkey's Şanlıurfa province". Daily Sabah (İngilizce). 4 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2022. 
  46. ^ "Anti-Islamic State journalist murdered in Turkey". BBC News (İngilizce). 28 Aralık 2015. 4 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2022. 
  47. ^ "Cizre'de cenazesi tamamen yananlardan biri gazeteci Rohat Aktaş çıktı – Diken". 24 Şubat 2016. 27 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  48. ^ "Rohat Aktaş – Journalists Killed". Committee to Protect Journalists. 23 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  49. ^ "Zaher al-Shurqat". Committee to Protect Journalists (İngilizce). 21 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2022. 
  50. ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2017. 
  51. ^ "An American journalist was murdered in Turkey. Why didn't the US investigate?". abcnews. 9 Ekim 2020. 9 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  52. ^ "Jamal Khashoggi: An unauthorized Turkey source says journalist was murdered in Saudi consulate". BBC News. 7 Ekim 2018. 9 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2018. 
  53. ^ "Güngör Arslan". Committee to Protect Journalists (İngilizce). 6 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2022. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Türkiye%27de_öldürülen_gazeteciler_listesi&oldid=32636975" sayfasından alınmıştır