Yunanlar

Yunanlar'ın M.Ö. 20. yüzyılda kitleler hâlinde Balkan Yarımadası'nın güneyine göç ettiklerine inanılır. Yunanlar zaman ile Anadolu'da ve Karadeniz sahillerinde ticaret kolonileri kurmuşlar ve gerek Anadolu'da gerek Yunanistan'da uzun yıllar hüküm sürmüşlerdir. Roma İmparatorluğu'nun giderek güç kazanması ile bağımsızlıklarını koruyamamışlar ve Roma egemenliği altına girmişlerdir. Kavimler Göçü nedeniyle Roma İmparatorluğu'nun ikiye ayrılması ile doğu kanadında Bizans İmparatorluğu'nu kuruldu. 1000 yıldan fazla tarih sahnesinde rol oynayan Bizans İmparatorluğu, Osmanlı Devleti'nin Konstantinopolis'i fethetmesi ile yıkıldı, Trabzon ve Mora'nın alınması ile de dirilme umutlarını kaybetti. Dini İslam olan Osmanlı Devleti, İstanbul'daki Ortodoks kilisesinin şehirde kalmasına izin verdi ve bu nedenle Yunanlar uzun yıllar göç etmeden Osmanlı egemenliği altında yaşadılar. Fakat bunun yanında şehir alındığında birçok bilim adamı ve filozof Avrupa'ya göç etti. Osmanlı egemenliğindeki Yunanlar 1832'de Osmanlı Devleti'nden ayrılarak kendi krallıklarını kurdular. 1923 yılında Lozan Anlaşması ile Türkiye'de yaşayan Rumlar ve Yunanistan'da yaşayan Türkler nüfus mübadelesi sonucunda yer değiştirdi. 1923'de yaklaşık 13,000,000 olan Türkiye nüfusuna ek olarak yaşayan Yunan'ın 1,500,000'u Türkiye'den ayrıldı. Buna karşın Yunanistan'dan 450,000 Türk geldi.

Soyadları

Yunanistan'da soyadı kültürü, Türk toplumunda olduğu gibi, alan kişinin karakteristik özelliğini, mesleğini vb. yansıtan isimlerdir. Yunanistan'da yakın zamana kadar kadınlar, evlendikten sonra babalarnın soyadını bırakıyor ve kocalarının soyadını alıyorlardı fakat günümüzde kadınlar, kanunen kızlık soyadlarını tutmaya teşvik edilmektedir. Kişilerin aldığı soyadları yaşamış oldukları bölgeye göre değişir.

papa- önekini almış soyadları

Herhangi bir soyadında bu önekin bulunması ataların birinin papaz olduğunun göstergesidir.

• Τάσσος Παπαδόπουλος - Tassos Papadopoulos
• Έλενα Παπαρίζου - Elena Paparizou
• Φροσω Παπαχαραλαμπους - Froso Papaharalambous

konto-, makro-, ve chondro- önekini almış soyadları

Herhangi bir soyadında bu öneklerden birinin bulunması, Türkçe'deki kısa, koca ya da şişman manâsına gelir.

• Vaggelis Konitopoulos

Türk kökenli soyadları

kara- , haci- gibi önekler Yunan kültürüne Osmanlı hâkimiyeti sırasında kültürel etkileşim sonucu girmişlerdir. Bunun yanında -τζή soneki ile bitenler, Türkçe'deki -cı, -ci; -oglou ile bitenler Türkçe'deki -oğlu; -λής ile bitenler, -li, -lı anlamlarını katar.

• Ρίτα Αμπατζή - Rita Abatzi
• Κωνσταντίνος Αλεξάνδρου Καραμανλής - Kostas Karamanlis
• Nikos Portokaloglou

-idis ile biten soyadları

Trabzon - Pontus bölgelerinden göçmüş olanlar kullanır.

-akis/-aki ile biten soyadları

Genelde Girit adasından göçenler ve yerlileri tarafından kullanılır.

-ellis/-elli ile bitenler

Genelde Midilli adasından göçenler ve yerlileri tarafından kullanılır.

Din

Yunan halkının büyük çoğunluğu Hıristiyanlık'ın Ortodoks mezhebine bağlıdır. Osmanlı egemenliğine girdiği zamanlarda ülke içinde Müslüman azınlık da oluşmuştur. Bugün Yunanistan'daki Müslüman azınlığın neredeyse tümünü Türkler oluşturur. Bir diğer önemli müslüman azınlıkta Arnavutlardır. Yunan kültürü içinde geçmişten bügüne hep bir Yahudi azınlık da yer almış ve Yunanlar ile Yahudiler arasındaki kültür etkileşiminden Yevanika adı verilen bir şive ortaya çıkmıştır.

Dil

Ana madde: Yunanca

Yunanistan'da resmi dil Yunanca'nın Dimotiki şivesidir. (Yun. δημοτική "Đimotiki" okunur) 1976'dan beri Yunanistan'ın ve Kıbrıs Cumhuriyeti'nin resmî dilidir. Yunanca (Ελληνικά - Elinika) 3000 yıllık bir geçmişe sahiptir. Hint-Avrupa dil ailesine aittir. Antik Yunanca Klasik Yunan uygarlığının dili olarak kullanılmıştır. Modern Yunanca Antik Yunanca'dan oldukça farklı olmakla beraber köken olarak ona dayanır. Yunanca, Yunan Alfabesi kullanılarak yazılır.

Modern Yunanca dünyada, çoğunluğu Yunanistan'da olmakla beraber, Avustralya, Almanya ve Amerika Birleşik Devletleri'nde yaşayan yaklaşık 15 milyon kişinin anadilidir. Türkiye'de anadili Yunanca olan yaklaşık 2000 Rum olduğu sanılmaktadır. Bunların hemen hemen hepsi İstanbul, Gökçeada ve Bozcaada'da yaşar. Günümüzde Yunanistan ve Kıbrıs'tan Türkiye'ye göç eden Yunanca (ya da Rumca) konuşan (konuşabilen) kayda değer Türk de vardır.

Abece

Ana madde: Yunan Abecesi

Yunanca, yedisi sesli, on beşi sessiz, ikisi ise birleşik yirmi dört harften oluşan Yunan Abecesi ile yazılır. Bugün Yunan Abecesi'ni Yunanlar'dan başka kullanan kavim yoktur. Daha önceki yıllarda Gagavuzcave Karamanlı Ortodoks Hristiyan Türklerin kullandığı Türkçe , Yunan Abecesi'ile yazılırdı. 2000'i Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisinde yaşayan toplam 15.000.000 kişinin anadilidir.

Α

Β

Γ

Δ

Ε

Ζ

Η

Θ

Ι

Κ

Λ

Μ

Ν

Ξ

Ο

Π

Ρ

Σ

Τ

Υ

Φ

Χ

Ψ

Ω

α

β

γ

δ

ε

ζ

η

θ

ι

κ

λ

μ

ν

ξ

ο

π

ρ

σ/ς

τ

υ

φ

χ

ψ

ω

Şiveler

• Demotiki (Δημοτική)
• Katarevusa (Καθαρεύουσα)
• Tsakonika (Τσακωνικά)
• Pontus (Ποντιακά)
• Kapadokya (Καππαδοκικά)
• Güney İtalya (Κατωιταλικά)
• Yevanik (Yahudi Yunancası) (γεβανικά, יווניטיקה)

Demografi

Yunan Diasporası'nın en geniş olduğu ilk 50 ülke

Bugün dünyada yaklaşık 19,000,000 Yunan'ın olduğu sanılmaktadır. Anavatanda yaşayanların yanısıra diğer ülkelerde çalışan, gurbette olan bir çok etnik Yunan vardır. Avrupa'nın hemen her ülkesinde, Amerika'da ve Avustralya'da birçok Yunan bulunur.

1 Milyon'dan fazla

• Amerika Birleşik Devletleri

500 Bin - 1 Milyon arası

• Kıbrıs Cumhuriyeti

100 Bin - 500 Bin arası

• Almanya
• Avustralya
• Kanada
• İngiltere
• Şili

25 Bin - 100 Bin arası

• Rusya
• Ukrayna
• Arnavutluk
• Fransa
• Brezilya

1000 - 25 Bin arası

İtalya		Arjantin		Gürcistan		Kazakistan
İsveç		Özbekistan		İsviçre		Romanya
Türkiye		Yeni Zelanda		Hollanda		Mısır
Bulgaristan		Çek Cumhuriyeti		Moldova		Macaristan
Lübnan		Polonya		Suudi Arabistan		Lüksemburg
Kamerun		Ermenistan		Venezuela		Zimbabwe
Uruguay		Meksika		Suriye

1000'den az

Panama		Zambiya		Kırgızistan		Danimarka
Etiyopya		Makedonya		Ürdün		Norveç
İspanya		Bahamalar		Nijerya		Tanzanya
İsrail		Sudan		Azerbaycan		Peru
Litvanya		Malawi		Kolombiya		Cibuti
Finlandiya		Portekiz		Kuveyt		Letonya
Japonya		Çin

• Diğer ülkelerin tümünde 100'den az, Sırbistan ve Beyaz Rusya ile ilgili bilgi yok.*

Yunan insanlarına diğer dillerde verilen adlar

Grek kökü üzerine türetilmiş olanlar, genelde Avrupa dillerinde;

İngilizce: Greece		İtalyanca: Grecia		Fransızca: Grèce		Almanca: Griechenland		İspanyolca: Grecia
Portekizce: Grécia		Felemenkçe: Griekenland		Frizce: Grikelân		Afrikaans: Griekeland		Lehçe: Grecja
Danca: Grækenland		İsveççe: Grekland		İzlandaca: Grikkland		Fince: Kreikka		Estonca: Kreeka
Arnavutça: Greqia		Rumence: Grecia		Katalanca: Grècia		Macarca: Görögország		Slovakça: Grécko
Slovence: Grčija		Letonca: Grieķija		Litvanyaca: Graikija		Kernevekçe: Pow Grek		Galce: Groeg
İrlandaca: An Ghréig		Rusça: Греция (Gretsia)		Ukraynaca: Греція (Gretsia)		Sırpça: Грчка (Grčka)		Çekçe: Řecko
Hırvatça: Grčka		Bulgarca: Гърция (Grtsia)		Japonca: ギリシャ (Girişa)

İyon kökü üzerine türetilmiş olanlar, genelde Sami ve Altay dillerinde;

Türkçe: Yunanistan		Azerice: Yunanıstan		Ermenice: Հունաստան (Hounastan)		Hintçe: यूनान (Yûnân)
Arapça: يونان (Yûnân)		Eski İbranice: יָוָן (Yāwān)		İbranice: יוון (Yavan)		KJV İncili: Javan
Endonezyaca: Yunani			Farsça: یونان (Yūnān)		Süryanice: ܝܘܢܢ (Yunan)

Helen kökünden türemiş olanlar (Yunanca da dahil)

• Yunanca: Hellas ya da Hellada
• Norveççe: Hellas
• Vietnamca: Hy Lạp
• Çince: 希臘 (Xīlà)
• Korece: 희랍 (Huirap)

Diğer

• Gürcüce'de bir istisna olarak Yunan sözcüğü Saberdzneti diye adlandırılır.
• Diğer Türk şivelerinde de Yunanistan sözcüğü, Türkiye Türkçesi ya da Azerice'de olduğu gibi sesletilir.

Ayrıca bakınız

• Yunanlar listesi
• Yunanistan
• Eski Yunanistan
• Yunan Krallığı
• Yunanca
• Yunan alfabesi
• Yunanistan tarihi
• Yunan mitolojisi
• Yunan Dansları
• Yunan Futbol Kulüpleri
• Rum (ırk)

Kaynaklar

• İngiliz Viki'si
• Alman Viki'si

Dış bağlantılar

• Ülkelere göre, Yunanlar'ın sayısı - İngilizce