İnsani Gelişme Endeksi: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at

[kontrol edilmiş revizyon]

← Önceki sürümle aradaki fark Sonraki sürümle aradaki fark →

İçerik silindi İçerik eklendi

GörselVikimetin

Satır içi

Sayfanın 12.19, 2 Şubat 2020 tarihindeki hâli

İnsani Gelişme Göstergesi (Human Development Index), Dünya'daki ülkeler için yaşam uzunluğu, okur yazar oranı, eğitim ve yaşam düzeyi doğrultusunda hazırlanan bir ölçümdür. İnsanların düzgün yaşaması, özellikle çocuk hakları için bir ölçün teşkil eder. Bu araştırma sonucunda bir ülkenin gelişmiş, gelişmekte olan ya da gelişmemiş bir ülke olduğu; bunun yanı sıra ekonomisindeki etkinin yaşam niteliği ne düzeyde etkilediğini gösterir. Dağılım ilk olarak 1990 yılında Pakistanlı ekonomist Mahbub ul Haq tarafından geliştirilmiştir ve 1993 yılından bu yana Birleşmiş Milletler Gelişme Programı tarafından yıllık Gelişme Raporu'nda sunulur.

İnsani Gelişme Göstergesi ülkelerde üç başlıca gelişimleri göz önünde tutar:

Uzun ve sağlıklı bir yaşam; ölçümü ortalama yaşam süresi ile yapılır.
Bilgi ölçümü, okur yazar oranı (2/3'ü) ve ilkokul, lise ve üniversite kayıtları yüzdesi (1/3'ü) ile yapılır.
Ölçünlü yaşam düzeyi, ölçümü kişi başına düşen gelir ve alım gücünün Amerikan Doları'ndan hesaplanmasıyla yapılır.

Alternatif bir ölçüm olarak, ülkelerdeki fakirliği ölçmek için de Beşeri Fakirlik Dağılımı mevcuttur.

Metodoloji

Yeni sistem (2010-günümüz)

2010 itibariyle BMGP İGE hesaplamalarında yeni bir metodoloji kullanmaya başlamıştır. Yeni hesaplama sistemi, eğitimde geçen ve geçmesi beklenen süre, doğumda yaşam beklentisi ve satın alma gücü pariteli milli geliri esas alan aşağıdaki parametreleri içermektedir.

1. Yaşam Beklentisi Endeksi (YBE) $={\frac {{\textrm {YB}}-20}{85-20}}$

YBE, eğer doğumda yaşam beklentisi 85 ise 1, 20 ise 0 olarak alınır.

2. Eğitim Endeksi (EE) $={\frac {{\textrm {OESE}}+{\textrm {BESE}}}{2}}$ ^[1]

2.1 Ortalama Eğitim Süresi Endeksi (OESE)

={\frac {\textrm {OES}}{15}}

^[2]

2025 yılına kadar bu indikatör için 15 sene maksimum olarak belirlenmiştir.

2.2 Beklenen Eğitim Süresi Endeksi (BESE)

={\frac {\textrm {BES}}{18}}

^[3]

Pek çok ülkede eğitimde geçen 18 sene master almak için yeterlidir.

3. Gelir Endeksi (GE) $={\frac {\ln({\textrm {kbdMG}})-\ln(100)}{\ln(75,000)-\ln(100)}}$

GE, kbdMG $75,000 ise 1, $100 ise 0 olarak alınır.

En sonunda İGE hesaplanması için bu üç göstergenin geometrik ortalaması alınır.

${\textrm {IGE}}={\sqrt[{3}]{{\textrm {YBE}}\cdot {\textrm {EE}}\cdot {\textrm {GE}}}}.$

YB: Doğumda beklenen yaşam süresi

OESE: Ortalama eğitim süresi (25 yaş üstü kişilerin resmi eğitim kurumlarında geçirdiği süre)

BESE: Beklenen eğitim süresi (18 yaş altı bireylerin resmi eğitim kurumlarında geçirmesi beklenen süre)

GNIpc: kişi başına düşen millî gelir (Satın alma gücü paritesi)

Eski sistem (2010 öncesi)

Genel olarak değişken bir sayıyı tanımlamak için, misal olarak $x$ 'i 0 ila 1 arasında bir ekonomik dağılım arasında gösterebilmek için aşağıdaki formül kullanılır:

$x$ -index = ${\frac {x-\min \left(x\right)}{\max \left(x\right)-\min \left(x\right)}}$

Burada $\min \left(x\right)$ ve $\max \left(x\right)$ ; $x$ 'in alabileceği en yüksek (max) ve en az (min) değerdir.

İnsani Gelişim Endeksi bu doğrultuda üç genel veriyi temsil eder ve ortalamasını alır:

Yaşam uzunluğu dağılımı = ${\frac {HU-25}{85-25}}$
Eğitim dağılımı (ED) = ${\frac {2}{3}}\times ED+{\frac {1}{3}}\times GED$ ${\frac {2}{3}}\times ED+{\frac {1}{3}}\times GED$
- Yetişkin okur yazar oranı = ${\frac {YOYO-0}{100-0}}$
- Okullara kayıtlı öğrenci sayısı = ${\frac {CGER-0}{100-0}}$
Gayri Safi Yurtiçi Hasıla dağılımı = ${\frac {\log \left(GSYHD\right)-\log \left(100\right)}{\log \left(40000\right)-\log \left(100\right)}}$

HU: Yaşam uzunluğu
YOYO: Yetişkin okur yazar oranı
OKÖS: Okullara kayıtlı öğrenci sayısı yüzdesi
GSYHD: Amerikan Doları üzerinden Gayri Safi Yurtiçi Hasıla dağılımı

2019 raporu

= artış.
= stabil.
= azalış.

Çok yüksek gelişme

Sıra		Ülke/territory	İGE
2018 verileri (2019 raporu) ^[4]	Geçen yıla göre sıra değişimi^[4]	Ülke/territory	2018 verileri (2019 raporu) ^[4]	Geçen yıla göre değişim ^[4]
1		Norveç	0.954	0.001
2		İsviçre	0.946	0.003
3		İrlanda	0.942	0.003
4		Almanya	0.939	0.001
4	(2)	Hong Kong	0.939	0.003
6	(1)	Avustralya	0.938	0.001
6	(1)	İzlanda	0.938	0.003
8	(1)	İsveç	0.937	0.001
9		Singapur	0.935	0.001
10		Hollanda	0.933	0.001
11		Danimarka	0.930	0.001
12		Finlandiya	0.925	0.001
13		Kanada	0.922	0.001
14		Yeni Zelanda	0.921	0.001
15		Birleşik Krallık	0.920	0.001
15		ABD	0.920	0.001
17		Belçika	0.919	0.002
18		Lihtenştayn	0.917	0.001
19		Japonya	0.915	0.002
20		Avusturya	0.914	0.002
21		Lüksemburg	0.909	0.001
22		İsrail	0.906	0.002
22		Güney Kore	0.906	0.002
24		Slovenya	0.902	0.003
25		İspanya	0.893	0.002
26		Çekya	0.891	0.003
26		Fransa	0.891	0.001
28		Malta	0.885	0.002
29		İtalya	0.883	0.002
30		Estonya	0.882	0.003
31		Kıbrıs Cumhuriyeti	0.873	0.002

Sıra		Ülke	İGE
2018 verileri (2019 raporu) ^[4]	Geçen yıla göre sıra değişimi^[4]	Ülke	2018 verileri (2019 raporu) ^[4]	Geçen yıla göre değişim ^[4]
32		Yunanistan	0.872	0.001
32	(1)	Polonya	0.872	0.004
34		Litvanya	0.869	0.003
35		Birleşik Arap Emirlikleri	0.866	0.002
36	(2)	Andorra	0.857	0.005
36		Suudi Arabistan	0.857	0.001
36	(2)	Slovakya	0.857	0.003
39		Letonya	0.854	0.004
40		Portekiz	0.850	0.002
41		Katar	0.848
42		Şili	0.847	0.002
43		Brunei	0.845	0.002
43		Macaristan	0.845	0.004
45		Bahreyn	0.838	0.001
46		Hırvatistan	0.837	0.002
47		Umman	0.834	0.001
48		Arjantin	0.830	0.002
49		Rusya	0.824	0.008
50	(3)	Belarus	0.817	0.009
50	(8)	Kazakistan	0.817	0.017
52	(1)	Bulgaristan	0.816	0.003
52	(2)	Karadağ	0.816	0.002
52	(1)	Romanya	0.816	0.003
55	(1)	Palau	0.814	0.003
56	(5)	Barbados	0.813
57		Kuveyt	0.808	0.001
57	(1)	Uruguay	0.808	0.001
59		Türkiye	0.806	0.001
60		Bahamalar	0.805	0.001
61		Malezya	0.804	0.002
62		Seyşeller	0.801	0.001

Yüksek gelişme

Sıra		Ülke	İGE
2018 verileri (2019 raporu) ^[4]	Geçen yıla göre sıra değişimi^[4]	Ülke	2018 verileri (2019 raporu) ^[4]	Geçen yıla göre değişim ^[4]
63	(2)	Sırbistan	0.799	0.005
63		Trinidad ve Tobago	0.799
65	(2)	İran	0.797	0.002
66		Mauritius	0.796	0.003
67		Panama	0.795	0.002
68		Kosta Rika	0.794	0.002
69		Arnavutluk	0.791	0.002
70		Gürcistan	0.786	0.003
71	(1)	Sri Lanka	0.780	0.004
72	(1)	Küba	0.778	0.001
73	(1)	Saint Kitts ve Nevis	0.777	0.003
74	(1)	Antigua ve Barbuda	0.776	0.002
75		Bosna-Hersek	0.769	0.002
76		Meksika	0.767	0.002
77		Tayland	0.765	0.003
78		Grenada	0.763	0.003
79	(1)	Brezilya	0.761	0.001
79	(1)	Kolombiya	0.761	0.001
81		Ermenistan	0.760	0.002
82	(1)	Cezayir	0.759	0.001
82	(1)	Kuzey Makedonya	0.759	0.001
82	(3)	Peru	0.759	0.003
85	(1)	Çin	0.758	0.005
85	(1)	Ekvador	0.758	0.001
87		Azerbaycan	0.754	0.002
88		Ukrayna	0.750	0.003
89	(1)	Dominik Cumhuriyeti	0.745	0.004
89		Saint Lucia	0.745	0.001

Sıra		Ülke	İGE
2018 verileri (2019 raporu) ^[4]	Geçen yıla göre sıra değişimi^[4]	Ülke	2018 verileri (2019 raporu) ^[4]	Geçen yıla göre değişim ^[4]
91		Tunus	0.739	0.001
92	(2)	Moğolistan	0.735	0.006
—	—	Dünya	0.731	0.002
93		Lübnan	0.730	0.002
94	(3)	Botsvana	0.728	0.004
94	(1)	Saint Vincent ve Grenadinler	0.728	0.002
96		Jamaika	0.726	0.001
96	(4)	Venezuela	0.726	0.009
98		Dominika	0.724	0.001
98	(4)	Fiji	0.724	0.003
98	(1)	Paraguay	0.724	0.002
98	(1)	Surinam	0.724	0.002
102	(3)	Ürdün	0.723	0.001
103		Belize	0.720	0.001
104	(1)	Maldivler	0.719	0.003
105	(1)	Tonga	0.717
106		Filipinler	0.712	0.003
107	(1)	Moldova	0.711	0.002
108		Türkmenistan	0.710	0.002
108	(1)	Özbekistan	0.710	0.003
110	(1)	Libya	0.708	0.004
111		Endonezya	0.707	0.003
111	(1)	Samoa	0.707	0.001
113	(2)	Güney Afrika	0.705	0.001
114		Bolivya	0.703	0.003
115		Gabon	0.702	0.002
116		Mısır	0.700	0.004

Orta gelişme

Sıra		Ülke	İGE
2018 verileri (2019 raporu) ^[4]	Geçen yıla göre sıra değişimi^[4]	Ülke	2018 verileri (2019 raporu) ^[4]	Geçen yıla göre değişim ^[4]
117	(1)	Marshall Adaları	0.698	0.002
118		Vietnam	0.693	0.003
119		Filistin	0.690	0.001
120		Irak	0.689	0.005
121		Fas	0.676	0.001
122		Kırgızistan	0.674	0.003
123		Guyana	0.670	0.002
124		El Salvador	0.667	0.002
125	(1)	Tacikistan	0.656	0.005
126	(2)	Yeşil Burun Adaları	0.651	0.004
126	(1)	Guatemala	0.651	0.002
126	(1)	Nikaragua	0.651	0.002
129	(1)	Hindistan	0.647	0.007
130	(1)	Namibya	0.645	0.002
131		Doğu Timor	0.626	0.002
132	(1)	Honduras	0.623	0.002
132		Kiribati	0.623
134		Bhutan	0.617	0.002

Sıra		Ülke	İGE
2018 verileri (2019 raporu) ^[4]	Geçen yıla göre sıra değişimi^[4]	Ülke	2018 verileri (2019 raporu) ^[4]	Geçen yıla göre değişim ^[4]
135	(1)	Bangladeş	0.614	0.005
135		Mikronezya Federal Devletleri	0.614	0.002
137	(2)	São Tomé ve Príncipe	0.609	0.006
138	(2)	Kongo Cumhuriyeti	0.608	0.001
138	(1)	Esvatini	0.608	0.005
140		Laos	0.604	0.002
141		Vanuatu	0.597	0.002
142		Gana	0.596	0.005
143	(1)	Zambiya	0.591	0.002
144	(1)	Ekvator Ginesi	0.588	0.002
145	(1)	Myanmar	0.584	0.007
146	(1)	Kamboçya	0.581	0.003
147	(1)	Kenya	0.579	0.005
147	(1)	Nepal	0.579	0.005
149	(2)	Angola	0.574	0.002
150		Kamerun	0.563	0.003
150	(3)	Zimbabve	0.563	0.010
152	(1)	Pakistan	0.560	0.002
153	(1)	Solomon Adaları	0.557	0.002

Düşük gelişme

Sıra		Ülke	İGE
2018 verileri (2019 raporu) ^[4]	Geçen yıla göre sıra değişimi^[4]	Ülke	2018 verileri (2019 raporu) ^[4]	Geçen yıla göre değişim ^[4]
154		Suriye	0.549	0.005
155		Papua Yeni Gine	0.543
156		Komorlar	0.538	0.001
157	(1)	Ruanda	0.536	0.007
158	(1)	Nijerya	0.534	0.001
159	(1)	Tanzanya	0.528	0.004
159	(1)	Uganda	0.528	0.004
161	(2)	Moritanya	0.527	0.003
162		Madagaskar	0.521	0.003
163		Benin	0.520	0.005
164		Lesotho	0.518	0.004
165		Fildişi Sahili	0.516	0.004
166		Senegal	0.514	0.004
167		Togo	0.513	0.003
168		Sudan	0.507
169		Haiti	0.503	0.002
170		Afganistan	0.496	0.003
171		Cibuti	0.495	0.003

Sıra		Ülke	İGE
2018 verileri (2019 raporu) ^[4]	Geçen yıla göre sıra değişimi^[4]	Ülke	2018 verileri (2019 raporu) ^[4]	Geçen yıla göre değişim ^[4]
172		Malavi	0.485	0.003
173		Etiyopya	0.470	0.004
174	(3)	Gambiya	0.466	0.007
174	(2)	Gine	0.466	0.003
176	(3)	Liberya	0.465	0.001
177	(2)	Yemen	0.463
178	(1)	Gine-Bissau	0.461	0.001
179		Kongo DC	0.459	0.003
180		Mozambik	0.446	0.004
181		Sierra Leone	0.438	0.003
182	(1)	Burkina Faso	0.434	0.005
182		Eritre	0.434	0.003
184		Mali	0.427	0.001
185		Burundi	0.423	0.002
186		Güney Sudan	0.413	0.001
187		Çad	0.401
188		Orta Afrika Cumhuriyeti	0.381	0.005
189		Nijer	0.377	0.004

2015 raporu

"2015 yılından geriye doğru 5'er yıllık veriler yazılmıştır.^[5]

Sıra	Country / Ülke	1990	1995	2000	2005	2010	2015
1	Norway / Norveç	0.849	0.883	0.917	0.931	0.939	0.949
2	Australia / Avustralya	0.866	0.885	0.899	0.915	0.927	0.939
2	Switzerland / İsviçre	0.831	0.846	0.888	0.904	0.932	0.939
4	Germany / Almanya	0.801	0.834	0.860	0.892	0.912	0.926
5	Denmark / Danimarka	0.799	0.830	0.862	0.902	0.910	0.925
5	Singapore / Singapur	0.718	0.773	0.820	0.839	0.911	0.925
7	Netherlands / Hollanda	0.830	0.863	0.878	0.893	0.911	0.924
8	Ireland / İrlanda	0.762	0.794	0.857	0.896	0.909	0.923
9	Iceland / İzlanda	0.797	0.820	0.854	0.884	0.894	0.921
10	Canada / Kanada	0.849	0.860	0.867	0.891	0.903	0.920
10	United States / Amerika Birleşik Devletleri	0.860	0.877	0.884	0.898	0.910	0.920
12	Hong Kong, China (SAR) / Hong Kong, Çin (SAR)	0.781	0.808	0.825	0.870	0.898	0.917
13	New Zealand / Yeni Zelanda	0.818	0.851	0.868	0.888	0.901	0.915
14	Sweden / İsveç	0.815	0.856	0.877	0.892	0.901	0.913
15	Liechtenstein / Lihtenştayn			0.862	0.886	0.904	0.912
16	United Kingdom / Birleşik Krallık-İngiltere	0.775	0.839	0.866	0.890	0.902	0.910
17	Japan / Japonya	0.814	0.838	0.856	0.873	0.884	0.903
18	Korea (Republic of) / Kore Cumhuriyeti)	0.731	0.781	0.820	0.860	0.884	0.901
19	Israel / İsrail	0.785	0.817	0.850	0.870	0.883	0.899
20	Luxembourg / Lüksemburg	0.782	0.808	0.854	0.880	0.894	0.898
21	France / Fransa	0.779	0.825	0.849	0.870	0.882	0.897
22	Belgium / Belçika	0.805	0.851	0.873	0.865	0.884	0.896
23	Finland / Finlandiya	0.783	0.815	0.856	0.869	0.878	0.895
24	Austria / Avusturya	0.794	0.816	0.837	0.854	0.880	0.893
25	Slovenia / Slovenya	0.767	0.782	0.824	0.858	0.876	0.890
26	Italy / İtalya	0.768	0.799	0.828	0.856	0.872	0.887
27	Spain / ispanya	0.755	0.801	0.825	0.844	0.867	0.884
28	Czech Republic / Çek Cumhuriyeti	0.761	0.785	0.821	0.847	0.861	0.878
29	Greece / Yunanistan	0.760	0.774	0.801	0.850	0.860	0.866
30	Brunei Darussalam / Brunei Darussalam	0.782	0.805	0.819	0.837	0.846	0.865
31	Estonia / Estonya	0.728	0.722	0.781	0.822	0.838	0.865
32	Andorra / Andorra					0.819	0.858
33	Cyprus / Kıbrıs	0.733	0.784	0.800	0.829	0.847	0.856
33	Malta / Malta	0.736	0.758	0.783	0.809	0.826	0.856
33	Qatar / Katar	0.754	0.783	0.809	0.835	0.827	0.856
36	Poland / Polonya	0.712	0.738	0.784	0.803	0.829	0.855
37	Lithuania / Litvanya	0.731	0.702	0.757	0.807	0.826	0.848
38	Chile / Şili	0.700	0.728	0.761	0.796	0.820	0.847
38	Saudi Arabia / Suudi Arabistan	0.698	0.722	0.742	0.767	0.804	0.847
40	Slovakia / Slovakya	0.738	0.750	0.763	0.793	0.829	0.845
41	Portugal / Portekiz	0.711	0.759	0.782	0.793	0.818	0.843
42	United Arab Emirates / Birleşik Arap Emirlikleri	0.726	0.764	0.798	0.823	0.824	0.840
43	Hungary / Macaristan	0.703	0.741	0.769	0.802	0.821	0.836
44	Latvia / Letonya	0.703	0.674	0.728	0.807	0.810	0.830
45	Argentina / Arjantin	0.705	0.731	0.771	0.782	0.816	0.827
45	Croatia / Hırvatistan	0.669	0.695	0.749	0.783	0.808	0.827
47	Bahrain / Bahreyn	0.745	0.775	0.794	0.810	0.812	0.824
48	Montenegro / Karadağ				0.751	0.792	0.807
49	Russian Federation / Rusya Federasyonu	0.733	0.700	0.720	0.754	0.785	0.804
50	Romania / Romanya	0.700	0.686	0.708	0.755	0.798	0.802
51	Kuwait / Kuveyt	0.713	0.747	0.786	0.787	0.792	0.800
52	Belarus / Belarus		0.655	0.681	0.723	0.787	0.796
52	Oman / Umman			0.705	0.748	0.797	0.796
54	Barbados / Barbados	0.714	0.729	0.750	0.766	0.780	0.795
54	Uruguay / Uruguay	0.692	0.711	0.742	0.756	0.780	0.795
56	Bulgaria / Bulgaristan	0.700	0.702	0.713	0.750	0.775	0.794
56	Kazakhstan / Kazakistan	0.690	0.665	0.685	0.747	0.766	0.794
58	Bahamas / Bahamalar			0.779	0.788	0.788	0.792
59	Malaysia / Malezya	0.643	0.683	0.725	0.732	0.774	0.789
60	Palau / Palau			0.741	0.758	0.770	0.788
60	Panama / Panama	0.662	0.691	0.721	0.744	0.758	0.788
62	Antigua and Barbuda / Antigua ve Barbuda				0.773	0.782	0.786
63	Seychelles / Seyşel Adaları			0.714	0.728	0.744	0.782
64	Mauritius / Mauritius	0.620	0.648	0.673	0.713	0.748	0.781
65	Trinidad and Tobago / Trinidad ve Tobago	0.670	0.682	0.715	0.751	0.774	0.780
66	Costa Rica / Kosta Rika	0.653	0.684	0.708	0.727	0.752	0.776
66	Serbia / Sırbistan	0.714	0.694	0.709	0.739	0.757	0.776
68	Cuba / Küba	0.676	0.654	0.686	0.732	0.780	0.775
69	Iran (Islamic Republic of) / İran (İslam Cumhuriyeti)	0.572	0.634	0.666	0.692	0.745	0.774
70	Georgia / Gürcistan			0.673	0.714	0.742	0.769
71	Turkey / Türkiye	0.576	0.604	0.653	0.687	0.737	0.767
71	Venezuela (Bolivarian Republic of) / Venezuela (Bolivarcı Cumhuriyeti)	0.634	0.658	0.672	0.714	0.756	0.767
73	Sri Lanka / Sri Lanka	0.626	0.651	0.686	0.718	0.746	0.766
74	Saint Kitts and Nevis / Saint Kitts ve Nevis					0.741	0.765
75	Albania / Arnavutluk	0.635	0.628	0.662	0.696	0.738	0.764
76	Lebanon / Lübnan				0.733	0.758	0.763
77	Mexico / Meksika	0.648	0.670	0.700	0.723	0.745	0.762
78	Azerbaijan / Azerbaycan		0.609	0.642	0.682	0.741	0.759
79	Brazil / Brezilya	0.611	0.649	0.685	0.698	0.724	0.754
79	Grenada / Grenada					0.741	0.754
81	Bosnia and Herzegovina / Bosna Hersek				0.697	0.711	0.750
82	The former Yugoslav Republic of Macedonia / Eski Yugoslav Makedonya Cumhuriyeti				0.703	0.735	0.748
83	Algeria / Cezayir	0.577	0.600	0.644	0.686	0.724	0.745
84	Armenia / Ermenistan	0.634	0.603	0.644	0.692	0.729	0.743
84	Ukraine / Ukrayna	0.706	0.664	0.673	0.716	0.734	0.743
86	Jordan / Ürdün	0.620	0.687	0.706	0.733	0.737	0.742
87	Peru / Peru	0.613	0.642	0.677	0.693	0.721	0.740
87	Thailand / Tayland	0.574	0.611	0.649	0.686	0.720	0.740
89	Ecuador / Ekvador	0.643	0.662	0.670	0.693	0.710	0.739
90	China / Çin	0.499	0.547	0.592	0.646	0.700	0.738
91	Fiji / Fiji	0.641	0.670	0.683	0.695	0.709	0.736
92	Mongolia / Moğolistan	0.579	0.554	0.588	0.649	0.701	0.735
92	Saint Lucia / Saint Lucia			0.684	0.694	0.733	0.735
94	Jamaica / Jamaika	0.651	0.671	0.680	0.709	0.722	0.730
95	Colombia / Kolombiya	0.592	0.626	0.653	0.669	0.700	0.727
96	Dominica / Dominika			0.695	0.705	0.722	0.726
97	Suriname / Surinam				0.678	0.704	0.725
97	Tunisia / Tunus	0.569	0.608	0.654	0.689	0.714	0.725
99	Dominican Republic / Dominik Cumhuriyeti	0.596	0.628	0.656	0.677	0.703	0.722
99	Saint Vincent and the Grenadines / Saint Vincent ve Grenadinler			0.673	0.695	0.712	0.722
101	Tonga / Tonga	0.648	0.671	0.674	0.695	0.712	0.721
102	Libya / Libya	0.681	0.709	0.732	0.752	0.756	0.716
103	Belize / Belize	0.648	0.662	0.677	0.692	0.700	0.706
104	Samoa / Samoa	0.598	0.619	0.645	0.677	0.693	0.704
105	Maldives / Maldivler		0.520	0.587	0.622	0.663	0.701
105	Uzbekistan / Özbekistan			0.594	0.626	0.664	0.701
107	Moldova (Republic of) / Moldova	0.652	0.594	0.597	0.648	0.672	0.699
108	Botswana / Botsvana	0.585	0.580	0.560	0.610	0.678	0.698
109	Gabon / Gabon	0.620	0.634	0.633	0.646	0.664	0.697
110	Paraguay / Paraguay	0.580	0.606	0.624	0.648	0.675	0.693
111	Egypt / Mısır	0.547	0.577	0.612	0.636	0.671	0.691
111	Turkmenistan / Türkmenistan					0.665	0.692
113	Indonesia / Endonezya	0.528	0.564	0.604	0.632	0.662	0.689
114	Palestine, State of / Devletin Filistin				0.656	0.669	0.684
115	Viet Nam / Viet Nam	0.477	0.531	0.576	0.618	0.655	0.683
116	Philippines / Filipinler	0.586	0.597	0.622	0.646	0.669	0.682
117	El Salvador / El Salvador	0.529	0.577	0.615	0.651	0.666	0.680
118	Bolivia (Plurinational State of) / Bolivya (Çok uluslu devlet)	0.535	0.571	0.607	0.625	0.649	0.674
119	South Africa / Güney Afrika	0.621	0.653	0.629	0.609	0.638	0.666
120	Kyrgyzstan / Kırgızistan	0.615	0.562	0.593	0.613	0.632	0.664
121	Iraq / Irak	0.572	0.553	0.607	0.631	0.649	0.649
122	Cabo Verde / Cabo Verde			0.562	0.596	0.632	0.648
123	Morocco / Fas	0.458	0.489	0.530	0.575	0.612	0.647
124	Nicaragua / Nikaragua	0.495	0.524	0.570	0.597	0.620	0.645
125	Guatemala / Guatemala	0.478	0.507	0.546	0.570	0.609	0.640
125	Namibia / Namibya	0.578	0.587	0.556	0.570	0.612	0.640
127	Guyana / Guyana	0.541	0.582	0.606	0.622	0.624	0.638
127	Micronesia (Federated States of) / Mikronezya (Federe Devletleri)			0.604	0.622	0.638	0.638
129	Tajikistan / Tacikistan	0.616	0.539	0.535	0.579	0.608	0.627
130	Honduras / Honduras	0.507	0.530	0.557	0.583	0.611	0.625
131	India / Hindistan	0.428	0.460	0.494	0.536	0.580	0.624
132	Bhutan / Butan					0.572	0.607
133	Timor-Leste / Timor-Leste			0.470	0.511	0.607	0.606
134	Vanuatu / Vanuatu				0.572	0.591	0.597
135	Congo / Kongo	0.521	0.493	0.487	0.507	0.558	0.592
135	Equatorial Guinea / Ekvator Ginesi			0.527	0.569	0.580	0.592
137	Kiribati / Kiribati				0.576	0.585	0.588
138	Lao People's Democratic Republic / Lao Halkı'nın Demokratik Cumhuriyeti	0.397	0.425	0.463	0.503	0.542	0.586
139	Bangladesh / Bangladeş	0.386	0.423	0.468	0.506	0.545	0.579
139	Ghana / Gana	0.455	0.473	0.485	0.510	0.554	0.579
139	Zambia / Zambiya	0.398	0.405	0.424	0.479	0.543	0.579
142	Sao Tome and Principe / Sao Tome ve Principe	0.454	0.471	0.497	0.521	0.546	0.574
143	Cambodia / Kamboçya	0.357	0.379	0.412	0.483	0.533	0.563
144	Nepal / Nepal	0.378	0.410	0.446	0.476	0.529	0.558
145	Myanmar / Myanmar	0.353	0.393	0.427	0.474	0.526	0.556
146	Kenya / Kenya	0.473	0.459	0.447	0.483	0.530	0.555
147	Pakistan / Pakistan	0.404	0.429	0.450	0.501	0.525	0.550
148	Swaziland / Svaziland	0.548	0.543	0.506	0.502	0.526	0.541
149	Syrian Arab Republic / Suriye Arap Cumhuriyeti	0.556	0.577	0.589	0.636	0.646	0.536
150	Angola / Angola			0.391	0.439	0.495	0.533
151	Tanzania (United Republic of) / Tanzanya (Birleşik Cumhuriyeti)	0.370	0.368	0.391	0.446	0.498	0.531
152	Nigeria / Nijerya				0.466	0.500	0.527
153	Cameroon / Kamerun	0.444	0.436	0.437	0.456	0.486	0.518
154	Papua New Guinea / Papua Yeni Gine	0.360	0.398	0.422	0.454	0.494	0.516
154	Zimbabwe / Zimbabve	0.499	0.465	0.427	0.408	0.452	0.516
156	Solomon Islands / Solomon Adaları			0.442	0.470	0.497	0.515
157	Mauritania / Moritanya	0.378	0.422	0.444	0.466	0.487	0.513
158	Madagascar / Madagaskar			0.456	0.478	0.504	0.512
159	Rwanda / Ruanda	0.244	0.230	0.332	0.404	0.464	0.498
160	Comoros / Komorlar				0.451	0.479	0.498
160	Lesotho / Lesotho	0.493	0.483	0.443	0.437	0.469	0.497
162	Senegal / Senegal	0.367	0.371	0.381	0.422	0.455	0.494
163	Haiti / Haiti	0.408	0.417	0.443	0.455	0.470	0.493
163	Uganda / Uganda	0.309	0.320	0.396	0.434	0.477	0.493
165	Sudan / Sudan	0.331	0.365	0.399	0.430	0.463	0.490
166	Togo / Togo	0.404	0.408	0.426	0.436	0.457	0.487
167	Benin / Benin	0.345	0.371	0.395	0.434	0.454	0.485
168	Yemen / Yemen	0.405	0.421	0.444	0.475	0.493	0.482
169	Afghanistan / Afganistan	0.295	0.324	0.340	0.405	0.454	0.479
170	Malawi / Malawi	0.325	0.380	0.387	0.377	0.444	0.476
171	Côte d'Ivoire / Fildişi Sahili	0.389	0.388	0.395	0.413	0.441	0.474
172	Djibouti / Cibuti		0.353	0.363	0.405	0.451	0.473
173	Gambia / Gambiya	0.330	0.351	0.384	0.415	0.441	0.452
174	Ethiopia / Etiyopya			0.283	0.346	0.411	0.448
175	Mali / Mali	0.222	0.252	0.297	0.350	0.404	0.442
176	Congo (Democratic Republic of the) / Kongo Demokratik Cumhuriyeti	0.356	0.331	0.331	0.364	0.398	0.435
177	Liberia / Liberya			0.386	0.377	0.406	0.427
178	Guinea-Bissau / Gine-Bissau				0.388	0.410	0.424
179	Eritrea / Eritre				0.405	0.405	0.420
179	Sierra Leone / Sierra Leone	0.272	0.269	0.302	0.348	0.392	0.420
181	Mozambique / Mozambik	0.209	0.230	0.298	0.353	0.397	0.418
181	South Sudan / Güney Sudan					0.429	0.418
183	Guinea / Gine	0.271	0.290	0.322	0.356	0.385	0.414
184	Burundi / Burundi	0.270	0.266	0.268	0.290	0.385	0.404
185	Burkina Faso / Burkina Faso				0.325	0.377	0.402
186	Chad / Çad			0.300	0.303	0.370	0.396
187	Niger / Nijer	0.212	0.231	0.255	0.286	0.323	0.353
188	Central African Republic / Orta Afrika Cumhuriyeti	0.320	0.307	0.314	0.323	0.361	0.352

2013 Raporu

Norveç 0.978 ()
Avustralya 0.938 ()
ABD 0.937 ( 1)
Hollanda 0.921 ( 1)
Almanya 0.920 ( 4)
Yeni Zelanda 0.919 ( 1)
İrlanda 0.916 ()
İsveç 0.916 ( 3)
İsviçre 0.913 ( 2)
Japonya 0.912 ( 2)
Kanada 0.911 ( 5)
Güney Kore 0.909 ( 3)
Hong Kong 0.906 ()
İzlanda 0.906 ()
Danimarka 0.901 ( 1)
İsrail 0.900 ( 1)

0.897 ( 1)
Avusturya 0.895 ( 1)
Singapur 0.895 ( 7)
Fransa 0.893 ()
Finlandiya 0.892 ( 1)
Slovenya 0.892 ( 1)
İspanya 0.885 ()
Lihtenştayn 0.883 ( 16)
İtalya 0.881 ( 1)
Lüksemburg 0.875 ( 1)
Birleşik Krallık 0.875 ( 1)
Çekya 0.873 ( 1)
Yunanistan 0.860 ()
Brunei 0.855 ( 1)
Kıbrıs Cumhuriyeti 0.848 ( 1)
Malta 0.847 ( 4)

Andorra 0.846 ( 1)
Estonya 0.846 ()
Slovakya 0.840 ()
Katar 0.834 ( 1)
Macaristan 0.831 ( 1)
Barbados 0.825 ( 9)
Polonya 0.821 ()
Şili 0.819 ( 4)
Litvanya 0.818 ( 1)
Birleşik Arap Emirlikleri 0.818 ( 12)
Portekiz 0.816 ( 2)
Letonya 0.814 ( 1)
Arjantin 0.811 ()
Seyşeller 0.806 ( 6)
Hırvatistan 0.805 ( 1)

2010 Raporu

Norveç 0.938 ()
Avustralya 0.937 ()
Yeni Zelanda 0.907 ( 17)
ABD 0.902 ( 9)
İrlanda 0.895 ()
Lihtenştayn 0.891 ( 13)
Hollanda 0.890 ( 1)
Kanada 0.888 ( 4)
İsveç 0.885 ( 2)
Almanya 0.885 ( 12)
Japonya 0.884 ( 1)
Güney Kore 0.877 ( 14)
İsviçre 0.874 ( 4)
Fransa 0.872 ( 6)

İsrail 0.872 ( 12)
Finlandiya 0.871 ( 4)
İzlanda 0.869 ( 14)
Belçika 0.867 ( 1)
Danimarka 0.866 ( 3)
İspanya 0.863 ( 5)
Hong Kong 0.862 ( 3)
Yunanistan 0.855 ( 3)
İtalya 0.854 ( 5)
Lüksemburg 0.852 ( 13)
Avusturya 0.851 ( 11)
Birleşik Krallık 0.849 ( 5)
Singapur 0.846 ( 5)
Çekya 0.841 ( 8)

Slovenya 0.828 ()
Andorra 0.824 ( 2)
Slovakya 0.818 ( 11)
Birleşik Arap Emirlikleri 0.815 ( 3)
Malta 0.815 ( 5)
Estonya 0.812 ( 6)
Kıbrıs Cumhuriyeti 0.810 ( 3)
Macaristan 0.805 ( 7)
Brunei 0.805 ( 7)
Katar 0.803 ( 5)
Bahreyn 0.801 ()
Portekiz 0.795 ( 6)
Polonya 0.795 ()
Barbados 0.788 ( 5)

2009 Raporu

Raporda, vasıfsız göçmenlere erişim ve daha iyi muamele öngören politikaların geliştirilmesi çağrısında bulunulurken, göçten en büyük kazanımları elde edebilecek kesimlerin en yoksullar ve vasıfsız işçiler olduğu, ancak aynı grupların, göçün önündeki hukuki, finansal ve toplumsal engellerin de en büyükleriyle karşılaştığı kaydediliyor.^[6]

Norveç 0.971 ( 1)
Avustralya 0.970 ( 1)
İzlanda 0.969 ( 2)
Kanada 0.966 ( 1)
İrlanda 0.965 ()
Hollanda 0.964 ( 1)
İsveç 0.963 ( 1)
Fransa 0.961 ( 3)
Japonya 0.960 ()
isviçre 0.960 ()
Lüksemburg 0.960 ( 3)
Finlandiya 0.959 ( 1)
ABD 0.956 ( 1)

Avusturya 0.955 ( 2)
ispanya 0.955 ()
Danimarka 0.955 ( 2)
Belçika 0.953 ()
İtalya 0.951 ( 1)
Lihtenştayn 0.951 ( 1)
Yeni Zelanda 0.950 ()
Birleşik Krallık 0.947 ()
Almanya 0.947 ()
Singapur 0.944 ( 1)
Hong Kong 0.944 ( 1)
Yunanistan 0.942 ()
Güney Kore 0.937 ()

İsrail 0.935 ( 1)
Andorra 0.934 ( 1)
Slovenya 0.929 ()
Bruney 0.920 ()
Kuveyt 0.916 Kuveyt ()
Kıbrıs 0.914 Kıbrıs Cumhuriyeti ()
Katar 0.910 ( 1)
Portekiz 0.909 ( 1)
Birleşik Arap Emirlikleri 0.903 ( 2)
Çek Cumhuriyeti 0.903 ()
Barbados 0.903 ( 2)
Malta 0.902 ( 3)

^[7]

2006 Raporu

2006 raporu Güney Afrika Cumhuriyeti'nin Cape Town şehrinde 9 Kasım 2006 tarihinde açıklandı. Odak noktası güç, fakirlik ve uluslararası su krizi üzerineydi. Kullanılan verilerin büyük çoğunluğu 2004 ve öncesine de dayanıyordu, bu vesdil ile 2004'teki rapora benziyordu. Birleşmiş Milletler'e üye ülkeler arasında gerekli istatistikleri veremeyen bazı ülkeler de mevcuttu.

Rapor İnsani Gelişim Göstergesi bazı ilerlemelerin gerçekleşmediğini de ortaya koydu. Bazı gelişmiş ülkeler daha da fazla ilerleme gösterirken, gelişmekte olan ülkeler de gerileme içerisindeydi. Sahara altındaki Afrika'da ve Güney Asya'da önemli bir Beşeri Kalkınmışlık inişi mevcuttu. Diğer gelişmekte olan ülkeler ise az ya da hiç gelişme gösteremediler.

0.5 altındaki bir istatistik, az gelişmiş bir ülkeyi temsil ediyor ve 31 ülkeden 29'u Afrika'da bulunuyor. (Diğer iki ülke de Haiti ve Yemen) En aşağıdaki on ülkenin tamamı Afrika'dadır. Sahara altı ülkeler arasında, Ekvator Gine'si ve Güney Afrika 120 ve 121'inci olmuşlardır. (İkisi de 0.653 ortalamadadırlar)

0.8 üzerindeki bir istatistik de çok gelişmiş bir ülkeyi temsil eder. Bu tüm gelişmiş ülkeleri temsil eder. Bunlar ise Kuzey Amerika, Avrupa, Okyanusya, ve Doğu Asya'nın yanı sıra; gelişmekte olan ülkeler de Batı Avrupa, Güney Amerika, Güneydoğu Asya, Karayipler ve petrol zengini olan Arap Yarımadası'ndadır.

Türkiye'nin durumu

Türkiye, 2011 İnsani Gelişim Raporu'na göre Orta İnsani Gelişim sınırının hemen üzerinde Yüksek İnsani Gelişim kategorisindedir. 187 ülke arasında 92. sırada bulunmaktadır. 1980'de Türkiye 65. sırada idi, ancak 2011'de listede bulunan 86 ülke 1980'deki sıralamada yer alamamakta idi. Bu ülkeler de dahil edilerek bakıldığında Türkiye 1980 yılında 105. sırada iken, 2011'de 92. sırada yer almıştır. Ayrıca 2001 yılı göstergelerine göre Türkiye'de, bazı illerin sıralaması;

Kocaeli 0.834
Yalova 0.812
İstanbul 0.810
Mersin 0.808
Bursa 0.796
İzmir 0.795

şeklindedir.

İGY'ye göre en düşük gelişmişlik düzeyine sahip iller Doğu ve Güneydoğu Anadolu illeridir.^[8]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

^ "New method of calculation of Human Development Index (HDI)". India Study Channel (İngilizce). 1 June 2011. 10 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2017.
^ Mean years of schooling (of adults) (years) is a calculation of the average number of years of education received by people ages 25 and older in their lifetime based on education attainment levels of the population converted into years of schooling based on theoretical duration of each level of education attended. Source: Barro, R. J.; Lee, J.-W. (2010). "A New Data Set of Educational Attainment in the World, 1950–2010". NBER Working Paper No. 15902. doi:10.3386/w15902. 7 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 July 2011.
^ (ESYI is a calculation of the number of years a child is expected to attend school, or university, including the years spent on repetition. It is the sum of the age-specific enrollment ratios for primary, secondary, post-secondary non-tertiary and tertiary education and is calculated assuming the prevailing patterns of age-specific enrollment rates were to stay the same throughout the child's life. Expected years of schooling is capped at 18 years. (Source: UNESCO Institute for Statistics (2010). Correspondence on education indicators. March. Montreal.)
^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s ^t ^u ^v ^w ^x ^y ^z ^aa ^ab ^ac ^ad ^ae ^af "Human Development Report 2019 – "Human Development Indices and Indicators"" (PDF). HDRO (Human Development Report Office) United Nations Development Programme. ss. 22–25. 9 Aralık 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2019.
^ http://hdr.undp.org/en/indicators/137506
^ http://www.haber7.com/haber/20091005/BMnin-2009-Insani-Gelisme-Endeksi.php
^ Human Development Report 2009 (İngilizce, 171 sayfa)
^ "2001 yılı Türkiye raporu" (PDF). undp. 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.

Dış bağlantılar

[1] "New method of calculation of Human Development Index (HDI)". India Study Channel (İngilizce). 1 June 2011. 10 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2017.

[2] Mean years of schooling (of adults) (years) is a calculation of the average number of years of education received by people ages 25 and older in their lifetime based on education attainment levels of the population converted into years of schooling based on theoretical duration of each level of education attended. Source: Barro, R. J.; Lee, J.-W. (2010). "A New Data Set of Educational Attainment in the World, 1950–2010". NBER Working Paper No. 15902. doi:10.3386/w15902. 7 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 July 2011.

[3] (ESYI is a calculation of the number of years a child is expected to attend school, or university, including the years spent on repetition. It is the sum of the age-specific enrollment ratios for primary, secondary, post-secondary non-tertiary and tertiary education and is calculated assuming the prevailing patterns of age-specific enrollment rates were to stay the same throughout the child's life. Expected years of schooling is capped at 18 years. (Source: UNESCO Institute for Statistics (2010). Correspondence on education indicators. March. Montreal.)

[UNDP2019-4] ^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s ^t ^u ^v ^w ^x ^y ^z ^aa ^ab ^ac ^ad ^ae ^af "Human Development Report 2019 – "Human Development Indices and Indicators"" (PDF). HDRO (Human Development Report Office) United Nations Development Programme. ss. 22–25. 9 Aralık 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2019.

[5] ttp://hdr.undp.org/en/indicators/137506

[6] ttp://www.haber7.com/haber/20091005/BMnin-2009-Insani-Gelisme-Endeksi.php

[7] Human Development Report 2009 (İngilizce, 171 sayfa)

[8] "2001 yılı Türkiye raporu" (PDF). undp. 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

@@ 1. satır: / 1. satır: @@
-{{uzman}}
 [[Dosya:Countries_by_Human_Development_Index_(2019).png|küçükresim|430x430pik|Dünya haritasında ülkelerin 0.050 puan aralıklı İGE değerleri (2018 verileri, 2019 raporu).
 {| border="0" cellspacing="0" cellpadding="0" style="width:100%; background:none;"
@@ 2.546. satır: / 2.545. satır: @@
 * [[İnsani gelişme endeksi'ne göre ülkeler listesi]]
 * [[Türkiye'deki illerin gelişmişlik düzeyleri]]
-== Dış bağlantılar ==
-* [http://hdr.undp.org/ İnsani Gelişim Endeksi Ofisi]
-* [http://hdr.undp.org/hdr2006/pdfs/report/HDR06-complete.pdf 2006 Birleşmiş Milletler İnsani Gelişim Endeksi Raporu]
-* [http://hdr.undp.org/reports/global/2005/pdf/HDR05_HDI.pdf 2005 Birleşmiş Milletler İnsani Gelişim Endeksi Raporu]
-* [http://hdr.undp.org/docs/statistics/indices/technote_1.pdf İnsani Gelişim Endeksi Raporu hakkında teknik bilgiler]
-* [http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2009_EN_Complete.pdf Human Development Report 2009]
-* http://okur-yazar.net/ulkelerin-insani-gelismislik-seviyesi
-* [https://aferin.site/2014-insani-gelismislik-raporu-hk.html 2014 İnsani Gelişmişlik Raporu]
 == Kaynakça ==
 {{Kaynakça}}
+== Dış bağlantılar ==
+*[http://hdr.undp.org/ İnsani Gelişim Endeksi Ofisi]
+*[http://hdr.undp.org/hdr2006/pdfs/report/HDR06-complete.pdf 2006 Birleşmiş Milletler İnsani Gelişim Endeksi Raporu]
+*[http://hdr.undp.org/reports/global/2005/pdf/HDR05_HDI.pdf 2005 Birleşmiş Milletler İnsani Gelişim Endeksi Raporu]
+*[http://hdr.undp.org/docs/statistics/indices/technote_1.pdf İnsani Gelişim Endeksi Raporu hakkında teknik bilgiler]
+*[http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2009_EN_Complete.pdf Human Development Report 2009]
 [[Kategori:İnsani Gelişme Endeksi| ]]

Çok Yüksek (gelişmiş ülke)	Düşük (henüz gelişmemiş ülke)
Yüksek (hızlı gelişen ülke)	Veri kullanılamıyor
Orta (gelişmekte olan ülke)