Kartal Tibet

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Kartal Tibet
Kartal Tibet, 2008
Doğum27 Mart 1939(1939-03-27)[1][a]
Ankara, Türkiye
Ölüm1 Temmuz 2021 (82 yaşında)[1]
İstanbul, Türkiye
Defin yeriZincirlikuyu Mezarlığı, İstanbul
EğitimDevlet Konservatuvarı, Ankara
MeslekOyuncu, senarist, yapımcı, yönetmen
Etkin yıllar1959-2008
Evlilik
Gündüz Tibet
(e. 1963; ö. 2021)
Çocuk(lar)2
Akraba(lar)Civan Canova
(üvey oğlu)[3]
ÖdüllerTüm Liste

Kartal Tibet (27 Mart 1939, Ankara - 1 Temmuz 2021, İstanbul), Türk oyuncu, yönetmen, senarist ve yapımcıdır.

Yaklaşık iki yüz film ve dizide; oyuncu, yönetmen ve senarist olarak yer aldı. Sinemada önce çizgi-roman uyarlamaları olan Karaoğlan ve Tarkan macera filmlerinde başrol oynadı. 1970'li yıllarda aralarında Hülya Koçyiğit, Türkan Şoray, Fatma Girik, Hale Soygazi ve Filiz Akın'ın da yer aldığı birçok oyuncu ile başrolü paylaştı. İlk kez 1977'de Tosun Paşa filmiyle yönetmenliğe başlayan Tibet, yirmiden fazlasında Kemal Sunal'ın başrolde yer aldığı 56 film çekti. Ayrıca Davaro, Şendul Şaban ve Şabaniye gibi filmlerin senaryosunu yazdı.

Türk sinemasına katkılarından ötürü 2002 yılında Altın Portakal Film Festivali Yaşam Boyu Onur Ödülü'ne, 2006'da ise Yıldırım Önal Anı Ödülü'ne layık görüldü. 1 Temmuz 2021'de İstanbul'da 82 yaşında öldü.

Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

27 Mart 1939 tarihinde Ankara'da doğdu.[1] Öğretmen bir anne-babanın çocuğu idi.[4] Çocukluk döneminde Ankara Radyosu'nun Radyo Çocuk Kulübü'nde Ayşe Abla piyeslerinde rol aldı. Ardından Devlet Tiyatroları'ndaki yetişkin oyunlarında çocuk rollerinde sahneye çıktı.[5]

Ankara Koleji'ndeki öğrenimin ardından önce beden eğitimi öğretmenliği, ardından hukuk fakültesinde öğrenim gördü.[6] Her iki mesleği de yapmak istemedi ve tiyatroya yöneldi.[5]

Tiyatro eğitimini Hacettepe Üniversitesi Ankara Devlet Konservatuvarı Tiyatro Bölümü'nde 1960 yılında tamamladı. Aynı yıl Ankara Devlet Tiyatrosu'nda Mahir Canova'nın yönettiği Caligula oyununda başrolde oynadı. Bu oyundaki başarısının ardından Devlet Tiyatrosu'ndan ayrılıp 1961'de Mahir Canova, Adalet Ağaoğlu, Çetin Köroğlu, Üner İlsever ile birlikte Ankara'nın ilk özel tiyatrosu Meydan Sahnesi'nin kuruluşunda yer aldı. Meydan Sahnesi'nde dört piyes yönetti, 20 oyunda rol aldı ve çeşitli oyunlarda yönetmenlik yaptı.[4] 1963 yılında Gündüz Sencer ile evlenen Kartal Tibet'in bu evlilikten Kanat adında bir oğlu ve Kumru adında bir kızı vardır. Oyuncu Civan Canova'nın üvey babasıdır.[3]

1960 yılında yarattığı çizgi roman karakteri Karaoğlan'ı 1965 yılında sinemaya uyarlanan Suat Yalaz, çizdiği Karaoğlan karakterine benzettiği Tibet'e, filmde rol almasını önerdi.[7] Kartal Tibet, teklifi kabul ederek Karaoğlan: Altay'dan Gelen Yiğit adlı filmde başrolü üstlendi. Ardından Karaoğlan: Baybora'nın Oğlu (1966) ve Karaoğlan: Camoka'nın İntikamı (1966), Karaoğlan: Bizanslı Zorba (1967) ve Karaoğlan: Yeşil Ejder (1967) ve Karaoğlan Geliyor (1972) adlı filmlerde Karaoğlan rolünü canlandırdı.

Tibet daha sonra Sezgin Burak'ın yarattığı Tarkan çizgi karakterini birbiri ardına çekilen Tarkan filmlerinde canlandırdı. 1969 yılında çekilen Tarkan adlı ilk filmi 1970'te Tarkan: Gümüş Eyer, 1971'de Tarkan: Viking Kanı, 1972'de Tarkan: Altın Madalyon ve 1973'te Tarkan: Güçlü Kahraman takip etti.

Sanatçı, çok popüler olan iki macera filmi dizisinin ardından Sarmaşık Gülleri, Boş Çerçeve, Çalıkuşu gibi melodramlarda rol aldı.

1976 yılında oyunculuğu bırakıp kamera arkasında çalışmaya başladı. Süt Kardeşler, Bizim Aile ve Hababam Sınıfı Sınıfta Kaldı gibi filmlerde yönetmen yardımcılığı görevini üstlendi. Yönetmenliğini yaptığı ilk film, 1976 yapımı Tosun Paşa filmi idi. Yönetmenliğini yaptığı 56 filmin yirmiden fazlasında Kemal Sunal'ın başrolde yer almıştır. Sultan, Zübük, Gol Kralı ve Şalvar Davası yönetmenliğini yaptığı filmler arasında yer alır.

1993-1997 yılları arasında yayınlanan Süper Baba adlı dizinin ilk 13 bölümünün, 2007 yılında Kanal D'de yayınlanan Zoraki Koca adlı dizinin ve 2008 yılında Show TV'de yayınlanan Hayat Güzeldir adlı dizinin yönetmenliğini üstlendi.

Uzun yıllar ara verdikten sonra Devlet Tiyatrosu'nda tiyatro yönetmeye başlayan Tibet, İstanbul, Ankara, Trabzon, Adana, İzmir ve Bursa'da 10 oyun sahneye koydu.[5]

Ölümü[değiştir | kaynağı değiştir]

Kartal Tibet, ölümüne kadar son 3-4 yıl boyunca kronik obstrüktif akciğer hastalığı ile mücadele etti. 1 Temmuz 2021 tarihinde saat 23:10'da İstanbul'daki Acıbadem Hastanesinde 82 yaşında öldü.[1][8][9][10] Gerek COVID-19 pandemisi şartlarından ötürü, gerekse kendi arzusu nedeniyle özel bir tören yapılmadan 3 Temmuz 2021'de Zincirlikuyu Camii'nde kılınan cenaze namazının ardından Zincirlikuyu Mezarlığı'na defnedildi.[11]

Ödüller[değiştir | kaynağı değiştir]

Tiyatro oyunları[değiştir | kaynağı değiştir]

Sahneye koyduğu oyunlar[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Yarın 2000 (1980-1981), Ankara DT
  • Sevgili Soytarı (1989-1990), İstanbul DT
  • Ölüm Tuzağı (1991-1992), İstanbul DT
  • Silahşörün Gölgesi (1992-1993), Trabzon DT
  • Aşkımız Aksaray'ın En Büyük Yangını (1994-1995), Adana DT
  • Oyunun Oyunu (1997-1998), İzmir DT
  • Tütüncü Dükkanı (1998-1999), İzmir DT
  • Kırkından Sonra (1999-2000), İzmir DT
  • Dört Albayın Aşkı (2000-2001), İzmir DT
  • Kırkından Sonra (2001-2002), Bursa DT

Filmografisi[değiştir | kaynağı değiştir]

Yıl Yapı Tür Görevi
Oyuncu Karakter Senarist Yönetmen Yapımcı Editör Notlar
2008 Hayat Güzeldir Dizi Evet
2007 Zoraki Koca Film Evet
2006 Amerikalılar Karadeniz'de 2 Film Evet
Dünyayı Kurtaran Adam'ın Oğlu Film Evet Evet
2005 Emret Komutanım Dizi Evet
AB'nin Yolları Taştan Film Evet
2004 Ağa Kızı Film Evet
2003 Hababam Sınıfı Merhaba Film Evet
Şıh Senem Film Evet
2001 Karate Can Film Evet
2000 Borsa Dizi Evet
Sınır Film Evet
Keloğlan-Süperoğlan Film Evet
1999 Demir Leblebi Film Evet
Ah Bir Zengin Olsam Film Evet
1997 Yasemince Dizi Evet
1995 Bizim Aile Dizi Evet
1993 Süper Baba Dizi Evet
Tanrı Misafiri Dizi Evet
1992 Kızlar Yurdu Dizi Evet
1990 Duygu Çemberi Film Evet Evet
Koltuk Belası Film Evet
Kim Bunlar Kim Film Evet Kendisi
1989 Gülen Adam Film Evet
Talih Kuşu Film Evet
Samanyolu Dizi Evet
1988 İnatçı Film Evet
Deniz Yıldızı Film Evet
Sevimli Hırsız Film Evet
Uyanık Gazeteci Film Evet Sarhoş Evet
Öğretmen Film Evet Öğrenci Velisi Evet
1987 Aile Pansiyonu Film Evet
Arkadaşım ve Ben Film Evet Evet
Japon İşi Film Kasetçi Evet
1986 Deli Deli Küpeli Film Evet Evet
Yaygara 86 Film Evet
Milyarder Film Evet
1985 Katma Değer Şaban Film Evet
Gurbetçi Şaban Film Evet Süt Kuyruğundaki Adam Evet
Keriz Film Evet
Şaban Pabucu Yarım Film Evet
Şendul Şaban Film Evet Evet
Sosyete Şaban Film Evet Evet
1984 Ortadirek Şaban Film Evet
Bir Sevgi İstiyorum Film Evet
Şabaniye Film Evet Kendisi Evet Evet Evet
1983 Aile Kadını Film Evet
Çarıklı Milyoner Film Sarhoş Evet Evet
En Büyük Şaban Film Evet
Şalvar Davası Film Evet
1982 Baş Belası Film Evet
Doktor Civanım Film Evet
1982 Gözüm Gibi Sevdim Film Evet
İffet Film Evet
1981 Davaro Film Evet Evet
Gırgıriye Film Evet
Gırgıriyede Şenlik Var Film Evet
Mutlu Ol Yeter Film Evet
1980 Annem Annem Film Evet
Gol Kralı Film Evet Evet
Sevgi Dünyası Film Evet
Zübük Film Evet
1979 Umudumuz Şaban Film Evet
Şark Bülbülü Film Evet
1978 Hababam Sınıfı Dokuz Doğuruyor Film Evet
Sultan Film Evet
1977 Cennetin Çocukları Film Evet
1976 Tosun Paşa Film Evet
1975 Curcuna Film Evet Bülent
1974 Sokaklardan Bir Kız Film Evet
Ölüm Tarlası Film Evet
Gaddar Film Evet Doktor Kemal
Erkekler Ağlamaz Film Evet Yangın Mehmet
Erkeksen Kaçma Film Evet Ahmet
Sığıntı Film Evet Kemal Demir
1973 Düşman Film Evet Murat
Şeytanın Kurbanları Film Evet
Kabadayının Sonu Film Evet
Kaderim Kanla Yazıldı Film Evet
Siyah Eldivenli Adam Film Evet Şeker Ahmet
Tarkan: Güçlü Kahraman Film Evet Tarkan
Bitirim Kardeşler Film Evet Veli
Aşk Mahkumu Film Evet Orhan
Bataklık Bülbülü Film Evet Yusuf
Zambaklar Açarken Film Evet Oğuz Albatros
Bir Demet Menekşe Film Evet Kenan Manizade
Bitirimler Sosyetede Film Evet Veli
1972 Vukuat Var Film Evet Muzaffer
Sabu Kahraman Korsan Film Evet
Ölüm Dönemeci Film Evet
Aşk Fırtınası Film Evet Refik
Yalan Dünya Film Evet
Zorbanın Aşkı Film Evet Ömer
Bir Pınar Ki Film Evet
Takip Film Evet
İtham Ediyorum Film Evet Aydın Hakman
Kırık Hayat Film Evet Orhan
Zulüm Film Evet Tarık
Karaoğlan Geliyor Film Evet Karaoğlan
Tarkan: Altın Madalyon Film Evet Tarkan
1971 Son Hıçkırık Film Evet İlhami/Ferit
Aşk Uğruna Film Evet Civan Efe
Görünce Kurşunlayın Film Evet
Ölmeden Tövbe Et Film Evet
Tanrı Şahidimdir Film Evet
Sevenler Kavuşurmuş Film Evet Kenan
Beklenen Şarkı Film Evet Selim
Ömrümce Unutamadım - Ömrümce Aradım Film Evet Doğan
Gelin Çiçeği Film Evet
Tarkan: Viking Kanı Film Evet Tarkan
Mahşere Kadar Film Evet Murat
Senede Bir Gün Film Evet Emin
Ateş Parçası Film Evet Tarık Arman
1970 Beyaz Güller Film Evet Murat
Son Nefes Film Evet Selim
Arkadaşlık Öldü mü? Film Evet
Aşk ve Tabanca Film Evet
İşportacı Kız Film Evet Kartal
Kaçak Film Evet Doğan
Kadın Satılmaz Film Evet Nazif
Kıskanırım Seni Film Evet
Sevenler Ölmez Film Evet Kemal
Fadime Film Evet Erol
Küçük Hanımefendi Film Evet Ömer
Güller ve Dikenler Film Evet Eşper
Tarkan: Gümüş Eyer Film Evet Tarkan
Seven Ne Yapmaz Film Evet Fikret
1969 Dağlar Kızı Reyhan Film Evet Kemal
Kötü Kader Film Evet
Namluda Beş Kurşun Film Evet
Namus Fedaisi Film Evet
Çakırcalı Mehmet Efe Film Evet Çakırcalı Mehmet Efe
Dağlar Şahini Film Evet Şahin
Kızım ve Ben Film Evet Murat
Seninle Düştüm Dile Film Evet Kenan
Boş Çerçeve Film Evet Ferit
Cilveli Kız Film Evet Aydın
Yumurcak Film Evet Nihat
Tarkan Film Evet Tarkan
Deli Murat Film Evet Deli Murat
1968 Bağdat Hırsızı Film Evet Yusuf
Mafia Ölüm Saçıyor Film Evet
İngiliz Kemal Film Evet İngiliz Kemal
Sevemez Kimse Seni Film Evet Ferit
Sarmaşık Gülleri Film Evet Necip
Benim de Kalbim Var Film Evet Murat
Funda Film Evet Vedat
Son Hatıra Film Evet Ferit
Hırsız Kız Film Evet Ömer
Tahran Macerası Film Evet Ali
Kanun Namına Film Evet Murat
Aşka Tövbe Film Evet Mübin
İstanbul Tatili Film Evet Ali
Nilgün Film Evet Ömer
Sabahsız Geceler Film Evet Salih
1967 Elveda Film Evet
Kanunsuz Toprak Film Evet
Kara Davut Film Evet
Karaoğlan Yeşil Ejder Film Evet Karaoğlan
Bizanslı Zorba Film Evet Karaoğlan
Dokuzuncu Hariciye Koğuşu Film Evet
Hırsız Prenses Film Evet
Ömre Bedel Kız Film Evet Vedat
Amansız Takip Film Evet
Sefiller Film Evet Kemal/Sedat
Paşa Kızı Film Evet Selim
Ölünceye Kadar Film Evet Kartal
Kader Bağı Film Evet Korkusuz Bill
Osmanlı Kabadayısı Film Evet Deli Murat
Parmaklıklar Arkasında Film Evet Ali Erhan
Son Gece Film Evet Yüzbaşı Faruk
1966 Damgalı Kadın Film Evet
Siyah Gül Film Evet
Arzunun Bedeli Film Evet
Camoka'nın İntikamı Film Evet Karaoğlan
İnsan Bir Kere Ölür Film Evet
Bir Millet Uyanıyor Film Evet Yüzbaşı Davut
Ölüm Temizler Film Evet
Ben Bir Sokak Kadınıyım Film Evet Ferdi
Fatih'in Fedaisi Film Evet Murat
Beyoğlu'nda Vuruşanlar Film Evet
Yiğit Kanı Film Evet
Kanunsuz Yol Film Evet
Baybora'nın Oğlu Film Evet Karaoğlan
Çalıkuşu Film Evet Kamuran
Ölmeyen Aşk Film Evet Ali
1965 Serseri Aşık Film Evet Doktor / Kartal Tibet
Hıçkırık Film Evet İlhami
Karaoğlan: Altay'dan Gelen Yiğit Film Evet Karaoğlan

Notlar[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Kartal Tibet'in resmî kimlik bilgilerinde doğum tarihi 27 Ağustos 1939 olarak geçmektedir.[2]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ a b c d @civancanova (3 Temmuz 2021). "Doğum tarihi 27 Mart 1939'dur. Yani dünya tiyatrolar gününde hayata gözlerini açmıştır. Çoğu kaynakta 1938 olarak geçer ama 39 doğumludur. Vefat tarihi de vikipedia'da yazdığı gibi 2 temmuz değildir. 1 Temmuz 2021 perşembe günü, saat 23.10'da aramızdan ayrılmıştır." 9 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2021Instagram vasıtasıyla. 
  2. ^ İlgili doğum tarihi, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Mezar Yeri Sorgulama 16 Şubat 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. arayüzünde kişinin adının aratılmasıyla doğrulanabilmekte, ancak kayda doğrudan ulaşan bir URL oluşturulamamaktadır.
  3. ^ a b "Civan Canova, Kartal Tibet'in son anlarını CNN TÜRK'e anlattı". CNN Türk. 2 Temmuz 2021. 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2021. 
  4. ^ a b "Yeşilçam'ın unutulmaz jönü Kartal Tibet". www.aa.com.tr. 2 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2021. 
  5. ^ a b c "Gişelerin efendisi Kartal Tibet". Hurriyet.com.tr. 17 Ocak 2004. 10 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2021. 
  6. ^ "Yıllar sonra Kartal Tibet..." Turkiyegazetesi.com.tr. 21 Kasım 2014. 24 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2021. 
  7. ^ "Kartal Tibet....Çizgi kahramanlardan salon beyefendilerine: Gerçek adını hiç gizlemedi". Hurriyet.com.tr. 2 Temmuz 2021. 10 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2021. 
  8. ^ "Yeşilçam'ın usta ismi Kartal Tibet yaşamını yitirdi". Tele1. 2 Temmuz 2021. 1 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2021. 
  9. ^ "Yeşilçam'dan bir yıldız daha kaydı! Kartal Tibet hayatını kaybetti". 2 Temmuz 2021. 1 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  10. ^ "Yeşilçam'ın Ünlü Sanatçısı Kartal Tibet Hayatını Kaybetti". Kayıp Rıhtım. 2 Temmuz 2021. 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2021. 
  11. ^ "Yeşilçam'ın efsane ismi Kartal Tibet'e veda". Hürriyet. 3 Temmuz 2021. 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2021. 

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]