Haydarağazade Mehmed Paşa
Haydarağazade Mehmed Paşa, Osmanlı asker, devlet adamı ve kaptan-ı deryası (ö. Silistre, 1654).
İlk görevleri[değiştir | kaynağı değiştir]
Yeniçeri Ocağı’nda yetişen Mehmed Paşa muhtelif eyaletlerde (Mısır, Halep ve Bağdat) Beylerbeyilik yaptı.[1]
Kaptan-ı deryalığı[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaptan-ı Derya Voynuk Ahmed Paşa'nın 1645-1669 Osmanlı-Venedik Savaşı esnasında 28 Temmuz 1649'da stratejik önemdeki Suda kalesini ele geçirmek üzere karadan destek olmaksızın kendi başına hareket etmesi sonucu kaleden atılan bir top mermisiyle ölmesi[2] üzerine komutansız kalan Osmanlı donanmasının başına Girit Serdarı Deli Hüseyin Paşa'nın önerisiyle önce vekaleten sonrasında 16 Ağustos'ta asaleten kaptan-ı deryalığa getirilen Bıyıklı Mustafa Paşa[3] donanmayı salimen Sakız'a getirmeyi başardı. 10 Ekim 1649'da kaptan-ı deryalığa atanan Haydarağazade Mehmed Paşa donanmayı teslim alarak 1649 Aralık'ında İstanbul'a geri getirdi.
Mehmed Paşa müteakip sefer mevsimine kadar hazırlıklarını tamamladıktan sonra 4 Haziran 1650 günü 42 kadırga ve 2 kalyonluk Osmanlı donanmasının başında İstanbul'dan yola çıktı. Çanakkale Boğazı'na geldiğinde 24 parçalık Venedik donanmasının Boğaz içinde demirleyerek donanmanın yolunu kestiğini gördü.[4] Mehmed Paşa ablukayı yarmaya teşebbüs etmedi ve askerleri kara yoluyla Çeşme'ye göndererek derya beyi gemileriyle Girit'e nakillerini sağladı.[5] Kendisi de Temmuz ayında derya beyi gemilerinden biriyle Girit'e geçtiyse de Venedik filosunun yaklaşması üzerine Sakız'a geldi ve donanmayı Çanakkale Boğazı'ndan çıkaramamaktan kusurlu bulunduğundan 7 Ekim 1650 tarihinde azledildi.[6]
Sonraki görevleri[değiştir | kaynağı değiştir]
Mehmed Paşa azledildikten sonra Diyarbekir Beylerbeyliği ve Sadaret Naipliği yaptı (1654). Aynı yıl gönderildiği Silistre'de idam edildi.[7]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "İzahlı Osmanlı Tarihi Kronolojisi", İsmail Hami Danişmend, Tğrkiye Basımevi, İstanbul (1971), c.5, s.194
- ^ "Tuhfet ül-Kibar Fi Esfâri'l Bihar", Kâtip Çelebi, (hz. Orhan Şaik Gökyay), Milli Eğitim Basımevi, İstanbul (1973), s.187
- ^ "1566-1683 Osmanlı Tarihi", Genelkurmay Başkanlığı, ATASE Yayınları, s.287
- ^ "Girit Seferi (1645-1669)", Türk Silahlı Kuvvetler Tarihi, ATASE Yayınları, Ankara (1977), s.52
- ^ "Naval Wars in the Levant 1559–1853", R. C. Anderson Princeton University Press, Princeton (1952), OCLC 1015099422, s.141
- ^ "Tuhfet ül-Kibar Fi Esfâri'l Bihar", Kâtip Çelebi, (hz. Orhan Şaik Gökyay), Milli Eğitim Basımevi, İstanbul (1973), s.189
- ^ Sicill-i Osmani, c.IV, s.30
| Askerî görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Bıyıklı Mustafa Paşa |
Kaptan-ı Derya 10 Ekim 1649-7 Ekim 1650 |
Sonra gelen: Hüsambeyzade Ali Paşa |