İzmirli Süleyman Paşa
İzmirli Süleyman Paşa (ö. Eylül 1721) Osmanlı denizcisi. III. Ahmed saltanatında Ocak 1714 - 18 Aralık 1714 ile 5 Nisan 1718 - Eylül 1721 dönemlerinde iki kez kaptan-ı derya görevi yapmıştır. Diğer valilik görevi de verilmiştir.[1]
Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]
İzmir'de yaşayan bir ailenin oğludur. Küçük yaşta iken bir akrabası tarafından Cezayir'e götürülmüştür. Orada gemi hocası olmuş; sonra İstanbul'a gelmiştir. Bu sırada kaptan-ı deryalık görevinde, Cezayir dayılığı ve beylerbeyliği de yapmış olan, Mezomorto Hüseyin Paşa bulunmakta olduğu için onun yaptığı donanma reformlarına katkı yapmıştır. Önce kalyon kaptanlığı görevi verilmiş ve sonra da yeni kurulan İstanbul liman reisliğine tayin edilmiştir.[1]
Ocak 1714'te 1. kez kaptan-ı derya görevine geçirilmiştir. Bu sırada önemli bir deniz olayı olarak Eminönü'nde gümrük iskelesine demirli olarak bağlı bulunan bir Mısır kalyonunda çıkan yangınla ortaya çıkan büyük patlama dolayısıyla 200 kadar kişinin ölmesi idi.[2] 18 Aralık 1714'te kaptan-ı deryalık görevinden azledilmiştir.
1715'te Adana valiliği görevi verilmiştir; ama Sadrazam Silahdar Damat Ali Paşa'nın Venediklilerden geri almak için yaptığı başarılı Mora seferine katılmıştır. 1717'de yeni sadrazam ve serdar-ı ekrem olan Hacı Halil Paşa'nın başarısız olan ve Belgrad'ın kaybedilmesi ile sonuçlanan Avusturya seferine de katılmıştır.[1]
Dönüşte kalyonlar kaptanı olmuş ve 5 Nisan 1718'de vezirlik rütbesi de verilerek ikinci kez kaptan-ı derya görevine getirilmiştir. 20-22 Temmuz 1718'de üç gün süren Paşa Adası Deniz Muharebesi'nda Venedik donanmasını ağır kayıplara uğrattı.[3]
1721'de bu görevde iken üç ay istika hastalığından müztarıp olmuştur. Bu hastalığı sırasında o zaman Rodos valisi olan "Fındıklılı Süleyman Paşa" kaptan-ı deryalığa kaymakamlık yapmıştır. Sonunda bu hastalıktan kurtulamamış ve Eylül 1721'de ölmüştür.[1]
Naaşı Sakız adasına nakledilip orada bulunan mezarlıkta Abdülfettah Paşa mezarı yanına defnedilmiştir.
Sicill-i Osmani onu
Cesur, yiğit, hizmet etmeye çalışır bir ihtiyardı.... Tersanede ömrünü tüketmiştir.
diyerek değerlendirmiştir.
Oğlu iki kez kaptan-ı deryalık yapmış ve 1793-1794 döneminde sadrazamlık yapmış Damat Melek Mehmed Paşa'dır.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b c d Mehmed Süreyya (haz. Nuri Akbayar) (1996), Sicill-i Osmani, İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları ISBN 975-333-0383 C.III s.74 [1]
- ^ Saka, Necdet, (1999), Bu Mülkün Sultanları, İstanbul:Oglak Yayınları ISBN 975-329-2996 s.319
- ^ "Naval wars in the Levant, 1559-1853", R.C. Anderson, Princeton University Press (1952), s.266-269
| Askerî görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Aşçı Mehmed Paşa |
Kaptan-ı Derya Ocak 1714 - 18 Aralık 1714 |
Sonra gelen: Canım Hoca Mehmed Paşa |
| Önce gelen: Moralı İbrahim Paşa |
Kaptan-ı Derya 5 Nisan 1718 - Eylül 1721 |
Sonra gelen: Kaymak Mustafa Paşa |