Hatibzade Yahya Paşa
Hatibzade Yahya Paşa, Osmanlı devlet adamı ve asker. Üç kez sadrazamlık yapmış Hekimoğlu Ali Paşa'nın damadıdır.
Erzurum Beylerbeyliği görevinde 1735 yılında Kars'ı kuşatan Nadir Şah'a karşı Kars kalesini savunan Serasker Köprülü Abdullah Paşa’yı takviye etti ve Safevî ordusunun mağlubiyetinde pay sahibi oldu.
1735 yılında Hekimoğlu Ali Paşa'nun sadrazamlıktan azledilmesiyle, Yahya Paşa da Erzurum Beylerbeyliğinden alınarak Trabzon Beylerbeyliğine atandı.
1735-1739 Osmanlı-Rus Savaşı'nda Özi Beylerbeyi olarak savaştı ve Rus ordusunun 1737 yılındaki Özi Kuşatması'nda kaleyi sonuna kadar savunarak esir düştü.
1741 Mart'ında Rusya'daki dört yıllık esaretinden Rus elçisinin refakatinde İstanbul'a döndü. Önce tüm rütbe ve payeleriyle birlikte Nişancı olarak atandı. Ardından 15 Nisan 1741’te Sadrazam Şehla Ahmed Paşa tarafından (kayınpederi Hekimoğlu Ali Paşa'nın yerine) Mısır Beylerbeyliğine tayin edildi. Bununla birlikte, Yahya Paşa'nın Mısır Valiliği kargaşalarla geçti ve 1743 yılında bu görevinden (Sadrazamlığa geri gelmiş) Hekimoğlu Ali Paşa tarafından azledildi ve Mayıs 1743’te Kaptan-ı deryalığa atandı. Ancak, Ekim ayında yeni görevini devralmak üzere İskenderiye'den İstanbul'a geldiğinde, Hekimoğlu Ali Paşa'nın da 23 Eylül 1743'te Sadrazamlıktan azledilmesi sonucunda Kaptan-ı deryalık görevi de çok kısa süre içinde Yahya Paşa'dan alındı.
Belgrad Muhafızlığının ardından Rumeli Beylerbeyliğine tayin edildi ve Niş’te isyan eden yeniçerilerin üzerine gönderildi.
1748 Ekim'inde 100.000 kuruş muaccele ile Aydın Muhassıllığına atandıysa da, (muhtemelen) bu muacceleyi ödemek istemediğinden Kasım 1748’de Diyarbakır Beylerbeyliğine getirildi. Kasım 1749'da ise Anadolu Beylerbeyliğine tayin oldu.
Yeniden Rumeli Beylerbeyliği görevini üstlenen Yahya Paşa, Hekimoğlu Ali Paşa sadaretten üçüncü kez azlinden sonra (1755) görevden alınarak Temmuz ayında Tırhala Sancakbeyliğine kaydırıldı ve Eylül ayında burada öldü.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
| Askerî görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Elçi Mirahor Mustafa Paşa |
Kaptan-ı Derya 1743 - 1743 |
Sonra gelen: Pir Mustafa Paşa |