Pabuççu Ahmed Paşa
Pabuççu Ahmed Paşa (ö. 5 Mayıs 1830), 9 Mart 1829'dan öldüğü tarihe kadar Osmanlı Kaptan-ı deryası olarak çalışmış Osmanlı devlet adamıdır.[1]
Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]
Rizeli fakir bir ailenin çocuğu olarak Trabzon'da doğdu. İstanbul'a geldikten sonra bir ayakkabıcının yanında çalışmaya başladı. Ayakkabıcı daha sonra dükkânı Ahmed Paşa'ya devretti ve kızını onunla evlendirdi.[2] Pabuççu Ahmed Paşa, Seydi Ali Paşa'nın Boğaz Muharebesi'ndeki başarılarından dolayı seçildiği tersane çavuşluğunu 15 yıl sürdürdü. 1826'da tersane başağası oldu.[3] Daha sonra Yeniçeri Ocağı'na giren Pabuççu Ahmed Paşa, İzzet Mehmed Paşa'nın yanında çalışmaya başladı. İzzet Mehmed Paşa başarılarından ötürü Ahmed Paşa'yı Galata Voyvodalığı'na atadı. Galata'nın zabıta işlerini yürüttü. Ayrıca Haliç'te kayıkçılar ve hamallardan oluşan bir birlik organize ederek bu birliği padişaha devretti ve Yeniçeri Ocağı'nın kaldırılmasında etkili oldu.[4] Yaptığı hizmetlere karşılık II. Mahmud tarafından Kaptan-ı Deryalığa yükseltildi.
Kaptan-ı Derya iken Osmanlı deniz yüzbaşısı Adolphus Slade ile birlikte 6 kalyon, 3 firkateyn ve 3 brikten oluşan Osmanlı Donanması ile Karadeniz'e açıldı. Süzebolu açıklarına geldiğinde limanda 6 kalyon, 2 firkateyn ve 2 korvetten oluşan birleşik Rus Filosunun bulunduğunu gördüğünde Karadeniz Boğazı'na geri döndü. Hükûmetin zoru ile ikinci kez Karadeniz'e açıldı ancak yine başarısız oldu.[5] Bir Rus gemisinin gece vakti farkında olmayarak Osmanlı donanmasına karışması sonucu gündüz fark edilmesi ile esir alınarak İstanbul'a dönüldü ama filodaki 3 Mahmudiye kalyonu da Akıntıburnu'nda karaya oturdu. Adolphus Slade'in yorumuna göre Türk donanması o dönemde acemi erlerden ve "gemiye benzemeyen tekne" şeklinde yorumladığı gemilerden oluşuyordu.[6] Slade ayrıca Türk müziğini sevmesine rağmen Pabuççu Ahmed Paşa'nın Alman, İtalyan ve Fransız karışımı bir repertuarı mehter müziği havasında icra eden bandosunu "dehşet verici derecede kötü" olarak betimlemişti. Adolphus Slade, Kaptan-ı derya Pabuçcu Ahmed Paşa'nın gemisi olan Selimiye kalyonunda kaldığı günler boyunca gördüğü pek çok bozukluğu ve yanlış uygulamaları değiştirdi. Bahriye erlerine düzen getirdi. Ahmet Paşa kendisi de bir bahriye subayı olan İngiliz Adolphus Slade'ın hizmetinden memnun kaldı ama son noktada çoğunlukla da kendi bildiği şekilde donanmayı idare etti. Slade anılarında Pabuçcu Ahmed Paşa'dan söz ederken onun cesur olmadığından ve bilgisizliğinden de dert yanar.[7] Ölmeden önceki son 6-7 ayını Kasımpaşa'da hasta yatağında geçiren Pabuççu Ahmed Paşa, 70'li yaşlarında kalp hastalığından dolayı öldü.[8] Eyüp'teki Mihrişah Sultan Türbesi'ne defnedildi.[9]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Nutki, Süleyman (2003). Süleyman Nutki Bey'in hatıraları. T.C. Genelkurmay Başkanlığı, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı. s. 2. ISBN 9754092273. Erişim tarihi: 2 Nisan 2021.
- ^ Bal, Mehmet Akif (2007). Trabzonlu ünlü simalar ve Trabzon'un ünlü aileleri. Çatı Yayınları. s. 613. ISBN 9758845306. Erişim tarihi: 2 Nisan 2021.
- ^ Badem, Candan (2010). “The” Ottoman Crimean War: (1853 - 1856). BRILL. s. 109. ISBN 9004182055. Erişim tarihi: 2 Nisan 2021.
- ^ Shaw, Shaw, Stanford J., Ezel Kural (1977). History of the Ottoman Empire and Modern Turkey: Volume 2, Reform, Revolution, and Republic: The Rise of Modern Turkey 1808-1975, 11. cilt. Cambridge University Press. s. 7. ISBN 0521291666. Erişim tarihi: 2 Nisan 2021.
- ^ Akkaya, Ayanoğlu, İbrahim, Fahri (2009). Osmanlı imparatorluğu'ndan günümüze denizlerimizin âmirleri: derya kaptanları, bahriye nazırları ve deniz kuvvetleri komutanları. Deniz Basımevi Müdürlüğü. s. 95. ISBN 9754095582. Erişim tarihi: 2 Nisan 2021.
- ^ Slade, Sir Adolphus (1943). Türkiye ve Kırım Harbi. Askeri Matbaa. s. 1. Erişim tarihi: 2 Nisan 2021.
- ^ Aracı, Emre (2006). Donizetti Paşa: Osmanlı sarayının İtalyan maestrosu. Yapı Kredi Yayınları. s. 64. ISBN 9750811534. Erişim tarihi: 2 Nisan 2021.
- ^ Bahriye'nin Haliç serüveni: "İstanbul'un fethinden son Divanhane'ye". T.C. Deniz Basımevi. 2005. ISBN 9754093040. Erişim tarihi: 2 Nisan 2021.
- ^ Süreyya, Akbayar, Mehmet, Nuri (1996). Sicill-i Osmanî, 1. cilt. Kültür Bakanlığı ile Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı. ISBN 9753330391. Erişim tarihi: 2 Nisan 2021.