İçeriğe atla

Buğday çimi

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Dış mekanda büyütülmüş buğday çimi
Buğday çimi suyu ve makinesi
Buğday çimi suyu ve makinesi
Buğday çimi suyu

Buğday çimi; “Triticum Aestivum” türü buğday tohumlarının ilk çıkan yapraklarından elde edilen bir gıdadır. Buğday çimini; buğday maltından ayıran özellik; Buğday maltı üretimi, buğday çimleri henüz tohum boyundayken tohumuyla birlikte kurutularak yapılır. Buğday çimi üretiminde ise buğday çimleri 15–20 cm oluncaya kadar uzamaya bırakıldıktan sonra kesilerek tohumlarından ayrılır. Glutenin tohumda bulunması nedeniyle de buğday maltı yüksek oranda gluten içerirken buğday çimi gluten içermez. Buğday çimi ve buğday çimi bazlı ürünler, insan sağlığı üzerinde sınırlı sayıda bilimsel çalışmaya konu olmasına rağmen sağlık amaçlı olarak çeşitli formlarda kullanılmaktadır. “Dondurulmuş buğday çimi suyu”, “Buğday çimi tozu” veya “Buğday çimi tableti” şeklinde satılmaktadır. Bazı tüketiciler de evlerinde üretmektedirler. Ayrıca sprey, jel, krem, losyon, şampuan şeklinde de ticari formları bulunmaktadır.

Tarihçe

[değiştir | kaynağı değiştir]

Araştırmalar buğday çiminin binlerce yıldır bilinmekte olduğunu ve bitkisel ilaç olarak kullanıldığını göstermektedir. Antik Mısırlılar zindelik ve sağlıkları için buğday çimi suyunun olumlu etkilerine inanırlarmış.[1] Günümüzde de bazı Orta Asya halklarında ve Anadolu'da da hastalıkları önleyici etkisine inanılarak buğday çiminden hazırlanan yemekler (Uğut tatlısı / Sümelek tatlısı) yapılmaktadır.[2] Buğday çimi ve buğday çimi suyunun kullanımı ve sağlık üzerine olumlu etkileri ile ilgili araştırma ve tartışmalar ilk olarak 1930'lu yıllarda Charles F. Schnabel tarafından başlatılmış[3] ve son 15-20 yılda yoğunluk kazanmıştır. Hipokrat sağlık enstitüsünün kurucusu olan Ann Wigmore'da büyük savunucularından biri olmuştur. Wigmore buğday çiminin vücuttaki toksinleri temizlerken vücut sistemlerini de düzenlediğini iddia etmekteydi. Wigmore aynı zamanda buğday çiminin pek çok hastalıkla baş edeceğine değinmiştir. Wigmore'ün öğretileri çok eleştirilmiş olsa da pek çok sağlık kuruluşu onun öğretilerinden feyz almaktadır.[4] Buğday çiminin bağışıklık sistemini güçlendirdiği ve kanser hücrelerinin yayılmasını baskılayarak kanser hastalarının yaşam süresini uzattığı uzattığı iddia edilmektedir.[5] Bir diğer araştırmada ise buğday çiminin antioksidatif etkiye sahip olduğu ve lösemi hücrelerinin metabolizmadaki gelişimini engellediği öne sürülmüştür.[6] Buğday çiminde bulunan klorofil, kanserojenlerin metabolizmadaki gelişimini engeller.[7] Öte yandan buğday çimi, çeşitli hastalıklara yol açabilen süperoksit radikallerin baskılanmasında da etkilidir.[8] Yapılan çeşitli araştırmalarda buğday çimi veya suyu; sindirim problemleri, astım, hipertansiyon, talesemi, Parkinson, ülser, egzema, kanser gibi çeşitli hastalıklarda destek tedavisi olarak önerilmektedir.[9][10][11] Bir başka araştırmada da buğday çiminin vücuttan toksinlerin uzaklaştırılması, saç sağlığı, diş çürümelerinin önlenmesi, yüksek kan basıncı seviyelerinin azaltılmasında etkili olduğu belirtilmiştir.[12]

Yetiştiriciliği

[değiştir | kaynağı değiştir]

İçeride ve dışarıda yetiştirilebilir. Yaygın olarak iç mekanlarda tepsilerde yetiştirilmektedir. İlk çıkan yapraklar 15–20 cm boya ulaşınca hasat edilir. Hasattan sonra tekrar uzamaya bırakılarak 2. ve 3. kesim de yapılabilir. Fakat bu durumda bazı besin öğeleri içeriğinde azalmalar olabilir.[13] Schnabel Kansas'ta yürüttüğü araştırmalarına dayandırdığı iddiasında doğal koşullarda yetiştirilen buğday çimlerinin en yüksek besin değerine ulaştığını belirtmektedir.[14]

Bileşimi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Buğday çimi iyi bir Potasyum, çok iyi lif, Vitamin A, Vitamin C, Vitamin E, Vitamin K, Ribofilavin, Niacin, Vitamin B6, Pantotenik Asit, Folik Asit, Krom, Çinko, Selenyum, Demir, Manganez, Bakır, kaynağıdır.[15] Ayrıca; Kolin, Valin, İzolösin, Lösin, Treonin, Metionin, Fenilalanin, Lizin, Triptofan, Arginin, Kreatin, Aspartik Asit, Serin, Prolin, Glisin, Alanin, Sistein, Tirozin, Histidin, Glutamin Amino Asitlerini ve Proteaz, Amilaz, Lipaz, Sitokrom Oksidaz, Transhidrogenaz enzimlerini içerir.[16][17] Charles Schnabel 15 pound ağırlığında buğday çimi suyunun besin değerinin 350 pound ağırlığında sebzeninkine eşdeğer olduğunu belirtmiştir.[18]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]

•[19] •[20] •[21] •[22]

  1. ^ Seymour, Kent (11 Aralık 2013). WHEAT GRASS (Triticum aestivum). Illinois State University. 
  2. ^ 2. Tangüler H, Eleroğlu H. Özer E. A., Işıklı N.D. Unutulmak üzere olan geleneksel tatlımız: UĞUT Türk Gıda Bilimsel ve Teknoloji dergisi. 
  3. ^ Murphy, Sean (6 Ekim 2006). "Wheatgrass, healthy for the body and the bank account". ABC Landline. 
  4. ^ Jarvis, William (18 Ocak 2001). "Wheatgrass Therapy". 12 Mart 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2016. 
  5. ^ 5. Durairaj V, Hoda M, Shakya G, Babu SPP, Rajagopalan R. (2014). Phytochemical screening and analysis of antioxidant properties of aqueous extract of wheatgrass. Asian Pacific Journal of Tropical Medicine. ss. 398-404. doi:10.1016/S1995-7645(14)60265-0. PMID 25312157. 
  6. ^ 6. Aydos OS, Avcı A, Özkan T, Karadağ A, Gürleyik E, Altınok B, Sunguroğlu A (2011). Antiproliferative, apoptic and antioxidant activities of wheatgrass (Triticum aestivum L.) extract on CML (K562) cell line. 2011; 41 (4): 657-663. Turkish Journal of Medical Sciences. doi:10.3906/sag-0912-425. 
  7. ^ Kulkarni SD, Tilak JC, Acharya R, Rajurkar NS, Devasagayam TPA, Reddy AVR (2006). Evaluation of the antioxidant activity of wheatgrass (Triticum aestivum L.) as a function of growth under different conditions. 20: 218–227. Phytotherapy Research. doi:10.1002/ptr.1838. PMID 16521113. 
  8. ^ 8. Falcioni G, Fedeli D, Tiano L, Calzuola I, Mancinelli L, Marsili V, Gianfranceschi G. (2002). Antioxidant activity of wheat sprouts extracts in vitro: Inhibition of DNA oxidative damage. 67(8): 2918-22. Journal of Food Science. doi:10.1111/j.1365-2621.2002.tb08838.x. 
  9. ^ Singh N, Verma P, Pandey BR (2012). Therapeutic potential of organic triticum aestivum linn. International Journal of Pharmaceutical Sciences and Drug Research. 
  10. ^ 10. Ashish S, Shilpa K, Singh RR, Sanjay K, Rajendran N. (2012). Wheatgrass: An alternative household nutritional food security. International Research Journal of Pharmacy. ss. 246-250. ISSN 2230-8407. 
  11. ^ Durairaj V, Hoda M, Shakya G, Babu SPP, Rajagopalan R. (2014). Phytochemical screening and analysis of antioxidant properties of aqueous extract of wheatgrass. ss. 398-404. doi:10.1016/S1995-7645(14)60265-0. PMID 25312157. 
  12. ^ Rana S, Kamboj JK, Gandhi V (2011). Living life the natural way – Wheatgrass and Health. ss. 444-456. doi:10.31989/ffhd.v1i11.112. 
  13. ^ "Jump up". WikiHow. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2013. 
  14. ^ "Jump up to". Ahr-kc.com. 19 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2013. 
  15. ^ "Jump up to". ndb.nal.usda.gov//. 
  16. ^ Chiu, Nan Laia (1979). "Nutrition and Cancer". Nutrition and Cancer, 3. ss. 19-21. doi:10.1080/01635587909513623. 
  17. ^ N. Singh*, P. Verma, B. R. Pandey (2012). "Therapeutic Potential of Organic Triticum aestivum Linn. (Wheat Grass)" (PDF). IJPSDR, January-March. ss. 10-14. 23 Ocak 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2016. 
  18. ^ Meyerowitz, Steve (Nisan 1999). Jump up to:a b c (İngilizce). Book Publishing Company. s. p.53. ISBN 1-878736-97-3. 19 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2020. 
  19. ^ "• Wheatgrass Juice: Is the magical mystery juice all it's blended up to be?". Erişim tarihi: 6 Kasım 2009. [ölü/kırık bağlantı]
  20. ^ Shermer, Michael. "Wheatgrass Juice & Folk Medicine". [ölü/kırık bağlantı]
  21. ^ "Türk Tarım-Gıda Bilim ve Teknolojisi dergisi". ss. (7) :604-609,. 30 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ekim 2020. 
  22. ^ "Bugday Cimi Suyu Analizi". freshot.com.tr. 12 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2020. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Buğday_çimi&oldid=33857433" sayfasından alınmıştır