Andırın

Koordinatlar: 37°35′K 36°21′D / 37.583°K 36.350°D / 37.583; 36.350
Vikipedi, özgür ansiklopedi
19.56, 10 Ocak 2017 tarihinde Vikiçizer (mesaj | katkılar) tarafından oluşturulmuş 18033941 numaralı sürüm (Muratero (mesaj) tarafından yapılmış 18001190 numaralı değişiklikler geri getirildi. (TW))
Andırın
İlçe
Türkiye'de yeri
Türkiye'de yeri
Harita
İlçe sınırları haritası
ÜlkeTürkiye
İlKahramanmaraş
Coğrafi bölgeAkdeniz Bölgesi
İdare
 • KaymakamMustafa Maslak [1]
 • Belediye başkanıBaki Tezcan (AK Parti)
Yüzölçümü
 • Toplam1.178 km²
Rakım1.050 m
Nüfus
 (2018)
 • Toplam33,193
 • Kır
-
 • Şehir
-
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
Posta kodu46400
İl alan kodu0344
İl plaka kodu46
Resmî site
andirin.bel.tr

Andırın, Kahramanmaraş ilinin bir ilçesidir.

Tarihçe

Anadolu Selçuklu Devletinin Moğol istilası ile çöküşü sırasında Kahramanmaraş ve çevresinde, Dulkadiroğulları beyliği’nin sınırları içinde 200 yıl kadar kalan Andırın, 1515 yılında bu beyliğin Osmanlı İmparatorluğuna bağlanması ile de Osmanlı İmparatorluğu sınırları içerisine girmiştir.

Yavuz Sultan Selim 1514 yılında çıktığı Çaldıran seferinden dönerken sefere çağrılmasına rağmen Osmanlı ordusuna katılmayan Dulkadir beyi Alaüddevle üzerine yürüyüp Andırın’ın Akkale mevkiine geldiğinde kendisini karşılayan eşrafın gençlerini işaret ederek "bunların arasından Mekteb-i Enderun’a talebe alınsın" şeklinde emir verdiği, bu mektebe öğrenci olarak girenlere izne gelişlerinde "enderunlu", buna izafeten yerleşim yerine "Enderun" denildiği, bu kelimelerin daha sonra andıran ve Andırın şeklinde söylenmeye başladığı bilinmektedir. Ayrıca Tarihci Sayın Cezmi Yurtsever'in ANDIRIN HALKININ KÖKENLERİ adlı yayınında Torosdağlarında Maraş’ın güneyinde bulunan Andırın ilçesinde yaşayan insanların kökenlerini aydınlatan bilgi ve belgeler Osmanlı Arşivindeki 1530 tarihli (998 no’lu) Tapu-Tahrir defterinde bulundu. -Ulaşılan bilgilere göre Andırın ismi muhtemelen Bizans zamanından kalma “Andron” adındaki bir yöneticinin adına dayanmaktadır. -Andırın’ın ilk idari merkezi Haçtırın kalesi yöresi idi. Bahsi geçen 1562 tarihli Tapu-Tahrir defterinden çıkan sonuçlara göre Andırın bir nahiyenin ismidir. Ve Andırın’da “Andırın” ismini taşıyan bir köy veya mezra ismi de yoktur. Bu durumda Andırın’ın bir bölgenin/ alanın ismi olduğunu açıklayabiliriz. Ama aynı döneme ait defterlerde Kars-ı Maraş(Kadirli) yöresinde “Andırınlı” adında bir Yörük topluluğunun adı geçer ki bahsi geçen topluluk bölgenin Ermenilerden fethine katılmış ve ismini aynı yörede bırakmıştır. -Andırın halkının kökenleri ve yöre tarihinde yaşanan önemli olaylar Andırın Tarihi kitabında yayınlandı.(Dipçe;Tarihçi Sayın Cezmi Yurtsever'in araştırmalarından alıntıdır.) Ayrıca Andırın adının Türkçe "And veren(söz veren)" isimli bir yörük topluluğnun adı olduğu yüzyıllar içinde de "Andırın" şeklinde değiştiği de değerlendirilmektedir.

1908 yılında 2. Meşrutiyetin ilanı ile Maraş Halep’ten ayrılmış ve görülen lüzum üzerine Andırın ilçe teşkilatı lağvedilerek Andırın Göksun’a bağlı bir nahiye şekline getirilmiştir.

20 Ekim 1918’de mondros mütarekesinin imzalanmasından sonra işgal hareketleri ile birlikte Fransızlarla birlikte Ermeniler de Maraş’a girmişlerdir. Ermeniler Fransızların giremediği Andırın’a girmişler, insanlık dışı imha hareketleri ile birçok köyü yakıp yıkmışlar, önlerine geleni akıl almaz bir şekilde öldürmüşlerdir. Andırın Kurtuluş Savaşında Çukurova (Kilikya)'daki savaşın merkezini teşkil etmiştir.

4 Eylül ile 12 Eylül 1919 tarihleri arasında yapılan Heyet-i temsiliye’nin seçildiği Sivas Kongresi'nden sonra Çukurova bölgesi Kuva-yi Milliye Teşkilatının kurulması için, bizzat Mustafa Kemal Paşa tarafından görevlendirilen Osman Tufan Taşa 1920 yılı Ocak ayı başında Sivas - Develi - Göksun güzergahını takip ederek Andırın’a gelmiştir. Andırın’da hemen teşkilatını oluşturan Osman Tufan Paşa, İbrahim ve Ali Yaycıoğlu, Musa Beyazıt, Hacı Zülfikaroğlu, Ahmet Paşa, Musa Kayran ve Şakir Bozdoğan gibi grup ve bölük komutanlarından oluşan birlikleri ile, Andırın, Kadirli, Haruniye, Osmaniye ve Kozan’ın kurtuluş hareketinin öncüsü olmuştur.

Nüfus

İlçenin nüfusu 2007 adrese dayalı nüfus sayımına göre 40.915'tir. Bunun 8.026'si ilçe merkezinde, 32.889'i ise kasaba ve köylerde yaşamaktadır.İlçenin etnik yapısı Türkler ve Çerkezlerden oluşur.

İlçe bağlısı olmak üzere ilçe merkezine bağlı 54 mahalleden oluşmaktadır. Yeşilova Kasabasının 4 mahallesi ( Yenimahalle,Tokmaklı Mahallesi,Kesik Mahallesi,Yeşiltepe Mahallesi) Geben Kasabasının 3 mahallesi ( Boğaziçi Mahallesi,Fevziye Mahallesi,Çamlıca Mahallesi)

Yıl Toplam Şehir Kır
1927[3] 12.220 553 11.667
1935[4] 16.288 676 15.612
1940[5] 17.060 770 16.290
1945[6] 16.641 1.192 15.449
1950[7] 20.252 1.698 18.554
1955[8] 24.411 1.936 22.475
1960[9] 27.177 2.637 24.540
1965[10] 33.169 3.695 29.474
1970[11] 35.406 3.852 31.554
1975[12] 40.342 5.018 35.324
1980[13] 43.254 5.932 37.322
1985[14] 43.447 6.122 37.325
1990[15] 44.337 7.506 36.831
2000[16] 41.051 8.311 32.740
2007[17] 40.915 8.026 32.889
2008[18] 41.371 7.975 33.396
2009[19] 40.088 7.915 32.173
2010[20] 39.441 7.988 31.453
2011[21] 38.074 7.845 30.229
2012[22] 36.439 7.989 28.450
2013[23] 35.943 35.943 veri yok
2014[24] 35.298 35.298 veri yok
2015[25] 34.038 34.038 veri yok
2016[25] 34.148 34.148 veri yok
2017[25] 32.998 32.998 veri yok
2018[25] 33.193 33.193 veri yok
2019[25] 32.503 32.503 veri yok
2020[25] 32.377 32.377 veri yok

Not: Büyükşehir yasası nedeniyle köyler mahalle statüsüne geçtiğinden 2013'ten itibaren kır nüfusu tabloda yer almamıştır.

Eğitim

Andırın Kahramanmaraş'ta okuma yazma oranının en fazla olduğu ilçelerden biridir.Çalışma alanı sınırlı olduğundan,nüfusunun %95'iokumuş insanlardan oluşturur.Türkiye'nin her hangi bir noktasında üst kademede görev yapan Andırın'lıya rastlanması olasıdır.

Coğrafya

İlçede Akdeniz iklimi görülmektedir. Andırın Kahramanmaraş'ın ve bölgenin en yeşil ve ormanlık ilçesidir. Oldukça engebeli bir arazi yapısı olan ilçenin ortalama rakımı 1.100 m'dir. İlçenin en yüksek noktası Boncuk Tepesi 2.249 m yükseltidedir.

Dağları

Elma Dağı, Tırıl Dağı, Akça Dağı, Sarımsak Dağı, Başdoğan Dağı, Karüce Dağı, Topuçlu Dağı

Akarsuları

Karasu ırmağı

Yaylaları

Tarihi yerler ve ören yerleri

İlçede birçok kale bulunmaktadır. Bunun dışında Tarihi mezar taşları, Geben Kesteli ve Keleşli Kesteli..ve karasu kesteli.. görülecek önemli yerlerdendir.

Önemli kaleler

  • Akkale,
  • Alameşe ( Babikli ) Kalesi
  • Anacık Kalesi,
  • Azgıt Kalesi,
  • Beyoğlu ( Çürük ) Kalesi
  • Bossek ( Tuğluca ) Kalesi
  • Boynuyoğunlu Kalesi
  • Burunönü ( Çöğdür ) Kalesi
  • Bülen Kalesi
  • Büveme Kalesi
  • Copçalar ( Çınkırlı ) Kalesi
  • Çebiş Kalesi
  • Çuhadarlı ( Keçibucu-Mitel ) Kalesi
  • Haştırın Kalesi,
  • Hisar Kale
  • Kabakoz Kalesi
  • Kaleboynu Kalesi
  • Kalekısığı Kalesi
  • Keleşli Kalesi
  • Torlar/Tatarlı/Tahirli Kalesi

Mesire ve piknik alanları

  • Çınargeçidi Mesire Yeri : Şehir merkezine 5 km uzaklıktadır.(çınargeçidi 2010 yılında gölet haline getirilerek hizmetten kalktı)
  • Kirazlıdere Piknik Yeri : Yeşiltepe mahallesindedir.
  • Kat Altı Piknik Yeri : Göksun Yolu üzerindeki Emirler Mahallenindedir.
  • Karasu Piknik Yeri  : Torlar Köyü sınırları içerisindedir.Amatör balıkçıların hoşça vakit geçirebileceği yerlerdendir.

El sanatları

  • Halıcılık
  • Kalaycılık
  • Semercilik
  • Oymacılık

Ulaşım

Karayolu
İlçenin karayolu ile bağlantıları; Kahramanmaraş ili, Göksun ilçesi, Kadirli ve Düziçi ilçeleri (Osmaniye'nin Düziçi ilçesine olan yol toprak yol olup bozuktur.)... Ayrıca ilçeden Adana'nın Saimbeyle ilçesine patika yolu ile ulaşım mevcuttur.

Kaynakça

  1. ^ http://www.andirin.gov.tr/
  2. ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
  3. ^ "Fasikül I: Mufassal Neticeler İcmal Tabloları" (PDF). 28 Teşrinevvel 1927 Umumî Nüfus Tahriri. DİE. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2021. 
  4. ^ "1935 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 20 İlkteşrin 1935 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  5. ^  . "Vilâyetler, kazalar, Nahiyeler ve Köyler İtibarile Nüfus ve Yüzey ölçü" (PDF). 20 İlkteşrin 1940 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016. 
  6. ^  . "1945 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  7. ^  . "Vilayet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  8. ^  . "1955 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  9. ^  . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021. 
  10. ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  11. ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  12. ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  13. ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  14. ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  15. ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  16. ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  17. ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  18. ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  19. ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  20. ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  21. ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  22. ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
  23. ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014. 
  24. ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
  25. ^ a b c d e f
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Andırın&oldid=18033941" sayfasından alınmıştır