Betal Kaya Sığınağı
Betalov spodmol | |
 Betal Kaya Sığınağı | |
  Mağaranın Slovenya'daki konumu | |
| Konum | Postojna Belediyesi |
|---|---|
| Bölge | İç Carniola, Slovenya |
| Koordinatlar | 45°47′33.27″K 14°11′16.05″D / 45.7925750°K 14.1877917°D |
| Tür | karst mağara |
| Uzunluk | 174 m (571 ft) |
| Tarihçe | |
| Devir(ler) | Paleolitik, Neolitik, Kalkolitik, Tunç Çağı, Demir Çağı |
| Kültür(ler) | Musteryen, Orinyasiyen, Gravettiyen |
| İlgili kişi(ler) | Homo neanderthalensis, Homo sapiens |
| Sit ayrıntıları | |
| Kazı tarihleri | 1932 - 1939, 1947 - 1953 |
| Arkeologlar | Franco Anelli, Srečko Brodar |
Betal Kaya Sığınağı (Slovence: Betalov spodmol), aşağı Pivka Nehri Vadisi'nin güneydoğu kenarında, Postojna'dan Bukovje'ye giden yolun hemen üstündeki bir yamaçta yer alan bir karstik mağara; taş alet kalıntıları, eserler ve çağdaş hayvanların sayısız fosilleşmiş kemikleri ile zengin kültürel tortu katmanlarının bulunduğu bir sit alanıdır.[1] Girişi, Pivka Nehri'nin suları tarafından oyulmuş 174 m (571 ft) uzunluğundaki mağaranın tavanının çökmesiyle oluşmuştur.
İlk kazılar Franco Anelli tarafından 1933'ten 1939'a kadar yapıldı.[2] Anelli hem mağarada hem de önündeki alanda kazılar gerçekleştirdi. Kazılar sonunda birçok Paleolitik eser ve çok sayıda fauna kalıntısı ortaya çıkarıldı, ancak bu eserler çoğunlukla yayımlanmadı. Arkeolojik dizinin sistematik kaydı, 1947'den 1953'e kadar Srečko Brodar tarafından gerçekleştirildi.[1] 10 metre (33 ft)'den daha derin bir alana yayılı olan sekiz kültürel katmanın beş ayrı katmanından 2.400'den fazla hayvanın ve taş aletin kemiklerini ortaya çıkarıldı. Anelli tarafından bulunan Geç Pleistosen ve erken Holosen çökellerinde bulunan eserlerin çoğu, bilimsel araştırma için sınırlı değere sahipti ve bu katmanların kazı kayıtları kaybolduğu için doğru stratigrafik bağlamına yerleştirilemedi.[3]
En eski katmanlar, ılık Mindel-Riss buzullararası dönemine, ardından kil ve sinter parçalarıyla karışmış kaya döküntülerinden oluşan Riss buzullaşması dönemine tarihlenmektedir. Mağarada Musteryen taş aletler ve 300.000 yıllık bir Deninger ayısının fosilleşmiş kemikleri bulundu. Bir sonraki kırmızı balçık ve kil tabakası, mağara ayısı (Ursus spelaeus), kurt, Alp marmotu, Merck gergedanı, mağara sırtlanı, yaban domuzu ve geyik faunal kemik fosillerini içeriyordu. Bu tabakada bulunan taş alet topluluğu, Homo neanderthalensis Musteryen kültürüne tarihlendirilmektedir. Sonraki katmanlar, özellikle Alp dağ sıçanı, ren geyiği ve mağara ayısı olmak üzere Pleistosen fauna kalıntılarını da barındırıyordu. Bu fosillerin varlığı, son buzul döneminde, 110.000 ila 11.700 yıl önce süren Würm buzullaşması sırasında bir birikimi işaret etmektedir. Bu katman, Gravettiyen kültürünün birkaç aletini icat edenNeandertal sakinleri ve modern insanlar tarafından çakmaktaşı yontma yoluyla oluşturulan çok sayıda alet pulunu içeriyordu. En üst katman, Neolitik aletler ve varlığı en son Holosen ikliminin başlangıcına atfedilen fosilleşmiş yaban domuzu, kurt ve kunduz kemiklerini içermekteydi. Bu tabakanın en üst tabakası, Tunç Çağı ve Demir Çağı aletlerini, eserlerini, çanak çömlek parçalarını ve evcilleştirilmiş hayvanların iskelet kalıntılarını taşıyordu.[1][4]
Betal Kaya Barınağı, Slovenya'nın yerel öneme sahip bir anıtı ilan edilmiş ve 22 Aralık 1984 tarihinde Ulusal Taşınmaz Kültürel Miras Sicili'ne 859 numara ile eklenmiştir.[5]
Galeri[değiştir | kaynağı değiştir]
-
Betal Kaya Barınağı'nın içinden bir görüntü
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b c Osole, Franc. 1987. Betalov spodmol. Enciklopedija Slovenije, vol. 1. Ljubljana: Mladinska knjiga, pp. 253–254.
- ^ "Anelli, Franco in "Biographical Dictionary"". Treccani.it. 27 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2017.
- ^ "Lost in time? Repatriated animal remains from Anelli's excavations at Betalov spodmol (SW Slovenia)" (PDF). Institute of Archaeology Ljubljana. 9 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2017.
- ^ "Betalov spodmol - DEDI". Projekt DEDI. 14 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2017.
- ^ "Register of Immovable Cultural Heritage". Giskd2s.situla.org. 11 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2017.
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Geopedija'daki Betal Kaya Barınağı 29 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.