Müstalî: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon]

← Önceki sürümle aradaki fark Sonraki sürümle aradaki fark →

İçerik silindi İçerik eklendi

Satır içi

Sayfanın 05.52, 24 Mayıs 2013 tarihindeki hâli

Ebû’l-Kâsım ʿAhmed el-Mustâ‘lî b'il-Lâh (Şablon:Lang-ar, Abū l-Qāsim ʾaḥmad al-Mustaʿlī b'il-Lāh)^[1] (d: 16 Eylûl 1074 - ö: 1102) Tam Adı: Ebû’l-Kâsım ʿAhmed el-Mustâ‘lî b'il-Lâh ibn el-Mûstensir. Dokuzuncu Fâtımî Hâlifesi ve İsmâilîyye-Mustâlîlik mezhebinin "On Dokuzuncu İmâmı".

Hilâfet makâmına getirilişi

Fatımiler'in Sekizinci halifesi hâlife Ebû Tamîm Ma’add el-Mûstensir bil-Lâh'ın 1094 tarihinde ölümü üzerine, o sırada Ebû Tamîm Ma’add el-Mûstensir bil-Lâh'ın veziri olan El-Melik el-Efdâl ibn Bedr el-Cemâli Şehenşâh tarafından dokuzuncu Fâtımî Hâlifesi olarak ilân edilmiştir. Bedr el-Cemâli'nin kızı ile evli olan "Ebû’l-Kâsım el-Mustâ‘lî," zamanın vezîri El-Melik el-Efdâl ibn Bedr el-Cemâli Şehenşâh tarafından kendi kızkardeşiyle evli olmasından ötürü Ebû Mansûr Nizâr el-Mustafâ li-Dîn’il-Lâh'ın yerine tahta çıkarılmıştı.^[2] Bu durumu kabul etmeyen büyük kardeş Ebû Mansûr Nizâr el-Mustafâ li-Dîn’il-Lâh'ın isyân etmesi üzerine de İsmâilîyye mezhebi Mustâlîlik ve Nizârîlik olmak üzere ikiye bölünmüştür.

Yaşamı

"El-Mustâ‘lî" tüm yaşamı boyunca hâlifeliğini vezir El-Melik el-Efdâl ibn Bedr el-Cemâli Şehenşâh'ın gölgesi altında 1094 - 1011 tarihleri arasında sürdürmüştü. Bu hâlifelik süresince 1099 yılında Birinci Haçlı Seferi düzenlendi ve neticesinde Kudüs Krallığı, Trablus Kontluğu ve Antakya Prensliği tesis edildi. Bu cereyan eden hadiseler Fâtımîler'in Suriye ve Filistin'deki güçlerinin daha da azalmasına neden oldu. Ayrıca, iktidârı süresince kendisine muhalefet eden Hasan Sabbah ve diğer Nizârîlik taraftarlarının oluşturduğu Haşhaşin cephesi kuruldu. 1011 yılında hâlifeliğe oğlu El-Âmir bi'Ahkâmi’l-Lâh getirildi.

Kaynakça

^ Arapça: ʾebū el-Kāsım el-mustaʿlī bi-llāh ʾaḥmad bin al-mustenṣir, Arapça: أبو القاسم "المستعلي بالله" أحمد بن المستنصر)
^ Daftary, Farhad (1998). A Short History of the Ismailis. Edinburgh, UK: Edinburgh University Press. ss. 34–36. ISBN 0-7486-0687-4.

Dış bağlantılar

Charles-André Julien, Histoire de l'Afrique du Nord, des origines à 1830, édition originale 1931, réédition Payot, Paris, 1994.

Şablon:Fatımi Hükümdarları

[1] Arapça: ʾebū el-Kāsım el-mustaʿlī bi-llāh ʾaḥmad bin al-mustenṣir, Arapça: أبو القاسم "المستعلي بالله" أحمد بن المستنصر)

[DaftaryShort1998p34-2] Daftary, Farhad (1998). A Short History of the Ismailis. Edinburgh, UK: Edinburgh University Press. ss. 34–36. ISBN 0-7486-0687-4.

[1]

[2]

@@ 1. satır: / 1. satır: @@
 {{Şiilik}}
-'''Ebû’l-Kâsım ʿAhmed el-Mustâ‘lî b'il-Lâh''' ({{lang-ar|'''أبو القاسم أحمد المستعلي بالله'''}}, ''Abū l-Qāsim Aḥmad al-Mustaʿlī b'il-Lāh'')  (d: 16 Eylûl [[1074]] - ö: [[1102]]) Tam Adı: '''Ebû’l-Kâsım ʿAhmed el-Mustâ‘lî b'il-Lâh ibn [[Ebû Tamîm Ma’add el-Mûstensir bil-Lâh|el-Mûstensir]]'''. Dokuzuncu [[Fâtımî]] [[Hâlife]]si ve [[İsmâilîyye]]-[[Mustâlîlik]] [[mezheb]]inin ''"On Dokuzuncu [[İmâm]]ı"''.
+'''Ebû’l-Kâsım ʿAhmed el-Mustâ‘lî b'il-Lâh''' ({{lang-ar|'''أبو القاسم أحمد المستعلي بالله'''}}, ''Abū l-Qāsim ʾaḥmad al-Mustaʿlī b'il-Lāh'')<ref>[[Arapça]]: ʾebū el-Kāsım el-mustaʿlī bi-llāh ʾaḥmad bin al-mustenṣir,
+{{lang|ar|أبو القاسم "المستعلي بالله" أحمد بن المستنصر}})</ref>  (d: 16 Eylûl [[1074]] - ö: [[1102]]) Tam Adı: '''Ebû’l-Kâsım ʿAhmed el-Mustâ‘lî b'il-Lâh ibn [[Ebû Tamîm Ma’add el-Mûstensir bil-Lâh|el-Mûstensir]]'''. Dokuzuncu [[Fâtımî]] [[Hâlife]]si ve [[İsmâilîyye]]-[[Mustâlîlik]] [[mezheb]]inin ''"On Dokuzuncu [[İmâm]]ı"''.
 == Hilâfet makâmına getirilişi ==
-[[Fatımiler]]'in Sekizinci halifesi hâlife [[Ebû Tamîm Ma’add el-Mûstensir bil-Lâh]]'ın 1094 tarihinde ölümü üzerine, [[Ebû Tamîm Ma’add el-Mûstensir bil-Lâh]]'ın [[vezir]]i olan [[El-Melik el-Efdâl ibn Bedr el-Cemâli Şehenşâh]] tarafından dokuzuncu [[Fâtımî]] [[Hâlife]]si olarak ilân edilmiştir. Bu durumu kabul etmeyen büyük kardeş [[Ebû Mansûr Nizâr el-Mustafâ li-Dîn’il-Lâh]]'ın isyân etmesi üzerine de [[İsmâilîyye]] [[mezheb]]i [[Mustâlîlik]] ve [[Nizârîlik]] olmak üzere ikiye bölünmüştür.
+[[Fatımiler]]'in Sekizinci halifesi hâlife [[Ebû Tamîm Ma’add el-Mûstensir bil-Lâh]]'ın 1094 tarihinde ölümü üzerine, o sırada [[Ebû Tamîm Ma’add el-Mûstensir bil-Lâh]]'ın [[vezir]]i olan [[El-Melik el-Efdâl ibn Bedr el-Cemâli Şehenşâh]] tarafından dokuzuncu [[Fâtımî]] [[Hâlife]]si olarak ilân edilmiştir. [[Bedr el-Cemâli]]'nin kızı ile evli olan ''"Ebû’l-Kâsım el-Mustâ‘lî,"'' zamanın vezîri [[El-Melik el-Efdâl ibn Bedr el-Cemâli Şehenşâh]] tarafından kendi kızkardeşiyle evli olmasından ötürü [[Ebû Mansûr Nizâr el-Mustafâ li-Dîn’il-Lâh]]'ın yerine tahta çıkarılmıştı.<ref name="DaftaryShort1998p34">{{cite book |last=Daftary |first=Farhad |title=A Short History of the Ismailis |year=1998 |publisher=Edinburgh University Press |location=Edinburgh, UK |isbn=0-7486-0687-4 |pages=34–36}}</ref> Bu durumu kabul etmeyen büyük kardeş [[Ebû Mansûr Nizâr el-Mustafâ li-Dîn’il-Lâh]]'ın isyân etmesi üzerine de [[İsmâilîyye]] [[mezheb]]i [[Mustâlîlik]] ve [[Nizârîlik]] olmak üzere ikiye bölünmüştür.
 {{ayrıca bakınız|Fâtımîler Hâlifeliği|Ebû Tamîm Ma’add el-Mûstensir bil-Lâh|El-Melik el-Efdâl ibn Bedr el-Cemâli Şehenşâh|Ebû Mansûr Nizâr el-Mustafâ li-Dîn’il-Lâh|Nizârîlik}}
 == Yaşamı ==
 ''"El-Mustâ‘lî"'' tüm yaşamı boyunca hâlifeliğini vezir [[El-Melik el-Efdâl ibn Bedr el-Cemâli Şehenşâh]]'ın gölgesi altında 1094 - 1011 tarihleri arasında sürdürmüştü. Bu hâlifelik süresince 1099 yılında [[Birinci Haçlı Seferi]] düzenlendi ve neticesinde [[Kudüs Krallığı]], [[Trablus Kontluğu]] ve [[Antakya Prensliği]] tesis  edildi. Bu cereyan eden hadiseler [[Fâtımîler]]'in [[Suriye]] ve [[Filistin]]'deki güçlerinin daha da azalmasına neden oldu. Ayrıca, iktidârı süresince kendisine muhalefet eden [[Hasan Sabbah]] ve diğer [[Nizârîlik]] taraftarlarının oluşturduğu [[Haşhaşin]] cephesi kuruldu. 1011 yılında hâlifeliğe oğlu [[El-Âmir bi'Ahkâmi’l-Lâh]] getirildi.
 {{ayrıca bakınız|Birinci Haçlı Seferi|Kudüs Krallığı|Trablus Kontluğu|Antakya Prensliği|Hasan Sabbah|Haşhaşin}}
+== Kaynakça ==
+{{reflist}}
+=== Dış bağlantılar ===
+* Charles-André Julien, ''Histoire de l'Afrique du Nord, des origines à 1830'', édition originale 1931, réédition Payot, Paris, 1994.
 {{Fatımi Hükümdarları}}
 {{Halifeler}}