Vikipedi:Haftanın seçkin maddesi/Mart 2013
- 10. Hafta
Margaret Thatcher, (d. 13 Ekim 1925; Grantham, Lincolnshire), Britanyalı siyasetçi, eski başbakan. Yakın tarihte Birleşik Krallık'ı en çok etkileyen kişilerden oldu. Başbakan olduğu dönemde uyguladığı politikilar nedeniyle hem büyük destek gördü, hem de ciddi bir muhalefetle karşılaştı.
İngiltere'de küçük bir şehirde yaşayan inançlı bir Protestan esnaf ailesinden geliyordu. Gençliğinde parlak bir öğrenci olduğu gibi muhafazakâr bir öğrenci derneğinde siyasi etkinlikte de bulundu. Muhafazakâr Parti'ye genç yaşta üye oldu. Zengin bir işadamıyla evlendi.
Thatcher 1975-1990 arasında Muhafazakâr Parti başkanlığı, 1979-1990 arasında da başbakanlık yaptı. Genel siyasi çizgisi liberal-muhafazakâr doğrultudaydı. 1980'li yıllarda batılı ülkelerinde devletin iktisadi yatırımlardan çekilmesi, özelleştirme, serbest pazar ekonomisinin desteklenmesi ve işçi haklarının törpülenmesi ile kendisini gösteren neoliberal siyasetin Birleşik Krallık'daki uygulayıcısı oldu. Ortaya koyduğu politikalarla Birleşik Krallık'ı değiştirmekle kalmadı, siyaset alanını kendisinden sonra iktidara gelen muhaliflerinin politikalarını dahi etkileyecek şekilde dönüştürdü. (Devamı...)
gör – tartış – değiştir – geçmiş
- 11. Hafta
Otomobilin tarihi, Önemli bir teknolojik buluş olan otomobilin tarihi 19. yüzyılda enerji kaynağı olarak buharın kullanılmasıyla başlar ve içten yanmalı motorlarda petrolün kullanılmasıyla devam eder. Günümüzde alternatif enerji kaynakları ile çalışan otomobillerin üretilmesi konusunda çalışmalar hız kazanmıştır.
Otomobil, ortaya çıkışından itibaren gelişmiş ülkelerde insan ve yük taşımacılığı konusunda ana ulaşım aracı olarak kendini kabul ettirmiştir. Otomotiv endüstrisi II. Dünya Savaşı'ndan sonra en etkili endüstri kollarından birisi olmuştur. Dünya üzerinde 1907 yılında 250.000 olan otomobil sayısı, 1914'te Ford Model T'nin ortaya çıkışıyla 500.000'e ulaşmış, II. Dünya Savaşı'ndan hemen önce bu sayı 50 milyonun üzerine çıkmıştır. Savaşın ardından geçen otuz yıl içinde otomobil sayısı üç katına çıkmış ve 1975 yılında 300 milyona ulaşmıştır. Dünya üzerinde yıllık otomobil üretimi 2007 yılında 70 milyonu geçmiştir. (Devamı...)
gör – tartış – değiştir – geçmiş
- 12. Hafta
Iron Maiden, 1975 yılında Londra'da kurulmuş bir İngiliz heavy metal grubudur. Grup basçı Steve Harris tarafından kurulmuştur. Bugüne kadar 15 stüdyo albümü yayımlayan grubun toplam albüm satışları kesin olarak bilinmemekle birlikte bu sayı 100 milyonun üzerindedir. Grup çeşitli kadro değişikliklerinin ardından kendi adını taşıyan ilk albümü Iron Maidenı 1980 yılında çıkarmıştır. Solist Bruce Dickinson'ın gruba katılmasının ardından 1982 yılında yayımladıkları The Number of the Beast adlı albümleriyle Iron Maiden dünya çapında şöhrete erişmiş ve 1980'ler boyunca peş peşe çıkardıkları albümlerle büyük başarı kazanmıştır. 1993 yılında solist Dickinson gruptan ayrılmış ve yerine Blaze Bayley gelmiştir. Bu dönemde grubun albüm satışları belirgin şekilde düşmüştür. Dickinson ve 1989 yılında gruptan ayrılan gitarist Adrian Smith 1999'da kadroya yeniden dahil olmuşlardır. 2006'da piyasaya çıkan grubun son stüdyo albümü A Matter of Life and Death Billboard 200 listesinde dokuz numaraya kadar yükselmiştir. (Devamı...)
gör – tartış – değiştir – geçmiş
- 13. Hafta
.jpg)
İnyupikler, (kendilerince Iñupiaq (tekil) Iñupiak (ikil) Iñupiat (çoğul) ), Amerika Birleşik Devletlerine bağlı Alaska eyaletinin kuzey (North Slope Borough) ve kuzeybatısında (Northwest Arctic Borough ve Nome Census Area) yaşayan İnuit kolundan bir Eskimo halkıdır. Alaska'daki tek İnuit halkı olduğu için Alaska İnuitleri adı da verilmektedir. Kendilerini iñuk («insan») kelimesi ile -piaq («gerçek») ekinden türettikleri Iñupiaq («gerçek insan») adıyla ifade ederler. Dillerini ise Iñupiatun («gerçek insana benzer») olarak adlandırırlar. Alaska Yerli Dil Merkezine göre Alaska yerlileri içinde 25.000 nüfuslu Yupiklerden sonra 15.700 kişilik nüfuslarıyla ikinci en büyük halktır ve ancak 2.144 kadarı dilini konuşabilmektedir. İngilizce bilmeyen Alaska yerlileri içinde 1993 yılında ilk sırayı % 42 lik oranla Yupikler, ikinci sırayı da % 20 lik oranla İnyupikler çeker. Şamanist inançlı avcı ve toplayıcıdırlar. Kültürel açıdan deniz sahiline yakın yaşayıp balina, fok, mors gibi deniz memelilerini avlayan Taġiuġmiut («deniz halkı») ile denizden uzak içbölgede rengeyiği avlayan Nunamiut («kara halkı») olmak üzere iki ana gruba ayrılırlar. (Devamı...)
gör – tartış – değiştir – geçmiş