Callisto (uydu)
 Callisto'nun Anti-Jovian yarımküresi 2001 yılında NASA'nın Galileo uzay aracı tarafından görüntülendi. Fotoğraf aşırı derecede kraterli bir araziyi gösteriyor. | |||||||||
| Keşif | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Keşfeden | Galileo Galilei | ||||||||
| Keşif tarihi | 7 Ocak 1610[1] | ||||||||
| Adlandırmalar | |||||||||
Adın kaynağı | Καλλιστώ Kallistō | ||||||||
Alternatif adlar | Jupiter IV | ||||||||
| Sıfatlar | Callistoan | ||||||||
| Yörünge özellikleri | |||||||||
| Enberi | 1869000 km | ||||||||
| Enöte | 1897000 km | ||||||||
| 1 882 700 km[2] | |||||||||
| Dış merkezlik | 0,0074[2] | ||||||||
| 16,6890184 g[2] | |||||||||
Ortalama yörünge hızı | 8,204 km/sn | ||||||||
| Eğiklik |
2,017° (tutuluma) 0.192° (yerel Laplace düzlemine)[2] | ||||||||
| Doğal uydusu | Jüpiter | ||||||||
| Fiziksel özellikler | |||||||||
Ortalama yarıçap | 2.410,3 ± 1,5 km (0,378 Dünya)[3] | ||||||||
| 7,30 × 107 km2 (0,143 Dünya) | |||||||||
| Hacim | 5,9 × 1010 km3 (0,0541 Dünya) | ||||||||
| Kütle | (1,075938±0,000137)×1023 kg (0,018 Dünya)[3] | ||||||||
Ortalama yoğunluk | 1,8344 ± 0,0034 g/cm3[3] | ||||||||
| 1,235 m/sn2 (0,126 g) | |||||||||
Atalet momenti faktörü | 0,3549 ± 0,0042[4] | ||||||||
| 2,440 km/sn | |||||||||
| Eşzamanlı[3] | |||||||||
| sıfır[3] | |||||||||
| Albedo | 0,22 (geometrik)[5] | ||||||||
| |||||||||
| 5,65 (Karşı konum)[6] | |||||||||
| Atmosfer | |||||||||
Yüzey basıncı | 0,75 μPa (7,40 × 10−12 atm)[7] | ||||||||
| Bileşimleri |
≈ 4 × 108 molekül/cm3 karbondioksit;[7] 2 × 1010 molekül/cm3 kadar Oksijen allotropu(O2)[8] | ||||||||
|
| |||||||||
Callisto, Jüpiter'in doğal uydularından biridir. Büyüklükte Jüpiter'in uyduları arasında ikinci, Güneş Sistemi'ndeki tüm uydular arasında üçüncü sırayı alır. 7 Ocak 1610 tarihinde Galileo Galilei tarafından bulundu ve o dönemde tanımlanan 4 Galilei uydusu içinde gezegene en uzaktaki olması nedeniyle Jüpiter'in 'IV' numaralı uydusu olarak adlandırılmıştır. Güneş Sistemi'nde, üzerinde en çok krater bulunan gök cismidir. Yüzeyi son 4 milyar yıldır hiç değişmemiştir.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Galilei, G. (13 Mart 1610). Sidereus Nuncius.
- ^ a b c d "Planetary Satellite Mean Orbital Parameters". Jet Propulsion Laboratory, California Institute of Technology. 21 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2021.
- ^ a b c d e Anderson, J. D.; Jacobson, R. A.; McElrath, T. P.; Moore, W. B.; Schubert, G.; Thomas, P. C. (2001). "Shape, mean radius, gravity field and interior structure of Callisto". Icarus. 153 (1). ss. 157-161. Bibcode:2001Icar..153..157A. doi:10.1006/icar.2001.6664.
- ^ Schubert, G.; Anderson, J. D.; Spohn, T.; McKinnon, W. B. (2004). "Interior composition, structure and dynamics of the Galilean satellites". Bagenal, F.; Dowling, T. E.; McKinnon, W. B. (Ed.). Jupiter : the planet, satellites, and magnetosphere. New York: Cambridge University Press. ss. 281-306. ISBN 978-0521035453. OCLC 54081598. 11 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2021.
- ^ a b Moore, Jeffrey M.; Chapman, Clark R.; Bierhaus, Edward B. (2004). "Callisto" (PDF). Bagenal, Fran; Dowling, Timothy E.; McKinnon, William B. (Ed.). Jupiter: The planet, Satellites and Magnetosphere. Cambridge University Press.
- ^ "Classic Satellites of the Solar System". Observatorio ARVAL. 9 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2007.
- ^ a b Carlson, R. W. (1999). "A Tenuous Carbon Dioxide Atmosphere on Jupiter's Moon Callisto" (PDF). Science. 283 (5403). ss. 820-821. Bibcode:1999Sci...283..820C. CiteSeerX 10.1.1.620.9273 $2. doi:10.1126/science.283.5403.820. PMID 9933159. 3 Ekim 2008 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2007.
- ^ Liang, M. C.; Lane, B. F.; Pappalardo, R. T. (2005). "Atmosphere of Callisto". Journal of Geophysical Research. 110 (E2). ss. E02003. Bibcode:2005JGRE..11002003L. doi:10.1029/2004JE002322.
 |
Wikimedia Commons'ta Callisto (uydu) ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
 | |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
| Listeler | |||||||||||||||||||||
| Kuramsal | |||||||||||||||||||||
Ayrıca bakınız: Güneş Sistemi'nin oluşumu ve evrimi * yörüngelerine göre Güneş Sistemi'ndeki cisimlerin listesi* Astronomide kullanılan Türk isimleri | |||||||||||||||||||||
 | Doğal uydu ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
