Salınım yörünge
Astronomi'de ve özellikle astrodinamik'te uzayda belirli anda bir cismin Salınım (oskülatör) yörünge, (yani eliptik veya başka bir konik yörünge) (pertürbasyonlar olmasaydı merkezi cisim çevresinde sahip olacağı yerçekimsel Kepler yörüngesi‘dir.[1] Yani, mevcut yörüngesel durum vektörleri (konum ve hız) ile çakışan yörüngedir.
Etimoloji[değiştir | kaynağı değiştir]
osculate kelimesi Latince "öpücük" demektir. Matematikte, iki eğri, (zorunlu olarak) kesişmeden, her ikisinin de aynı konuma ve eğime sahip olduğu noktada yani iki eğrinin "öpüştüğü" noktada sadece dokunduklarında bundan bahsedilebilinir.
Kepler elemanları[değiştir | kaynağı değiştir]
Bir öpüşen yörünge ve onun üzerindeki nesnenin konumu, nesnenin merkezi gövdeye göre konumu ve hızı bilindiği sürece hesaplanması kolay olan altı standart Kepler yörünge elemanları (oskülatör elemanlar) ile tam olarak tanımlanabilir. Osilasyon elemanları, pertürbasyonlar yokluğunda sabit kalacaktır. Gerçek astronomik yörüngeler, okülatör öğelerin bazen çok hızlı bir şekilde evrimleşmesine neden olan bozulmalar yaşar. Hareketin genel göksel mekanik analizlerinin yapıldığı durumlarda (büyük gezegenler, Ay ve diğer gezegen uyduları için olduğu gibi), yörünge, laik ve periyodik terimlerle bir dizi ortalama unsurla tanımlanabilir. Küçük gezegen’ler söz konusu olduğunda yörüngelerinin en önemli yönlerinin temsil edilmesini sağlamak için bir uygun yörünge elemanları sistemi tasarlanmıştır.
Pertürbasyonlar[değiştir | kaynağı değiştir]
Bir nesnenin öpüşen yörüngesinin değişmesine neden olan Pertürbasyonlar şunlardan kaynaklanabilir:
- Merkezi gövdenin küresel olmayan bir bileşeni (merkez gövde ne nokta kütlesi ne de küresel simetrik kütle dağılımı ile modellenemediğinde, örneğin bir yuvarlak küresel olduğunda).
- Yerçekimi nesnenin yörüngesini bozan üçüncü bir cisim veya birden fazla başka cisim, örneğin Ay'ın yerçekiminin Dünya'nın yörüngesindeki nesneler üzerindeki etkisi.
- Göreceli bir düzeltme.
- Vücuda etki etmeyen yerçekimi kuvveti olmayan bir kuvvet, örneğin şunlardan kaynaklanan kuvvet:
- Bir roket motoru tarafından itme
- Bir malzemenin serbest bırakılması, sızdırılması, havasının alınması veya ablasyon
- Diğer nesnelerle çarpışmalar
- Atmosferik sürüklenme
- Radyasyon basıncı
- Güneş rüzgarı basıncı
- Eylemsiz olmayan bir referans çerçevesine geçiş (örneğin, bir uydunun yörüngesi, gezegenin ön işleme ekvatoruyla ilişkili bir referans çerçevesinde tanımlandığında).
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- İyon güdümlü SMART-1 uzay aracı tarafından Dünya yörüngesinden kaçış için bir dizi oskülatör yörünge şeması: ESA Science & Technology - SMART-1 Osculating Orbit up to 25.08.04 16 Temmuz 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- SMART-1 uzay aracının Ay'a yaklaşması için bir dizi oskülatör yörünge: ESA Science & Technology - SMART-1 Osculating Orbit up to 09.01.05 16 Temmuz 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Moulton, Forest R. (1970) [1902]. Introduction to Celestial Mechanics (2nd revised bas.). Mineola, New York: Dover. ss. 322-23. ISBN 0486646874.