Bostancı, Yusufeli
| Bostancı | |
|---|---|
 | |
 Artvin'in Türkiye'deki konumu | |
  Bostancı Bostancı'nın Artvin'deki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Artvin |
| İlçe | Yusufeli |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| Rakım | 1532 m |
| Nüfus (2021) | |
| • Toplam | 455 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0466 |
| İl plaka kodu | 08 |
| Posta kodu | 08820 |
Bostancı, Artvin ilinin Yusufeli ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
Bostancı köyünün eski adı Utavi'dir. Gürcüce bir yer adı olan Utavi (უთავი), "kanal başı" anlamına gelen Rutavi'den (რუთავი) değişime uğramış olabilir. Nitekim Gürcü arkeolog ve tarihçi Ekvtime Takaişvili 1917 yılında, Parhali vadisinde bulunan eski bir kanalın Utavi köyünde başladığını yazmıştır.[3] Utavi adı Türkçeye Utav (اوطاو) olarak girmiştir.[4][5]
Utavi’nin bulunduğu Tao, Orta Çağ'da Gürcistan’ı oluşturan bölgelerden biridir. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi ve yerleşimi 16. yüzyılın ortalarında Gürcülerden ele geçirmiştir. Eski Gürcü bölgesinin bir kısmını kapsayan Osmanlı idari birimi Livane sancağının merkezi Utavi köyünde bulunan Utavi Kalesi idi. Livane sancak beyi Mehmed Bey Utavi Kalesi’nde ikamet ediyordu. Bu tarihte Utavi Kalesi yıkık haldeydi.[6] Köy yurtluk ve ocaklık olarak verildiği için 1574 tarihli ve Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı Osmanlı mufassal defterinde yer almamıştır.[7]
Utavi köyü, 1835 tarihli Osmanlı nüfus tespiti sırasında Çıldır Eyaleti içinde Livane-i Ulya sancağına bağlıydı. Sadece erkek nüfusunun tespit edildiği bu tarihte Utav köyünde, çevresindeki mahallelerle birlikte, 148 hane ve 548 erkek kaydedilmiştir. Erkek sayısı kadar kadın eklenince, köyün toplam nüfusunun 1.096 kişiden oluştuğu ortaya çıkar.[7]
Utavi köyü, uzun süre Çıldır Eyaleti içinde yer aldıktan sonra, 19. yüzyılda önce Trabzon Eyaleti'ne, 1867'den itibaren Trabzon Vilayeti'ne bağlıydı. Bu vilayetin Lazistan sancağına bağlı Livana kazasının köylerinden biriydi. 1876 tarihli Trabzon vilayeti salnamesinde köyün nüfusu 126 hane ve 586 kişi olarak kaydedilmiştir.[8]
Ekvtime Takaişvili'nin 1917 yılında Parhali vadisine yaptığı araştırma gezisine dayanarak verdiği bilgiye göre, Parhali vadisinin yüksek köylerinde eski bir su kanalı bulunuyordu. Birkaç kilometre uzunluğundaki bu kanal, Utavi köyünden başlıyor ve Zavrieti köyüne ulaşıyordu. Bu tarihte Utavi köyü, Parhali vadisinde Gürcü dilinin konuşulduğu köylerden biriydi.[9]
Utavi köyü, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde "Utav" (اوطاو) adıyla Erzurum vilayetinin Yusufeli kazasının merkez nahiyesine bağlıydı.[5] 1940 genel nüfus sayımında Utav köyü, Çoruh vilayeti içinde aynı idari konuma sahipti ve nüfusu 1.164 kişiden oluşuyordu.[10] Utavi veya Utav Türkçe olmadığı için köyün adı 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Bostancı olarak değiştirilmiştir.[11] 1965 genel nüfus sayımında Bostancı köyünün nüfusu 1.323 kişiden oluşuyor ve bu nüfus içinde 284 kişi okuma yazma biliyordu.[12]
Utavi köyünde günümüze kalan tek tarihsel yapı, Utavi Kalesi'dir. Bu kaleden geriye yüksek duvarlar kalmış ve kalenin içindeki sarnıç da günümüze ulaşmıştır.[13]
Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]
Bostancı köyü Artvin il merkezine 131, Yusufeli ilçe merkezine 26 km uzaklıktadır.[14]
Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2021 | 455[2] |
| 2020 | 463[2] |
| 2019 | 467[2] |
| 2018 | 475[2] |
| 2017 | 463[2] |
| 2016 | 478[2] |
| 2015 | 500[2] |
| 2014 | 534[2] |
| 2013 | 554[2] |
| 2012 | 574[2] |
| 2011 | 589[2] |
| 2010 | 610[2] |
| 2009 | 660[2] |
| 2008 | 679[2] |
| 2007 | 699[2] |
| 2000 | 716[14] |
| 1990 | 1.000[14] |
| 1985 | 1.274[14] |
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Bostanci, Turkey Page". Fallingrain.com. 19 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2022.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p "Artvin Yusufeli Bostancı Köy Nüfusu". Nufusune.com. 21 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2022.
- ^ Ekvtime Takaişvili -Works / თხზულებანი I, Tiflis, 2016, s. 435. ISBN 978-9941-463-96-9
- ^ Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt; 8. cilt, s. 358, ISBN 9789157871117.
- ^ a b Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 82.
- ^ Tao (ტაო), Mamaia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Merab Halvaşi, Cimşer Çhvimiani, Cemal Karalidze, Batum, 2020, s. 99. 2 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-25-828-2
- ^ a b Mirian Maharadze ve Zaza Şaşikadze, Yusufeli İlçesi (იუსუფელის რაიონი), Tiflis, 2022, s. 179. ISBN 978-9941-33-351-4
- ^ Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt; 8. cilt, s. 359, ISBN 9789157871117.
- ^ Ekvtime Takaişvili -Works / თხზულებანი I, Tiflis, 2016, s. 435, 437. ISBN 978-9941-463-96-9
- ^ 1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1946, s. 170.
- ^ "Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, Ankara, 1968, s. 774". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2023.
- ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 90.
- ^ 2016 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2016 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2017, s. 97. 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-9470-8-7
- ^ a b c d "Bostancı Köyü". YerelNet.org.tr. 19 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2014.