Zeytincik, Yusufeli
| Zeytincik | |
|---|---|
 | |
 Artvin'in Türkiye'deki konumu | |
  Zeytincik Zeytincik'in Artvin'deki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Artvin |
| İlçe | Yusufeli |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| Rakım | 1020 m |
| Nüfus (2021) | |
| • Toplam | 40 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0466 |
| İl plaka kodu | 08 |
| Posta kodu | 08820 |
Zeytincik, Artvin ilinin Yusufeli ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
Zeytincik köyünün eski adı Tzklispiri'dir. Gürcüce bir yer adı olan Tzklispiri (წყლისპირი), dere ve su anlamına gelen "tzkali" (წყალი) ve "kıyı" anlaman gelen "piri" (პირი) kelimelerinden oluşur. Nitekim Tzklispiri Çoruh Nehri kıyısında yer alan bir yerleşimdir.[3] Tzklispiri Türkçeye Zğlispir şeklinde girmiştir. Nitekim 1835 tarihli Osmanlı nüfus defteri ile 1876 tarihli Trabzon vilayeti salnamesi ve 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde de Zğlispir (زغلیسپر) olarak geçer.[4][5][6]
Tzklispiri köyü, Orta Çağ'da Gürcistan'ın ve Tao-Klarceti'nin bir parçası olan Tao'da yer alır. Nitekim Osmanlılar bu köyü ve bölgeyi 16. yüzyılın ortasında Gürcülerden ele geçirmiştir. Tzklispiri adı ve köyde Ahalpiri (ახალპირი), Bostanpiri (ბოსტანპირი), Tavteki (თავთექი), Kilitavi (კილითავი), Çala (ჭალა), Çinka (ჭინკა), Cuvardari (ჯუვარდარი) gibi yer adları buranın tarihsel olarak bir Gürcü yerleşimi olduğunu göstermektedir.[7]
Tzklispiri, Osmanlı idaresinin sadece erkek nüfusunu kaydettiği 1835 Osmanlı nüfus defterinde Çıldır Eyaleti'ne bağlı Livane-i Ulya sancağının köylerinden biriydi. Zğlispir (زغلسپیر) şeklinde kaydedilmiş olan köyde 64 hanede 139 erkek yazılmıştır. Erkek sayısı kadar kadın eklenince, Tzklispiri köyünde yaklaşık 278 kişinin yaşadığı ortaya çıkar.[8]
Tzklispiri, 1876 tarihli Trabzon vilayeti salnamesine göre, Trabzon vilayetine bağlı Lazistan sancağının Livana kazsının bir köyüydü. Köyde 49 hanede 155 kişi yaşıyordu. Köyde hayvan varlığı olarak 40 inek, 30 öküz, 122 keçi, 100 koyun ve 10 at kaydedilmiştir.[9] 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın ardından imzalanan Berlin Antlaşması uyarınca Livana kazasının büyük bölümünün Rusya'ya bırakılınca, Tzklispiri de Erzurum vilayetinin Kiskim kazasına (sonra Yusufeli kazası) bağlandı.
Artvin vilayetinde 1925 yılında köy adları değiştirilirken Tzklispiri Erzurum vilayetine bağlıydı ve bundan dolayı adını korudu. 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde ise, Artvin vilayetinin Yusufeli kazasının Erkinis nahiyesinin bir köyüydü.[10] 1940 genel nüfusu sayımında "Zığlıspir" olarak kaydedilmiş olan Tzklispiri, Çoruh vilayetinin Yusufeli kazasında Erkinis nahiyesinin bir köyüydü ve nüfusu 329 kişiden oluşuyordu.[11] Hostapor köyü uzun süre Tzklispiri köyünün bir mahallesiyken, 1956 yılında bu köyden ayrılarak ayrı bir köy haline getirilmiştir. Tzklispiri veya Zğlispir adı "yabancı kökten geldiği" için köyün adı 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Zeytincik olarak değiştirildi.[12] Zeytincik köyünde 1965 genel nüfus sayımında 297 kişi yaşıyor ve bu nüfus içinde 83 kişi okuma yazma biliyordu.[13]
Köyde Zeytincik Asma Köprüsü bulunmaktadır.
Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]
Köy; Artvin il merkezine 66 km, Yusufeli ilçe merkezine 39 km uzaklıktadır.[14]
Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2021 | 34[2] |
| 2020 | 40[2] |
| 2019 | 42[2] |
| 2018 | 42[2] |
| 2017 | 43[2] |
| 2016 | 43[2] |
| 2015 | 45[2] |
| 2014 | 51[2] |
| 2013 | 51[2] |
| 2012 | 63[2] |
| 2011 | 71[2] |
| 2010 | 65[2] |
| 2009 | 73[2] |
| 2008 | 73[2] |
| 2007 | 82[2] |
| 2000 | 146[14] |
| 1990 | 237[14] |
| 1985 | 227[14] |
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Zeytincik, Turkey Page". Fallingrain.com. 31 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2022.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p "Artvin Yusufeli Zeytincik Köy Nüfusu". Nufusune.com. 31 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2022.
- ^ Taner Artvinli, Yusufeli Külliyâtı, İstanbul, 2013, 2 cilt, I. cilt, s. 383, ISBN 9786058624818.
- ^ Buket Şahin, 1835 tarihli Çıldır Eyaletine Bağlı Livane-i Ulya Sancağı 2768 numaralı Nüfus Defterinin Değerlendirilmesi, Erzurum, 2019, s. 328. 29 Kasım 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Yüksek lisans tezi
- ^ Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt; 8. cilt, s. 358, ISBN 9789157871117.
- ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 83.
- ^ Tao (ტაო), Mamaia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Merab Halvaşi, Cimşer Çhvimiani, Cemal Karalidze, Batum, 2020, s. 482. 2 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-25-828-2
- ^ Buket Şahin, 1835 tarihli Çıldır Eyaletine Bağlı Livane-i Ulya Sancağı 2768 numaralı Nüfus Defterinin Değerlendirilmesi, Erzurum, 2019, s. 26, 328. 29 Kasım 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Yüksek lisans tezi
- ^ Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt; 8. cilt, s. 359, ISBN 9789157871117.
- ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 82.
- ^ "1940 Genel Nüfus Sayımı, İstanbul, 1946, s. 171" (PDF). 27 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 7 Ocak 2024.
- ^ "Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, Ankara, 1968, s. 988". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2021.
- ^ "1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 90" (PDF). 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 7 Ocak 2024.
- ^ a b c d "Zeytincik Köyü". YerelNet.org.tr. 19 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2014.