Taşkıran, Yusufeli
| Taşkıran | |
|---|---|
 | |
 Artvin'in Türkiye'deki konumu | |
  Taşkıran Taşkıran'ın Artvin'deki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Artvin |
| İlçe | Yusufeli |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| Rakım | 1020 m |
| Nüfus (2021) | |
| • Toplam | 327 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0466 |
| İl plaka kodu | 08 |
| Posta kodu | 08820 |
Taşkıran, Artvin ilinin Yusufeli ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
Taşkıran köyünün adı Zğapor veya Zığapor'dur. Nitekim 1835 tarihli nüfus defterinde Zığapor (زغابور) olarak geçer. Köyün adı Ermenice “balık deresi” anlamındaki "Tsgapor"dan geliyor olabilir.[3] Bununla birlikte köyde Cevaneti (ჯევანეთი), Gozaneti (გოზანეთი), Şavlağeti (შავლაღეთი), Vani (ვანი), Akaketi (აკაკეთი), Bunara (ბუნარა), Gasmaliketi (გასმალიქეთი), Girgoleti (გირგოლეთი), Vaketi (ვაკეთი), Oçvanketi (ოჭვანკეთი), Sura (სურა), Satibe (სათიბე) ve Ubani (უბანი) gibi Gürcüce yer adları bugün de bilinmektedir.[4]
Zığapor köyü, orta çağda Gürcistan'ın bir parçası olan Tao bölgesinde yer alır. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi 16. yüzyılın ortasında Gürcülerden ele geçirdi. 1835 yılında Osmanlı idaresinin askere alma ve vergi toplama amacıyla sadece erkek nüfus tespiti sırasında köyün adı Zığabor (زغابور) biçiminde kaydedilmiştir. Bu tarihte köyde 126 hanede 366 erkek kaydedilmiştir. Erkek sayısı kadar kadın eklenince Zığapor köyünün toplam nüfusunun yaklaşık 732 kişiden oluştuğu ortaya çıkar.[5][6]
Zığapor, 19. yüzyılın ikinci yarısında Trabzon Vilayeti'nin sancaklarından biri olan Lazistan sancağına bağlandı. Bu yerleşim bu sancağın içinde Livana kazasında yer alıyordu. 1876 tarihli Trabzon vilayeti salnamesine göre Zığapor köyünde 88 hanede 357 kişi kaydedilmiştir. Ertesi yıl başlayan 93 Harbi'nin ardından 1878 yılında imzalanan Berlin Antlaşması'yla Livana kazası Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakılınca, Zığapor da Kiskim kazasına bağlandı.[7]
Zığapor köyü, 1940 genel nüfus sayımında Çoruh vilayeti'nin Yusufeli kazasının merkez nahiyesine bağlıydı ve nüfusu 936 kişiden oluşuyordu.[8] Zığapor "yabancı kökten geldiği" için köyün adı 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Sarıgöl olarak değiştirilmiştir. Nitekim köyün adı 1960 genel nüfus sayımında Sarıgöl olarak geçer. Sarıgöl aynı zamanda dokuz köyden oluşan bucaktı ve Sarıgöl köyü bu bucağın merkeziydi.[9] 1965 genel nüfus sayımında Sarıgöl köyünün nüfusu 1.668 kişiden oluşuyor ve bu nüfus içinde 288 kişi okuma yazma biliyordu. Nüfusu 8.622 kişiden oluşan Sarıgöl bucağında ise sadece 1.711 kişi okuryazardı.[10] Kısa bir süre sonra köyün adı, burada yetişmiş çok taş ustası olduğu için Taşkıran olarak yeniden değiştirilmiştir.[11] Nitekim 1968 tarihli köy listesinde köyün yeni adı Taşkıran, eski adı Zigapor olarak geçer.[12]
Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]
köy; Artvin il merkezine 129 km, Yusufeli ilçe merkezine 24 km uzaklıktadır.[13]
Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2021 | 314[2] |
| 2020 | 327[2] |
| 2019 | 346[2] |
| 2018 | 382[2] |
| 2017 | 332[2] |
| 2016 | 358[2] |
| 2015 | 369[2] |
| 2014 | 380[2] |
| 2013 | 383[2] |
| 2012 | 364[2] |
| 2011 | 382[2] |
| 2010 | 381[2] |
| 2009 | 406[2] |
| 2008 | 435[2] |
| 2007 | 515[2] |
| 2000 | 617[13] |
| 1990 | 963[14] |
| 1985 | 1.206[15] |
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Sarigol, Turkey Page". Fallingrain.com. 31 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2022.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p "Artvin Yusufeli Taşkıran Köy Nüfusu". Nufusune.com. 31 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2022.
- ^ Taner Artvinli, Yusufeli Külliyâtı, İstanbul, 2013, 2 cilt, I. cilt, s. 367-368, ISBN 9786058624818.
- ^ Tao (Gürcüce), Mamaia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Merab Halvaşi, Cimşer Çhvimiani, Cemal Karalidze, Batum, 2020, s. 102, 496. 2 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-25-828-2
- ^ Taner Artvinli, Yusufeli Külliyâtı, İstanbul, 2013, 2 cilt, I. cilt, s. 368, ISBN 9786058624818.
- ^ Tao (Gürcüce), Mamaia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Merab Halvaşi, Cimşer Çhvimiani, Cemal Karalidze, Batum, 2020, s. 102. 2 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-25-828-2
- ^ Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt; 8. cilt, s. 359, ISBN 9789157871117.
- ^ 1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1946, s. 170.
- ^ 1960 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1963, s. 76.
- ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 90.
- ^ Taner Artvinli, Yusufeli Külliyâtı, İstanbul, 2013, 2 cilt, I. cilt, s. 367, ISBN 9786058624818.
- ^ "Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, 1968, Ankara, s. 502". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2022.
- ^ a b "Taşkıran-Bucak Merkezi Köyü". YerelNet.org.tr. 19 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2014.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.