Tekkale, Yusufeli
| Tekkale | |
|---|---|
 | |
 Ekvtime Takaişvili ve rahip İpolite, Othta/Dört Kilise (Tekkale) köyü sakinleriyle, 1917. | |
 Artvin'in Türkiye'deki konumu | |
  Tekkale Tekkale'nin Artvin'deki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Artvin |
| İlçe | Yusufeli |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| Rakım | 764 m |
| Nüfus (2021) | |
| • Toplam | 569 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0466 |
| İl plaka kodu | 08 |
| Posta kodu | 08820 |
Tekkale, Artvin ilinin Yusufeli ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
Tekkale köyünün eski adı Dört Kilisa veya Dört Kilise'dir. Nitekim 1835 tarihli Osmanlı nüfus defterinde ve 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde "Dört Kilisa" (درث كلیسا) olarak geçer.[3][4]
Dört Kilise adı, köyün 5 kilometre uzağındaki Gürcü manastırı ve kilisesi Othta Eklesia'dan (Dört Kilise) gelir. Nitekim Gürcü tarihçi ve arkeolog Ekvtime Takaişvili, Dört Kilise adının Gürcüce "Othta Eklesia"nın Türkçeye çevrilmesiyle ortaya çıktığını, Göle'de de aynı adı taşıyan bir köyün bulunduğunu yazmıştır.[5]
Dörtkilise köyünün yer aldığı Tao, orta çağda Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biriydi. Nitekim Osmanlılar bu köyü 1549 tarihli Gürcistan seferiyle Gürcülerden ele geçirmiştir. Osmanlı idaresince Livane sancağına bağlanan köydeki 10. yüzyıldan kalma Othta Eklesia adlı Gürcü manastırı, buranın eski bir Gürcü yerleşimi olduğunu göstermektedir. Nitekim 1917 yılında da Dört Kilise köyünün nüfusu Müslüman olmuş Gürcülerden oluşuyordu. Köyün bütün sakinleri Gürcüce konuşuyordu.[6]
Dört Kilise, Osmanlı idaresinin askere alma amacıyla sadece erkek nüfusunu tespit ettiği 1835 yılında Çıldır Eyaleti içinde Kiskim sancağının köylerden biriydi. Bu tarihte köyde 57 hanede 191 erkek tespit edilmiştir. Erkek sayısı kadar kadın eklenince, Dörtkilise köyünün toplam nüfusunun 386 kişiden oluştuğu ortaya çıkar.[3]
Dört Kilise köyü, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde "Dört Kilisa" (درث كلیسا) adıyla Artvin vilayetine bağlı Yusufeli ilçesinin merkez nahiyesindeki köylerden biriydi.[4] 1940 genel nüfus sayımında köy, Çoruh vilayetine bağlı Yusufeli kazasının merkez nahiyesine bağlıydı ve nüfusu 602 kişiden oluşuyordu.[7] "İltibasa yol açtığı" gerekçesiyle Dört Kilise adı 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Tekkale olarak değiştirilmiştir.[8] 1965 genel nüfus sayımında Tekkale köyünün nüfusu 929 kişiden oluşuyordu ve bu nüfus içinde sadece 191 kişi okuma yazma biliyordu.[9]
Dört Kilise veya Tekkale köyü, Kasım 2022'de Yusufeli Barajı'nın su tutmaya başlamasıyla tarihsel mekânından yeni yerleşim yerine taşınmıştır.[10][11]
Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]
Tekkale; Artvin il merkezine 112 km, Yusufeli ilçe merkezine 7 km uzaklıktadır.[12]
Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2021 | 555[2] |
| 2020 | 569[2] |
| 2019 | 579[2] |
| 2018 | 596[2] |
| 2017 | 615[2] |
| 2016 | 656[2] |
| 2015 | 614[2] |
| 2014 | 669[2] |
| 2013 | 653[2] |
| 2012 | 635[2] |
| 2011 | 667[2] |
| 2010 | 680[2] |
| 2009 | 701[2] |
| 2008 | 695[2] |
| 2007 | 742[2] |
| 2000 | 815[12] |
| 1990 | 1.142[12] |
| 1985 | 1.210[12] |
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Tekkale, Turkey Page". Fallingrain.com. 31 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2022.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p "Artvin Yusufeli Tekkale Köy Nüfusu". Nufusune.com. 31 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2022.
- ^ a b Taner Artvinli, Yusufeli Külliyâtı, İstanbul, 2013, 2 cilt, I. cilt, s. 370, ISBN 978-605-86248-1-8.
- ^ a b Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 82.
- ^ "Ekvtime Takaişvili, 1907 Yılı Kola-Oltisi ve Çangli'de Arkeolojik Araştırmalar Gezisi (Gürcüce), Paris, 1938, s. 12". 29 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2023.
- ^ "Ekvtime Takaişvili, 1917 Yılında Güney Gürcistan'da Arkeolojik Araştırma Gezisi (Gürcüce), Tiflis, 1960, s. 74". 27 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2023.
- ^ 1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1946, s. 170.
- ^ "Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, Ankara, 1968, s. 644". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2021.
- ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 90.
- ^ "Bakan Kurum Yusufeli'nin yeni yerleşim alanında incelemede bulundu". 21 Kasım 2022. 28 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Yusufeli'nde 7'nci taşınma sürecinde son 1 ay". CNN Turk. 1 Temmuz 2022. 30 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2022.
- ^ a b c d "Tekkale Köyü". YerelNet.org.tr. 19 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2014.