Morkaya
| Morkaya | |
|---|---|
 | |
 Artvin'in Türkiye'deki konumu | |
  Morkaya Morkaya'nın Artvin'deki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Artvin |
| İlçe | Yusufeli |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| Rakım | 1532 m |
| Nüfus (2021) | |
| • Toplam | 407 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0466 |
| İl plaka kodu | 08 |
| Posta kodu | 08820 |
Morkaya, Artvin ilinin Yusufeli ilçesine bağlı bir köyüdür.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Morkaya'nın esi adı Türkçe kaynaklarda Lok / Lök olarak geçer. Nitekim 1835 tarihli nüfus defterinde ve 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Lok / Lök (لوك) adıyla kaydedilmiştir.[3][4]
Lok veya Lök'ün bulunduğu Tao, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biriydi. Osmanlılar bu bölgeyi 16. yüzyılın ortalarında Gürcü yönetiminden ele geçirmiştir. Nitekim köyün sınırları içinde bulunan yıkık kiliseler buranın eski bir yerleşim alanı olduğunu göstermektedir.[5]
Lok köyü, Osmanlı idaresinin askere alma ve vergi belirleme amacıyla sadece erkek nüfusunu tespit ettiği 1835 yılında Kiskim sancağına bağlıydı ve 27 haneden oluşuyordu. Bu sırada köyde 52 erkek yaşıyordu. Erkek sayısı kadar kadın eklenince, Lok köyünün toplam nüfusunun yaklaşık 102 kişiden oluştuğu ortaya çıkar.[3]
Lok veya Lök, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Artvin vilayetine bağlı Yusufeli kazasının merkez nahiyesindeki köylerden biriydi.[4] 1940 genel nüfus sayımında "Lök" olarak yazılmış olan köy, Çoruh vilayetine bağlı Yusufeli kazasının merkez nahiyesine bağlıydı ve nüfusu 936 kişiden oluşuyordu.[6] Lok veya Lök, Türkçe olmadığı için köyün adı 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Morkaya olarak değiştirilmiştir.[7] 1965 genel nüfus sayımında Morkaya köyünün nüfusu 1.057 kişiden oluşuyordu ve bu nüfus içinde 309 kişi okuma yazma biliyordu.[8]
Morkaya köyü sınırları için üç kilisenin kalıntıları günümüze ulaşmıştır. Bunlardan biri köyün 1 km doğusunda kayalık bir sırtta yer alır. Bu yapı kaba yontu taşlarla kireç harcı kullanılarak inşa edilmiştir. Bir diğer kilise köyün Kuzey adlı mahallesinde yer alır. Tek nefli bir kilise olan Lok Kilisesi'nin güney cephesine bitişik bir yapı bulunmaktadır. Köylülerin “Tazar” olarak adlandırdığı yerde bulunan kiliseden geriye harç ve yapı taşları kalmıştır. Kilisenin bulunduğu yerin Gürcüce kilise anlamına gelen “Tazar” (ტაძარი: “tadzari”) olarak adlandırılması, kilisenin ve kilisenin cemaatinin Gürcü olduğunu göstermektedir.[5]
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]Köy; Artvin il merkezine 138 km, Yusufeli ilçe merkezine 32 km uzaklıktadır.[9]
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2021 | 398[2] |
| 2020 | 407[2] |
| 2019 | 434[2] |
| 2018 | 479[2] |
| 2017 | 405[2] |
| 2016 | 414[2] |
| 2015 | 405[2] |
| 2014 | 445[2] |
| 2013 | 437[2] |
| 2012 | 434[2] |
| 2011 | 423[2] |
| 2010 | 438[2] |
| 2009 | 443[2] |
| 2008 | 444[2] |
| 2007 | 216[2] |
| 2000 | 403[9] |
| 1990 | 814[9] |
| 1985 | 964[9] |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Morkaya, Turkey Page". Fallingrain.com. 30 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2022.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p "Artvin Yusufeli Morkaya Köy Nüfusu". Nufusune.com. 31 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2022.
- ^ a b Tao (Gürcüce), Mamaia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Merab Halvaşi, Cimşer Çhvimiani, Cemal Karalidze, Batum, 2020, s. 101. 2 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-25-828-2
- ^ a b Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 83.
- ^ a b 2016 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2017, s. 68-69, 85. 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-9470-8-7
- ^ 1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1946, s. 170.
- ^ "Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, Ankara, 1968, s. 715". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2022.
- ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 90.
- ^ a b c d "Morkaya Köyü". YerelNet.org.tr. 19 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2014.