Kur'an'da adı geçen karakterler ve isimler listesi

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Bu maddede, İslam'ın kutsal kitabı olan Kur'an'da adı geçen şahsiyetler, isimler ve kavramların listesi yer almaktadır.

Doğaüstü[değiştir | kaynağı değiştir]

İsim Ayetlerden bazıları Açıklama
Allah İhlas: 1-2 Evrenin yaratıcısı, doğma ve doğurma sıfatlarından münezzeh olan tek Tanrı'dır. Varlığı ezeli ve ebedidir. Her şeye gücü yeter.
Allah'ın isimleri

Esmâü'l Hüsnâ

A'raf: 180

İsra: 110

Kur'an ve hadislerde Allah'a izâfe edilen fiil veya sıfatlardan türetilmiş veya doğrudan Allah'ı ifade amacıyla kullanılan isimlerdir.

Melekler[değiştir | kaynağı değiştir]

İsim Ayetlerden bazıları Açıklama
Cehennem melekleri

(Mâlik, Zebâni)

Alak: 18

Zuhruf: 77

Cehennemde görevli olan meleklerdir.
Hamele-i Arş melekleri Mü'min: 7 Arşı taşımakla görevli olan meleklerdir.
Harut ve Marut Bakara: 102 İnsanlara sihir öğreten iki melek oldukları konusunda İslam âlimlerinin çoğunluğu görüş birliğindedir.
Yazıcı melekler

Kirâmen Kâtibîn

Kaf: 17-18

İnfitar: 10

İnsanların söz ve davranışlarını kaydeden meleklerdir.
Hafaza melekleri İnfitar: 10-12 İnsanların yaptıkları iyilik ve kötülükleri yazan ve bu amaçla onları takip etmekle görevli olan meleklerdir.
Cebrâil

Cibrîl
Ruhu'l Kudüs
Ruhu'l Emin

Bakara: 87, 98 İslam'daki dört büyük melekten biridir. Peygamberlere vahiy getirmekle yükümlüdür.
Mikâil Bakara: 98 İslam'daki dört büyük melekten biridir. Doğa olaylarını kontrol etmekle yükümlüdür.

NOT: Dört büyük melekten biri olan "Azrail" meleğinin adı Kur'an'da direkt olarak geçmemektedir. Bununla birlikte, Secde Suresi'nin 11. ayetinde insanların canını almakla görevli olan bu melekten "melekü'l-mevt" (ölüm meleği) diye bahsedilmektedir.[1]

Cinler[değiştir | kaynağı değiştir]

İsim Ayetlerden bazıları Açıklama
İfrit Neml: 39 Cinlerin reisi veya en güçlü, zeki, kurnaz ve zararlı olanıdır.

Şeytanlar[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Çoğul olarak "şeyâtîn" denilmiştir.
  • Tekil olarak "İblis" geçmektedir. İblis, Âdem'e secde etmeyerek Allah tarafından lanetlenen ilk şeytandır.
  • Bir de "asi" anlamında "mârid" sözcüğü kullanılmıştır.

Putlar[değiştir | kaynağı değiştir]

İsim Ayetlerden bazıları Açıklama
Lât Necm: 19-20 İslam öncesi Arabistan'ın, özellikle de Mekke şehrinin en önemli tanrıçalarıydı.
Uzzâ
MenâtManât

Mekânlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Diğerleri[değiştir | kaynağı değiştir]

İsim Açıklama
Gılman "Cennete giden kişilerin hizmetiyle görevlendirilen gençler" anlamında bir Kur'an terimidir.
Hûri Cennet kadınlarını ve onların güzelliğini ifade eden bir tabirdir.
Kârin "İnsana refakat edip onu manevi açıdan ve daha çok menfî olarak etkileyen görünmez varlık" anlamında bir terimdir.

Peygamberler[değiştir | kaynağı değiştir]

Ulu'l Azm peygamberler[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Muhammed (محمد) adı açık olarak 4 defa geçer, bir sure de adını taşır. Muhammed peygamberin diğer isim ve sıfatları için Muhammed'in isimleri
  • İsa (عيسى) adı açık olarak 25 defa "Meryem'in oğlu", "Allah'tan bir ruh" ya da "Allah'ın Kelimesi" olarak 183 defa geçer.
  • Musa (موسى) adı açık olarak 124 defa geçer. Bir defa "Allah ile konuşan" olarak ima edilir.
  • İbrahim (إبراهيم) adı açık olarak 69 defa geçer. "Allah'ın dostu" olarak ima edilmiştir. Bir sure adını taşır.
  • Nuh (نوح) adı 43 defa geçer, bir sure adını taşır.

Diğer peygamberler[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Âdem (آدم) adı 25 defa geçer
  • Davud (داود) adı 16 defa geçer
  • Elyesa (اليسع) adı 2 defa geçer
  • Eyüp (أيوب) adı 4 defa geçer
  • Harun (هارون) adı 24 defa geçer
  • Hûd (هود) adı 7 defa geçer
  • İdris (إدريس) adı 2 defa geçer
  • İlyas (إلياس) adı 3 defa geçer
  • İshak إسحاق adı 17 defa geçer
  • İsmail (إسماعيل) adı 12 defa geçer
  • Lut (لوط) adı 27 defa geçer
  • Salih (صالح) adı 8 defa geçer
  • Şuayb (شعيب) adı 11 defa geçer
  • Yakup (يعقوب) adı 16 defa geçer
  • Yunus (يونس) adı 16 defa geçer
Sāhibi'l Hūt (صَاحِب ٱلْحُوْت)
  • Yusuf (يوسف ) adı 27 defa geçer
  • Zekeriya (زكريا) adı 7 defa geçer
  • Zülkifl (ذو الكفل) adı 2 defa geçer

Peygamberliği kesin olmayan[değiştir | kaynağı değiştir]

Peygamberlerin çağdaşları[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Adem zamanı
○Havva: Adı Kur'anda açık olarak geçmez.
○Habil ve Kabil: Kur'an'da isimleri sadece Maide Suresi'nde ve açık olarak geçer.
  • Nuh zamanı
○Nuh'un karısı
○Nuh'un kafir oğlu
  • Musa ve Harun zamanı
○Musa'nın karısı: Adı Kur'an'da açık olarak geçmez.
○Musa'nın annesi: Adı Kur'an'da açık olarak geçmez.
○Musa'nın kız kardeşi: Adı Kur'an'da açık olarak geçmez.
○Firavun ve Mısırlılar
○Mısırlı sihirbazlar
○Firavun'un karısı veya Musa'yı evlat edinen karısı
○Firavun ailesinden bir inanan
○Bilge bir adam (Hızır)
○Haman
○Karun
○Samiri
  • Davud zamanı
○Câlût (Bakara, 250-251)
○Tâlût (Bakara, 250-251)
○İki davacı kişi (Sâd, 21-25)
  • Süleyman zamanı
○Saba melikesi
○Yusuf'un kardeşleri
○Mısırlı soylu (aziz)
○Mısırlı soylunun karısı (Züleyha)
○Mısırlı kadınlar
○Hapishane arkadaşları
○Firavun
  • Eyüp zamanı
○Eyüp'ün karısı
  • Lut zamanı
○Lut'un kızları
○Lut'un karısı
○Lut'un evine gelen sapkın kişiler
  • Lokman zamanı
○Lokman'ın oğlu
  • İbrahim zamanı
○Azer
○İbrahim'in eşi
○İbrahim'in cariyesi
○Nemrud
  • Yakup zamanı
○Yakup'un oğulları
  • Zekeriya zamanı
○Zekeriya'nın karısı
  • İsa
○İmran
○İmran'ın karısı
○Yahya'nın annesi
○Meryem
○Havariler
  • Muhammed
○Mekke putperestleri
○Medine Yahudileri
○Necran Hristiyanları
○Zeyd
○Ebu Leheb

Irk, kabile ve topluluk[değiştir | kaynağı değiştir]

Kur'an'da herhangi bir insan topluluğu için değişik terimler kullanılmaktadır. Bunlar;

  • Al: Kur'an'da bir insanın soyundan gelenler anlamındadır.
○Al-i İmran
○Al-i Yakub
  • Ashab: Kur'anda 77 kez geçmektedir. Sahib isminin çoğuludur. Genellikle bir şehir veya ülke halkını (örneğin Ashab-ı Hicr) ifade etse de bazen aynı duygu, düşünce ve şartları paylaşan (örneğin Ashab-ı Kehf) insan toplulukları için de kullanılır.
○Ashab-ı Cenneh
○Ashab-ı Eyke
○Ashab-ı Fil
○Ashab-ı Hicr: Kur'an'da Salih'in halkı olan Semud'un yaşadığı yer olan Hicr'e atfen kullanılır. Hicr'in halkı anlamına gelir.
○Ashab-ı Karye: Yasin Suresi'nde adı geçen bu kavmin kimler olduğu ve yaşadığı dönem açık değildir.
○Ashâb-ı Kehf
○Ashab-ı Medyen
○Ashab-ı Ress
○Ashab-ı Sebt
○Ashab-ı Tubba
○Ashab-ı Uhdud
  • Ehl: Genellikle aileyi kasteden ortak özelliklere sahip aynı mekanı paylaşan insan topluluklarını ve eski vahiy sahiplerini ifade etmek için kullanılır. Kur'an'da 127 kez geçer.
○Ehl-i Kitap
○Ehlü'l-beyt: Kur'an'da 'ev halkı' anlamında 3 kez kullanılmıştır. Bunlarda İbrahim (Hud, 73), Musa (Kasas, 12) ve Muhammed (Ahzab, 33) peygamberlerin aileleri kastedilmiştir.
○Kavim: Kur'an'da aynı soya mensup fakat farklı özellikleri içinde barındıran insan topluluklarını ifade eder. İslam literatüründe genellikle peygamberlerin halkları kavim olarak ifade edilir. Kur'an'da hepsi de tekil olarak 383 kez geçer.
○Âd Kavmi
○Semud kavmi
○Lut kavmi
○Saba kavmi
○Nuh kavmi: Kavm-i Nuh
○Nuh Gemisi halkı

-Millet: Kur'an'da bir peygamberin ardından onu takip eden insan topluluğu anlamında kullanılmıştır.

  • İbrahim milleti (Millet-e İbrahim) ismi 7 kez geçmektedir.

-Ben: Bir atanın oğulları anlamındadır, bir büyük atadan yayılan insanları ifade eder.

  • Ademoğulları (Beni Adem)
  • İsrailoğulları (بني إسرائيل, Beni İsrail)
  • A'rāb: Kur'an'da Bedevilerler için kullanılır.
  • İnsanlar (Nās)
  • İnananlar (Mu'minūn)
  • Medine halkı
  • Mekke halkı - Kureyş
  • Havariler

Yer[değiştir | kaynağı değiştir]

Hayvanlar[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Aslan (kasvera) adı 1 kez geçer.
  • At adı 5 kez hayl,[2] 1 kez de ciyād olarak geçer.
  • Bal arısı (nehl) adı bir kez geçer.
  • Balık (hūt) adı 5 kez geçer.
  • bit
  • Bıldırcın (selva) adı 3 kez geçer.
  • buzağı (icl)
  • Çekirge (cerād) adı 2 kez geçer.
  • Dābbe, Dābbetü'l-arz
  • Deve adı 2 kez baīr, 2 kez cemel-cimāle, 1 kez budun, 1 kez dāmir, 1 kez işār, 2 kez ibil, 7 kez nāke olmak üzere 16 kez geçer
  • Domuz (hinzīr) adı 5 kez geçer.
  • Ebabil, sadece Fil Suresi'nde adı 1 kez geçen ve kelime anlamı 'gruplar halinde kuşlar' olsa da tefsirciler bunun kırlangıca benzer bir kuş olduğunu belirtir.[3]
  • fil (fīl), adı sadece kendi adını taşıyan surede 1 kez geçer
  • ibibik (hüdhüd) (hudhud) adı sadece 1 kez geçer.
  • karasinek (zubāb) adı tamamı Hac Suresi'nde 2 kez geçer.
  • karga (ğurāb) adı adı tamamı Maide Suresi'nde 2 kez geçer.
  • Karınca (nemle) adı adı tamamı adını taşıyan Neml Suresi'nde 3 kez geçer.
  • Katır-lar (biğāl) adı 1 kez geçer.[4]
  • Kelebek (feraşe)
  • Koyun (ganem)
  • Köpek (kelb)
  • Kurbağa-lar (defadi)
  • Kurt (zi'b), adı hepsi Yusuf Suresi'nde olmak üzere 3 defa geçer
  • Maymun
  • Örümcek (ankebut)
  • sığır (bakara), adı 9 kez geçer, bir sureye adını vermiştir.
  • Sivrisinek (baud)
  • Yabani eşek (himar)
  • Yılan (su'ban)

Bitkiler[5][değiştir | kaynağı değiştir]

Zaman[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Din günü (yevmu'd din)
  • Gece (leyl)
  • Gün (yevm)
  • Gündüz (nehar)
  • Ramazan ayı (Şehr'u ramadan)
  • Kadir gecesi (Leyletu'l kadr)
  • Kıyamet günü (yevme'l kıyame)
  • Saat: Mecaz olarak kıyamet
  • seherler (eshar)

Kitap[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Tevrat
  • İncil
  • Kur'ān (Furkan)

Diğer[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Arapça (Arabī)
  • Ay (Kamer)
  • Gök (semaa), Gökler (Semavat)
  • Güneş (Şems)
  • Hubuk
  • Su (Mae)
  • Kitap (Kitāb)
  • Mihrab
  • Yeryüzü (Ardz)
  • Yıldız (Kevkebe, necm)

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "AZRÂİL". TDV İslâm Ansiklopedisi. 24 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2022. 
  2. ^ 3:14, 8:60, 16:8, 17:64, 59:6
  3. ^ "TDV İA 'Fil Suresi' maddesi". 10 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2022. 
  4. ^ 16:8
  5. ^ Tutar, Cemal. "Kur'an'da Geçen Meyveler, Sebzeler ve Zikredilme Sebebleri" (PDF). FATİH SULTAN MEHMET VAKIF ÜNİVERSİTESİ. 10 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 9 Haziran 2022. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Kur%27an%27da_adı_geçen_karakterler_ve_isimler_listesi&oldid=32503286" sayfasından alınmıştır