Kassitler
Kassitler, Birinci Babil Hanedanı'nın yıkılışından sonra MÖ 1531-1155 yılları arasında (Kısa Kronolojiye göre) Babil topraklarına hakim olan Antik Çağ halkıdır. Orta Kronolojiye göre Kassitler'in Babil yönetimi MÖ 1595'te başlamaktadır.
Kassitlerle ilgili bilgiler, çoğunluğu Nippur antik kenti olmak üzere Babil'de ele geçen ve parçalanmış haldeki tabletlerden ve adak yazıları, mühürler vb. kalıntılardan elde edilmiştir. Bununla birlikte günümüzde Kassit döneminden olup henüz birleştirilmemiş ya da çevirisi yapılmamış çok sayıda tablet bulunmaktadır.[1]
Akadca metinlerde Kaššû adıyla bu halktan bahsedilmiştir. Kassitler'in Zagros Dağları'ndan geldikleri yönünde iddia bulunmakla birlikte ele geçen bulguların oldukça yetersiz olması Zagroslar'ın bu halkın anavatanı olduğu tezini güçlendirememektedir. Eski Yakın Doğu Çalışmaları öğretim görevlisi Leonhard Sassmannshausen'e göre Kassitler, Zagrosların güneyinden günümüz Diyala taraflarından Babil krallığının kuzeyinde özellikle Sippar dolaylarına yerleşmeye başlamıştır. Sargon ve Üçüncü Ur Hanedanı dönemi kayıtlarda Zagroslar'ın orta ve güneyinde yaşayan halklar arasında Kassitlerden bahsedilmemesi, bu halkın MÖ 18. yüzyıl dolaylarında bölgeye gelmeye başladıklarını düşündürmektedir. Rim-Sîn I döneminde MÖ 1770 yılında, Kassit isimli bireye rastlanmıştır. Sonrasında Samsu-iluna döneminde MÖ 1742/41 yılında Babil'de politik etkinlikleri olan bir halk olarak ortaya çıktılar. İlerleyen sürede de Sippar-Yahrurum ve çevresinde Kassit toplulukları ve çevresinde kayıtlarda yer almaya başlamıştır. Bundan sonra MÖ 17. yüzyılda Orta Mezopotamya'da bazı yerel Kassit kralları ortaya çıkmaya başlamıştır. Kassitler'in Babil topraklarında yerleştirildiği, çoğunlukla tarım işçiliği olmak üzere işgücüne dahil edildiği ve hatta tayin listelerinde önemli konumlara geldiğini belirtilmektedir. Babil'e entegre olan Kassitler, zamanla toprak almaya hak kazanabilmiş ve başta at yetiştiriciliği olmak üzere çeşitli kademelerde memur olabilmiştir. Babil hükümdarlığının kuzeyinde feodal topluluklar halinde yavaş yavaş yayılmaya başlayan Kassitler, son Birinci Babil Hanedanı hükümdarı Samsuditana döneminde Babil'den bağımsız hareket etmeye başlamışlardır. Babil'in Hititler tarafından yıkılışından sonra Babil'i yöneten ilk Kassit kralı I. Burnaburiaš olarak belirtilirken ondan önce II. Agum'un Babil'de yönetim sürdüğü de değerlendirilmektedir. MÖ 16. yüzyılda Kassitler Babil'in kuzeyine hakimken, Uruk, Ur ve Larsa gibi kentlerin olduğu güneyde First Birinci Sealand Hanedanı hüküm sürmüştür. MÖ 14. yüzyılda tüm Babil'e hakim olan Kassitler, bölgede etkin bir hanedan olarak diğer devletlerle ilişki halinde bulunmaktadır. İlerleyen yıllarda gücü azalmaya başlayan Kassitler, Asur Kralı I. Tukulti-Ninurta (MÖ 1244 - 1208) Kassit Kralı IV. Kashtiliash'ı esir alıp Babil'i ele geçirdikten sonra bir süre Babil Krallığı, Asur'a bağlı vassal krallar tarafından yönetilmiştir. Asurlular'a karşı Elam baskısıyla birlikte Babil'de başlayan isyan sonucunda Kassitler yeniden bağımsız olarak Babil'i yönetmeye başlamıştır. .[2]
Mezopotamya'daki Kassit egemenliği, Assur'un kısa süreli denetimi sonrasında doğudan MÖ 1155 yılında gelen Elam Kralı Şutruk-Nahhunte'nin saldırısı ile son bulmuştur.[3]
| Mezopotamya |
|---|
| Fırat · Dicle |
| Asuroloji · Sümeroloji |
İmparatorluklar / Şehirler |
| Sümerler |
| Eridu · Kiş · Uruk · Ur Lagaş · Nippur · Girsu |
| Akad İmparatorluğu |
| Akad · Mari |
| Amoriler |
| İsin · Larsa |
| Babil İmparatorluğu |
| Babil · Kalde |
| Asur İmparatorluğu |
| Asur · Nemrut Horsabad · Ninova/Nineveh |
| Elam |
| Susa |
| Mezopotamya tarihi |
| Sümer (kral listesi) |
| Asur kralları listesi Babil kralları listesi Hitit kralları listesi |
| Sümerce · Akadca |
| Elam dili · Aramice |
| Hurrice · Hititçe |
| Enuma Eliş · Gılgamış |
| Ziggurat · Nibiru |
| Marduk · Asur-Babil dinleri |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Veldhuis, Niek (2000). "Kassite Exercises: Literary and Lexical Extracts" (PDF). Journal of Cuneiform Studies. Cilt 52. The American Schools of Oriental Research. ss. 67-94. 22 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 28 Kasım 2022.
- ^ "Kassites", Encyclopædia Iranica. URL: https://www.iranicaonline.org/articles/kassites 22 Eylül 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Erişim: 22.10.2022
- ^ Prof. Dr. Kemalettin KÖROĞLU, "Eski Mezopotamya Ve Mısır Tarihi", T.C. Anadolu Üniversitesi Yayını, No. 2280
 | Etnik grup ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
