Macide Tanır
Macide Tanır | |
|---|---|
 Macide Tanır | |
| Doğum | 1 Ocak 1922 |
| Ölüm | 6 Şubat 2013 (91 yaşında) İstanbul, Türkiye |
| Milliyet | Türk  |
| Diğer ad(lar)ı | "Tiyatronun Cadısı" |
| Eğitim | Ankara Devlet Konservatuvarı Tiyatro ve Opera Bölümleri |
| Meslek | Tiyatro ve sinema oyuncusu |
| Etkin yıllar | 1943-2012 |
| Ödüller | 1991 - Devlet Sanatçısı |
Macide Tanır, (d. 1 Ocak 1922 - ö. 6 Şubat 2013[1]) Türk tiyatro ve sinema sanatçısı.
1943 yılında Devlet Tiyatroları'na katıldı. 1985 yılına kadar sahne yaşamını sürdürdü. 1991 yılında Devlet Sanatçısı unvanı aldı. Oyunculuğunun yanı sıra radyo tiyatrosu ve seslendirmeleri ile de tanındı.
Hayatı
1922'e doğdu. Babası, İbrahim Birmaç, Yanya'dan İstanbul'a göç etmiş bir veteriner subayı idi.[2] Pendik'te büyüdü. Lise öğrenimini Erenköy Kız Lisesi'de tamamladıktan sonra babasının teşviki ile Ankara Devlet Konservatuvarı'na girdi. Eğitimine şan bölümünde başladı. Bir yıl sonra sınıf atladı ve bölüm değiştirerek tiyatro bölümüne geçti. Yüksek lisans sonrası 1943 yılında Devlet Tiyatroları'na katıldı. İlk defa Moliere'in Kibarlık Budalası ile sahneye çıktı.[2] Altmıştan fazla eserde rol aldı.[3] 1985 yılında Devlet Tiyatrosu'ndan emekli edildi. İki yıl kadar Tiyatro Kare'de oyunculuk yaptı.
Emekli olduktan sonra Yer Demir Gök Bakır, Yengeç Sepeti, Cumhuriyet gibi sinema filmleri ve Baharın Bittiği Yer, Şehnaz Tango gibi televizyon dizilerinde rol aldı. Radyo tiyatrosu ve seslendirmeler sayesinde oyunculuğunun yanı sıra sesi ile de tanındı.
Pek çok oyunculuk ödülüne layık görülen sanatçı 1991 yılında Devlet Sanatçısı unvanı aldı. Anılarını anlattığı "Tiyatronun Cadısı" isimli kitabı 2000 yılında yayımlandı.
6 Şubat 2013'te yoğun bakım ünitesinde solunum yetmezliğinden hayatını kaybetti. Tanır'ın cenazesi Emirgân Mezarlığına defnedildi.[4]
Ödülleri
- 1961-62 Basının tiyatro sanatçıları arasında yaptığı anket - Yılın Sanatçısı (Ağaçlar Ayakta Ölür)
- 1964-65 Basın-İş Sendikası - Yılın Sanatçısı (Dünyanın Düzeni)
- 1968-69 Sanatsevenler Kurumu En İyi Oyuncu (Kıl Payı)
- 1973-74 Sanatsevenler Kurumu - En İyi Oyuncu (Yanlışlık)
- Sanat Kurumu - En İyi Oyuncu (Gölge Ustası)
- 1988 Kültür Bakanlığı - Jüri Özel Ödülü
- 1988 Şehir Tiyatroları - Yılın Sanatçısı
- 1988 Hürriyet Gazetesi - Yılın Sanatçısı
- 1989 Kadınlar Birliği -En Başarılı Sanatçı
- 1990 Mersin Kültür ve Sanat Şenliği Onur Ödülü
- 1990 Sanat Kurumu - Yılın Sanatçısı
- 1991 Devlet Sanatçısı
- 1992-93 Avni Dilligil Onur Ödülü - Müziksiz Evin Konukları
- 1992-93 İtalyan Kültür Bakanlığı - Adelaide Ristari Ödülü
- 1993 Ses-Der Ödülü
- 1993-94 İstanbul Milletlerarası Lions Kulübü Ödülü
- 1996 Yarım Asır Sahnede - Altın İğne
- 1996 Lions Yönetim Çevresi Ödülü
- 1996-97 ÇASOD Ödülü
- 1997 1. Afife Tiyatro Ödülleri - Nisa Serezli Aşkıner Özel Ödülü
- 1998 Kadınlar Birliği Şişli Şubesi Cumhuriyetin 75. Yılı Ödülü
- 1998 Mimoza Dergisi - 75 Yılda 75 Kadına Ödül
Rol aldığı bazı oyunlar
- Müziksiz Evin Konukları : Neil Simon - Tiyatrokare - 1992
- Öyle Bir Sevgi Ki : Loleh Bellon - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1985
- Altın Göl : Ernest Thompson - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1983
- Gölge Ustası : Yıldırım Türker\Yeşim Müderrisoğlu - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1982
- Yelpaze (oyun) : Oscar Wildel - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1977
- Dirlik Düzenlik : Oktay Rifat - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1974
- Yanlışlık : Albert Camus - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1973
- Becket Yahut Tanrılarının Şerefi : Jean Anouilh - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1971
- Kanlı Düğün : Federico Garcia Lorca - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1970
- Finten : Abdülhak Hamit Tarhan - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1969
- Kıl Payı : Edward Albee - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1968
- Ecinliler : Fyodor Dostoyevski\Albert Camus - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1966
- Dünyanın Düzeni : Seán O'Casey - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1964
- Düşman Çiçek Göndermez : Pero Bloch - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1963
- Ağaçlar Ayakta Ölür : Alejandro Casona - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1961
- Hortlaklar : Henrik İbsen - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1960
- Cephede Piknik : Fernando Arrabal - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1960
- Günden Geceye : Eugene O'Neill - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1959
- Gönül Avcısı : Diego Fabbri - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1958
- Kraliçe ve Asilleri : Albert Hackett\Frances Goodrich - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1957
- Ruhlar Gelirse : Noël Coward - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1955
- Nora : Henrik İbsen - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1955
- Akif Bey : Namık Kemal\Reşat Nuri Güntekin - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1955
- Tanrılar ve İnsanlar (Gılgameş) : Orhan Asena - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1954
- Othello : William Shakespeare - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1954
- Keçiler Adası : Ugu Betti - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1954
- Hile ve Sevgi : Schiller - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1954
- Güneşte On Kişi : Turgut Özakman - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1954
- Batak (oyun) : Galip Güral - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1953
- Yanlış Yanlış Üstüne : Oliver Goldsmith - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1952
- Sahne Dışındaki Oyun : Refik Ahmet Sevengi - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1952
- Fatih (oyun) : Nazım kurşunlu - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1952
- Ramak Kaldı : Thornton Wilder - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1952
- Gölgeler) : Ahmet Muhip Dranas - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1952
- Elektra : Sofokles - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1952
- Bir Piyes Yazalım : Adalet Ağaoğlu - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1952
- Öteye Doğru : Sutton Vane - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1951
- Miras (oyun) : Augustus Goetz - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1951
- Köşebaşı : Ahmet Kutsi Tecer - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1951
- Alınyazısı : Nahid Sırrı Örik - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1951
- Şakacı : Sabahattin Kudret Aksal - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1951
- Pembe Evin Kaderi : Turgut Özakman - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1950
- Eski Şarkı : Reşat Nuri Güntekin - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1950
- Peer Gynt : Henrik İbsen - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1949
- Küçük Şehir : Cevat Fehmi Başkut - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1949
- Kıskançlar : Oktay Rıfat\Melih Cevdet Anday - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1949
- Hekimliğin Zaferi : Jules Romains - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1949
- Tüccar : Platus - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1949
- Dünya Gözüyle : Charles Wildrac - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1949
- Scapin'in Dolapları : Molier - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1949
- Antigone : Sofokles - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1949
Filmografisi
- 1987 Yer Demir Gök Bakır
- 1989 Baharın Bittiği Yer
- 1994 Cadı Ağacı
- 1994 Yengeç Sepeti
- 1996 Şehnaz Tango (TV Dizisi)
- 1996 Kurtuluş
- 1998 Cumhuriyet
Film seslendirmeleri
- Brahms'ı Sever misiniz? - Ingrid Bergman (Paula Tessier) seslendirmesi.
- Gilda - Rita Hayworth (Gilda Mundson Farrell) seslendirmesi[5]
- Titanik -
- Cinayet Dosyası ("Murder, She Wrote") TV disizi[6] -
Rol aldığı radyo oyunları
- 1966 Brahms'ı Sever misiniz? (Arkası Yarın serisinde, Francoise Sagan'ın romanından uyarlama)
Kitapları
 |
Vikihaber'de bu konuyla ilgili haber var: |
- "Tiyatronun Cadısı", Macide Tanır, Bilgi Yayınevi (otobiyografi/anı), Ankara, 2000.
Kaynakça
- ^ "Macide Tanır hayatını kaybetti". radikal.com.tr. 12 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2012.
- ^ a b Armutçu, Emel. "Herkese Gücenikti". Hürriyet gazetesi, 7 Şubat 2013. 2 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2018.
- ^ "Macide Tanır, son yolculuğuna uğurlandı". Cumhuriyet gazetesi, 8 Şubat 2013. 2 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2018.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2015.
- ^ Engin Ardıç. "Ankaralı". sabah.com.tr. 3 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2013.
- ^ "Macide Tanır". sinematurk.com. 22 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2013.
Dış bağlantılar
- Macide Tanır ile Tiyatro hakkında röportaj, TRT, 1991
- Sahnede Bir Ömür: Macide Tanır belgeseli
- Tiyatro.org'da Macide Tanır
- Sinematürk'te Macide Tanır22 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.