4 Aralık

Olaylar[değiştir | kaynağı değiştir]

Doğumlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Ölümler[değiştir | kaynağı değiştir]

Tatiller ve özel günler[değiştir | kaynağı değiştir]

4 Aralık, Miladi takvime göre yılın 338. (artık yıllarda 339.) günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 27 gün vardır.

1154 - Nicholas Breakspear, IV. Hadrianus ismiyle Papa oldu ve bu göreve gelen ilk İngiliz olarak tarihe geçti.

1791 - The Observer'ın (Dünyanın ilk pazar günü gazetesi) ilk sayısı yayımlandı.
1829 - Şiddetli yerel muhalefet karşısında, İngiliz Genel Valisi Lord William Bentinck, Bengal'de suttee'ye yataklık eden herkesin cinayetten suçlu olduğunu ilan eden bir yönetmelik yayınladı.
1859 - Mekteb-i Mülkiye kuruldu.
1861 - Amerika Konfedere Devletleri'nin çeşitli eyaletlerinden 109 Seçmen oybirliğiyle Jefferson Davis'i Başkan ve Alexander H. Stephens'ı Başkan Yardımcısı olarak seçtiler.
1865 - Kuzey Carolina, ABD Anayasasının 13. Değişikliğini onayladı, ardından kısa süre sonra ardından Georgia geldi ve ABD'deki köleler iki hafta içinde yasal anlamda özgürdü.
1872 - Atlantik'te sürüklenen mürettebatsız Amerikalı Brigantine Mary Celeste, Kanadalı Dei Gratia tarafından keşfedildi. Gemi dokuz gündür terk edilmiş durumda idi ama sadece hafifçe hasar görmüştü. Ustası Benjamin Briggs ve gemide olduğu bilinen diğer dokuz kişi, hiçbir zaman bundan sorumlu tutulmadı.
1875 - Ünlü New York politikacısı Patron Tweed hapishaneden kaçtı; daha sonra İspanya'da iken geri alınmıştı.
1881 - Los Angeles Times'ın ilk sayısı yayımlandı.
1893 - Birinci Matabele Savaşı: İngiliz Güney Afrika Şti.'nden 34 askerinden oluşan bir devriye, Matabeleland'deki Shangani Nehri üzerinde 3.000'den fazla Matabele savaşçısı tarafından pusuya düşürüldü ve ortadan kaldırıldı.
1897 - Osmanlı Devleti ile Yunanistan arasında barış anlaşması imzalandı.
1906 - İlk siyah üniversiteler arası, Yunanca belgeli dernek olan Alpha Phi Alpha New York, Ithaca'daki Cornell Üniversitesi'nde kuruldu.
1909 - Kanada futbolunda Birinci Gri Kupa maçı oynandı. Toronto Üniversitesi'nden Varsity Blues, Toronto Parkdale Canoe Club'ı 26-6 skor ile yendi.
1909 - Dünyanın yaşayan en eski profesyonel hokey kulübü olan Montreal Canadiens Buz Hokeyi Kulübü, ülkenin ulusal hokey birliğinin patentli üyesi olarak kuruldu.
1917 - Bağımsızlık Bildirgesi'nin taslağını hazırladıktan sonra, P. E. Svinhufvud başkanlığındaki Finlandiya Senatosu, Finlandiya Parlamentosu'na Finlandiya Cumhuriyeti'nin hükûmet biçimine ilişkin bir teklif sundu ve Parlamento'ya Finlandiya'nın bağımsızlığını ilan eden bir bildiri yayınladı.
1918 - ABD Başkanı Woodrow Wilson, I. Dünya Savaşı barış görüşmeleri için Versay'a geldi. Başkanlığı sırasında Avrupa'ya gelen ilk ABD Başkanı oldu.
1920 - Ankara'da maaşlarını alamayan öğretmenler ilk kez grev yaptı.
1929 - Türk parasının değerini yükseltmek için alınacak önlemlerle her yerde yerli malı kullanılmasını hedefleyen bir kararname yayımlandı.
1939 - HMS Nelson, İskoçya kıyılarında (U-31 tarafından döşenen) bir mayına çarptı ve daha sonra Ağustos 1940'a kadar onarım için elden geçti.
1943 - İnönü, Churchill ve Roosevelt arasında Kahire Konferansı yapıldı.
1943 - 2. Dünya Savaşı: ABD Başkanı Franklin D. Roosevelt, ABD'de savaş zamanındaki aşırı istihdamı nedeniyle, İş İlerleme İdaresi'ni kapattı.
1945 - Tan Olayı gerçekleşti. İstanbul'da komünizm karşıtı gösteride, ABC ve Berrak kitabevleri, Tan gazetesi, Görüşler dergisiyle Yeni Dünya ve La Turquie Kemaliste gazeteleri tahrip edildi ve yağmalandı. Olaydan sonra Tan gazetesi yayın hayatına son verdi.
1945 - ABD Senatosu, 65'e karşı 7 oyla BM'e katılma kararı aldı. (BM, 24 Ekim 1945'te kuruldu).
1955 - Türkiye'de ilk elektrikli tren, İstanbul'da Sirkeci Garı - Halkalı Tren İstasyonu arasında çalışmaya başladı.
1956 - Million Dollar Quartet (Elvis Presley, Jerry Lee Lewis, Carl Perkins ve Johnny Cash) Sun Studio'da, ilk ve son kez bir araya geldi.
1961 - Birleşik Krallık'ta doğum kontrol hapları serbest olarak satışa çıkarıldı.
1964 - Serbest Konuşma Hareketi: Polis, Kaliforniya Üniversitesi (Berkeley)'de 800'den fazla öğrenciyi, UC Regents'ın UC mülkü üzerindeki protestoları yasaklama kararını protesto etmek için yönetim binasında oturma eylemi yaptıktan sonra tutukladı.
1965 - Frank Borman ve Jim Lovell'dan oluşan ekip üyeleri ile Gemini 7 fırlatıldı. Söz konusu uzay gemisi, Gemini 6A mürettebatı tarafından gerçekleştirilen ilk insanlı uzay randevusu için pasif hedefti.
1967 - Vietnam Savaşı: ABD ve Güney Vietnam kuvvetleri, Mekong Deltası'nda Viet Kong birlikleriyle çatışıyor.
1979 - Adana'da Yapı Meslek Lisesinin bazı öğrencileri, okulun pencerelerinden devriye gezen askerlere silahlarla ateş açtı, dinamit attı.
1980 - Ünlü Rock grubu Led Zeppelin dağıldıklarını açıkladı.
1981 - ABD Başkanı Ronald Reagan, CIA'nın ülkedeki casusluk faaliyetlerine izin vererek örgütün yetkilerini genişletti.
1981 - Danışma Meclisi Başkanı Sadi Irmak; "Askerler kışlaya dönmenin hasreti içinde" dedi.
2000 - Yatağan Termik Santrali'nde üretim durduruldu. Santral filtresiz çalıştırıldığı için Yatağan halkını zehirliyordu.
2002 - BM Güvenlik Konseyi, Irak'ın "gıda karşılığı petrol" programını altı ay uzatma kararı aldı.

34 - Aulus Persius Flaccus, Etrüsk kökenli Romalı şair ve hicivci (ö. 62)
1555 - Heinrich Meibom, Alman tarihçi ve şair (ö. 1625)
1714 - Israel Acrelius, İsveçli Lüterci misyoner ve rahip (ö. 1800)
1795 - Thomas Carlyle, İskoç asıllı, deneme ve hiciv yazarı, tarihçi ve eğitmen (ö. 1881)
1798 - Jules Armand Dufaure, Fransız siyasetçi (ö. 1881)
1800 - Emil Aarestrup, Danimarkalı şair (ö. 1856)
1817 - Nikoloz Baratashvili, Gürcü şair (ö. 1845)
1835 - Samuel Butler, İngiliz yazar (ö. 1902)
1840 - Crazy Horse (Çılgın At), Oglala Siyu Kızılderili şefi (ö. 1877)
1865 - Edith Cavell, Anglikan Kilisesi tarafından azize olarak ilan edilen İngiliz hemşire (ö. 1915)
1875 - Rainer Maria Rilke, Alman şair (ö. 1926)
1881 - Erwin von Witzleben, Nazi Almanyası'nın mareşali (ö. 1944)
1890 - Fuad Köprülü, Türk tarihçi ve Dış İşleri Bakanlarından (ö. 1966)
1892 - Francisco Franco, İspanyol general, İspanya'nın faşist diktatörü (ö. 1975)
1908 - Alfred Hershey, Amerikalı biyolog (ö. 1997)
1910 - Alex North, Amerikalı besteci (film müzikleri ile tanınmış) (ö. 1991)
1913 - Claude Renoir, Fransız görüntü yönetmeni (ressam Pierre Auguste Renoir'ın torunu) (ö. 1993)
1913 - Mark Robson, Kanada doğumlu yönetmen, yapımcı ve editör (ö. 1978)
1919 - Inder Kumar Gujral, Hindistan Cumhuriyeti'nin 12. Başbakanı (ö. 2012)
1920 - Nadir Afonso, Portekizli mimar ve ressam (ö. 2013)
1920 - Abdullah Yüce, Türk müziği sanatçısı (ö. 1995)
1921 - Carlos Franqui, Kübalı yazar, şair, gazeteci, devrimci ve siyasetçi (ö. 2010)
1921 - Deanna Durbin, Kanadalı aktris (ö. 2013)
1923 - Demmus Hentze, Faroeli siyasetçi ve finansçı (ö. 2016)
1925 - Albert Bandura, Kanadalı psikolog (ö. 2021)
1927 - Aptullah Kuran, Türk akademisyen, yazar ve Boğaziçi Üniversitesi kurucusu (ö. 2002)
1929 - Necati Zincirkıran, Türk gazeteci ve yazar
1929 - Şakir Eczacıbaşı, Türk iş insanı ve fotoğrafçı (ö. 2010)
1930 - Ronnie Corbett, İskoçyalı oyuncu ve komedyen (ö. 2016)
1931 - Ken Bates, İngiliz iş insanı ve futbol yatırımcısı
1932 - François Deguelt, Fransız şarkıcı (ö. 2014)
1932 - Roh Tae-wu, Güney Koreli politikacı (ö. 2021)
1936 - Jean-Bernard Mérimée, Fransız diplomat
1937 - Donnelly Rhodes, Kanadalı aktör (ö. 2018)
1939 - Stephen W. Bosworth, Amerikalı akademisyen ve diplomat (ö. 2016)
1943 - Karina, İspanyol şarkıcı
1944 - Yelena Volçetskaya, emekli olmuş Beyaz Rus artistik jimnastikçi
1949 - Jeff Bridges, Amerikalı sinema oyuncusu ve En İyi Erkek Oyuncu Akademi Ödülü sahibi
1951 - Patricia Wettig, Emmy ve Altın Küre Ödülü sahibi Amerikalı oyuncu ve oyun yazarı
1953 - Jean-Marie Pfaff, Belçikalı futbolcu
1955 - Philip Hammond, İngiliz siyasetçi
1957 - Eric Raymond, Open Source Initiative adlı kuruluşun sözcüsü ve avukatı
1962 - Alexander Litvinenko, Rus casus (ö. 2006)
1964 - Marisa Tomei, Amerikalı sinema, tiyatro oyuncusu ve En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu Akademi Ödülü sahibi
1964 - Sertab Erener, Türk şarkıcı, söz yazarı ve besteci
1964 - Sevil Shhaideh, Romanyalı siyasetçi
1965 - Ulf Kirsten, Alman eski futbolcu ve teknik direktör
1966 - Fred Armisen, Amerikalı aktör, komedyen, yazar, yapımcı ve müzisyen
1967 - Guillermo Amor, İspanyol millî futbolcu ve teknik direktör
1969 - Jay-Z, Amerikalı oyuncu ve şarkıcı
1972 - Yūko Miyamura, Japon oyuncu, ses yönetmeni ve şarkıcı
1972 - Nikki Tyler, Amerikalı porno yıldızı
1973 - Tyra Banks, Amerikalı manken
1973 - Kate Rusby, İngiliz müzisiyen
1977 - Çağlar Çorumlu, Türk sinema, tiyatro ve dizi oyuncusu
1977 - Ertan Saban, Türk kökenli Makedon oyuncu
1977 - Lyubov Sokolova Kılıç, Rus voleybolcu
1979 - Jay DeMerit, Amerikalı millî futbolcu
1980 - Eric Thompson, Kanadalı profesyonel güreşçi
1982 - Waldo Ponce, Şilili millî futbolcu
1982 - Nick Vujicic, Avustralyalı-Amerikalı Hristiyan evanjelisti ve motivasyon konuşmacısı
1983 - Chinx, Amerikalı rapçi (ö. 2015)
1984 - Martell Webster, Amerikalı profesyonel basketbolcu
1985 - Javi Lara, İspanyol futbolcu
1986 - Martell Webster, Amerikalı profesyonel eski basketbolcu
1987 - Dree Hewingway, Amerikalı oyuncu
1990 - Lukman Haruna, Nijeryalı futbolcu
1992 - Kim Seok-Jin, Güney Koreli şarkıcı ve söz yazarı
1996 - Diogo Jota, Portekizli millî futbolcu
1996 - Sebastián Vegas, Şilili futbolcu
1999 - Kim Do-yeon, Güney Koreli şarkıcıı ve model

MÖ 530 - II. Kiros, Pers komutan ve kral (d. MÖ 600)
749 - Şam'lı Yuhanna, Kilise babası ve Kilise Doktoru (d. 675/76)
771 - I. Carloman, Frank Kralı (d. 751)
1131 - Ömer Hayyam, İranlı matematikçi, astronom, şair ve filozof (d. 1048)
1214 - I. Uilliam, 1165'ten 1214'e kadar İskoçya kralı (d. 1143)
1334 - XXII. İoannes, 1316 yılından 1334 yılına kadar Papalık yapmıştır (d. 1249)
1609 - Alexander Hume, İskoç şair (d. 1560)
1679 - Thomas Hobbes, İngiliz felsefeci (d. 1588)
1680 - Thomas Bartholin, Danimarkalı hekim, ilahiyatçı ve matematikçi (d. 1616)
1696 - Meishō, Japonya hükümdarı (d. 1624)
1795 - Thomas Carlyle, İskoç asıllı, deneme ve hiciv yazarı, tarihçi ve eğitmen (ö. 1881)
1798 - Luigi Galvani, İtalyan fizikçi (d. 1737)
1845 - Gregor MacGregor, İskoç asker ve maceracı (d. 1786)
1893 - John Tyndall, İngiliz fizikçi (d. 1820)
1932 - Samih Yalnızgil, Türk şair, dil bilimci ve siyasetçi (Türk Dil Kurumu’nun ilk başkanı) (d. 1875)
1935 - Charles Robert Richet, Fransız fizyoloji bilgini (d. 1850)
1945 - Thomas H. Morgan, Amerikalı zooloji ve genetik bilgini (d. 1866)
1948 - Rakım Elkutlu, Türk bestekâr (d. 1869)
1952 - Karen Horney, Amerikalı psikanalist (d. 1885)
1957 - Naciye Sultan (Killigil), Osmanlı Padişahı Sultan Abdülmecit'in torunu ve Şehzade Süleyman Efendi'nin kızı (d. 1898)
1958 - Ahmet Özenbaşlı, Kırım Tatar Milli Fırka hareketi önderlerinden, siyaset ve fikir adamı (d. 1893)
1969 - Fred Hampton, Amerikalı aktivist, Marksist-Leninist ve devrimci sosyalist (d. 1948)
1973 - Takazumi Oka, Japon asker (d. 1890)
1975 - Hannah Arendt, Alman filozof (d. 1906)
1976 - Tommy Bolin, Amerikalı rock müzisyeni ve şarkıcısı (d. 1951)
1976 - Benjamin Britten, İngiliz piyanist (d. 1913)
1980 - Francisco de Sá Carneiro, Portekizli siyasetçi ve avukat (d. 1934)
1980 - Stanisława Walasiewicz, Polonyalı atlet (d. 1911)
1984 - John Rock, Amerikalı kadın doğum uzmanı ve jinekolog (d. 1890)
1987 - Rouben Mamoulian, Amerikalı sinema yönetmeni (d. 1897)
1992 - Perihan Tedü, Türk tiyatro oyuncusu (d. 1927)
1993 - Frank Zappa, Amerikalı müzisyen (d. 1940)
2004 - Mahmut Atalay, Dünya ve Olimpiyat şampiyonu Türk güreşçi (d. 1934)
2007 - Pimp C, Amerikalı rapçi ve prodüktör (d. 1973)
2009 - Eddie Fatu, Amerikalı güreşçi (d. 1973)
2011 - Sonia Pierre, Dominik Cumhuriyeti'ndeki insan hakları savunucusu (d. 1963)
2011 - Sócrates, Brezilyalı futbolcu (d. 1954)
2015 - Robert Loggia, Amerikalı oyuncu (d. 1930)
2016 - Gotlib, Fransız çizer ve animatör (d. 1934)
2016 - Margaret Whitton, Amerikalı tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (d. 1949)
2017 - Shashi Kapoor, Hint oyuncu ve film yapımcısı (d. 1938)
2017 - Christine Keeler, eski İngiliz model ve manken (d. 1942)
2017 - Manuel Marín, İspanyol sosyalist siyasetçi (d. 1949)
2017 - Ali Abdullah Salih, Yemenli asker, siyasetçi ve Yemen Cumhuriyeti'nin Devlet Başkanı (d. 1942)
2017 - Carles Santos, İspanyol sanatçı ve müzisyen (d. 1940)
2018 - Kadircan Batirov, Kırgız iş insanı, siyasetçi ve gazeteci (d. 1956)
2018 - Selma Engel-Wijnberg, Hollandalı aktivist ve yazar (d. 1922)
2018 - Nikoloz Rurua, Gürcü siyasetçi ve bakan (d. 1968)
2019 - Azucena Hernández, İspanyol aktris (d. 1960)
2019 - Sheila Mercier, İngiliz oyuncu (d. 1919)
2019 - Rosa Morena, İspanyol kadın flamenko, pop müziği sanatçısı, dansçı, oyuncu ve model (d. 1940)
2019 - Bob Willis, İngiliz kriketçi (d. 1949)
2020 - Larry Dixon, Amerikalı siyasetçi (d. 1942)
2020 - Madeleine Mathiot, Amerikalı dilbilimci ve akademisyen (d. 1927)
2020 - Anatoli Samoylenko, Ukraynalı matematikçi ve akademisyen (d. 1938)
2020 - Kinuko Tanida, Japon voleybolcu ve Olimpik şampiyon (d. 1939)
2021 - Boris Misnik, Sovyet-Rus siyasetçi (d. 1938)
2022 - June Blair, Amerikalı model ve aktris (d. 1932)
2022 - Magomedali Magomedov, Sovyet, Rusya ve Dağıstan devlet ve siyaset adamı (d. 1930)
2022 - Bob McGrath, Amerikalı komedyen, oyuncu ve seslendirme sanatçısı (d. 1932)
2022 - Karl Merkatz, Avusturyalı aktör ve yazar (d. 1930)
2022 - Jacqueline Rigaud, Fransız Direniş savaşçısı ve insan hakları aktivisti (d. 1925)
2022 - Patrick Tambay, Fransız eski Formula 1 pilotudur (d. 1949)

Kas – Aralık – Oca