4 Mart

Olaylar[değiştir | kaynağı değiştir]

Doğumlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Ölümler[değiştir | kaynağı değiştir]

Tatiller ve özel günler[değiştir | kaynağı değiştir]

4 Mart, Miladi takvime göre yılın 63. (artık yıllarda 64.) günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 302 gün vardır.

1493 - Kaşif Kristof Kolomb, Niña adlı gemisiyle Amerika'ya ulaştı.
1656 - Vaka-i Vakvakiye: Düşük ayarlı para ve alınamayan maaşlar için ayaklanan askerler, IV. Mehmed'in onayıyla bazı saray ağalarını idam ettirdiler.
1774 - Orion Nebulası, ilk kez William Herschel tarafından gözlemlendi.
1791 - Vermont, ABD'nin 14. eyaleti oldu.
1877 - Pyotr İlyiç Çaykovski'nin eseri Kuğu Gölü Balesi'nin ilk gösterimi.
1882 - İngiltere'de ilk elektrikli tramvay hizmete girdi.
1894 - Şanghay'da büyük yangın: 1000'den fazla bina kül oldu.
1923 - Mustafa Kemal Paşa'nın 17 Şubat'taki konuşmasıyla başlayan İzmir İktisat Kongresi sona erdi. Kongrede Misak-ı İktisadî kabul edildi.
1924 - Happy Birthday to You şarkısı, Clayton F. Summy tarafından yayımlandı.
1924 - Halife Abdülmecit Efendi ve Osmanlı Hanedanı mensupları yurt dışına çıkarıldı.
1925 - Hükûmete olağanüstü yetkiler veren Takrir-i Sükun Kanunu, TBMM'de kabul edildi.
1929 - Takrir-i Sükun Kanunu yürürlükten kalktı.
1934 - Ankara Radyosu yayınına başladı.
1940 - İstanbul'da yapılan Altıncı Balkan Güreş Şampiyonası'nda Türk takımı, beş birincilik alarak altıncı kez şampiyon oldu.
1946 - Frank Sinatra'nın ilk albümü The Voice of Frank Sinatra, Columbia Records tarafından yayımlandı.
1949 - Sovyetler Birliği'nde Molotov, gerekçe gösterilmeden Dış İşleri Bakanlığı görevinden alındı.
1952 - Ronald Reagan, ikinci eşi Nancy Davis ile Los Angeles'ta evlendi.
1954 - Boston'da ilk başarılı böbrek nakli gerçekleştirildi.
1955 - Türk-Amerikan işbirliğiyle kurulan Minneapolis Moline Türk Traktör ve Ziraat Makinaları Fabrikası, montaj yaparak traktör üretimine Ankara'da başladı. Günümüzde Türk Traktör adıyla faaliyetine devam etmektedir.
1964 - BM Güvenlik Konseyi, Kıbrıs'a uluslararası güç gönderme kararı aldı.
1965 - Suat Hayri Ürgüplü Hükûmeti, 231 kabul, 200 ret ve Yakup Kadri Karaosmanoğlu'nun verdiği 1 çekimser oy ile güvenoyu aldı.
1966 - Bir Kanada yolcu uçağı, Tokyo'ya inişi sırasında infilak etti, 64 kişi öldü.
1967 - CHP Gençlik Kolları bildirisinde, başını Turhan Feyzioğlu'nun çektiği "Sekizler"in partiden çıkarılması istendi.
1970 - Fransız denizaltısı "Eurydice" infilak etti.
1977 - Romanya Sosyalist Cumhuriyeti'de 7,2 şiddetinde deprem meydana geldi. 1500 kişi öldü, 11.300 kişi yaralandı.
1979 - Voyager I'in gönderdiği fotoğraflarda, Jüpiter'in halkaları görüldü.
1981 - Türkiye'nin Paris Çalışma Ataşesi Reşat Moralı, Ermeni örgütü ASALA militanlarının saldırısı sonucu hayatını kaybetti. Olayda ağır yaralanan din görevlisi Tecelli Arı da bir gün sonra öldü.
1991 - Mardin'in İdil ilçesinde yürüyüş yapan kalabalığa ateş açılması sonucu 2 kişi öldü, 25 kişi yaralandı. Üç gün sonra İdil'deki olayları protesto etmek için Mardin'in Dargeçit ilçesinde yürüyüş yapan gruba ateş açıldı, 1 kişi öldü, 7 kişi de yaralandı.
1992 - İspanya'dan engizisyon baskısı nedeniyle kaçarak Osmanlı İmparatorluğu'na sığınan Museviler, Türkiye'ye gelişlerinin 500. yılını kutladılar.
1995 - Michael Johnson, kapalı salonda 400 m Dünya rekoru kırdı: 44,63 s.
1997 - ABD Başkanı Bill Clinton, insan klonlama araştırmalarını yasakladı.
1997 - Hale-Bopp kuyruklu yıldızı, Güneş'in tam üzerinden geçti.
1998 - ABD Anayasa Mahkemesi, iş yerinde cinsel taciz kanunlarının, her iki tarafın aynı cins olması durumunda da geçerli olduğunu onayladı.
2000 - Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, Kürt kökenli isimlere ilk kez onay verdi.
2002 - Ilımlı Arnavut lider İbrahim Rugova, Kosova'nın ilk Devlet Başkanı seçildi.
2003 - Filipinler'in güneyindeki bir hava alanında, bir sırt çantasına gizlenmiş bomba patladı, 21 kişi öldü.
2005 - Alman Matthias Jeschke, Toyota Landcruiser 90 V6 aracıyla Ojos del Salado'da 6358 metreye ulaşarak "bir araçla çıkılan en yüksek konum" rekorunu kırdı.
2012 - Vladimir Putin, yapılan seçimler sonucu Rusya'da %59,3 oyla 2. kez Devlet Başkanı seçildi.

624 - Hasan bin Ali, 5. İslam Halifesi (ö. 669)
1188 - Kastilyalı Blanche, VIII Louis’in eşi olarak Fransa Kraliçesi (ö. 1252)
1394 - Gemici Henrique, Portekiz Prensi (ö. 1460)
1526 - Henry Carey, Kral VIII. Henry'nin Mary Boleyn'den olan oğlu (ö. 1596)
1574 - Carl Gyllenhielm, İsveçli asker ve politikacı (ö. 1650)
1634 - Kazimierz Łyszczyński, Leh asilzade, filozof ve asker (ö. 1689)
1678 - Antonio Vivaldi, İtalyan besteci (ö. 1741)
1769 - Kavalalı Mehmet Ali Paşa, Osmanlı Mısır Valisi, Mısır ve Sudan'ın hidivi (ö. 1849)
1819 - Narcyza Żmichowska, Polonyalı romancı ve şair (ö. 1876)
1829 - Samuel Rawson Gardiner, İngiliz tarihçi (ö. 1902)
1854 - Napier Shaw, İngiliz meteorolog (ö. 1945)
1858 - Alfred Blaschko, Alman dermatolojist (ö. 1922)
1863 - Reginald Innes Pocock, Britanyalı zoolog (ö. 1947)
1864 - Alejandro Lerroux, İspanya Başbakanı (ö. 1949)
1874 - Jan Černý, Çekoslovakya başbakanı (ö. 1959)
1875 - Mihály Károlyi, Macaristan'ın ilk devlet başkanı (ö. 1955)
1887 - Willy Meller, Alman heykeltıraş (ö. 1974)
1889 - Hong Saik, Japon asker (ö. 1948)
1892 - Yi Kwang-su, Koreli romancı, yazar, şair ve gazeteci (ö. 1950)
1898 - Georges Dumézil, Fransız tarihçi ve dilbilimci (ö. 1986)
1898 - Hans Krebs, Nazi Almanyası Piyade Generali ve OKH başkanı (ö. 1945)
1898 - Dora Diamant, Polonyalı oyuncu (ö. 1952)
1904 - Luis Carrero Blanco, İspanyol siyasetçi (ö. 1973)
1904 - George Gamow, Ukrayna asıllı Amerikalı fizikçi ve kozmolog (ö. 1968)
1910 - Tancredo Neves, Brezilyalı siyasetçi (ö. 1985)
1912 - Afro, İtalyan ressamdır (ö. 1976)
1913 - John Garfield, Amerikalı aktör (ö. 1952)
1915 - László Csatáry, Macar vatandaşı ve Nazi savaş suçlusuydu (ö. 2013)
1916 - Giorgio Bassani, İtalyan yazar ve yayımcı (ö. 2000)
1916 - Hans Eysenck, Alman kökenli İngiliz psikolog (ö. 1997)
1920 - Jean Lecanuet, Fransız devlet adamıdır (ö. 1993)
1923 - Patrick Moore, İngiliz bir amatör astronomdu (ö. 2012)
1925 - Alan R. Battersby, İngiliz organik kimyacıydı (ö. 2018)
1926 - Henri de Contenson, bir Fransız arkeolog (ö. 2019)
1926 - Bourbon-Parma Prensi Michel, Fransız soylu, iş insanı, asker ve otomobil yarışçısıdır (ö. 2018)
1926 - Richard DeVos, Amerikalı tanınmış iş insanıdır (ö. 2018)
1928 - Fikret Tabeyev, Sovyet Tatar politikacı, büyükelçi, parti lideri, Tataristan Cumhuriyeti Komünist Partisi'nin kurucusu (ö. 2015)
1929 - Bernard Haitink, Hollandalı orkestra şefi ve keman sanatçısı (ö. 2021)
1931 - William H. Keeler, Roma Katolik Kilisesi'ne bağlı Amerikalı din adamı ve kardinaldir (ö. 2017)
1931 - Alice Rivlin, Amerikalı ekonomist ve siyasetçi (ö. 2019)
1932 - Ryszard Kapuściński, Polonyalı gazeteci ve yazardır (ö. 2007)
1932 - Miriam Makeba, Güney Afrikalı şarkıcı ve sivil haklar eylemcisi (ö. 2008)
1933 - Nino Vaccarella, İtalyan otomobil yarışçısı (ö. 2021)
1934 - Anne Haney, Amerikalı komedyen, oyuncu ve seslendirme sanatçısı (ö. 2001)
1934 - Barbara McNair, Amerikalı müzisyen ve oyuncu (ö. 2007)
1935 - Bent Larsen, Danimarkalı satranç oyuncusu (ö. 2010)
1936 - Jim Clark, İskoç Formula 1 sürücüsü (ö. 1968)
1936 - Aribert Reimann, Alman modern batı müziği ve opera bestecisi piyanisti ve muzik öğretmeni
1938 - Alpha Condé, Gine devlet başkanı olan Gineli politikacı
1938 - Kito Lorenc, Alman yazar
1939 - Robert Shaye, Amerikalı iş insanı, film yönetmeni, film yapımcısı ve senaristtir
1947 - David Franzoni, Amerikalı senarist ve film yapımcısı
1947 - Jan Garbarek, Norveçli müzisyen
1947 - Kâmil Sönmez, Türk halk müziği sanatçısı, sinema ve tiyatro oyuncusu (ö. 2012)
1949 - Sergey Bagapş, Abhaz siyasetçi
1951 - Kenny Dalglish, İskoç futbolcu ve teknik direktör
1953 - Agustí Villaronga, İspanyol film yönetmeni, senarist ve oyuncu (ö. 2023)
1954 - Catherine O'Hara, Kanadalı-Amerikalı tiyatro ve sinema oyuncusu
1954 - François Fillon, Fransız siyasetçi
1954 - Ricky Ford, Amerikalı caz müzisyeni ve saksafoncu
1955 - Dominique Pinon, Fransız oyuncu
1963 - Jason Newsted, Amerikalı müzisyen (metallica, voivod)
1966 - Wash Westmoreland, İngiliz yönetmen
1968 - Kiriakos Miçotakis, Yunan siyasetçi
1968 - Patsy Kensit, İngiliz oyuncu
1970 - Kuddusi Müftüoğlu, Türk futbol hakemi
1971 - Seher Dilovan, Türk halk müziği sanatçısı
1974 - Ariel Ortega, Arjantinli futbolcu
1974 - Mladen Krstajić, Sırp millî futbolcu ve teknik direktördür
1974 - I.C.S. Vortex, Norveçli bir müzisyendir
1975 - Patrick Femerling, Alman emekli basketbol oyuncusudur
1977 - Didem Süer, Türk basketbolcu
1977 - Ercan Yılmaz, Türk şair ve yazar
1980 - Omar Bravo, Meksikalı futbolcu
1981 - Ariza Makukula, Zaire asıllı Portekiz'li eski millî futbolcudur.
1982 - Landon Donovan, Amerikalı emekli profesyonel bir futbolcudur
1982 - Yasemin Mori, Türk şarkıcı ve şarkı yazarı
1983 - Samuel Contesti, Fransız-İtalyan buz patenci
1985 - Whitney Port, Amerikalı televizyon karakteri ve model (The Hills, The City)
1985 - Angela White Avusturalyalı pornografi yıldızı
1986 - Tom De Mul, Belçikalı futbolcudur
1986 - Mike Krieger, Brezilyalı girişimci ve bilgisayar programcısı
1986 - Erin O'Kelley, Amerika güzellik kraliçesi
1986 - Margo Harshman, Amerikalı oyuncu
1987 - Tamzin Merchant, İngiliz oyuncu
1988 - Gal Mekel, İsrailli millî profesyonel basketbolcudur
1990 - Andrea Bowen, Amerikalı oyuncu
1990 - Draymond Green, Amerikalı profesyonel basketbolcu
1990 - Fran Mérida, İspanyol futbolcu
1992 - Bernd Leno, Alman futbolcu
1992 - Erik Lamela, Arjantinli futbolcu
1992 - Jared Sullinger, Amerikalı basketbolcu
1993 - Bobbi Kristina Brown, Amerikalı tv yıldızı, şarkıcı ve model (ö. 2015)
1993 - Ahmet Düverioğlu, Ürdünlü basketbolcu
1995 - Chlöe Howl, İngiliz şarkıcı ve şarkı yazarı

1193 - Selahaddin Eyyûbî, Haçlı saldırılarına karşı duran Eyyûbî Sultanı (d. 1138)
1238 - II. Yuri, 1212-1216 ve 1218–1238 yılları arasında Moğol istilası zamanı Rusya'nın knezliğini yapmıştır (d. 1189)
1615 - Hans von Aachen, Alman ressam (d. 1552)
1832 - Jean-François Champollion, Fransız filolog (d. 1790)
1851 - James Richardson, Amerikalı kâşif (d. 1809)
1852 - Nikolay Gogol, Rus yazar (d. 1809)
1856 - Damat Gürcü Halil Rifat Paşa, Osmanlı devlet adamı ve Kaptan-ı Derya (d. 1795)
1858 - Matthew C. Perry, Amerikalı deniz subayı (d. 1794)
1906 - John Schofield, Amerikalı general ve politikacı (d. 1831)
1916 - Franz Marc, Alman ressam (d. 1880)
1936 - Lou Marsh, Kanadalı hakem ve gazeteci (d. 1879)
1941 - Ludwig Quidde, Alman pasifist ve Nobel Barış Ödülü sahibi (d. 1858)
1948 - Antonin Artaud, Fransız oyun yazarı, şair ve tiyatro oyuncusu (d. 1896)
1952 - Charles Scott Sherrington, İngiliz bakteriyolog, patolog ve Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi (d. 1857)
1967 - Michel Plancherel, İsviçreli matematikçi (d. 1885)
1976 - Walter H. Schottky, Alman fizikçi (d. 1886)
1984 - Ernest Buckler, Kanadalı roman ve öykü yazarı (d. 1908)
1986 - Osman Kibar, Türk siyasetçi ve eski İzmir Belediye Başkanı (İzmir'de yaptığı yoğun asfalt çalışmaları nedeniyle "Asfalt Osman" adıyla ünlendi) (d. 1909)
1991 - Yadigar Ejder, Türk oyuncu (d. 1951)
1993 - Miguel de Molina, İspanyol flamenko şarkıcısı ve aktör (d. 1908)
1994 - John Candy, Kanadalı sinema oyuncusu ve komedyen (d. 1950)
2010 - Vladislav Ardzinba, Abhaz siyasetçi (d. 1945)
2011 - Simon van der Meer, Hollandalı fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (d. 1925)
2011 - Alenuş Teryan, İran Ermenisi astronom ve fizikçi (d. 1921)
2012 - Hasan Eryılmaz, Türk polis (d. 1949)
2012 - Joan Taylor, Amerikalı oyuncu (d. 1923)
2016 - Thomas G. Morris, Amerikalı politikacı (d. 1919)
2016 - Bud Collins, Amerikalı gazeteci ve spor yorumcusu ve sunucusu (d. 1929)
2016 - Pat Conroy, Amerikalı romancı ve yazardır (d. 1945)
2017 - Margaret Roberts, Güney Afrikalı bitki bilimci (d. 1937)
2017 - Clayton Yeutter, Amerikalı siyasetçidir (d. 1930)
2018 - Davide Astori, İtalyan futbolcu (d. 1987)
2019 - Keith Charles Flint, İngiliz müzisyen (d. 1969)
2019 - Blake Theodore Lindsay, Kanadalı profesyonel buz hokeyi oyuncusu (d. 1925)
2019 - Robert DeProspero, Amerikalı istihbaratçı ve ajan (d. 1938)
2019 - Luke Perry, Amerikalı oyuncu ve dublaj sanatçısı (d. 1966)
2020 - Adelaide Chiozzo, Brezilyalı aktris ve akordeon sanatçısı (d. 1931)
2020 - Javier Pérez de Cuéllar, Perulu diplomat ve Birleşmiş Milletler'in beşinci genel sekreteri (d. 1920)
2021 - Kemal Amir, Mısırlı siyasetçi ve üst rütbeli asker (d. 1942)
2021 - Karima Brown, Güney Afrikalı gazeteci, televizyon sunucusu, radyocu (d. 1967)
2021 - Phil Chisnall, eski İngiliz profesyonel futbolcu (d. 1942)
2021 - Osman Erbaş, Türk asker (d. 1962)
2021 - Paulette Guinchard-Kunstler, Fransız siyasetçi (d. 1949)
2021 - Heinz Klevenow Jr., Alman oyuncu ve sanat yönetmeni (d. 1940)
2022 - Guido Anzile, İtalyan-Fransız bisiklet yarışçısı (d. 1928)
2022 - Anne Beaumanoir, Fransız nörolog ve insan hakları aktivisti (d. 1923)
2022 - Valentin Knış, Rus siyasetçi (d. 1937)
2022 - Akrep Nalan, Türk pop müziği şarkıcısı ve oyuncu (d. 1954)
2022 - Mitchell Ryan, Amerikalı aktör (d. 1934)
2023 - Phil Batt, Amerikan askeri ve siyasetçisi, İdaho'nun 29. Valisi (d. 1927)
2023 - Jacques Boigelot, Belçikalı film yönetmeni ve senarist (d. 1929)
2023 - Roel Degamo, Filipinli siyasetçi (d. 1966)
2023 - Judith Heumann, Amerikalı engelli hakları aktivisti ve bürokrat (d. 1947)

Şubat – Mart – Nisan

Dünya Cinsel İstismar ile Savaşma Günü