2009'da Türkiye

2009'daki Türkiye olayları.

Siyaset

• Cumhurbaşkanı, Abdullah Gül.
• TBMM başkanı, (sırasıyla) Köksal Toptan, Mehmet Ali Şahin. (bkz. TBMM 23. dönem milletvekilleri listesi)
• Başbakan, Recep Tayyip Erdoğan. (bkz. 60. Türkiye Cumhuriyeti Hükûmeti)
• 29 Mart - 2009 Türkiye yerel seçimleri yapıldı.
• 12 Aralık - Anayasa Mahkemesi, Demokratik Toplum Partisi'nin oybirliğiyle kapatılmasına karar verdi.

Olaylar

• 1 Ocak - Yeni Türk lirası'ndan Türk lirasına dönüldü.
• 1 Ocak - Tamamen Kürtçe yayın yapan TRT 6 yayına başladı.
• 10 Ocak - Nazım Hikmet'in yeniden Türk vatandaşlığına kabul edilmesine dair Bakanlar Kurulu kararı yürürlüğe girdi.
• 9 Ocak - İlk yerli yapım hava radar sistemi Aselsan tarafından üretildi ve Türk Silahlı Kuvvetleri'ne teslim edildi.
• 14 Ocak - İslam Konferansı Örgütü Parlamento Birliği İcra Komitesi, İsrail'in Filistin'e düzenlediği operasyonu müzakere etmek üzere İstanbul'da toplandı.
• 14 Ocak - Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch, Türkiye'nin kradi notunu "BB-" (eksi) olarak açıkladı.
• 26 Ocak - Türkiye İstatistik Kurumu, 31 Aralık 2008 itibarıyla Türkiye nüfusunun 71 milyon 517 bin 100 kişi olduğunu duyurdu.
• 29 Ocak - İsviçre'nin Davos kasabasında düzenlenen Dünya Ekonomik Forumu'nda "Gazze: Ortadoğu’da Barış Modeli" konulu oturuma katılan başbakan Recep Tayyip Erdoğan kendisine yeterince söz hakkı verilmediği gerekçesiyle oturumu terketti. Kamuoyunda "one minute" adıyla bilinen olay sonrası Erdoğan, bir daha Davos toplantılarına katılmayacağını açıkladı.
• 31 Ocak - İstanbul'da Panorama 1453 Tarih Müzesi açıldı.
• 5 Şubat - TBMM'de onaylanan yasa ile Türkiye Kyoto Protokolü'ne taraf oldu.
• 24 Şubat - Demokratik Toplum Partisi genel başkanı Ahmet Türk ve Selahattin Demirtaş partisinin grup toplantısında kürsüden Kürtçe hitap etti. Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı'nca soruşturma açıldı. Soruşturma 15 Nisan'da takipsizlik kararı ile sonuçlandı.

Kazadan hemen sonra

• 25 Şubat - İstanbul - Amsterdam seferini yapan Tekirdağ uçağı Türk Hava Yolları 1951 sefer sayılı uçuşunu gerçekleştiriken Hollanda'da inişe saniyeler kala tarlaya inerek üç parçaya ayrıldı.
• 3 Mart - Münevver Karabulut cinayeti gerçekleşti. İstanbul'un Etiler semtindeki bir evde lise son sınıf öğrencisi Münevver Karabulut sevgilisi iş adamı Hayyam Garipoğlu'nun yeğeni Cem Gariopğlu tarafından boğazı kesilerek öldürüldü. Karabulut'un cesedi bir çöp konteynırında parçalara ayrılmış şekilde bulundu. Olaydan bir gün sonra Münevver Karabulut ailesi ve yakınlarının gözyaşları eşliğinde memleketi Bolu'nun Mengen ilçesinde toprağa verildi.
• 4 Mart - Amsterdam'de gerçekleşen uçak kazası ile ilgili ön inceleme raporu açıklandı: Uçağın irtifa göstergesindeki arıza ve pilotaj hatası kazaya sebep oldu.
• 8 Mart - Alemitu Bekele, 2009 Avrupa Salon Atletizm Şampiyonası'nda 3000 metrede Avrupa şampiyonu oldu.
• 22 Mart - 5. Dünya Su Forumu İstanbul Sütlüce Kültür Merkezi'nde başladı.
• 25 Mart - Büyük Birlik Partisi genel başkanı Muhsin Yazıcıoğlu ve 5 kişiyi taşıyan helikopter Kahramanmaraş'ta kırsal kesimde düştü. Kazada kurtulan olmadı. Helikopterin enkazına 27 Mart'ta ulaşıldı.
• 2 Nisan - Kürtçe Radyo 6 ve Ermenice Türkiye’nin Sesi Radyosu yayın yapmaya başladı.
• 4 Nisan - Ankara 9. Ağır Ceza Mahkemesi hapis cezası bulunan Necmettin Erbakan'ın memnu haklarını iade etti.
• 5 Nisan - İstanbul'da "Türkiye-İspanya hükümetlerarası birinci zirvesi" yapıldı.
• 6 Nisan - ABD başkanı Barack Obama TBMM kürsüsünde milletvekillerine hitap etti. Associated Press, Obama'nın ilk kez bir İslam ülkesini ziyaret ettiğini duyurdu.
• 6 Nisan - İstanbul'da "Medeniyetler İttifakı 2. Forumu" gerçekleşti. Foruma Birleşmiş Milletler genel sekreteri Ban Ki-moon da katıldı.
• 8 Nisan - Demokratik Sol Parti genel başkanı Zeki Sezer, yerel seçimler sonrasında istifa etti.
• 15 Nisan - Türk Hava Kuvvetleri'ne bağlı bir F-16 uçağı Bursa'da düştü. Pilot hayatını kaybetti.
• 22 Nisan - Diyarbakır Büyükşehir Belediye Başkanı Osman Baydemir ve Batman Belediye Başkanı Necdet Atay PKK üyelerine "gerilla" demek suratiyle terör örgütü propagandası yapmak suçundan 10 ay hapis cezası aldı.
• 22 Nisan - 1 Mayıs TBMM'de alınan kararla "Emek ve Dayanışma Günü" adıyla resmi tatil edildi.
• 22 Nisan - Demokratik Toplum Partisi milletvekilleri TBMM salonunda oturma eylemi yaptı.
• 27 Nisan - İstanbul'un Bostancı semtinde bir hüzce evine baskın düzenlendi. 6 saat süren çatışma sonrasında 1 polis memuru ve 1 sivil öldü. 1 militan öldü.
• 28 Nisan - 2000'de Bayrampaşa Cezaevi'nde gerçekleşen Hayata Dönüş Operasyonu kapsamında 196 mahkûm hakkında açılan dava zaman aşımına uğradı ve dava düştü.
• 29 Nisan - Eski Adalet Bakanı Hikmet Sami Türk'e Bilkent Üniversitesi'nde bir canlı bomba saldırı girişiminde bulundu. Canlı bomba etkisiz hale getirildi. Eylem hazırlığında olan başka bir canlı bomba daha yakalandı.
• 1 Mayıs - 1978'in ardından 31 yıl sonra Taksim Meydanı'nda yeniden 1 Mayıs kutlandı. 1979'da sıkıyönetim nedeniyle Taksim Meydanı'nda kutlamalara izin verilmemişti.
• 4 Mayıs - Mardin'in Mazıdağı ilçesine bağlı Bilge Köyü'nde bir düğün evine düzenlenen saldırıda 44 kişi öldü. Bilge Köyü Katliamı.
• 20 Mayıs - 2009 UEFA Kupası Finali Fenerbahçe Şükrü Saracoğlu Stadyumu'nda oynandı.
• 4 Haziran - Suriye sınırındaki mayınlı arazilerin temizlenerek tarıma açılmasına dair kanun TBMM'de kabul edildi.
• 9 Haziran - Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, kocasından ağır şiddet gören bir kadının devletin kendisini koruyamadığı gerekçesiyle açtığı davada Türkiye'yi suçlu buldu. Türkiye, 36.500 Euro tazminat ödedi.
• 11 Haziran - Türk vatandaşlığı kanununda değişiklik yapıldı.
• 13 Temmuz - Hazar ile Kafkaslar’daki doğalgazı Türkiye üzerinden Avrupa’ya taşıyacak olan Nabucco Boru Hattı Projesi’nde imzalar Ankara'da atıldı.
• 30 Temmuz - Türkiye genelinde cep telefonlarda 3G uygulanmaya başlandı.
• 17 Eylül - Münevver Karabulut cinayeti'nin sorumlusu Cem Garipoğlu yakalanarak adliyeye sevk edildi.
• 20 Ekim - 34 PKK üyesi Silopi Sınır Kapısı'nda teslim oldu. Savcılık tarafından sorgulanan PKK üyeleri serbest bırakıldı.
• 19 Kasım - Taraf gazetesi, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı bünyesinde bir cuntanın planladığını iddia etti. "Kafes eylem planı" adı verilen plan nedeniyle Poyrazköy davası başladı.
• 11 Aralık - Bursa'nın Mustafakemalpaşa ilçesinde bir kömür madeninde grizu patlaması yaşandı. Göçük sonucu 19 işçi hayatını kaybetti.
• 15 Aralık - Ankara'da Tekel işçi eylemi başladı.

Kültür

Sanat

• 22 Şubat - 41. Sinema Yazarları Derneği Ödülleri.
• 2009 Sedat Simavi Ödülleri
• 16 Mayıs - Türkiye, 2009 Eurovision Şarkı Yarışması'na Hadise'nin Düm Tek Tek adlı parçasıyla katıldı. Türkiye sıralamada 177 puanla 4. oldu.
• 10 - 17 Ekim - 2009 Antalya Altın Portakal Film Festivali.

Spor

• 2009 Cumhurbaşkanlığı Türkiye Bisiklet Turu, 12-19 Nisan tarihleri arasında düzenlendi.
• 2009 Akdeniz Oyunları'nda Türkiye
• 2008-09 Süper Lig, Beşiktaş şampiyon oldu.
• 2008-09 Türkiye Kupası'nı Beşiktaş kazandı.
• 2009 Avrupa Erkekler Voleybol Şampiyonası, 3-13 Eylül tarihleri arasında İzmir ve İstanbul’da düzenlendi. Türkiye şampiyonayı 13. olarak tamamladı.
• 2009 Avrupa Tekerlekli Sandalye Basketbol Şampiyonası 5-15 Ekim tarihleri arasında Adana'da düzenlendi.

Ölümler

• 25 Ocak - Orhan Duru, Türk yazar, gazeteci. (d. 1933)
• 17 Şubat - Gazanfer Özcan, Türk tiyatro ve sinema sanatçısı (d. 1931)
• 22 Şubat - Turgut Cansever, Türk mimar. (d. 1920)
• 3 Mart - Yusuf Hayaloğlu, Türk şair (d. 1953)
• 27 Mart - Muhsin Yazıcıoğlu, Türk siyasetçi (d. 1954)
• 11 Ağustos - Aykut Oray, Türk sinema ve tiyatro sanatçısı (d. 1942)