Doğu Asya: Revizyonlar arasındaki fark
[kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
→Etnik gruplar: iç bağ.lar |
|||
397. satır: | 397. satır: | ||
|[[File:Manchu_bride._John_Thomson._China,_1871-1872._The_Wellcome_Collection,_London.jpg|bağlantı=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Manchu_bride._John_Thomson._China,_1871-1872._The_Wellcome_Collection,_London.jpg|küçükresim]] |
|[[File:Manchu_bride._John_Thomson._China,_1871-1872._The_Wellcome_Collection,_London.jpg|bağlantı=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Manchu_bride._John_Thomson._China,_1871-1872._The_Wellcome_Collection,_London.jpg|küçükresim]] |
||
|- |
|- |
||
|Hmong/Miao |
|Hmong/[[Miaolar|Miao]] |
||
|Ghaob Xongb/Hmub/Mongb |
|Ghaob Xongb/Hmub/Mongb |
||
|9,426,007{{citation needed|date=July 2018}} |
|9,426,007{{citation needed|date=July 2018}} |
||
413. satır: | 413. satır: | ||
|[[File:People_of_Tibet46.jpg|bağlantı=https://en.wikipedia.org/wiki/File:People_of_Tibet46.jpg|küçükresim]] |
|[[File:People_of_Tibet46.jpg|bağlantı=https://en.wikipedia.org/wiki/File:People_of_Tibet46.jpg|küçükresim]] |
||
|- |
|- |
||
|Yi |
|[[Yiler|Yi]] |
||
|{{lang|ii|ꆈꌠ}}/{{lang|zh|彝族}} |
|{{lang|ii|ꆈꌠ}}/{{lang|zh|彝族}} |
||
|8,714,393 |
|8,714,393 |
||
421. satır: | 421. satır: | ||
|[[File:Ethnic_Yi_China_Costume.jpg|bağlantı=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Ethnic_Yi_China_Costume.jpg|küçükresim]] |
|[[File:Ethnic_Yi_China_Costume.jpg|bağlantı=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Ethnic_Yi_China_Costume.jpg|küçükresim]] |
||
|- |
|- |
||
|Tujia |
|[[Tujialar|Tujia]] |
||
|{{lang|zh|土家族}} |
|{{lang|zh|土家族}} |
||
|8,353,912 |
|8,353,912 |
Sayfanın 20.52, 27 Temmuz 2019 tarihindeki hâli
Doğu Asya Çince: 东亚/東亞 Japonca: 東アジア Korece :동아시아 Moğolca: Дорнод Ази | |
---|---|
Asya'nın parçası | |
Devletler | |
Bağımlılıklar | |
Büyük şehirler | |
Yüzölçümü | |
• Toplam | 11839074 km² |
Nüfus | |
• Toplam | 1.641.908.531 |
Zaman dilimi |
|
Dil ve dil aileleri | |
GSYH(Nominal) | US$20.8 trilyon (2018 est.)[1] |
Doğu Asya, Asya kıtasının doğu bölgesidir. Çin, Tayvan, Japonya, Kore (Kuzey Kore ve Güney Kore), Uzak Doğu Rusya ve bazen Moğolistan ülkelerini kapsar, ancak Moğolistan genellikle Orta Asya kapsamına girer.
1,5 milyar kişi nüfusu ile toplam dünya nüfusunun dörtte biri Doğu Asya'da yaşamaktadır, ve ortalama nüfus yoğunluğu km2 başına 131 kişi olması nedeniyle bölgenin nüfus yoğunluğu, dünyanın ortalama nüfus yoğunluğundan üç kat daha büyük.
Bölgenin başkentleri Pekin (Çin), Taipei (Tayvan), Tokyo (Japonya), Pyongyang (K. Kore), Seul (G. Kore), Habarovsk (Uzak Doğu Rusya bölgesi) ve Ulan Batur (Moğolistan). Pekin, Seul ve Tokyo dışında Doğu Asya bölgesinin en büyük şehirleri Osaka, Şanghay, Guangzhou, Shenzhen ve Nagoya şehirleridir.
Ekonomi
Gümrük bölgesi | GSYİH nominal
milyar ABD doları (2017) |
Kişi başına GSYH nominal
USD (2017)[2] |
GSYİH PPP
milyar ABD doları (2017)[2] |
Kişi başına GSYH PPP
USD (2017)[2] |
---|---|---|---|---|
Çin | 12,014.610 | 8,643.107 | 23,159.107 | 16,660.269 |
Hong Kong[3] | 341.659 | 46,109.124 | 454.912 | 61,393.316 |
Makao[4] | 49.802 | 77,451.287 | 71.778 | 111,629.024 |
Japonya | 4,872.135 | 38,439.517 | 5,428.813 | 42,831.523 |
Kuzey Kore | N/A | N/A | N/A | N/A |
Güney Kore | 1,538.030 | 29,891.255 | 2,029.032 | 39,433.779 |
Moğolistan | 11.135 | 3,639.894 | 39.704 | 12,978.557 |
Tayvan | 579.302 | 24,576.665 | 1,185.480 | 50,293.541 |
Bölgesel veri
Etimoloji
Bayrak | Yaygın isim | Resmi isim | ISO 3166 Ülke Kodu[5] | |||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Exonym | Endonym | Exonym | Endonym | ISO Kısa ismi | Alpha-2 Kodu | Alpha-3 Kodu | Sayısal | |
Çin | Çince: 中国 | Çin Halk Cumhuriyeti | Çince: 中华人民共和国 | Çin | CN | CHN | 156 | |
Hong Kong | Çince: 香港 | Hong Kong Çin Halk Cumhuriyeti Özel İdari Bölgesi | Kantonca: 中華人民共和國香港特別行政區 | Hong Kong | HK | HKG | 344 | |
Makao | Kantonca: 澳門 | Makao Çin Halk Cumhuriyeti Özel İdari Bölgesi | Kantonca: 中華人民共和國澳門特別行政區 | Makao | MO | MAC | 446 | |
Japonya | Japonca: 日本 | Japonya | Japonca: 日本国 | Japonya | JP | JPN | 392 | |
Moğolistan | Moğolca: Монгол улс / ᠮᠣᠩᠭᠣᠯ ᠤᠯᠤᠰ |
Moğolistan | Moğolca: Монгол Улс(ᠮᠣᠩᠭᠣᠯ ᠤᠯᠤᠰ) |
Moğolistan | MG | MNG | 496 | |
Kuzey Kore | Korece: 조선 | Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti | Korece: 조선민주주의인민공화국 (朝鮮民主主義人民共和國) | Kore (Demokratik Halk Cumhuriyeti) | KP | PRK | 408 | |
Güney Kore | Korece: 한국 | Kore Cumhuriyeti | Korece: 대한민국 (大韓民國) | Kore (Cumhuriyeti) | KR | KOR | 410 | |
Tayvan[6] | Tayvan Çincesi: 臺灣 / 台灣 | Çin Cumhuriyeti | Tayvan Çincesi: 中華民國 | Tayvan (Çin eyaleti)[7] | TW | TWN | 158 |
Demografik
Devlet/Eyalet | Alan km2 | Nüfus
(2016) |
Km2 başına
nüfus yoğunluğu |
İGE[8] | Başkent |
---|---|---|---|---|---|
Çin | 9,640,011[note 1] | 1,403,500,365 | 138 | 0.752 | Beijing |
Hong Kong | 1,104 | 7,302,843 | 6,390 | 0.933 | Beijing |
Makao | 30 | 612,167 | 18,662 | 0.909 | Beijing |
Japonya | 377,930 | 127,748,513 | 337 | 0.909 | Tokyo |
Kuzey Kore | 120,538 | 25,368,620 | 198 | 0.733 | Pyongyang[9] |
Güney Kore | 100,210 | 50,791,919 | 500 | 0.903 | Seul |
Moğolistan | 1,564,100 | 3,027,398 | 2 | 0.741 | Ulaan Batur |
Tayvan | 36,188 | 23,556,706 | 639 | 0.885 | Taipei[10] |
Etnik gruplar
Etnik köken | Yerel ad | Nüfus | Dil(ler) | Yazma sistem(leri) | Büyük nüfuslu
eyaletler/bölgeler* |
Fiziksel görünüş |
---|---|---|---|---|---|---|
Han/Çinliler | Geleneksel Çince: 漢族 veya Basitleştirilmiş Çince: 汉族 | 1,260,000,000[11] | Çince, Mandarin, Kantonca, Şangayca, Hokkien, Hakka, Gan, Hsiang, vb. | Basitleştirilmiş Çin yazısı, Geleneksel Çin yazısı | ( ) | |
Yamato/Japonlar | Japonca: 大和民族 | 125,117,000[12] | Japonca | Han karakterleri (Kanji), Katakana, Hiragana | ||
Koreliler | Korece: 조선족 (朝鮮族) Korece: 한민족 (韓民族) | 79,432,225[kaynak belirtilmeli] | Korece | Hangul, Han karakterleri (Hanja) | ||
Bai | Çince: 白族 | 1,858,063 | Bai, Güneydoğu Mandarin | Basitleştirilmiş Çin yazısı, Latin alfabesi | ||
Hui | Çince: 回族 | 10,586,087[kaynak belirtilmeli] | Kuzeydoğu Mandarin, diğer Çin Lehçeleri, Huihui dili, vb. | Basitleştirilmiş Çin yazısı[note 2] | ||
Moğollar | Монголчууд/ᠮᠣᠩᠭᠣᠯᠴᠤᠳ Монгол/ᠮᠣᠩᠭᠣᠯ | 8,942,528 | Moğolca | Moğol alfabesi, Kiril alfabesi | ||
Zhuanglar | Basitleştirilmiş Çince: 壮族/Zhuang: Bouxcuengh | 18,000,000 | Zhuang, Güneybatı Mandarin, vb. | Basitleştirilmiş Çin yazısı, Latin alfabesi | ||
Uygurlar | ئۇيغۇر | 15,000,000+[13] | Uyghurca | Arap alfabesi, Kiril alfabesi | [note 3] | |
Mançular | Basitleştirilmiş Çince: 满族/ᠮᠠᠨᠵᡠ | 10,422,873[kaynak belirtilmeli] | Kuzeydoğu Mandarin, Mançurya (tehlikede), vb. | Basitleştirilmiş Çin yazısı, Moğol alfabesi | ||
Hmong/Miao | Ghaob Xongb/Hmub/Mongb | 9,426,007[kaynak belirtilmeli] | Hmong, Güneybatı Mandarin | Latin alfabesi, Basitleştirilmiş Çin yazısı | ||
Tibetliler | བོད་པ་ | 6,500,000 | Tibetçe, Rgyal Rong, Rgu, vb. | Tibet alfabesi | ||
Yi | Siçuan Yi: ꆈꌠ/Çince: 彝族 | 8,714,393 | Çeşitli Loloish, Güneybatı Mandarin | Yi alfabesi, Basitleştirilmiş Çin yazısı | ||
Tujia | Çince: 土家族 | 8,353,912 | Kuzey Tujia, Güney Tujia | Basitleştirilmiş Çin yazısı | ||
Kam | Gaeml | 2,879,974 | Gaeml | Basitleştirilmiş Çin yazısı, Latin alfabesi | ||
Tu | Çince: 土族/Monguor | 289,565 | Tu, Kuzeybatı Mandarin | Basitleştirilmiş Çin yazısı | ||
Daur | Basitleştirilmiş Çince: 达斡尔族/ᠳᠠᠭᠤᠷ | 131,992 | Daur, Kuzeydoğu Mandarin | Mongol script, Basitleştirilmiş Çin yazısı | ||
Tayvan Aborjinleri | Pangcah, etc. | 533,600 | Avusturya dilleri (Amis, Yami), vb. | Latin alfabesi, Geleneksel Çin yazısı | ||
Ryukyulular | Japonca: 琉球民族Japonca: (沖縄人) | 1,900,000 | Japonca, Ryukyuca | Han karakterleri (Kanji), Katakana, Hiragana | ||
Ainular | Japonca: アイヌ | 200,000 | Japonca, Ainuca[14] | Han karakterleri (Kanji), Katakana, Hiragana |
Şehirler ve kasabalar
-
Taipei, Çin Cumhuriyeti'nin başkentidir ve Tayvan'da büyük bir yüksek teknoloji sanayi bölgesi kurmaktadır.
-
Kaohsiung, Güney Tayvan’daki Liman Başkenti ve en büyük şehridir.
-
Pekin, Çin Halk Cumhuriyeti'nin başkenti ve kuzey Çin'deki en büyük metropoldür.
-
Şangay, Çin'deki en büyük ve dünyanın en büyük şehirlerinden biridir ve dünyanın en yoğun konteyner limanına sahip küresel bir finans merkezi ve ulaşım merkezidir.
-
Guangzhou, Güney Çin'in en önemli şehirlerinden biridir. 2.200 yıldan fazla bir geçmişe sahip olan ve deniz İpek Yolu'nun önemli bir bitiş tarihi olmuş ve günümüzde büyük bir liman ve ulaşım merkezi olarak hizmet vermeye devam etmektedir.
-
Hong Kong, dünyanın önde gelen küresel finans merkezlerinden biridir ve kozmopolit bir metropol olarak bilinir.
-
Tokyo, Japonya'nın başkentidir ve hem büyükşehir nüfusunda hem de ekonomide, dünyanın en büyük şehirlerinden biridir.
-
Osaka, Japonya'nın en büyük ikinci büyükşehir bölgesidir.
-
Kyoto, bin yıldan fazla bir süredir Japonya'nın imparatorluk başkentiydi.
-
Seul, dünyanın en büyük şehirlerinden biri olan ve önde gelen bir küresel teknoloji merkezi olan Güney Kore'nin başkentidir.
-
Pyongyang, Kuzey Kore'nin başkentidir ve Kore Yarımadası'nda önemli bir metropoldür.
-
Ulaanbaatar, 2008 yılı itibariyle 1 milyon nüfusa sahip Moğolistan'ın başkentidir.
Kaynakça
- ^ "Report for Selected Countries and Subjects".
- ^ a b c "World Economic Outlook Database, April 2018". IMF.
- ^ Listed as "Hong Kong SAR" by IMF
- ^ Listed as "Macao SAR" by IMF
- ^ "Country codes". iso.org.
- ^ 1949'dan 1971'e kadar ÇC "Çin" veya "Milliyetçi Çin" olarak anıldı.
- ^ "Country codes". iso.org.
- ^ "Human Development Reports". www.hdr.undp.org (İngilizce). Erişim tarihi: 2018-10-14.
- ^ Seul, Kuzey Kore'nin 1948'den 1972'ye dek jüri başkentiydi.
- ^ Taipei, ÇC’nin hükümet yönetmeliğidir. Anayasal olarak, ÇC için atanmış hiçbir resmi sermaye bulunmamaktadır.
- ^ CIA Factbook: "Han Chinese 91.6%" out of a reported population of 1,379 billion (July 2017 est.)
- ^ 人口推計 – 平成 28年 12月 報 (PDF).
- ^ "新疆维吾尔自治区统计局". www.xjtj.gov.cn.
- ^ Gordon, Raymond G. Jr., (Ed.) (2005). Ethnologue: Languages of the World (15th bas.). Dallas: SIL International. ISBN 978-1-55671-159-6. OCLC 224749653.
Ayrıca bakınız
Şablon:Portal Wikimedia Commons'ta East Asia ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
Asya coğrafyası ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
Kaynak hatası: <ref>
"note" adında grup ana etiketi bulunuyor, ancak <references group="note"/>
etiketinin karşılığı bulunamadı (Bkz: Kaynak gösterme)