Vikipedi:Lütfen yeni kullanıcıları ısırmayınız

Vikipedi'nin gelişimi sadece kendini bu işe adamış çok yoğun çalışan üyelerin çabalarıyla olmaz, sık sık meraklı yeni katılımcıların anonim katkıları da olur. Hepimiz bir zamanlar yeni katılımcıydık, hatta birçoğumuz çoğu yeni kullanıcının yaptığı en genel yapılan hataları yapıyorduk, katılımımızdan aylar sonra bile hepimizin bu tip hataları olduğunu göz önüne almalıyız.

Yeni katılımcılar olası "üyelerimizdir" ve bu nedenle bizim en değerli kaynağımızdır. Mutlaka yeni katılımcılara nazik ve sabırlı davranmalıyız, muhtemel potansiyel katılımcıları hızla buradan kaçıracak düşmanca ve küçümseyici tavırlardan uzak durmalıyız. Yeni gelenler bazı bilgilerden yoksun hâlde ortama alışmaya çalışırken, onlara yol göstermeliyiz.

Lütfen yeni kullanıcıları korkutmayınız

• Yeni gelenlerin topluluk için ihtiyaç ve değer olduğunu anlayın. Yeni gelenlere izin vererek, Vikipedi üzerinde farklı bilgi, fikir ve ideallere ulaşma, Vikipedi'yi güvenilir ve tarafsız bir kaynak hâline getirme imkânını arttırınız.

• Yeni gelenler için yaptığımız daveti ve sloganımızı hatırlayın Cesur olun. Gelenek, standart ve kurallarımız var, fakat bunlar bizden davet almış olan, yeni gelenleri engellemek için bir yol olarak uygulanamaz. Yeni gelenlerin, fikirleri ve yaratıcı enerjileri ile farklı alanlardaki yeni ve zengin deneyimlerini, mevcut kural ve standartlara rağmen buraya aktarmaları mümkün olup bu katkılar, topluluğumuzu ve nihai ürününü çok daha geliştirecek yönde olabilir. Yeni gelenlerden bazılarının, ilk bakışta "yanlış" yapıyor olarak görülebilecek katkıları, aslında belki de kuralların ve standartların geliştirilmesini ve genişletilmesini gerektirebilir ki bu da Vikipedi'yi geliştirdiklerinin bir kanıtı olabilir. Yeni geleni bir müddet gözleyin ve gerekirse, yaptıklarını "yanlış" veya "standart dışı" olarak nitelendirmeden önce ne yapmaya çalıştığını sorun.

• Eğer yeni gelenin, kitapların adlarını yazmayı unutmak, gemi isimlerini italik yazmamak, yararlı bağlantıları vermeyi unutmak gibi hatalar yaptığını görüyorsanız bu hataları kendiniz düzeltmeye çalışın. Bunları yeni gelenin yüzüne çarpmayın. Unutmayın ki, burası herkesin değişiklik yapabileceği bir yerdir, dolayısıyla herkesin asıl sorumluluğu değişiklik yapmak olup, diğerlerini eleştirmek veya diğerlerine gözcülük yapmak değildir.

• Eğer yeni gelene, yaptığı bir hatayla ilgili olarak mutlaka bir şey söylemeniz gerekiyorsa, yardımcı olma atmosferi içinde söyleyin. Sözlerinize önce kendinizi tanıtarak başlayın ve buraya hoş geldiklerini söyleyin ve ona arkadaşı gibi yaklaşarak hatalarını sakin bir dille anlatın ve hatta yaptığı bazı şeylerin hoşunuza gittiğini de belirtin. Eğer bunları yapamayacaksanız, hiçbir şey söylememek daha uygun olur.

• Yeni gelenler değişiklik yapmaya, özellikle tarafsız bakış açısı veya sayfa adı değiştirme gibi konularda büyük değişiklikler yapmaya (diğer Vikipedistleri kızdırmamak veya onlar tarafından azarlanmamak için) çekinebilirler. Onlara cesur olmayı öğretin ve çekingenliklerinden ötürü sıkılmamalarını söyleyin.

• Hata yapan yeni bir kullanıcıyı, ilgili kılavuzlara yönlendirmek uygun bir davranış ise de, silinmeye aday maddelerin oylamalarında vs. yer almaktan vazgeçmelerini söylemek uygunsuz olur. Bu davranış hem yeni kullanıcının cesaretini kırar hem de Vikipedi politikalarını, ihtiyacı olan yeni bakış açılarından mahrum kılar.

• Yeni gelenlere öğütler verirken, konuşmanızın tonunu, genelde Vikipedi'ye hâkim olan yumuşak söylevlerden birkaç perde daha düşürün. Yeni gelenin, lüks bir kulübe kabul edilmek için sizin onayınızdan geçmesi gerektiği hissine değil de gerçekten buraya hoş geldiği hissine kapılmasını sağlayın. Özel amaca konsantre olmuş herhangi bir aktivitenin kendine has sınırlamaları ve yapısı olup bunları öğrenmek hem zaman alır hem de zaman zaman yeniden incelenmeleri ve düzeltilmelerinde yarar vardır.

• Yeni gelenlere, kukla vs gibi küçültücü, aşağılayıcı isimler takmayın. Eğer pek çok yeni gelen, bir oylamada aynı tarafta oy kullanmışsa, oylarının geçersiz sayılabileceğini, samimi ve sıcak bir dille açıklayın. İsim takmanın gereği yoktur.

• Kullanıcılar bazen tartışma sayfalarına dört (~) işareti ile imzalarını atmayı unutabilirler. Hatırlatma sürecinin, aşağıdaki şablonu kullanarak daha yumuşak ve daha az sinirlendirici olmasını sağlayabilirsiniz. Bu yöntem içinizden kızmaya oranla daha etkilidir. Bu arada {{imzasız}} kullanarak imzasız yorumları da kimin yaptığını işaretleyebilirsiniz.
  • Şablon:İmza -- {{İmza}}

• Yeni gelenin iyi niyetli olduğunu varsayın. Büyük ihtimalle yardım etmek istiyorlardır. Onlara bir şans verin.

• Deneyimli Vikipedistlere, zararlı gibi görünen davranışlar aslında büyük ihtimalle bizim beklentilerimizi ve kurallarımızı bilmemekten kaynaklanmaktadır. Birisinin değersiz, işe yaramaz, trol zararlısı, vandal, veya daha da kötü olduğundan %100 emin olsanız bile, sanki değilmiş gibi düşünün. Sakin, ilgili ve saygılı olmak suretiyle saygınlığınızı arttırmış ve projemizi daha da ileri götürmüş olursunuz.

• Unutmayın ki bir zamanlar siz de bir "yeni gelen" idiniz. Siz Vikipedi'ye yeni geliyor olsanız nasıl karşılanmayı isterseniz diğerlerini de o şekilde (hatta mümkünse daha iyi) karşılayınız.

Lütfen yeni hizmetlileri ısırmayınız

Hizmetli başvuruları giderek artış göstermektedir. Hata yapan acemi hizmetliler, bu hataları kendilerine arka arkaya birkaç kullanıcı tarafından gösterildiğinde "ısırılmış" hissedebilirler.

Yeni hizmetlilere gönderilen acımasız mesajlar tıpkı yeni gelenlere yollananlar gibidir. Dolayısıyla, acemi hizmetlileri de ısırmayın. Unutmayın ki, her hizmetli bir acemi hizmetli olarak başlar ve her hizmetli, yönetimle ilgili en azından bir hata yapar. Yeni edindikleri güçle ilgili olarak onlara, tıpkı bir yeni gelene yaptığınız gibi, Vikipedi'nin geri kalanı ile birlikte yardımcı olun.

Bu arada hizmetliler de, "ben bir acemiyim" lafının her problemi çözecek bir mazeret olmadığının bilincinde olmalıdırlar. Kendilerinden Vikipedi prensipleri çerçevesinde, iyi niyetli olarak ellerinden gelenin en iyisini yapmaları beklenir.

Lütfen tartışmalar için tartışma sayfasını kullanın. Davranışlarla ilgili yapılacak önerilerde bu kadarcık bir sağduyu oluşturmak için anket düzenlemeye gerek olmamalıdır.

Bir 'ısırgan' olmamak için yapılması gerekenler

Daha genel konuşmak gerekirse, eğer 'ısırgan' sıfatını kazanmak istemiyorsanız şu tavsiyelere uyabilirsiniz:

1. Yorumlarda keskin ifadelerden kaçının (berbat, aptal, geri zekâlı, kötü, vs. gibi kelimeler ve ünlem işaretleri).
2. Başkalarının yaklaşımı ve üslubu karşısında ağırdan alın.
3. Yanıtlarda ölçülü olun.
4. Herhangi bir durum veya şart altında, başkalarının yaptıklarını ya da yapmadıklarını sıcakkanlılıkla kabullenin.
5. Farklılıkları hoş görün ve uzlaşmacı tutum sergileyin.
6. Çatışmaların çözümünde aktif rol almaya istekli olun.
7. Gerektiğinde misillemede bulunun.
8. Dinlemede aktif olun.

Ne yaptığınızı bilin ve tutarlılığınızı kaybetmeyin. Sorumluluklarının farkında bir Vikipedist olun. Olaylara iyi niyetle yaklaşan kişi, kolay kolay provokasyona gelmeyecek ve diğer Vikipedistlerin zamanını ve kaynağını yalnızca daha iyi bir ansiklopedi yaratmak için harcamalarına fırsat vermiş olacaktır — ki Vikipedi'nin ve tüm bu çevrimiçi proje ve topluluğun varlık amacı da zaten budur.

Isırıldığınızı düşünüyorsanız...

Eğer birilerini ısırdıysanız ya da birileri tarafından ısırıldığınıza kanaat getirdiyseniz, aklınızda bulundurmanız gereken birkaç şey ve tercih edebileceğiniz alternatifleriniz vardır:

1. Başınıza gelen olaydan ders çıkarmaya çalışın.
2. 'Isırgan'lık yapan şahsın, söz konusu durumda daha olumlu bir sonuç elde etmek için nasıl davranabileceğini düşünün ve ileride benzer durumlarla karşılaştığınızda siz de öyle davranın.
3. Diğer insanları davranışlarınızı değerlendirmeleri için samimiyetle cesaretlendirin.
4. Olumsuz 'ısırma' hadiselerinin geçici olduğunu bilin - hiç kimse, yapıcı olmayan yorumlar karşısında geri çekilmek zorunda değildir. Doğruların peşinden koşun, olaydaki gizli kalmış gerçekleri açığa çıkarın, ve bunu değerli bir tecrübe olarak görün.
5. Şahsınıza yönelik saldırılara karşı makul bir tavır takınmayı tercih edin ve mesaj kabul edilemeyeceği zaman bunu kabullenmeyi bilin. Karşınızdaki kimse hatasını anlamayabilir ya da bunu kabullenmeye istekli olmayabilir ve bu tür durumlarda 'ısırık' üzerinde durmak yerine dikkatinizi başka şeylere yöneltmek hayrınıza olabilir.

Ayrıca bakınız

Konuyla ilgili şu denemeler bazı görüşleri yansıtmaktadır:

• Vikipedi:Vandalları aşağılamayın
• Vikipedi:Troll zararlısı