Taşıt
Vikipedi'nin kalite standartlarına ulaşabilmesi için, bu maddenin veya bir bölümündeki ansiklopedik olmayan içeriğin temizlenmesi gerekmektedir. Görüşlerinizi lütfen tartışma sayfasında belirtiniz. (Temmuz 2019) |
Taşıt, ulaşım aracı veya vasıta, yük ve yolcu taşımaya yarayan araçların genel adıdır.
Karayolu taşıtları
[değiştir | kaynağı değiştir]Motorsuz kara yolu taşıtları
[değiştir | kaynağı değiştir]İnsan gücü ile hareket eden taşıtlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Pedallılar
[değiştir | kaynağı değiştir]Sürüklemeliler
[değiştir | kaynağı değiştir]Yük taşımak için
[değiştir | kaynağı değiştir]Yük taşıma arabası Valiz taşıma arabası El arabası El arabası
(Small)Bagaj arabası
Diğer
[değiştir | kaynağı değiştir]Tahtırevan Çekçek Tekerlekli sandalye Scooter
(Manuel)Taşıma sedye Tekerlekli sedye Kaykay Tekerlekli paten Bebek arabası Alışveriş arabası
Hayvan gücü ile hareket eden tekerlekli taşıtlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Diligence Coach Savaş arabası
Chariotiki tekerli at arabası
(Calash)Kupa
(Brougham)Berline Posta arabası
(Stagecoach)
üstü açılabilir araba
(Cabriolet)Fayton
BaroucheBuggy Dogcart Cart Surrey Tandem Horse
Buckboard Kağnı Köpek arabası Omnibus
Sürüklemeliler
[değiştir | kaynağı değiştir]Kullanılan hayvanlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Treylerler
[değiştir | kaynağı değiştir]Treyler, bir kamyon, otobüs veya otomobil tarafından çekilen ve taşıyacağı yükün özelliklerine has bir şekilde tasarlanıp imal edilen en az bir dingili ve çekildiği taşıta çeki oku, döner tabla, kanca vb. adlarla tanımlanan bir bağlantı aygıtı aracılığı ile bağlanan yük taşıma amaçlı kara yolu taşıt aracıdır.
Motorlu kara yolu taşıtları
[değiştir | kaynağı değiştir]Otomobiller
[değiştir | kaynağı değiştir]Otomobil (Auto: Yunancadaki anlamıyla kendiliğinden + mobile: Latincedeki anlamıyla hareketli demektir). Otomobil kavramının ilk ortaya çıktığı zamanı göz önüne alırsak at kullanılmadan, itmeden veya çekmeden kendiliğinden hareket edebilen öz itmeli taşıt
Motosikletler
[değiştir | kaynağı değiştir]Motosiklet, iki tekerlekli, bisiklet benzeri, içten yanmalı motora sahip bir ya da iki kişilik ulaşım aracıdır.
Scooter Arazi motosikleti
Off-Road motosikletMobilet Gezi motosikleti
Touring motosikleti
Alçak motosiklet
Chopper motosikletSpor motosiklet Enduro motosiklet Supermoto
Otobüsler
[değiştir | kaynağı değiştir]Otobüs, kara yolu taşıma yönetmeliğine göre sürücü dâhil 25 kişiden fazla yolcu kapasitesi olan motorlu kara taşıtıdır.
Çift katlı otobüs Çift katlı körüklü otobüs Körüklü otobüs Çift körüklü otobüs Metrobüs Troleybüs Off-road otobüs
Okul otobüsü Üstü açık otobüs Minibüs Midibüs
Kamyonlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Kamyon, ağır yük taşımaya yarayan motorlu araç. Otomobil prensibine göre çalıştıklarından büyük yük otomobili olarak da tanımlanırlar.
İtfaiye kamyonu Troleybüs kamyon Çekici kamyonu Kurtarıcı kamyonu Damperli kamyon Tanker kamyonu Dökme yük taşıma kamyonu
Yarış kamyonu Otobüs kamyon Kamyonet
Diğer motorlu araçlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Raylı taşıtlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Trenler
[değiştir | kaynağı değiştir]Tren (Fransızca : train[1]), demiryolu üzerinde bir lokomotifin çektiği arabalar dizisidir. Modern anlamı ilk kez 1820'lerde İngiltere'de kullanılmıştır.[2]
-
Yolcu treni
-
Japonya'da kullanılan manyetik raylı tren
-
Britanya'da kullanılan hızlı tren
Lokomotifler
[değiştir | kaynağı değiştir]Lokomotif (Fransızca : locomotif), raylar üstünde bir vagon dizisini çekmede kullanılan buharla ya da bir motorla çalışan makinedir.[3]
-
Bandırma Tren istasyonundaki Buharlı Lokomotif
Vagonlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Vagon (Fransızca : wagon), yük ve yolcu taşımakta kullanılan, lokomotifin çektiği demir yolu aracı[4]
-
Kapalı kasa yük taşıma vagonu
-
Tanker vagon
-
Silo vagonu
-
Treyler nakliye vagonu
-
Kütük taşıma vagonu
-
Otomobil vagonu
-
Dökme yük vagonu
-
Düz yük vagonu
-
Brake van
-
Yolcu vagonu içi
Tramvaylar
[değiştir | kaynağı değiştir]Tramvay, raylı şehir içi ulaşım aracı[5][6] Kökeni İngilizce Tramway kelimesi olan Tramvay, Türkçeye Fransızcadan geçmiştir. Tramvay taşımacılığının kent içi trafiği açısından yol boyunca yerleştirilmiş ray ve elektrik hattı gereksinmesi gibi bazı sakıncaların olmasına karşılık, bir yandan da duman çıkartmamak ve her gün fiyatı biraz daha artan petrol ürünleri yerine elektrikle çalışmak gibi üstün yanları vardır.
-
Hong Kong'da kullanılan çift katlı tramvay
-
Çelik halatla çekilen tramvay, San Francisco, ABD
Monoraylar
[değiştir | kaynağı değiştir]Monoray (Fransızca monorail)Tek bir raydan oluşan demir yolu.[7]
Füniküler
[değiştir | kaynağı değiştir]Füniküler (Fransızca funiculaire) raylı bir taşıma aracıdır. Bir dağ veya tepe gibi eğimli arazide, halatlarla yukarıya çekilerek çalışır. İki ayrı aracın aynı anda kullanımı, vagonların her birini karşı ağırlık olarak etkilemesi prensibi ile çalışır.[8]
-
Kabataş - Taksim füniküleri
-
Japonya'da kullanılan bir sistem
Su taşıtları
[değiştir | kaynağı değiştir]Gemiler
[değiştir | kaynağı değiştir]Savaş gemileri
[değiştir | kaynağı değiştir]Diğer su taşıtları
[değiştir | kaynağı değiştir]Su altında
[değiştir | kaynağı değiştir]Atmosferik taşıtlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Kanat yapılarına göre atmosferik taşıtlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Sabit kanatlılar
[değiştir | kaynağı değiştir]Sabit kanatlı uçak veya kısaca uçak, havanın kanatların altında basınç oluşturması yardımı ile yükselip ilerleyebilen motorlu bir hava taşıtıdır.[9][10] Eski kullanımı tayyare[11] (Arapça kökenli) (bazı ağızlarda teyyare[12]) şeklindedir.
Kullanım amaçlarına göre uçaklar
[değiştir | kaynağı değiştir]-
Eğitim uçakları
-
Nakliye uçağı
Kanat yapılarına göre uçaklar
[değiştir | kaynağı değiştir]-
Üç kanatlı
-
Çift kanatlı
-
Tek kanatlı
-
Uçurtma kanat
-
Tandem kanat
-
Martı kanat
-
İleri ok açılı kanat
Dönen kanatlılar
[değiştir | kaynağı değiştir]-
Gyrodyne
-
Çift rotorlu
-
Rotor uçurtma
(motorsuz)
Kanat çırpanlar
[değiştir | kaynağı değiştir]-
Kanat çırparak uçuş
Yükselmelerine göre atmosferik taşıtlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Gaz basıncı ile yükselenler
[değiştir | kaynağı değiştir]Aerodinamik yapılarıyla yükselenler
[değiştir | kaynağı değiştir]-
Zemin etkili araç
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "tren". Güncel Türkçe Sözlük. Türk Dil Kurumu. 4 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2024.
- ^ Sevan Nişanyan. "tren". Nişanyan Sözlük. 20 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2024.
- ^ "lokomotif". Güncel Türkçe Sözlük. Türk Dil Kurumu. 20 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2024.
- ^ "vagon". Güncel Türkçe Sözlük. Türk Dil Kurumu. 20 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2024.
- ^ "tramvay". Güncel Türkçe Sözlük. Türk Dil Kurumu. 20 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2024.
- ^ Sevan Nişanyan. "tramvay". Nişanyan Sözlük. 20 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2024.
- ^ "monoray". Güncel Türkçe Sözlük. Türk Dil Kurumu. 20 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2024.
- ^ "füniküler". Güncel Türkçe Sözlük. Türk Dil Kurumu. 20 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2024.
- ^ "uçak". Güncel Türkçe Sözlük. Türk Dil Kurumu. 3 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2024.
- ^ "Rehber Ansiklopedisi "Uçak" maddesi". 5 Mayıs 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2009.
- ^ "tayyare". Güncel Türkçe Sözlük. Türk Dil Kurumu. 20 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2024.
- ^ Selâhattin Olcay (1995). teyyare. Doğu Trakya Yerli Ağzı, İnceleme-Derleme-Dizin. Türk Dil Kurumu. s. 92.