İçeriğe atla

San Francisco

Bağlantıları değiştir
Vikipedi, özgür ansiklopedi
San Francisco, Kaliforniya
Şehir ve County
City and County of San Francisco
San Francisco Şehri ve County'si
San Francisco skyline as seen from the Marin Headlands
Palace of Fine Arts panorama
Alcatraz Island
The Embarcadero
San Francisco City Hall
San Francisco, Kaliforniya bayrağı
Bayrak
San Francisco, Kaliforniya mührü
Mühür
Takma adlar:
Körfezde Şehir, S.F., Frisco, Batının Paris'i[1]
Sloganlar:
"Oro en Paz, Fierro en Guerra"
"Barışta Altın; Savaşta Demir"
San Francisco Kontluğu'nun Kaliforniya içindeki konumu.
San Francisco Kontluğu'nun Kaliforniya içindeki konumu.
Amerika Birleşik Devletleri üzerinde San Francisco, Kaliforniya
San Francisco, Kaliforniya
San Francisco, Kaliforniya
San Francisco'nun ABD'deki konumu.
ÜlkeAmerika Birleşik Devletleri ABD
Eyalet Kaliforniya
Konsolide Sehir ve KontlukSan Francisco Sehri ve County
Assisili Francesco adınaKurulma:29 Haziran 1776
Şehir olma:15 Nisan 1850[2]
KurucuTegmen José Joaquin Moraga ve Francisco Palóu
İdare
 • TürKonsey ve Belediye Başkanı
 • Belediye BaşkanıLondon Breed (D)
Yüzölçümü
 • Şehir ve County600,6 km²
 • Su
479,2 km² (185 mil²)
Rakım16 m
Nüfus
 (2013)Nüfus Tahmini
 • Şehir ve County825.111
 • Yoğunlukoto/km²
 • Kent
3.273.190
 • Metropol
4.335.391
Zaman dilimiUTC-08.00 (PST)
 • Yaz (YSU)UTC-07.00 (PDT)
Alan kodu415
Resmî site
www.sfgov.org

San Francisco ([sˈan.frˈansˌisko]) (resmi adıyla City and County of San Francisco), Amerika Birleşik Devletleri'nin Kaliforniya eyaletinin kuzeyindeki San Francisco Körfezi Bölgesi'nin en önemli kültürel, ticari ve finansal merkezi.

Şehir, San Francisco Yarımadası'nın kuzeyine kurulmuştur. Şehrin batısında Büyük Okyanus, kuzey ve doğusunda ise San Francisco Körfezi bulunur. Kaliforniya'da idari bakımdan San Francisco Konsololide Edilmiş Şehir ve Kontluğu niteliğini taşıyan tek şehirsel yerel idare birimidir. Bu idari bölgenin yüzölçümü resmen 600,6 km2 olup bunun %79,79'u su alanı ve San Francisco Yarımadası'nın kuzeyinde bulunan 121,4 km2'si ise kara alanıdır.[3]

1776 yılında İspanyollar, bugün Golden Gate Köprüsü'nün bulunduğu yere bir kale ve adı Assisili Francesco ile anılan bir Hristiyan misyonerlik binası yaptı. 1848'de başlayan Kaliforniya Altına Hücum döneminde şehir çok hızlı bir şekilde büyüdü ve kısa sürede Batı Kıyısı'nın en büyük şehri konumuna ulaştı. San Francisco 1906 yılında meydana gelen yıkıcı deprem ve yangınlarla adeta yok oldu, fakat kısa sürede tekrar inşa edildi. II. Dünya Savaşı boyunca San Francisco Pasifik Cephesi'ne çok sayıda asker göndermiştir. Savaştan sonra; görevdeki askerlerin dönüşü, büyük göç dalgası, bölgedeki liberalcilik akımı ve diğer faktörlerle şehir hızla büyümüştür. Gelişen hippi akımı, gay hakları hareketi ile San Francisco, Birleşik Devletler içerisinde liberalizmin adeta kalesi durumuna gelmiştir.

San Francisco şehir damgası, bir tarafta madenci olarak çalışan bir adamı; diğer tarafta bir sekstantlı denizciyi betimler. Bunların yukarısında yükselen bir huma kuşu, alt taraflarındaysa San Francisco Körfezi'nde sefer yapan bir gemi bulunur.

Günümüzde San Francisco bir uluslararası finans, ulaşım ve kültür merkezidir. Şehir ayrıca yaz sisleri, dik kayaları, ilginç tramvay sistemi, Çin mahalleleri ve içlerinde Golden Gate Köprüsü'nü de bulunduran modern ve Viktorya Mimarisi ile popüler bir turizm merkezidir.

Tarih

[değiştir | kaynağı değiştir]
Assisili Francesco Misyonerlik Binası (Mission Dolores)
Günümüzde San Francisco'nun Çin mahallesinde yer alan bir park olan Portsmouth Square'nın 1851 yılındaki görünümü. Meksika-Amerika Savaşı sırasında Yerba Buena'ya ilk ABD bayrağını diken USS Portsmouth şalopasının müretebatının onuruna geminin adı konuldu. Fotoğraf 22 Haziran 1851 tarihinden önce çekildi.

San Francisco şehrine ait en eski yerleşim ile ilgili arkeolojik kanıtlar, ilk yerleşimin MÖ 3000 yılında yapıldığını gösterir.[4] Ohlone yerlileri bölgeyi Kuzey Kaliforniya'yı 6. yüzyıl civarı ele geçirmişlerdir.[5] Bu kabilelerin bulunduğu bölgelere, 16. yüzyılın başından itibaren İspanya tarafından göz dikildi. Böylece bölge halkı 1769'a kadar Avrupalılarla göreceli olarak ilişkilerde bulundular. 1769'dan itibaren Gaspar de Portola'nın liderliğini üstlendiği bir grup Yukarı Kaliforniya'yı sömürgeleştirmek için bir takım keşiflerde bulundular ve San Francisco Körfez Bölgesi'nin varlığını öğrendiler.[6] Yedi yıl sonra, 1776'da, Juan Bautista de Anza tarafından yönetilen bir grup keşifçi, daha sonraları José Joaquin Moraga tarafından kurulacak olan San Francisco Garnizonu için arazi belirlediler. Aynı yıl, Fransisken misyoneri Francisco Palóu, Assisili Francesco Misyonerlik Binası'nı (Mission Dolores) kurdu.[7] Ohlone yerlilerinden bir kabile olan ve bölgede çok sayıda yerleşim yeri bulunan Yelamular bölgedeki misyonerlik faaliyetleri ile Katolik mezhebine geçmiştir.

Bölge, 1821'de İspanya'dan bağımsızlığını kazanarak Meksika'nın bir parçası haline geldi. Meksika yönetimi altındaki bölgede misyonerlik faaliyetleri kademeli olarak azaltıldı ve bölge özelleştirildi. 1835'te İngiliz William Richardson bölgenin ilk bağımsız çiftliğini Portsmouth Meydanı civarına kurdu.[8] Richardson, bölgenin belediye başkanı Francisco de Haro ile bölgenin planlamasını yaptı ve bölgeyi Yerba Buena adıyla Amerikan yerleşimcilerine açtı. Komodor John D. Sloat, Meksika-Amerika Savaşı savaşı sırasında, 7 Temmuz 1846'da Kaliforniya'yı Birleşik Devletlere katmak istedi ve Yüzbaşı John B. Montgomery bu amaca iki gün sonra ulaştı. Yerba Buena adı ertesi yıl San Francisco olarak değiştirildi[9] ve Meksika bölgeyi savaş sonunda resmi olarak Birleşik Devletler'e terk etti. San Francisco tersane ve liman açısından bir cazibe merkezi olmasına rağmen zorlu coğrafyası ile hala küçük bir yerleşim merkeziydi.[10]

Kaliforniya Altına Hücumu bir sel gibi altın arayıcılarını bölgeye çekti. Altın arayıcıları San Francisco'dan, şehrin hısım şehri Benicia'ya kadar biriktiler.[11] Bölgenin çok sayıda insan çekmesiyle 1848'de 1.000 civarı olan nüfus 1849'da 25.000'e ulaşmıştı.[12] Zenginlik vaadi o kadar büyüktü ki San Francisco limanına ulaşan gemi tayfaları, limana gelir gelmez gemilerini yüzüstü bırakarak hızla limandan uzaklaşıyor; altın aramaya koyuluyorlardı.[13] Kaliforniya kısa sürede imtiyazlı eyalet oldu ve Birleşik Devletler Ordusu San Francisco Körfezi'nin güvenliğini sağlamak amacıyla Golden Gate bölgesinde Fort Point Kalesini ve Alcatraz Adası'na bir hisar kurdu. Bölgede gümüşün bulunması ile nüfus inanılmaz derecede arttı.[14] Sürekli şehre gelen madenciler ile şehir geniş bir alana yayıldı. Kanunsuzluk yaygın hale geldi ve şehrin Barbary Coast kısmı cinayet, fuhuş ve kumarıyla kötü bir nam saldı.[15]

Girişimciler, Altına Hücum'dan kaynaklanan zenginliklerini kullanmak istediler. Bu girişimler içinde ilk kazananlar ilk fark edileni 1852'de kurulan Wells Fargo olmak üzere bankacılık sektörü ve demiryolu sektörüydü. San Francisco Limanı'nın gelişmesi ile şehir bir ticaret merkezi haline geldi. Bölge halkının ihtiyaçlarına cevap vermek adına birçok firma açılmıştı. Bunlardan bazıları Levi Strauss'in kurduğu kumaş mamulleri ticarethanesi ve Domingo Ghirardelli'nin kurduğu çikolata fabrikasıdır. Şehre yeni göç eden işçiler, şehrin çok dilli olmasına neden oldu. Demiryollarında çalışan Çinliler, Çin Mahallesi'ni kurdular. İlk tramvay 1873 yılında Clay Street'te faaliyete geçmiştir. Şehirdeki Viktorya evleri bu dönemde şeklini almaya başlamış ve şehrin sivil liderlerinin bölgeye bir park açılması ile ilgili kampanyaları, Golden Gate Parkı'nın planlanması ile sonuçlanmıştır. San Franciscolular nitelikli okullar, kiliseler, tiyatrolar gibi sosyal yaşam binaları inşa etmişlerdir.[16] Sonraki yüzyılda; San Francisco, dikkat çekici stili, görkemli otelleri ve Nob Hill'deki gösterişli köşkleri ile bilinir oldu.[17]

"Tarihte hiçbir şehir bu kadar yıkılmamıştı. San Francisco tamamen yok olmuştu." – Jack London, 1906 depremi sonrası ve yangın[18]

18 Nisan 1906'da saat 5.12 sularında, büyük bir deprem San Francisco'yu ve Kuzey Kaliforniya'yı vurdu. Birçok binanın sarsıntıdan yıkılmasıyla birlikte, gaz hatlarındaki kopmalar yangına sebep oldu. Yangın şehre yayıldı ve birkaç gün kontrol altına alınamadı. Su şebekesinin servis dışı kalmasıyla beraber; askeri birimler yangını frenlemek adına bir yangın önleme şeridi oluşturmaya karar verdiler ve dinamitle bazı binaları patlattılar.[19] San Francisco'nun özünü de oluşturan şehir merkezi de dahil olmak üzere kentin dörtte üçü küle döndü.[20] Yayımlanan raporda 498 kişinin yaşamını yitirdiğini açıklansa da, günümüz tahminleri bu sayının 3000'den fazla olduğunu gösteriyor.[21] Şehrin o günkü nüfusu olan 400.000 kişinin yarısından fazlası da evsiz kalmıştır.[22] Evsizler geçici olarak Golden Gate Parkı'na, sahile ve birçok yere geçici çadırlar kurmuşlardır. Birçok insan bölgeyi terk ederek Doğu Körfezi'ne göç etmiştir.

Güzel Sanatlar Sarayı, 1915'te.

Yıkılan şehir çok hızlı bir şekilde yeniden inşa edildi. San Franciscolular, şehri en kısa sürede yeniden inşa etmeyi, şehrin tamamını kare şeklinde dizayn etmeye tercih ettiler.[23] Amadeo Giannini'nin daha sonra Amerika Bankası adını alacak olan İtalya Bankası geçim kaynağı yok olmuş insanlara kredi verdi. Nob Hill'de yıkılan köşklerin yerine büyük oteller inşa edildi. Belediye Binası yeniden yerinde yükseldi ve şehir Panama Kanalı'nın açıldığı gün 1915'te yeniden doğumunu kutladı.[24]

Takip eden yıllarda şehir finansal bir merkez olma durumunu sağlamlaştırdı; 1929 Dünya Ekonomik Bunalımı gerçekleştiğinde hiçbir San Francisco menşeli banka batmadı.[25] Gerçekten de kriz San Francisco'yu teğet geçmişti. Krizin tepe noktasında dahi San Francisco, iki devasa mühendislik projesini; San Francisco – Oakland Körfez Köprüsü'nü ve Golden Gate Köprüsü'nü sırasıyla 1936 ve 1937 yıllarında bitirmişti. Bu periyotta daha önceleri askeri amaçla kullanılan Alcatraz, yüksek derecede suç işleyen Al Capone gibi mahkûmlara ev sahipliği yapan bir cezaevine dönüştürüldü. San Francisco yeniden kazandığı azametini Dünya Fuarı'nı gerçekleştirerek göstermiştir.

II. Dünya Savaşı boyunca San Francisco Tersanesi Pasifik Cephesi'ne yapılan operasyonlar için merkez konumuna geldi.[26] Savaş yüzünden birçok insan askere alındı. Savaş sonrasında göreve gidenler geri döndü ve bunların yerine çalışmaya gelenlerin çoğu şehirde kalmayı tercih ettiler. Birleşmiş Milletler kuruluş belgesi olan Birleşmiş Milletler Sözleşmesi 1945 yılında Konferans bu kentte imzalandı. Yine Japonya ile savaşı bitiren antlaşması da 1951 yılında bu kentte imzalanmıştır.

USS San Francisco buharlısı Golden Gate Köprüsü'nün altında, 1942, II. Dünya Savaşı

1950'ler ve 60'larda, kentsel dönüşüm projesiyle özellikle şehrin batı tarafında geniş bir yıkım ve yeniden inşa gerçekleşti. Daha önceleri vatandaşlar tarafından karşı çıkılan ve yapımı durdurulan çevre yolu projeleri hayata geçirildi.[27] 1972 yılında Transamerica Piramidi yapıldı[28] ve 1980'lerdeki Manhattanlılaşma ile şehir merkezi bölgelerinde yüksek yapılı gökdelenler yükseldi.[23] Bölgedeki liman aktiviteleri Oakland'a kaydı ve şehir turizme döndü. Turizm şehir ekonomisinin en önemli gelir kalemi oldu. Banliyölerdeki hızlı büyüme ile San Francisco büyük bir demografik değişime uğradı. Şehirdeki en büyük grup olan beyaz nüfus şehri terk etti ve Amerika Birleşik Devletleri'ne Asya ve Latin Amerika'dan yeni göç eden insanlar şehrin en büyük nüfus grubunu oluşturdular.[29][30] Bu süreçte San Francisco karşıt kültürlerin kavşağı konumuna geldi. 1950'lerde Beat Kuşağı San Francisco Rönesansı'nı gerçekleştirdiler ve North Beach semtine yerleştiler.[23] 1960'lar boyunca Hippiler Haight-Ashbury'de toplandılar ve 1967'de Summer of Love'da doruk noktalarına ulaştılar.[31] 1970'lerde şehir gay hakları hareketinin merkezi konumuna geldi. The Castro kent bölgesi, gay belediyesi haline geldi.[32]

1989 Loma Prieta depremi, Körfez Bölgesi'nde yıkıma ve yaşam kayıplarına neden oldu. Deprem San Francisco'da özellikle Marina ve South of Market bölgelerindeki binalarda hasara neden oldu. Embarcadero Çevre yolu ve Merkezi Çevre yolu çöküntülere uğradı. Bütün bunlar; şehrin tarihi bölgelerini ıslah etmesine neden oldu.

1990'ların sonuna kadar olan süreçte internet teknolojisinin gelişmesi yeni bir iş sahasının oluşmasına ve birçok yeni şirketin açılmasına vesile oldu. Yatırımcıların ve bilgisayar mühendislerinin, daha sonra satış ve pazarlama uzmanlarının şehre göçü ile sosyal manzara değişti. Şehrin fakir bölgeleri hızla zenginleşti. 2001 yılında gelişen olumsuz olaylarla, kurulmuş birçok şirket battı ve bu şirketin elemanları şehri terk etti. Buna karşın yüksek teknoloji ve yatırımcılık, San Francisco ekonomisinin dayanak noktasını oluşturmaya devam etmektedir.[33]

Demografi

[değiştir | kaynağı değiştir]

San Francisco konsolide şehir ve kontluğu sınırları içinde bulunan toplam nüfus (2013 Nüfus Tahmini itibarıyla) 825.111 kişi olup böylece bu sınırlar içindeki nüfus yoğunluğu 6.800 kişi/km2 olmaktadır. Böylece bu sınırlar içinde San Francisco, Kaliforniya eyaleti içinde bulunan (200.000'den daha fazla nüfuslu olarak tanımlanan) büyük şehirlerden en yoğun nüfuslu olanıdır ve New York Şehrinden sonra tüm ABD'de ikinci sırada nüfus yoğunluğu olan büyük şehir olmaktadır. Nüfus sayısına göre ise San Francisco Kaliforniya eyaletinde (Los Angeles, San Diego ve San Jose'den sonra) dördüncü sırada ve tüm ABD şehirleri içinde ise 15. kalabalık şehir sırasında olmaktadır. Şehir ile varoşları ile birlikte oluşan "Şehirleşmiş Büyük San Francisco" nüfusu 3.273.190 kişi ve "ABD Nüfus Sayım Bürosu"'nun metropoliten bölge tanımlamasına göre 9.128 km2 yüzey alanlı "San Francisco Metropoliten Bölgesi"'nin nüfusu yaklaşık 4.335.391 kişi olduğu tahmin edilmiştir. Bunlardan daha büyük "San Francisco Körfezi Bölgesi Birleşik İstatistik Bölgesi" veya "San Jose-San Francisco-Oakland" bölgesinin nüfusunun ise yaklaşık 8.4 milyon kişi olduğu bildirilmektedir.

Semtler

[değiştir | kaynağı değiştir]

San Francisco Golden Gate Köprüsü'nü haritanızın tepesine aldığınızda karşınıza aslında son derece düzgün yapılanmış bir şehir çıkacaktır. Doğusunda Golden Gate’e gidene dek birçok Pier (rıhtım), köprü girişinin batısında ise Pasifik’in en güzel manzaralarını sunan sahil yolları mevcuttur. Toplu taşımanın kolaylıkla sağlandığı bu şehirde, (yine Kaliforniya eyaletinde bulunan Los Angeles’a nazaran çok küçük olduğu için) bir bölgeden diğerine geçiş kolay ve çabuktur. Coit Tower ve Twin Peaks’den şehrin hemen tümünü kuşbakışı görebilir, Fisherman’s Wharf’tan Alcatraz’a bakarken mahkûmların bu kadar kısa mesafeyi yüzerek neden kaçmadığına hayret edebilirsiniz. Russian Hill, Nobb Hill, China Town ve Golden Gate Park şehri ilk ziyaret edenlerin gözbebeği olmayı hak eder. Kaliforniya şarabının tadına bakmak için doğru bölgedesiniz. Öte yandan komşuluk, aile ve ghetto yaşamın kaynaştığı Mission Street ise Hispanik, Yakındoğu ve Siyah kültürün izlerini taşır.

Ekonomi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Akademisyen Rob Wilson'a göre San Francisco, şehrin Kaliforniya Altına Hücum'daki popülaritesinden önceki durumuyla da bir küresel şehirdi.[34] Bu tür şehirler, etnik kümelenme, uluslararası bağlantı ağları ve teknolojik yeniliklerin yakınsaması ile nitelendirilir.[35] San Francisco gibi küresel şehirlerin karmaşık olduğu ve yüksek düzeyde yetenek ile düşük ücretli geniş işçi kitleleri gerektirdiği düşünülür. Etnik şehirde genellikle alt sınıf mahalleler ve yeni gelişen binalarıyla pahalı mahalleler arasında bölünme yaratılır. Bu da çoğu göçmen olan ve her ikisi de artan sayıdaki fırsatlardan etkilenen mavi yakalı işçilerin yanı sıra yüksek eğitimli, beyaz yakalı bireylerden oluşan bir nüfus yaratır.[36] Bu fırsatlar için rekabet, dünya merkezlerinde büyümeyi ve uyumu zorlar.[37]

San Francisco, finansal hizmetler, turizm ve (giderek artan bir şekilde) yüksek teknoloji dahil olmak üzere çok çeşitli profesyonel hizmetlere yayılmış istihdam ile çeşitlendirilmiş hizmet ekonomisine sahiptir.[38] 2016 yılında, çalışanların yaklaşık %27'si profesyonel iş hizmetlerinde; %14'ü eğlence ve ağırlamada; %13'ü devlet hizmetlerinde; %12'si eğitim ve sağlık hizmetlerinde; %11'i ticaret, ulaşım ve kamu hizmetlerinde; ve %8'i finansal faaliyetlerde idi.[38] 2019'da beş eyalette San Francisco metropol alanı GSYİH, reel olarak %3,8 artarak 592 milyar dolara ulaştı.[39][40] Ayrıca, 2019'da 14 ilçenin San Jose–San Francisco–Oakland birleşik istatistik alanının GSYİH'si 1.086 trilyon dolardı,[40] CSA'lar arasında 3. sırada ve 16 ülke'nin hepsinin çok önündeydi. 2019 itibarıyla, San Francisco İlçesi ABD'de (3,142 ilçe arasında) 7. en yüksek gelirli ilçeydi ve kişi başına düşen kişisel gelir 139,405$ idi.[41] Marin County, doğrudan Golden Gate Köprüsü üzerinden kuzeye ve San Mateo County, Yarımada, sırasıyla 6. ve 9. en yüksek gelirli ilçelerdi.

Finans Bölgesi'ndeki Kaliforniya Caddesi

Kaliforniya'da altına hücumun mirası San Francisco'yu yirminci yüzyılın başlarında Batı Kıyısı'nın başlıca bankacılık ve finans merkezi yaptı.[42] Finans bölgesi'ndeki Montgomery Caddesi, San Francisco Federal Rezerv Bankası'na, Wells Fargo şirket merkezine ve artık feshedilmiş Pasifik Kıyısı Menkul Kıymetler Borsası 'na ev sahipliği yapan "Wall Street of the West" olarak tanındı.[42] Bankacılık hizmetlerini orta sınıf için erişilebilir hale getirmede öncü olan Bank of America, San Francisco'da kuruldu ve 1960'larda şirket merkezi için 555 California Street adresinde dönüm noktası niteliğindeki modern gökdeleni inşa etti. Birçok büyük finans kurumu, çok uluslu banka ve risk sermayesi şirketi şehirde yerleşmiştir veya bölgesel merkezleri vardır. 30'dan fazla uluslararası finans kurumu,[43] altı Fortune 500 şirketi,[44] ve hukuk, halkla ilişkiler, mimarisi ve tasarım dahil olmak üzere profesyonel hizmetlerden oluşan geniş bir destek altyapısı ile San Francisco, Alfa(-) Dünya Şehri olarak belirlendi.[45] 2017 Küresel Finans Merkezleri Endeksi, San Francisco'yu dünyanın altıncı en rekabetçi finans merkezi olarak sıraladı.[46]

1990'lardan bu yana, San Francisco'nun ekonomisi finans ve turizmden giderek büyüyen yüksek teknoloji, biyoteknoloji ve tıbbi araştırma alanlarına doğru çeşitlendi.[47] Teknoloji meslekleri, 1990'da San Francisco ekonomisinin sadece yüzde 1'ini oluşturuyordu, 2010'da yüzde 4'e ve 2013 sonunda yüzde 8'e yükseldi.[48] San Francisco, 1990'ların dot-com balonu ve ardından 2000'lerin (onyıl) sonlarında sosyal medya patlaması sırasında İnternet'in yeni kurulan şirketler merkezi haline geldi.[49] 2010'dan bu yana San Francisco, yakındaki Silikon Vadisi ile karşılaştırıldığında risk sermayesi yatırımlarından artan bir pay aldı ve 2013'te 4.58 milyar ABD Doları değerinde 423 finansman çekti.[50][51][52] 2004 yılında, şehir Mission Bay mahallesinde, Kaliforniya Üniversitesi, San Francisco (UCSF)'nun ikinci kampüsü ve hastanesinin bulunduğu bölgede büyümeyi teşvik etmek için biyoteknoloji şirketleri[53] için bordro vergi muafiyetini onayladı. Mission Bay, UCSF Tıp Merkezi, Kaliforniya Rejeneratif Tıp Enstitüsü, Kaliforniya Kantitatif Biyolojik Bilimler Enstitüsü ve Gladstone Enstitüleri'nin yanı sıra 40'tan fazla özel-sektör yaşam bilimleri şirket kuruluşuna ev sahipliği yapar.[54]

Arka planda Finans bölgesi gökdelenleriyle İskele 3'e demirlemiş gemiler

Şehirdeki en büyük işveren, şehrin işgücünün %5,6'sını (31,000+ kişi) istihdam eden şehir yönetiminin kendisidir ve onu 25,000'den fazla çalışanı olan UCSF takip eder.[55] En büyük özel sektör işvereni, 2018 itibarıyla 8,500 çalışanıyla Salesforce'dur.[56] 10'dan az çalışanı olan küçük işletmeler ve serbest meslek sahibi firmalar şehir kuruluşlarının %85'ini oluşturur ve[57] 1000'den fazla çalışanı olan firmalar tarafından istihdam edilen San Fransiskanların sayısı 1977'den bu yana yarı yarıya azaldı.[58]

Ulusal big box ve formula retail zincirlerinin şehre büyümesi, siyasi ve sivil fikir birliği ile kasıtlı olarak zorlaştırıldı. San Francisco'da küçük özel sektöre ait işletmeleri desteklemek ve şehrin benzersiz perakende kişiliğini korumak amacıyla Küçük İşletme Komisyonu, yerel ekonomide perakende doların daha çok payını korumak için 2004 yılında bir tanıtım kampanyası başlattı,[59] ve Süpervizörler Kurulu, San Francisco seçmenleri tarafından onaylanan bir çabayla formül retail kuruluşlarının dükkân açabileceği mahalleleri sınırlamak için planlama kodunu kullandı.[60][61] Bununla birlikte, 2016 yılına kadar San Francisco, bir İş Dostu Anketinde küçük işletmeler tarafından düşük puan aldı.[62]

Birçok ABD şehri gibi, San Francisco bir zamanlar 1969'da yaklaşık 60,000 işçi çalıştıran önemli bir imalat sektörüne sahipti ancak 1980'lerde neredeyse tüm üretim daha ucuz yerlere gitti.[63] 2014 itibarıyla San Francisco 2011'den bu yana ikiye katlanan 500 şirkette 4,000'den fazla imalat işiyle imalatta küçük bir canlanma gördü. Şehrin en büyük imalat işvereni Anchor Brewing Company ve en büyük gelire göre Timbuk2'dur.[63]

Teknoloji

[değiştir | kaynağı değiştir]

San Francisco, 1990'ların internet patlaması sırasında teknolojik güdümlü ekonomik büyüme için bir merkez haline geldi ve bugün hâlâ dünya şehir ağında önemli bir konuma sahiptir.[35][37] "yeni ekonomi"ye yönelik yoğun yeniden geliştirme, işletmeyi daha teknolojik hale getirir. 1999 ve 2000 yılları arasında, iş büyüme oranı %4.9 idi ve teknoloji firmaları ve internet içerik üretiminde 50,000'den fazla iş yaratıldı.[35] 2000'lerin ortalarında sosyal medyanın yönlendirdiği ikinci teknolojik patlamada San Francisco, Apple, Google, Facebook ve Twitter gibi şirketlerin teknoloji ofislerini kurmak ve çalışanlarının yaşaması için bir yer haline geldi.[64] O zamandan beri, teknoloji istihdamı artmaya devam etti. 2014 yılında, San Francisco'nun teknoloji istihdamı 2010 ile 2014 arasında yaklaşık %90 oranında büyüyerek Silikon Vadisi'nin aynı dönemdeki %30'luk büyüme oranını geride bıraktı.[65]

Teknoloji sektörünün Körfez Bölgesi'ndeki hakimiyeti uluslararası düzeyde tanınmakta ve dünyanın her yerinden yeni işletmeleri ve genç girişimcileri çekmeye devam etmektedir.[65] San Francisco artık yeni teknoloji girişimleri için dünyanın en önemli şehri olarak kabul ediliyor.[66] Bölgeye girişim sermayesinde yakın zamanda 7 milyar dolarlık bir yatırım yapıldı.[65] Bu başlangıç şirketleri, şehrin iyi eğitimli bir vatandaşa sahip olmasına yardımcı olan teknoloji endüstrisinde çalışmak isteyen iyi eğitimli bireyleri işe alıyor. San Fransiskenlerin %50'den fazlası dört yıllık üniversite diplomasına sahiptir, bu nedenle şehir, nüfusunun eğitim düzeyi açısından üst sıralarda yer almaktadır.[64]

Eğitim

[değiştir | kaynağı değiştir]
San Francisco Üniversitesi

Kolejler ve üniversiteler

[değiştir | kaynağı değiştir]

San Francisco'daki Kaliforniya Üniversitesi, tamamen sağlık ve biyomedikal bilimler alanında lisansüstü eğitime ayrılmış Kaliforniya Üniversite sistemi'nin tek kampüsüdür. Amerika Birleşik Devletleri'ndeki en iyi beş tıp fakültesinden biridir.[67]

Kaliforniya üniversitesi, Kaliforniya'nın bir numaralı, ülkenin ise 5 numaralı hastanesi olan UCSF Tıp Merkezi'ni işletir.[68] UCSF büyüklükte il ve ilçe yönetiminden sonra ikinci sırada olup büyük bir işverendir.[69][70][71] UCSF San Francisco'da 20'den fazla tesis işletmektedir.[72]

43-akre (17 ha) büyüklükteki Mission Bay kampüsü, Parnassus Heights'taki asıl tesisini tamamlanarak 2003 yılında açılmıştır. Kampüs, Biyoteknoloji ve yaşam bilimleri girişimciliğini destekleyen araştırma alanlarını ve tesislerini kapsar.[73]

1878'de Civic Center'da kurulan Kaliforniya Üniversitesi Hukuk fakültesi, Kaliforniya'nın en eski hukuk fakültesidir.[74] San Francisco'nun iki Kaliforniya Üniversite kurumu, Hukuk, Bilim ve Sağlık Politikası üzerine UCSF/UC Hukuk SF Konsorsiyumunda resmi bağlantı kurmuştur.[75]

San Francisco Sanat Enstitüsü Batı ABD'deki en eski sanat okulu'dur.

San Francisco Eyalet Üniversitesi, Kaliforniya Eyalet Üniversite sisteminin parçasıdır ve Merced gölü'nün yakınındadır.[76] Okulun yaklaşık 30.000 öğrencisi vardır ve 100'den fazla disiplinde lisans, yüksek lisans ve doktora derecesi verilir.[76]

Ana tesisi Ingleside bölgesindeki City College of San Francisco, ülkedeki en büyük iki yıllık devlet kolejleri'ndendir. Yaklaşık 100.000 kayıtlı öğrencisi vardır ve kapsamlı sürekli eğitim programı sunar.[77]

Kaliforniya Üniversitesi Hukuk Fakültesi

1855 yılında kurulan Lone Mountain'daki özel bir Cizvit üniversitesi olan San Francisco Üniversitesi, San Francisco'daki en eski yüksek öğrenim kurumudur ve Mississippi Nehri'nin batısında kurulmuş en eski üniversitelerdendir.[78]

Golden Gate Üniversitesi, 1901 yılında kurulan ve Finans Bölgesi'nde özel, mezhepsel olmayan, karma eğitim veren bir üniversitedir.

13.000 kayıtlı öğrencisiyle Academy of Art University, ülkedeki en büyük sanat ve tasarım enstitüsüdür.[79] 1871'de kurulan San Francisco Art Institute Mississippi'nin batısındaki en eski sanat okulu'dur.[80]

Potrero Hill'in kuzeyindeki California College of the Arts'nda mimarlık, güzel sanatlar, tasarım ve yazarlık programları vardır.[81]

Batı Yakası'ndaki tek bağımsız müzik okulu olan San Francisco Müzik Konservatuvarı'nda orkestra enstrümanları, oda müziği, kompozisyon ve orkestra şefliği dallarında dereceler verilir.

Le Cordon Bleu programıyla bağlantılı California Culinary Academy, mutfak sanatları, fırıncılık ve pastacılık sanatları ile konaklama ve restoran yönetimi alanlarında programlar sunar.

1968 yılında kurulan California Institute of Integral Studies, Profesyonel Psikoloji ve Sağlık ile Bilinç ve Dönüşüm okullarında çeşitli yüksek lisans programları sunar.

Kardeş şehirler

[değiştir | kaynağı değiştir]

San Francisco'nun resmen 19 tane kardeş şehri vardır:

Panoramalar

[değiştir | kaynağı değiştir]
San Francisco'nun şehir merkezine yaklaşan sis, sol tarafında Buena Vista Park ve Dolores Park görünmektedir. Sağ tarafındaki ana cadde ise Market Street. Resim Twin Peaks istikametinden çekilmiştir.
Sis içinde San Francisco'ın şehir merkezi
San Francisco, San Francisco Körfezi kıyısında yer almaktadır. San Francisco Körfezi ise Akdeniz iklimi özellikleri gösteren bir coğrafyada yer almaktadır. Bu nedenle San Francisco kenti ve körfez, özellikle yazın adveksiyon sisinin etkisi altında kalmaktadır (Kentin ve Golden Gate Köprüsünün görünümü)
Marin Tepelerinden San Francisco Panoraması

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "San Francisco Araştırması, 3 Nisan, 1918. Judge Mogan, O'nu Frisco olarak adlandırmayın". 6 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2009. 
  2. ^ {{Web kaynağı | url = http://www6.sfgov.org/index.aspx?page=4 16 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. | Başkık = San Francisco: Government | yayımcı = SFGov.org | erişimtarihi = 8 Mart 2012
  3. ^ "State & County QuickFacts, San Francisco (city), California". Amerika Birleşik Devletleri Nüfus Sayım Bürosu. 2 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2011. 
  4. ^ Archaeological Research Issues For The Point Reyes National Seashore - Golden Gate National Recreation Area 24 Haziran 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Erişim Tarihi: 12 Temmuz 2008, Yazar: Suzanne B. Stewart, Basım: Kasım 2003, Yayıncı: Sonoma Eyalet Üniversitesi Antropoloji Araştırmaları Merkezi
  5. ^ Yazar: Richard Levy, Editör: William C. Sturtevant ve Robert F. Heizer, Ansiklopedi: Kuzey Amerika yerlileri el kitabı, Başlık: Costanoan, Yıl: 1978, Yayımcı: Smithsonian Institution, Yer:Washington D.C. ISBN 0-16-004578-9, Sayfa: 486
  6. ^ Ziyaretçiler: San Francisco Tarihi 31 Mart 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2008, Yayıncı: City and County of San Francisco
  7. ^ The Founding of San Francisco-San Francisco'nun kuruluşu 27 Temmuz 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Yazar: Edward F. O'Day, Tarih: Ekim 1926, Erişim Tarihi: 14 Şubat 2009, Yayıncı:Spring Valley Water Authority
  8. ^ From the 1820s to the Gold Rush 22 Ekim 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Tarih: 16 Temmuz 2004, Erişim tarihi: 13 Haziran 2008, Yayımcı: The Virtual Museum of the City of San Francisco
  9. ^ Yerba Buena Tarihi 2 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2008, Yıl: 2004, Yayımcı: MJM Management Group
  10. ^ Yazar: Peter Booth Wiley, Başlık: National trust guide- San Francisco: America’s guide for architecture and history travelers, Yayımcı: John Wiley & Sons, Inc., Yıl: 2000, Sayfa 4-5, ISBN 9780471191209
  11. ^ San Francisco's First Brick Building 9 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Yayımcı: The Virtual Museum of the City of San Francisco, Tarih: 16 Temmuz 2004, Erişim tarihi: 13 Haziran 2008
  12. ^ Yazar: Rand Richards, Başlık: Historic San Francisco: A Concise History and Guide, Yıl: 1992, Yayımcı: Heritage House, ISBN 1-879367-00-9
  13. ^ Crews Unearth Shipwreck on San Francisco Condo Project 23 Aralık 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Yazar: Ron Harris, Yayımcı: Associated Press, Tarih: 14 Kasım 2005, Erişim tarihi: 4 Eylül 2006
  14. ^ Yazar: Peter Booth Wiley, Başlık: National trust guide- San Francisco: America’s guide for architecture and history travelers, Yıl: 2000, Yayımcı: John Wiley & Sons, Inc., Sayfa: 31–33, ISBN 978-0-471-19120-9
  15. ^ “Madenciler kırk dokuz ile geldiler / Fahişeler elli bir ile / Birlikte olduktan sonra / Yerli ahaliyi meydana getirdiler.” Yazar: Peter Booth Wiley, Başlık: National trust guide- San Francisco: America’s guide for architecture and history travelers, Yıl: 2000, Yayımcı: John Wiley & Sons, Inc., Sayfa: 237–238, ISBN 978-0-471-19120-9
  16. ^ Under Three Flags 24 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Çalışma: Golden Gate National Recreation Area Brochures, Yayımcı: US Department of the Interior, Yıl: Kasım 2004, Erişim tarihi: 13 Haziran 2008
  17. ^ Yazar: Peter Booth Wiley, Kitap: National trust guide- San Francisco: America’s guide for architecture and history travelers, Yayımcı: John Wiley & Sons, Inc., Yıl: 2000, Sayfa: 44-45, ISBN 978-0-471-19120-9
  18. ^ The Story of an Eyewitness by Jack London 4 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Yazar: Jack London, Dergi: Collier's, the National Weekly, Yayımcı: The Virtual Museum of the City of San Francisco, Tarih: 5 Mayıs 1906, Erişim: 29 Ağustos 1906
  19. ^ Presidio of San Francisco: Firefighting and Dynamiting 11 Haziran 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Çalışma: Golden Gate National Recreation Area, Yayımcı:US Department of the Interior, Tarih: 24 Kasım 2003, Erişim: 13 Haziran 2008
  20. ^ Remembering the 1906 San Francisco Earthquake 22 Ocak 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Yazar: Renée Montagne, Çalışma: People & Places, Yayımcı: National Public Radio, Tarih: 11 Nisan 2006, Erişim: 13 Haziran 2008
  21. ^ Casualties and Damage after the 1906 earthquake 4 Haziran 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Çalışma: Earthquake Hazards Program - Northern California, Yayımcı: US Geological Survey], Tarih: 25 Ocak 2008, Erişim: 13 Haziran 2008
  22. ^ Presidio of San Francisco:1906 Earthquake and Fire 9 Haziran 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Çalışma: Golden Gate National Recreation Area, Yayımcı: US Department of the Interior, Tarih: 25 Ağustos 2004, Erişim: 13 Haziran 2008
  23. ^ a b c Yazar: Peter Booth Wiley, Başlık: National trust guide- San Francisco: America’s guide for architecture and history travelers, Yayımcı: John Wiley & Sons, Inc., Yıl: 2000, Sayfa: 56-62, ISBN 978-0-471-19120-9 Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "NatTrust1" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme)
  24. ^ Yazar: Peter Booth Wiley, Başlık: National trust guide- San Francisco: America’s guide for architecture and history travelers, Yayımcı: John Wiley & Sons, Inc., Yıl: 2000, Sayfa: 9, ISBN 978-0-471-19120-9
  25. ^ San Francisco Gold Rush Banking - 1849 9 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Yayımcı: The Virtual Museum of the City of San Francisco, Tarih:24 Haziran 2004, Erişim tarihi: 13 Haziran 2008
  26. ^ Port of Embarkation Essay--World War II in the San Francisco Bay Area 24 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Çalışma: A National Register of Historic Places Travel Itinerary, Yayımcı: US Department of the Interior], Tarih: 28 Ağustos 2007, Erişim: 13 Haziran 2008
  27. ^ Urban Renewal Revisited: A Design Critique 15 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Yazar: Eric CY Fang, Çalışma: SPUR Newsletter, Yayımcı: San Francisco Planning and Urban Research Association, Yıl: Şubat 1999, Erişim: 13 Haziran 2008
  28. ^ Pyramid Facts and Figures 25 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Çalışma: Company Profile, Yayımcı: Transamerica Insurance and Investment Group, Erişim: 13 Haziran 2008
  29. ^ San Francisco Planning Department Census Data Analysis 18 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Yazar: James Willis, Yardımcı yazarlar: Habib, Jerry, Brittan, Jeremy, Yayımcı: San Francisco State University, Tarih: 19 Nisan 2004, Erişim:13-06-2004
  30. ^ Race Through Time 24 Haziran 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Yazar: Torri Minton, Çalışma: San Francisco Chronicle, Yayımcı: Hearst Communications, Tarih: 20 Eylül 1998, Erişim: 13 Haziran 2008
  31. ^ American Experience: Summer of Love: Film Description 24 Aralık 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Çalışma: Website for American Experience documentary on the Summer of Love, Yayımcı: PBS, Tarih: 14 Mart 2007, Erişim tarihi: 17 Haziran 2008
  32. ^ San Francisco History: The 1970s and 1980s: Gay Rights Çalışma: Destinations: San Francisco, Yayımcı: Frommers.com, Erişim: 17 Haziran 2008
  33. ^ City and County of San Francisco: An Overview of San Francisco’s Recent Economic Performance 1 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Yazar: Ted Egan, Çalışma: Report prepared for Mayor’s Office of Economic and Workforce Development, Yayımcı: ICF Consulting, Tarih: 3 Nisan 2006, Erişim: 19 Haziran 2008
  34. ^ Wilson, Rob (November 2008). "Spectral city: San Francisco as Pacific Rim city and counter-cultural contado". Inter-Asia Cultural Studies. 9 (4): 583-597. doi:10.1080/14649370802386503. 
  35. ^ a b c Pamuk, Ayse (Sonbahar 2017). "Geography of immigrant clusters in global cities: a case study of San Francisco". International Journal of Urban and Regional Research. 28 (2): 287-307. doi:10.1111/j.0309-1317.2004.00520.x. 
  36. ^ Sassen, Saskia (Sonbahar 2017). "The Global City: Enabling Economic Intermediation and Bearing Its Costs". City & Community. 15 (2): 97-108. doi:10.1111/cico.12175. 
  37. ^ a b Aranya, Rolee (Sonbahar 2017). "A Global 'Urban Roller Coaster'? Connectivity Changes in the World City Network, 2000-2004". Regional Studies. 42: 1-16. doi:10.1080/00343400601145202. 25 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Eylül 2021. 
  38. ^ a b "Industry Employment & Labor Force – by Annual Average for San Francisco County". California Employment Development Department. 2016. 21 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  39. ^ U.S. Bureau of Economic Analysis (1 Ocak 2001). "Total Real Gross Domestic Product for San Francisco-Oakland-Hayward, CA (MSA)". FRED, Federal Reserve Bank of St. Louis. 31 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ocak 2021. 
  40. ^ a b Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; :4 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  41. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; :2 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  42. ^ a b Federal Writers' Project of the Works Progress Administration of Northern California (2011). San Francisco in the 1930s: The WPA Guide to the City by the Bay. University of California Press. s. 114. ISBN 978-0-520-26880-7. 12 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Eylül 2021. 
  43. ^ "San Francisco: Economy". City-Data.com. 7 Mart 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2008. 
  44. ^ "Fortune 500". Fortune magazine, Time Inc. 2013. 27 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2014. 
  45. ^ "The World According to GaWC 2012". Globalization and World Cities (GaWC) Study Group and Network. Loughborough University. 16 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2014. 
  46. ^ "The Global Financial Centres Index 21" (PDF). China Development Institute. March 2017. 18 Eylül 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2018. 
  47. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; Waters2009 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  48. ^ Warburg, Jennifer (27 Şubat 2014). "Forecasting San Francisco's Economic Fortunes". SPUR. 8 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2014. 
  49. ^ Selna, Robert (15 Mayıs 2008). "New jobs, houses spur S.F. population in 2007". San Francisco Chronicle. Hearst Communications. s. B-1. 20 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2008. 
  50. ^ Garland, Russ (27 Şubat 2014). "As Bay Area Investment Shifts North, Institutional Venture Partners Opens San Francisco Office". The Wall Street Journal. 17 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2014. 
  51. ^ "Startup City: The Urban Shift in Venture Capital and High Technology". Martin Prosperity Institute, Rotman School of Management, University of Toronto. 31 Mart 2014. 5 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2014. 
  52. ^ Florida, Richard (8 Eylül 2012). "San Francisco's urban tech boom". San Francisco Chronicle. 16 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2014. 
  53. ^ Young, Eric (4 Mayıs 2010). "S.F. extends biotech payroll tax exemption". San Francisco Business Times. 25 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2014. 
  54. ^ "Mayor Lee Announces New Biotech Incubator in Mission Bay". Office of the Mayor, City and County of San Francisco. 10 Eylül 2013. 17 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2014. 
  55. ^ "City and County of San Francisco, California Comprehensive Annual Financial Report, for the Year ended June 30, 2018" (PDF). s. 243. 10 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2019. 
  56. ^ Li, Roland (14 Kasım 2018). "Salesforce to house 1,500 more workers in second Transbay tower". San Francisco Chronicle. 10 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2019. 
  57. ^ Tan, Aldrich M. (12 Nisan 2006). "San Francisco is gateway city for immigrants and Silicon Valley Technology". Fogcityjournal.com. 17 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2008. 
  58. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; SFEconomicStrategy isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  59. ^ Said, Carolyn (29 Kasım 2005). "Main Street Fights Chain Street". San Francisco Chronicle. 8 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2006. 
  60. ^ Hetter, Katia (21 Mart 2004). "Supervisors OK limits on chain-store expansion". San Francisco Chronicle. 8 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2007. 
  61. ^ "Proposition G: Limitations on Formula Retail Stores, City of San Francisco". smartvoter.org. 8 Temmuz 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2007. 
  62. ^ "Nevada". Thumbtack. 7 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2016. 
  63. ^ a b Frojo, Renée (14 Şubat 2014). "Made in San Francisco: Manufacturing a comeback". 15 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2014. 
  64. ^ a b Egan (3 Nisan 2006). "City and County of San Francisco: An Overview of San Francisco's Recent Economic Performance" (PDF). Report prepared for Mayor's Office of Economic and Workforce Development. ICF Consulting. 1 Şubat 2009 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2017. 
  65. ^ a b c Stehlin, John (2016). "The Post-Industrial "Shop Floor": Emerging Forms of Gentrification in San Francisco's Innovation Economy". Antipode. 48 (2): 474-493. doi:10.1111/anti.12199. 13 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Eylül 2021. 
  66. ^ McNeill, Donald (2016). "Governing a city of unicorns: technology capital and the urban politics of San Francisco". Urban Geography. 37 (4): 494-513. doi:10.1080/02723638.2016.1139868. 
  67. ^ "America's Best Graduate Schools: Best Medical Schools". U.S. News & World Report. 2010. 21 Nisan 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2010. 
  68. ^ Comarow, Avery (14 Temmuz 2010). "Best Hospitals 2011–12: the Honor Roll". U.S. News & World Report. 12 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2010. 
  69. ^ "San Francisco Business Information: Largest Employers in San Francisco". San Francisco Business Times Book of Lists, 2007. San Francisco Center for Economic Development. 17 Ağustos 2007 tarihinde kaynağından (Microsoft Word) arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2008. 
  70. ^ Leuty, Ron (11 Haziran 2010). "UCSF packs a $6B punch for economy". San Francisco Business Times. 16 Haziran 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2010. 
  71. ^ "Employment & Economic Stimulus". 2010 Economic Impact Report. University of California, San Francisco. 1 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2010. 
  72. ^ UCSF (2015). "Locations". 8 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2015. 
  73. ^ Wallace Ravven (22 Temmuz 2003). "New UCSF Mission Bay campus: country's largest biomedical university expansion". UCSF. 7 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2008. 
  74. ^ "Hastings Quick Facts". University of California, Hastings College of the Law. 2 Eylül 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2006. 
  75. ^ "UCSF/UC Hastings Consortium". University of California, Hastings College of the Law. 26 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2013. 
  76. ^ a b "SF State Facts 2008–2009" (PDF). SFSU. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 7 Mart 2009. 
  77. ^ "City College of San Francisco Fact Sheet" (PDF). City College of San Francisco. April 2008. 2 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2008. 
  78. ^ "University of San Francisco Fact Book and Almanac 2007" (PDF). University of San Francisco. 31 Aralık 2007. 24 Haziran 2008 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2010. 
  79. ^ "Who We Are". Academy of Art University. 2008. 24 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2009. 
  80. ^ Let's Go: Roadtripping USA. MacMillan. 2007. s. 489. ISBN 9780312361822. Erişim tarihi: 18 Şubat 2009. 
  81. ^ "Oakland & San Francisco Campuses". California College of the Arts. 2012. 1 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2012. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta San Francisco ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
SAN FRANCISCO'dan yönler
Sausalito
  		Berkeley, Richmond
Büyük Okyanus
K
B D
G
Alameda, Oakland
Brisbane, Daly City
 
SAN FRANCISCO KONTLUĞU (COUNTY)'den yönler
Marin County
  		Contra Costa County
Büyük Okyanus
K
B D
G
Alameda County
San Mateo County
 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=San_Francisco&oldid=34166371" sayfasından alınmıştır