Konstantin Çernenko
Konstantin Çernenko Константин Черненко | |
---|---|
Sovyetler Birliği Komünist Partisi Merkez Komitesi Genel Sekreteri | |
Görev süresi 13 Şubat 1984 - 10 Mart 1985 | |
Yerine geldiği | Yuri Andropov |
Yerine gelen | Mihail Gorbaçov |
Sovyetler Birliği Yüksek Sovyet Prezidyumu Başkanı | |
Görev süresi 11 Nisan 1984 - 10 Mart 1985 | |
Yerine geldiği | Yuri Andropov Vasili Kuznetsov (geçici) |
Yerine gelen | Andrey Gromiko Vasili Kuznetsov (geçici) |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | 24 Eylül 1911 Bolshaya Tes, Rus İmparatorluğu |
Ölüm | 10 Mart 1985 (73 yaşında) Moskova, Sovyetler Birliği |
Partisi | Sovyetler Birliği Komünist Partisi |
Evlilik(ler) | Anna Dmitrevna Lyubimova |
Çocuk(lar) | Albert Çernenko |
Mesleği | Siyasetçi |
Ödüller | |
İmzası |
Konstantin Ustinoviç Çernenko (Rusça Константин Устинович Черненко), (d. 24 Eylül 1911, Sibirya - ö 10 Mart 1985, Moskova,Sovyetler Birliği)- Sovyet devlet adamı. Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreteri (Şubat 1984 - Mart 1985). Yüksek Sovyet Başkanı (Nisan 1984 - Mart 1985). Politbüro üyesi (1978-1985).
Biyografi
[değiştir | kaynağı değiştir]Konstantin Ustinoviç Sibirya'da Yenisey bölgesinde Krasnoyarsk'a bağlı Bolşaya Tes köyünde doğdu. Babası Ustin Demidoviç Ukrayna kökenli bir aileden geliyordu. Sibirya'da bakır ve altın madenlerinde çalışmıştı.
Konstantin ilk öğrenimini köyde gördü. Genç yaşta Komsomol teşkilatına üye oldu. 1929-1931 arasında Komsomol Novoselovski Bölge Komitesinin ajitasyon ve propaganda bölümü başkanı olarak görev yaptı. 1931'de Komünist Parti'ye katıldı. 1933-41 yılları arasında Komünist Parti Krasnoyarsk Bölgesi Eğitim Sorumlusu oldu. 1943-45 yılları arasında Parti Organizatörleri Yüksek Okulu'nda eğitim gördü. 1945'te Komünist Parti Merkez Komitesi üyesi oldu. Komünist Parti Penza Komitesi Genel Sekreteri seçildi (1945-1948). Partide hızla yükselen Çernenko, 1948'de Merkez Komitesi tarafından Moskova'ya transfer edilmek istense de özel hayatındaki bazı durumlar sebebiyle bu karar iptal edildi. Bunun yerine Moldova Komünist Partisi Merkez Komitesi Propaganda ve Ajitasyon Bölümü Başkanlığına getirildi. 1950'lilerin başında Moldova Komünist Partisi Birinci Sekreteri olan Leonid Brejnev ile bu dönemde beraber çalışma fırsatı buldu. İşle gelen bu iletişim ölene dek sürecek bir dostluğun oluşmasını sağladı. Tarihçilere göre Çernenko'nun yükselişi tamamıyla Brejnev ile dostluğundan ileri gelmekteydi.
SBKP Merkez Komitesi Üyesi
[değiştir | kaynağı değiştir]1953'te Kişinev Pedagoji Enstitüsü'ne bağlı Parti Yönetimi Yüksek Okulu'nda Tarih Öğretmeni olarak çalıştı. 1956-60 yılları arasında SBKP Merkez Komitesi Propaganda ve Ajitasyon Bölümü'nde kitlesel ajitasyon sorumlusu olarak çalıştı. 1960-1965 arasında Sovyetler Birliği Yüksek Sovyet Başkanlığı Sekreterliği'nde görev aldı. O dönemde Leonid Brejnev Yüksek Sovyet başkanıydı. Brejnev'in Komünist Parti Genel Sekreteri seçilmesinin hemen ardından SBKP Merkez Komitesi'nde çalışmaya başladı. 1976'da da Merkez Komite Sekreteri seçildi. Kasım 1976'da Politbüro aday üyesi, Ekim 1977'de de Politbüro asil üyesi seçildi.
“ | Konstantin Ustinoviç parti üst kademesinin danışmanıydı. Partinin bütün bölge sekreterleri önemli meseleleri ona danışır ve bu sayede sorunlarının çözüleceğinden emin olurlardı. | „ |
—Fedor Morgun[1] |
Genel Sekretere gelen tüm mektuplara cevap verir, Politbüro toplantılarında tartışılacak meseleleri belirler ve bu konuda materyaller hazırlar, önemli günler ve verilecek ödüller hakkında Brejnev'i bilgilendirirdi. Leonid Brejnev'in faaliyetlerinin ön hazırlıkları Çernenko tarafından tertip edilirdi. Bu durum Brejnev için güvenilir ve vazgeçilmez bir konumda olmasını sağladı. Brejnev tarafından birçok kez takdir edildi ve terfi edilmesinde etkili oldu. İki kez Brejnev'in yurt dışı gezilerine iştirak etti; 1975'te Helsinki'de düzenlenen Avrupa Güvenlik İşbirliği Konferansı'na ve 1979'da Viyana'da silahsızlanma görüşmelerine katıldı.
1970'lerin sonlarından itibaren Çernenko Brejnev'in haleflerinden biri olarak görülmeye başlandı. Partinin ideolojik meselelerinde söz sahibi olmak için gayret sarf eden Çernenko, Komünist dergilerde Sovyetlerin genel siyaseti üzerine yazılar yazdı. Brejnev'e sadakati, görevlerini devam ettirmesinde etkili oldu. Çeşitli vesilelerle batıya seyahatler yaptı. Brejnev'in kendisine Benim not defterim! diye hitap ettiği meşhurdur.
10 Kasım 1982'de Brejnev'in ölümünden sonra Politbüro tarafından Çernenko'dan Genel Sekreterliğe Andropov'u teklif etmesi istendi. Ancak Çernenko 12 Kasım 1982'de yaptığı konuşmasının çoğunu Brejnev'e ayırdı ve Andropov'un görevlendirilmesi için kolektif liderliğe gerek olduğunu belirtti. Buna rağmen Andropov oy birliği ile genel sekreter seçildi.
SBKP Genel Sekreterliği
[değiştir | kaynağı değiştir]Şubat 1984'te Yuri Andropov'un erken ölümüyle Komünist Parti Genel Sekreterliği'ne Konstantin Çernenko getirildi. Ancak 72 yaşındaki lider hastaydı ve Ağustos 1983'te SSCB İçişleri Bakanı Vitali Fedorçuk'un önerisiyle istirahat etmesi için tatil yöresine gönderilmişti.[2] Genel Sekreterliği sırasında özel günlerdeki kutlamalar dışında televizyonda pek görünmedi.
Bürokrasiyi azaltmaya çalışan Andropov'un aksine eski kuşak devlet görevlilerinin bir temsilcisidir. ABD-Sovyetler Birliği ilişkilerinde çok katı bir tutum takip etti. Hastalığı esnasında, bu göreve bir geçiş dönemi için getirildiği dedikoduları yayıldı. Devlet idaresinde ayrıntılara vakıf değildi. Bu zaafı sebebiyle Politbüro'da çok etkili olamadı. Dış İşleri Bakanı Andrey Gromiko'nun gölgesinde kaldı. Şimdiye kadar seçilen en yaşlı Sovyet idarecisidir.
Çernenko 10 Mart 1985'te öldü. Cenazesi törenle Kremlin Duvarı Mezarlığı'na gömülen son lider oldu. Çernenko'nun ölümüyle Komünist Parti Genel Sekreterliği'ne Mihail Gorbaçov seçildi.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Казахстанская правда". 16 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2017.
- ^ "Часть пятая ЭПОХА БРЕЖНЕВА / КГБ. Председатели органов госбезопасности. Рассекреченные судьбы". 21 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2017.
Siyasi görevi | ||
---|---|---|
Önce gelen: Yuri Andropov |
Sovyetler Birliği Komünist Partisi Merkez Komitesi Genel Sekreteri 1984-1985 |
Sonra gelen: Mihail Gorbaçov |
Önce gelen: Yuri Andropov |
Sovyetler Birliği Yüksek Sovyet Prezidyumu Başkanı 1984-1985 |
Sonra gelen: Andrey Gromiko |
- 1911 doğumlular
- 1985 yılında ölenler
- 20. yüzyıl Rus siyasetçileri
- Rus komünistler
- Komünist liderler
- Sovyetler Birliği devlet başkanları
- Soğuk Savaş'ta liderler
- Sovyetler Birliği'nin Afganistan'a müdahalesinde kişiler
- Sirozdan ölenler
- Kremlin Duvarı Mezarlığı
- 20. yüzyıl liderleri
- Rus ateistler
- Ateist siyasetçiler
- Ateist devlet başkanları