Kinşasa

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Kinşasa
Villa de Kinshasa
Başkent Bölgesi
Kinşasa bayrağı
Bayrak
Kinşasa arması
Arma
Demokratik Kongo Cumhuriyeti üzerinde Kinşasa
Kinşasa
Kinşasa
Kinşasa'nın Kongo Demokratik Cumhuriyeti'ndeki konumu
ÜlkeKongo Demokratik Cumhuriyeti Kongo Demokratik Cumhuriyeti
BölgeKinşasa
Kuruluş1881
İdare
 • ValiGentiny Ngobila Mbala
Yüzölçümü
 • Başkent9,965 km²
Rakım240 m
Nüfus
 (2021)
 • Başkent17,071,000[2]
 • Yoğunluk1,462/km²
 • Kent
14,970,000[1]
Zaman dilimiUTC+01.00 (BAS)

Kinşasa (FransızcaKinshasa) veya eski ismi ile Léopoldville,[3] Afrika kıtasında bulunan Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nin başkenti ve en büyük kentidir. 2021 yılı itibarıyla yaklaşık 15 milyonluk nüfusuyla Afrika kıtasının da en büyük şehridir. Kinşasa aynı zamanda ülkenin on bir bölgesinden biri konumunda olup, Başkent Bölgesi statüsüne sahiptir. Şehir Kongo Cumhuriyeti ile bu bölgede sınırı belirleyen Kongo Nehri kıyısında kuruludur.

Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]

Şehir Kongo nehrinin güney yakasında, nehrin Atlas Okyanusu'na döküldüğü yerden 560 km içeride kurulmuştur. Güneyinde Livigstone Çavlanı vardır, bu çavlan gemilerin Kongo Nehrinden geçerek Kinşasa'ya kadar gidebilmelerini sağlar. Şehrin eski adı Léopoldville 1965 yılında iktidara gelen Joseph Mobutu döneminde yer ve şahıs isimlerinin Afrikalılaştırma projesi kapsamında 1967 yılında Kinşasa olarak değiştirilmiştir. Bu ad zamanında Belçika kralı ve bölgenin özel sahibi II.Léopold şerefine verilmiştir. Şehir Kongo Cumhuriyeti'nin başkenti Brazzaville'in tam karşısında yer almakta olup, Kongo nehri her iki başkenti de birbirinden ayırmaktadır. Kinşasa ve Brazzaville bu konumları ile dünya üzerinde birbirine en yakın başkent özelliğine sahiptirler.

İklim[değiştir | kaynağı değiştir]

Şehir tropikal iklim kuşağında yer almaktadır. Şehre yıllık sıcaklık ortalaması 25,3 °C seviyesinde yaşanmaktadır. En sıcak aylar 26,7 °C ila 26,8 °C arasında Mart ve Nisan aylarında yaşanırken, en soğuk ay ise 22 °C ile Temmuz ayında görülmektedir. Yağış sezonu Ekim-Mayıs dönemlerinde gerçekleşirken, Kasım ayında 236 mm ile en çok yağmurun düştüğü ay durumundadır. Haziran ile Ağustos ayları arasında 5 mm yağış ile yağmurun en az yağdığı aylardır.

Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]

Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nin nüfus yoğunluğu açısından en kalabalık şehri aynı zamanda ülkenin başkenti konumunda olan Kinşasa'da ülke nüfusunun %13'ü yaşamaktadır.

Kinşasa'da da birçok büyük şehirde olduğu gibi nüfus yoğunluğunun giderek artmasına neden olan şehir merkezinin haricinde banliyö ve uydu kentler oluşmuştur. Şehir nüfusu 2021 tahmini verilerine göre 14.950.000 kişidir. Bu sayıyla şehir, nüfus olarak Afrika'nın en büyük şehri unvanını almıştır.

Yıl Nüfus
1920 1.600
1936 40.300
1938 35.900
1939 42.000
1947 126.100
1957 299.800
1959 402.500
1967 901.520
1968 1.052.500
Yıl Nüfus
1970 1.323.039
1974 1.990.700
1976 2.443.900
1984 2.664.309
1991 3.804.000
1994 4.655.313
2003 6.786.000
2005 7.787.832
2010 8.900.721

İdari yapılanma[değiştir | kaynağı değiştir]

Kinşasa ülkede var olan il sisteminin dışında tutulmuş bir yer konumundadır. Şehir, başkent bölgesi olarak ayrı bir statüye sahiptir. Şehir kendi içerisinde 24 belediyeye ayrılmış konumda olup bu belediyeler şu şekildedir:

  • Bandalungwa
  • Barumbu
  • Bumbu
  • Gombe
  • Kalamu
  • Kasa-Vubu
  • Kimbanseke
  • Kinshasa
  • Kintambo
  • Kisenso
  • Lemba
  • Limete
  • Lingwala
  • Makala
  • Maluku
  • Masina
  • Matete
  • Mont Ngafula
  • Ndjili
  • Ngaba
  • Ngaliema
  • Ngiri-Ngiri
  • Nsele
  • Selembao
Kinşasa belediyeleri
Kinşasa bayrağı
Baie
de Ngaliema
Gombe
Barumbu
Kin.
Ling.
K.-V.
Ng.-Ng.
Kal.
Banda-
lungwa
Kintambo
Ngaliema
Selembao
Bumbu
Makala
Ngaba
Lemba
Limete
Matete
Kinsenso
Masina
Ndjili
Kimbanseke
Nsele
Mont Ngafula
Nsele
Maluku
Kısaltmalar: Kinşasa (Kin.), Kasa-Vubu (K.-V.), Lingwala (Ling.), Ngiri-Ngiri (Ng.-Ng.)

Kardeş Şehirler[değiştir | kaynağı değiştir]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "PopulationStat.com". 21 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2021. 
  2. ^ Institut National De La Statistique. "Projections demographiques 2019-25 (in French)". 2 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2020. 
  3. ^ "Kinshasa – national capital, Democratic Republic of the Congo". britannica.com. 18 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2014. 
  4. ^ Ankara′nın Kardeş şehirleri 14 Ocak 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., ankara-bel.gov.tr 29 Haziran 2012 tarihinde erişildi.