Bolşaya Almatinka Nehri
| Bolşaya Almatinka Үлкен Алматы (Kazakça) Большая Алматинка (Rusça) | |
|---|---|
.jpg) | |
| Konum | |
| Ülke(ler) |  Kazakistan
|
| Eyalet(ler) | Almatı |
| İlçe(ler) | İle |
| Şehir(ler) | Almatı |
| Genel bilgiler | |
| Aktığı yer | Kaskelen → Kapçagay Rezervuarı → İli → Balkaş Gölü |
| Kaynak | Trans-İli Ala Dağları[1] 43°03′32″N 76°59′11″E / 43.058831°K 76.986398°D |
| Kaynak rakımı | y. 2.496 m (8.189 ft)[2] |
| Ağız | Kaskelen[3] 43°33′56″N 76°53′56″E / 43.565505°K 76.898988°D |
| Ağız rakımı | y. 562 m (1.844 ft)[2] |
| Yükseklik farkı | y. 1.934 m (6.345 ft) |
| Uzunluk | 96 km (60 mi) |
| Havza alanı | 425 km2 (164 sq mi) |
| Debi | 5 metreküp/saniye (180 cu ft/s) |
Bolşaya Almatinka (Kazakça: Үлкен Алматы; Rusça: Большая Алматинка) Kazakistan'da Almatı eyaletinin İle ilçesi ve Almatı şehrine bağlı Bostandık, Avezov ve Alatau idari ilçelerinden akan bir nehirdir. Kaskelen nehrinin sağ koludur.[2][4]
Nehir yolu[değiştir | kaynağı değiştir]
Bolşaya Almatinka'nın kaynakları Trans-İli Ala Dağları'nın kuzey yamaçlarında yer alır. Kaynak yeri Almatı şehrine bağlı Bostandık ilçesindedir. Kabaca kuzeybatı yönünde akar ve Almatı şehrine giriş yaptıktan sonra kuzey yönünde akmaya devam eder. Nehir yolu üzerinde inşa edilen Sayran Rezervuarı'nı terk ettikten sonra şehir merkezinin kuzeyinde bulunan Boralday yerleşim yerinin doğusundan akar. Sonunda İle ilçesinin Kosözen (Қосөзен) köyünde Kaskelen nehrine sağ kol olarak katılır.[4][5][6][7]
Nehrin kaynağı[değiştir | kaynağı değiştir]
Sovyet topografik haritalarına göre,[5] Bolşaya Almatinka‘nın kaynağı Trans-İli Ala Dağları‘nda 1980 yılında inşa edilen Ülken Almatı Barajı’ndan sonra başlar.[8] Bu baraj Almatı şehrinde sel taşkınlarını önlemek amacıyla inşa edilmiştir.
Baraj inşa edilmeden önce çizilen topografik haritalarda[4] nehrin kaynağı rakımı daha yüksek olan güneydeki tepelerde gösterilmiştir.
Nehir kolları[değiştir | kaynağı değiştir]
Nehrin başlıca ana kolları;[5][6][7][8]
- Ötkeldi (Өткелді; Rusça: Проходная, Prohodnaya), sol kol
- Terisbutak (Терісбұтақ; Rusça: Терисбутак), sağ kol
- Kızıl-Kungey (Қызылкүнгей; Rusça: Кзыл-Кунгей),
- Serkebulak (Серкебұлақ; Rusça: Серкебулак), sol kol
- Kumbel (Құмбел; Rusça: Кумбель), sağ kol
- Ayusai (Аюсай), sol kol
Tarih[değiştir | kaynağı değiştir]
Almatı şehrinin Alatau ilçesinde, Boralday ile Bolşaya Almatinka Nehirleri arasında, Boralday Arkeolojik Sit Alanı yer almaktadır (43°20′13″N 76°52′07″E / 43.337°K 76.8687°D). Sit alanı Boralday yerleşim yerinin güneydoğusunda, Bolşaya Almatinka‘nın sol yakasındadır.[2] Arkeolojik alan, Demir Çağı'nın başlarına tarihlenen ve Saka halkı ile ilişkilendirilen bir kurgan nekropolüdür.[9]
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Sovyet haritasındaki kaynak yeri (haritada: Бол. Алматинка) (Rusça) 1:50.000". 28 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2023.
- ^ a b c d Google Earth
- ^ "Sovyet haritasındaki ağız yeri (haritada: Бол. Алматинка) (Rusça) 1:100.000". 28 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2023.
- ^ a b c "K-43 Topographic Chart (maps.vlasenko.net) (Rusça) 1:1.000.000". 30 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ağustos 2023.
- ^ a b c "K-43-034-4 Topographic Chart (maps.vlasenko.net) (Rusça) 1:50.000". 28 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2023.
- ^ a b "K-43-022-4 Topographic Chart (maps.vlasenko.net) (Rusça) 1:50.000". 8 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2023.
- ^ a b "K-43-022-2 Topographic Chart (maps.vlasenko.net) (Rusça) 1:50.000". 8 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2023.
- ^ a b Kozybaeva, M. K., (Ed.) (1983). Alma-Ata Ansiklopedisi (Kazakça). Alma-Ata: Kazak Sovyet Ansiklopedisi. s. 608.
- ^ "Что ждет казахстанский Стоунхендж?". voxpopuli.kz. 5 Mayıs 2016. 7 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2019.
