Aşçısu Nehri
| Aşçısu Ащысу (Kazakça) Ащысу (Rusça) | |
|---|---|
 | |
| Konum | |
| Ülke(ler) |  Kazakistan
|
| Eyalet(ler) | Abay |
| İlçe(ler) | Abay, Jarma, Ayagöz, Semey Akimliği |
| Şehir(ler) | Üşbiik |
| Genel bilgiler | |
| Aktığı yer | Şağan → İrtiş → Obi → Kara Denizi |
| Birleşim (kaynak) | Arbalı ve Kosbulak Nehirlerinin birleşmesiyle |
| Kaynak | Cengiztau, Kazakistan Yaylaları[1] 48°30′59″N 80°48′40″E / 48.516341°K 80.811025°D |
| Kaynak rakımı | 873 m (2.864 ft) |
| Ağız | Şağan[2] 49°55′17″N 79°00′47″E / 49.921389°K 79.013056°D |
| Ağız rakımı | 304 m (997 ft) |
| Yükseklik farkı | y. 568 m (1.864 ft) |
| Uzunluk | 349 km (217 mi) |
| Havza alanı | 18.100 km2 (7.000 sq mi) |
| Debi | 0,34 metreküp/saniye (12 cu ft/s) |
Aşçısu (Kazakça: Ащысу; Rusça: Ащысу), Kazakistan'da Abay eyaletinin Abay, Jarma ve Ayagöz ilçelerinden akan bir nehirdir. İrtiş havzasında yer alan Şağan'ın sağ koludur.[3]
Nehir yolu[değiştir | kaynağı değiştir]
Aşçısu'nun kaynakları Kazak Yaylaları'nın doğu kesiminde, Cengiztau'ın kuzeydoğu yamaçlarında, Ayagöz şehrinin yaklaşık 30 km (19 mi) kuzeybatısında yer alır. Arbalı (Арбалы) ve Kosbulak (Қосбұлақ) Nehirlerinin birleşmesiyle oluşur.[1] Başlangıçta batıya doğru ilerler, sonra güneybatıya doğru kıvrılır ve Üşbiik'i geçer. Son kısımlarında kuzeybatıya doğru ilerler ve Semey şehrinin (eskiden Semipalatinsk) 110 km (68 mi) güneybatısında Şağan'ın sağ kıyısıyla buluşur.[4]
Hidroloji[değiştir | kaynağı değiştir]
Nehir 349 km (217 mi) uzunluğunda ve havza alanı 18.100 km2 (7.000 sq mi)'dir. Aşçısu çoğunlukla karla beslenir ve yaz aylarında sık sık kurur.[5][6]
Nükleer deneme[değiştir | kaynağı değiştir]
Nehrin ağız yeri, Semipalatinsk Test Alanı kompleksinin Balapan sahasında yer almaktadır. Ocak 1965'te bir rezervuar oluşturmak için yapılan deneysel bir nükleer patlama sonucunda bir göl oluşmuştur.[7]
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b "Sovyet haritasındaki kaynak yeri (haritada: Ащысу) (Rusça) 1:200.000". 5 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2023.
- ^ "Sovyet haritasındaki ağız yeri (haritada: Ащысу) (Rusça) 1:500.000". 5 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2023.
- ^ Google Earth
- ^ "M-44 Topographic Chart (maps.vlasenko.net) (Rusça)". 3 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Eylül 2023.
- ^ Ащису (река в Семипалатинской обл.) (Aşçısu, (Semipalatinsk bölgesindeki nehir) 4 Ekim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.; Büyük Sovyet Ansiklopedisi in 30 vols. — Ch. ed. Aleksandr Prohorov. - 3rd ed. - M. Soviet Encyclopedia, 1969–1978. (Rusça)
- ^ Ащысу (Aşçısu) // Kazakistan Ulusal Ansiklopedisi. — Almatı: Kazak Ansiklopedisi, 2004 (Rusça). — Т. Cilt I. — ISBN 9965-9389-9-7. (Cc-by-3.0)
- ^ "International Nuclear Information System (INIS)" (PDF). 11 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 4 Eylül 2023.
