Handan Sultan: Revizyonlar arasındaki fark

Tam adı
	Devletlu İsmetlu Handan Valide Sultan Aliyyetü'ş-Şân Hazretleri

Handan Valide Sultan
Handan Valide Sultan
	Handan Sultan türbesi
Valide Sultan
Hüküm süresi	21 Aralık 1603 – 12 Kasım 1605
Önce gelen	Safiye Sultan
Sonra gelen	Halime Sultan
Doğum	1574; Bosna
Ölüm	12 Kasım 1605 (31 yaşında); İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu
Eş(ler)i	III. Mehmed
Çocuk(lar)ı	I. Ahmed
Tam adı
Tam adı
	Devletlu İsmetlu Handan Valide Sultan Aliyyetü'ş-Şân Hazretleri
Hanedan	Osmanlı Hanedanı
Dini	Doğumunda Hristiyan daha sonra İslam
Meslek	Valide Sultan

Etkileşimli olarak geçmişe göz at

[kontrol edilmiş revizyon]

← Önceki sürümle aradaki fark Sonraki sürümle aradaki fark →

İçerik silindi İçerik eklendi

GörselVikimetin

Satır içi

Sayfanın 17.26, 28 Şubat 2016 tarihindeki hâli

Handan Sultan (d. 1574 - ö. 12 Kasım 1605^[1]) Osmanlı padişahı I. Ahmet'in annesi, Valide Sultan ve III. Mehmet'in eşidir.

Kimliği

Handan Sultan'ın doğum yılı ve milliyeti hakkında kesin bir bilgi yoktur. Rum asıllı olduğu ve adının Helen olduğu tarihî verilere dayanmayan iddialardır.^[2] 1603 yılında oğlu I. Ahmet 13 yaşında tahta çıkarılınca Valide Sultan oldu. İki yıl boyunca oğlu adına bizzat Osmanlı Devleti'ni yönetti. Lakabı "Benli Haseki'dir". Kendisine Devletlu ismetlu Handan Valide Sultan Aliyyetü'ş-Şân Hazretleri olarak hitap edilirdi.

Haseki Sultanlık Dönemi

Handan Sultan, son incelenen Balyos Raporları'na göre Boşnak asıllı ve Cerrah Mehmed Paşa'nın cariyelerinden olan bir kızdı.^[3] Güzelliğinden dolayı o dönemde Manisa sancak beyi olan III. Mehmed'e hediye edilmiştir.Yani kısaca Handan Sultan 1583 yılının ikinci yarısında hareme girmiştir.^[4] Hareme adım atmasından sonra Safiye Sultan'ın ilk gelini Halime Sultan'ın anlaşmazlıkları sonucu III. Mehmed'e bizzat Safiye Sultan tarafından sunulduğu anlaşılmaktadır. Daha sonra kendisine ''güleç'' ya da ''neşeli'' manasına gelen ''Handan'' ismi verilmiştir.

18 Nisan 1590 yılında oğlu I. Ahmed'i dünyaya getiren Handan Sultan baş haseki olmaması sebebiyle şanssız bir konumdaydı. Fakat tahtta gözü olduğu inancıyla Şehzade Mahmud aleyhinde yapılan pek çok faaliyet vardı. Şehzade Mahmud'un rakibi olabilecek tek erkek evlat da Şehzade Ahmed olduğundan annesi Handan Sultan ile babaanne Safiye Sultan'ın iş birliği yaptığı oldukça açıktır. ^[5]

Valide Sultanlık Dönemi

Handan Sultan 1605 yılındaki vefatına kadar hanedan içinde ve bilindiği üzere siyaset alanında üst düzey kişilerle bağlantılı olan ve önemli bir kişilik olarak tarihe geçti.^[6] Handan Sultan'ın oğlu tahta geçtiğinde Safiye Sultan hâlâ hayattaydı. Bu yüzden ilk işlerin arasına Sultan Ahmed'in sünneti ile birlikte Safiye Sultan'ın Eski Saray'a gönderilmesi de alınmıştır.^[7] Leslie Pierce'e göre Handan Sultan, oğlu adına bizzat devleti yönetmesine rağmen ancak 1000 akçe maaş almaktayken aynı dönemde babaanne Safiye Sultan 3000 akçe maaş alıyordu. I. Ahmed çocuk yaşta tahta geçmesine rağmen babası gibi annesinin etkisi altında kalmadığını kanıtlamak konusunda çok titizdi. Kuvvetli bir kişiliği vardı. Annesinin sözünü her zaman dinlemezdi.^[8]

Ölümü

Handan Sultan oğlunun saltanatı sırasında fazla yaşamadı. İki yıl sonra 1605 yılında genç yaşta öldü. Ölüm nedeni kesin olmamakla birlikte mide kanseri olduğu bilinir.

Galeri

Handan Valide Sultan'nın kocası, III. Mehmed.
Handan Sultan'nın oğlu I. Ahmed tarafından yaptırılan altı minareli Sultanahmed Camii.
Sultan Ahmet Camii'nin girişi.
Handan Valide sultan'nın oğlu I. Ahmed.

Popüler kültürdeki yeri

12 kasım 2015'de yayınlanmaya başlayan Muhteşem Yüzyıl Kösem adlı Türk dizisinde kendisini Tülin Özen canlandırmaktadır.

Bibliyografya

Peirce, Leslie P., The Imperial Harem: Women and Sovereignty in the Ottoman Empire, Oxford University Press, 1993, ISBN 0-19-508677-5 (paperback).
Bahadıroğlu, Yavuz, Resimli Osmanlı Tarihi, Nesil Yayınları, 15inci baskısı, 2009, ISBN 978-975-269-299-2.

Kaynaklar

^ Necdet Sakaoğlu, Bu Mülkün Kadın Sultanları, 4. Baskı 2011, Sayfa:219
^ Necdet Sakaoğlu, Bu Mülkün Kadın Sultanları, 4. Baskı 2011, Sayfa:219
^ ASVe, SDC, filza 58, fol. 269v (17 Ocak 1604 tarihli rapor)
^ Günhan Börekçi, İnkırâzın Eşiğinde Bir Hanedan: III. Mehmed, I. Ahmed, I. Mustafa ve 17. Yüzyıl Osmanlı Siyasî Krizi, Sayfa:80
^ Günhan Börekçi, İnkırâzın Eşiğinde Bir Hanedan: III. Mehmed, I. Ahmed, I. Mustafa ve 17. Yüzyıl Osmanlı Siyasî Krizi, Sayfa:85
^ Günhan Börekçi, İnkırâzın Eşiğinde Bir Hanedan: III. Mehmed, I. Ahmed, I. Mustafa ve 17. Yüzyıl Osmanlı Siyasî Krizi, Sayfa:81
^ Sâ-fî, Zübdetü’t-Tevârîh, Cilt II, Sayfa 7-21
^ Imperial Harem : Women and Sovereignty in the Ottoman Empire 1993, Oxford University Press, ISBN 0-19-508677-5

Önce gelen: Safiye Sultan	Valide Sultan 1603 – 1605	Sonra gelen: Halime Sultan
Önce gelen: Safiye Sultan	Kadınlar saltanatı 1603 - 1605	Sonra gelen: Kösem Sultan

Bir Osmanlının biyografisi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

[Necdet_Sakaoğlu_2011-1] Necdet Sakaoğlu, Bu Mülkün Kadın Sultanları, 4. Baskı 2011, Sayfa:219

[Necdet_Sakaoğlu_20112-2] Necdet Sakaoğlu, Bu Mülkün Kadın Sultanları, 4. Baskı 2011, Sayfa:219

[3] ASVe, SDC, filza 58, fol. 269v (17 Ocak 1604 tarihli rapor)

[4] Günhan Börekçi, İnkırâzın Eşiğinde Bir Hanedan: III. Mehmed, I. Ahmed, I. Mustafa ve 17. Yüzyıl Osmanlı Siyasî Krizi, Sayfa:80

[5] Günhan Börekçi, İnkırâzın Eşiğinde Bir Hanedan: III. Mehmed, I. Ahmed, I. Mustafa ve 17. Yüzyıl Osmanlı Siyasî Krizi, Sayfa:85

[6] Günhan Börekçi, İnkırâzın Eşiğinde Bir Hanedan: III. Mehmed, I. Ahmed, I. Mustafa ve 17. Yüzyıl Osmanlı Siyasî Krizi, Sayfa:81

[7] Sâ-fî, Zübdetü’t-Tevârîh, Cilt II, Sayfa 7-21

[8] Imperial Harem : Women and Sovereignty in the Ottoman Empire 1993, Oxford University Press, ISBN 0-19-508677-5

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

@@ 18. satır: / 18. satır: @@
 | annesi        =
 | doğum_tarihi  = 1574
-| doğum_yeri    = [[Yunanistan]]
+| doğum_yeri    = [[Bosna]]
 | ölüm_tarihi   = 12 Kasım 1605 (31 yaşında)
 | ölüm_yeri     = [[İstanbul]], [[Osmanlı İmparatorluğu]]
@@ 29. satır: / 29. satır: @@
 '''Handan Sultan''' (d. 1574 - ö. 12 Kasım 1605<ref name="Necdet Sakaoğlu 2011">Necdet Sakaoğlu, Bu Mülkün Kadın Sultanları, 4. Baskı 2011, Sayfa:219</ref>) Osmanlı padişahı [[I. Ahmet]]'in annesi, [[Valide Sultan]] ve [[III. Mehmet]]'in eşidir.
 [[Dosya:Blue Mosque Interior 2 Wikimedia Commons.JPG|thumb|200px|Handan Sultan'ın oğlu [[I. Ahmed]] tarafından yaptırılan [[Sultan Ahmet Camii]], Osmanlı tarihinde inşa edilen en büyük yapı olarak bilinmektedir. ''(İç görünümü)''.]]
+[[Dosya:Blue_Mosque_Interior_2_Wikimedia_Commons.JPG|link=https://tr.wikipedia.org/wiki/Dosya:Blue_Mosque_Interior_2_Wikimedia_Commons.JPG|thumb|300x300px|Handan Sultan'ın oğlu [[I. Ahmed]] tarafından yaptırılan [[Sultan Ahmet Camii]], Osmanlı tarihinde inşa edilen en büyük yapı olarak bilinmektedir. ''(İç görünümü)''.]]
 == Kimliği ==
-Handan Sultan'ın doğum yılı ve milliyeti hakkında kesin bir bilgi yoktur. Rum asıllı olduğu ve adının Helen olduğu tarihî verilere dayanmayan iddialardır.<ref name="Necdet Sakaoğlu 2011"/> [[1603]] yılında oğlu [[I. Ahmet]] 13 yaşında tahta çıkarılınca [[Valide Sultan]] oldu. İki yıl boyunca oğlu adına bizzat [[Osmanlı Devleti]]'ni yönetti.Lakabı"Benli Haseki'dir" Kendisine evletlu ismetlu Handan Valide Sultan Aliyyetü'ş-şân Hazretleri'' olarak hitap edilirdi.
+Handan Sultan'ın doğum yılı ve milliyeti hakkında kesin bir bilgi yoktur. Rum asıllı olduğu ve adının Helen olduğu tarihî verilere dayanmayan iddialardır.<ref name="Necdet Sakaoğlu 20112">Necdet Sakaoğlu, Bu Mülkün Kadın Sultanları, 4. Baskı 2011, Sayfa:219</ref> [[1603]] yılında oğlu [[I. Ahmet]] 13 yaşında tahta çıkarılınca [[Valide Sultan]] oldu. İki yıl boyunca oğlu adına bizzat [[Osmanlı Devleti]]'ni yönetti. Lakabı "Benli Haseki'dir". Kendisine Devletlu ismetlu Handan Valide Sultan Aliyyetü'ş-Şân Hazretleri ''olarak hitap edilirdi.''
+=== Haseki Sultanlık Dönemi ===
-== Hayatı ==
+Handan Sultan, son incelenen Balyos Raporları'na göre Boşnak asıllı ve [[Cerrah Mehmed Paşa]]'nın cariyelerinden olan bir kızdı.<ref>ASVe, SDC, filza 58, fol. 269v (17 Ocak 1604 tarihli rapor)</ref> Güzelliğinden dolayı o dönemde Manisa sancak beyi olan III. Mehmed'e hediye edilmiştir.Yani kısaca Handan Sultan 1583 yılının ikinci yarısında hareme girmiştir.<ref>Günhan Börekçi, İnkırâzın Eşiğinde Bir Hanedan: III. Mehmed, I. Ahmed, I. Mustafa ve 17. Yüzyıl Osmanlı Siyasî Krizi, Sayfa:80</ref> Hareme adım atmasından sonra [[Safiye Sultan]]'ın ilk gelini Halime Sultan'ın anlaşmazlıkları sonucu  [[III. Mehmed]]<nowiki>'e bizzat Safiye Sultan tarafından sunulduğu anlaşılmaktadır. Daha sonra kendisine ''güleç'' ya da ''neşeli'' manasına gelen ''Handan''</nowiki> ismi verilmiştir.
-Handan Sultan oğlunun çocuk yaşta tahta çıkmış olması bakımından çok güçlü bir konuma sahip olmasına rağmen hiçbir zaman kayınvalidesi [[Safiye Sultan]] veya gelini [[Kösem Sultan]] kadar güçlü olmadı. Handan Sultan'ın oğlu tahta geçtiğinde [[Safiye Sultan]] hâlâ hayattaydı. Leslie Pierce'e göre Handan Sultan, oğlu adına bizzat devleti yönetmesine rağmen ancak 1000 akçe maaş almaktayken aynı dönemde babaanne [[Safiye Sultan]] 3000 akçe maaş alıyordu. Bu güçsüzlüğün birkaç sebebi vardı: Handan Sultan'ın eşi olan [[III. Mehmet]] hiçbir cariyesini haseki (padişahın gözdesi) düzeyine yükseltmemişti. [[III. Mehmet]]'in padişahlığı döneminde hep [[Safiye Sultan]]'ın sözü geçmişti. Ayrıca [[I. Ahmed]] çocuk yaşta tahta geçmesine rağmen babası gibi annesinin etkisi altında kalmadığını kanıtlamak konusunda çok titizdi. Kuvvetli bir kişiliği vardı. Annesinin sözünü her zaman dinlemezdi.<ref>[http://www.amazon.com/gp/product/0195086775/102-5037880-1776135?v=glance&n=283155|The Imperial Harem : Women and Sovereignty in the Ottoman Empire 1993], Oxford University Press, ISBN 0-19-508677-5</ref>
+Nisan 1590 yılında oğlu [[I. Ahmed]]'i dünyaya getiren Handan Sultan baş haseki olmaması sebebiyle şanssız bir konumdaydı. Fakat tahtta gözü olduğu inancıyla [[Şehzade Mahmud (III. Mehmet'in oğlu)|Şehzade Mahmud]] aleyhinde yapılan pek çok faaliyet vardı. Şehzade Mahmud'un rakibi olabilecek tek erkek evlat da Şehzade Ahmed olduğundan annesi Handan Sultan ile babaanne Safiye Sultan'ın iş birliği yaptığı oldukça açıktır. <ref>Günhan Börekçi, İnkırâzın Eşiğinde Bir Hanedan: III. Mehmed, I. Ahmed, I. Mustafa ve 17. Yüzyıl Osmanlı Siyasî Krizi, Sayfa:85</ref>
+== Valide Sultanlık Dönemi ==
+Handan Sultan 1605 yılındaki vefatına kadar hanedan içinde ve bilindiği üzere siyaset alanında üst düzey kişilerle bağlantılı olan ve önemli bir kişilik olarak tarihe geçti.<ref>Günhan Börekçi, İnkırâzın Eşiğinde Bir Hanedan: III. Mehmed, I. Ahmed, I. Mustafa ve 17. Yüzyıl Osmanlı Siyasî Krizi, Sayfa:81</ref> Handan Sultan'ın oğlu tahta geçtiğinde [[Safiye Sultan]] hâlâ hayattaydı. Bu yüzden ilk işlerin arasına Sultan Ahmed'in sünneti ile birlikte Safiye Sultan'ın [[Eski Saray]]'a gönderilmesi de alınmıştır.<ref>Sâ-fî, Zübdetü’t-Tevârîh, Cilt II, Sayfa 7-21</ref> Leslie Pierce'e göre Handan Sultan, oğlu adına bizzat devleti yönetmesine rağmen ancak 1000 akçe maaş almaktayken aynı dönemde babaanne [[Safiye Sultan]] 3000 akçe maaş alıyordu. [[I. Ahmed]] çocuk yaşta tahta geçmesine rağmen babası gibi annesinin etkisi altında kalmadığını kanıtlamak konusunda çok titizdi. Kuvvetli bir kişiliği vardı. Annesinin sözünü her zaman dinlemezdi.<ref>[http://www.amazon.com/gp/product/0195086775/102-5037880-1776135?v=glance&n=283155|The Imperial Harem : Women and Sovereignty in the Ottoman Empire 1993], Oxford University Press, ISBN 0-19-508677-5</ref>
 == Ölümü ==

g t d Osmanlı Hanedanı
Soyağacı (padişah eşleri)
Osmanlı padişahları	Osman Gazi Orhan Gazi I. Murad I. Bayezid I. Mehmed II. Murad II. Mehmed II. Bayezid I. Selim I. Süleyman II. Selim III. Murad III. Mehmed I. Ahmed I. Mustafa II. Osman IV. Murad İbrahim IV. Mehmed II. Süleyman II. Ahmed II. Mustafa III. Ahmed I. Mahmud III. Osman III. Mustafa I. Abdülhamid III. Selim IV. Mustafa II. Mahmud Abdülmecid Abdülaziz V. Murad II. Abdülhamid V. Mehmed VI. Mehmed
Padişah anneleri	Halime Hatun Malhun Hatun Nilüfer Hatun Gülçiçek Hatun Devlet Hatun Emine Hatun Hüma Hatun Sitti Mükrime Hatun / I. Gülbahar Hatun II. Gülbahar Hatun / I. Ayşe Hatun Ayşe Hafsa Sultan Hürrem Sultan Nurbanu Sultan Safiye Sultan Handan Sultan Valide Sultan (I. Mustafa'nın annesi) Mahfiruz Hatice Sultan Kösem Sultan Hatice Turhan Sultan Saliha Dilaşub Sultan Hatice Muazzez Sultan Emetullah Râbia Gülnûş Sultan Saliha Sebkati Sultan Şehsuvar Sultan Emine Mihrişah Kadınefendi Rabia Şermi Kadınefendi Mihrişah Valide Sultan Ayşe Sineperver Sultan Nakşidil Sultan Bezmiâlem Valide Sultan Pertevniyal Sultan Şevkefza Sultan Tirimüjgan Kadınefendi Gülcemal Kadınefendi Gülüstü Hanım
Hanedan reisleri	Abdülmecid Ahmed Nihad Efendi Osman Fuad Efendi Mehmed Abdülaziz Efendi Ali Vâsıb Efendi Mehmed Orhan Osmanoğlu Ertuğrul Osman Osmanoğlu Osman Bayezid Osmanoğlu Dündar Abdülkerim Osmanoğlu Harun Osmanoğlu
Osmanlı padişah eşleri Osmanlı şehzadeleri Osmanlı padişah kızları