Türkiye-Umman ilişkileri
 | |
 Umman |
 Türkiye |
|---|---|
| Diplomatik Misyon | |
| Umman'ın Ankara Büyükelçiliği | Türkiye'nin Muskat Büyükelçiliği |
| Temsilcilik | |
| Büyükelçi Saif Rashid Saif Al Jahwari | Büyükelçi Muhammet Hekimoğlu |
Türkiye-Umman ilişkileri, Umman'ın 1970 yılında bağımsızlığını ilan etmesi ve Türkiye'nin, Umman'ı ilk tanıyan ülkelerden birisi olması ile birlikte başlamıştır.[1] İki ülkenin ilişkileri, bulundukları jeostratejik konumların da etkili olması ile, karşılıklı yarar için ortak çalışmalara dayalıdır.[1]
Ziyaretler[değiştir | kaynağı değiştir]
28-29 Ekim 2017 tarihlerinde, Umman Dışişleri Bakanı, Yusuf bin Alawi bin Abdullah, Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı, Mevlüt Çavuşoğlu'nu davet etmiştir.[1] Ayrıca Alawi, 18 Mayıs 2018 tarihinde İstanbul'da Kudüs için düzenlenen İslam İşbirliği Teşkilatı Olağanüstü Zirvesine katılmıştır.[1] İki ülkenin Dışişleri Bakanı son görüşmesini 29 Ocak 2017 tarihinde Maskat'da yapmıştır.[1]
Umman Sultanı Kâbus bin Said'in vefatı üzerine, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay 12 Ocak 2020 tarihinde Maskat'a bir ziyarette bulunmuş ve taziyelerini sunmuştur.[1]
İlişkiler[değiştir | kaynağı değiştir]
Türkiye'nin, Körfez ülkeleri ile arasının pek iyi olmamasına rağmen Sultan Kabus döneminde ilişkiler olumlu gitmekteyken şu anki Sultan Heysem bin Tarık Al Said döneminde de olumlu ilişkiler devam etmektedir.[2] Türkiye ve Umman'ın ilişkilerinin ılımlı olması nedeni ile Birleşik Arap Emirlikleri ve Suudi Arabistan, Umman'a karşı "Yumuşak Baskı" uygulamaktadır.[2] Bölgedeki olaylara Umman'ın tarafsız kalması sebebi ile Umman'ın Türkiye ile arasında bir problem çıkmamasına neden olmaktadır.[2]
1 Aralık 2006 yılında İstanbul Ticaret Odası, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Umman Ticaret ve Sanayi odası önderliğinde Türk-Umman İş Konseyi kurulmuştur.[3] Konsey son toplantısını 9-10 Nisan 2018 tarihleri arasında Maskat'ta gerçekleştirmiştir.[3]
2010 yılında Karma Ekonomik Komisyonu Maskat'ta gerçekleşmiş ve bu toplantıya Türkiye'den Berat Albayrak, Umman'dan ise Yahya Al Jabri katılmıştır.[3]
17 Temmuz 2020'de Umman müftüsü Ayasofya'nın ibadete açılmasının Mescid-i Aksa'nın kurtulması ile yaşanacak büyük sevinçlerin habercisi olması temennisinde bulunduğunu açıklamıştır.[2] Müftünün bu paylaşımı BAE ve Suudi Arabistan tarafından iyi karşılanmamıştır.[2]
27 Temmuz 2020'de Umman Dışişleri Bakanı, Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı yardımcısı Sedat Önal ile telekonferans gerçekleştirmiştir.[2] Bu görüşmede ilişkilerin geliştirilmesi ve ortak öneme sahip konular ele alınmıştır.[2]
Recep Tayyip Erdoğan 2020 yılında Ramazan Bayramı'nda, Umman Sultanını arayıp bayramlaşmış ve ikili ilişkiler ile bölgesel meseleler konuşulmuştur.[2]
HAVELSAN Umman'da Türk savunma ihracatını arttırmak için 5 Mart 2020 tarihinde Maskat'ta Masirah International şirketiyle ortaklaşa HAVELSAN Technology Oman LLC şirketini kurmuştur.[2]
Antalya merkezli Ares Tersanesi ise Türkiye'den, Umman'a askeri gemi ihracat projesini gerçekleştirmiştir.[2]
2024 yılında Saif Rashid Saif Al Jahwari Amman'ın Ankara Büyükelçisi olarak atandı.[4]
Ticaret[değiştir | kaynağı değiştir]
Türkiye ve Umman arasındaki ticaret hacmi 2019 yılında 700 milyon $'a çıkmıştır.[3] Dışsatım 547 milyon $, dışalım ise 153 milyon $'dır.[3] Türkiye'nin ihraç ettiği ürünler; Demir-Çelik, mobilya, dokunmuş halı, motorlu taşıtlar, çeşitli makinalar ve gıda malzemeleridir. İthal ettiği ürünler ise; Alüminyum ve mamulleri, petrol yağları, plastik ve mamulleri, sentetik ve suni devamsız liflerdir.[3]
Türkiye'nin Umman büyükelçileri[değiştir | kaynağı değiştir]
| Büyükelçi | Görev Başlangıcı | Görev Bitişi |
|---|---|---|
| Orhan Kulin | 1 Aralık 1985 | 1 Ocak 1989 |
| Emin Gündüz | 1 Ağustos 1989 | 30 Mayıs 1995 |
| Erdal Tümer | 1 Haziran 1995 | 30 Kasım 1998 |
| Nazif Murat Ersavcı | 1 Aralık 1998 | 30 Kasım 2001 |
| Cevat Nezihi Özkaya | 1 Aralık 2001 | 30 Kasım 2005 |
| Engin Türker | 1 Aralık 2005 | 30 Ekim 2009 |
| Mehmet Hayri Erol | 1 Kasım 2009 | 30 Haziran 2012 |
| Kerem Ahmet Kıratlı | 30 Haziran 2012 | 12 Kasım 2014 |
| Uğur Doğan | 16 Kasım 2014 | 13 Kasım 2016 |
| Atılay Ersan | 14 Kasım 2016 | 1 Ağustos 2018 |
| Ayşe Sözen Usluer | 1 Ağustos 2018 | 10 Aralık 2022 [5] |
| Muhammet Hekimoğlu | 10 Aralık 2022 [6] | görevde |
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b c d e f "Türkiye - Umman Siyasi İlişkileri". T.C. Dışişleri Bakanlığı. 21 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b c d e f g h i j "Umman'daki yeni yönetim Türkiye ile daha fazla yakınlaşmaya yöneliyor". Anadolu Ajansı. 24 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2021.
- ^ a b c d e f "Türkiye-Umman İkili Ekonomik ve Ticari İlişkileri". T.C. Dışişleri Bakanlığı. 21 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Büyükelçilerden Cumhurbaşkanı Erdoğan'a güven mektubu". Anadolu Ajansı. 30 Ocak 2024. 30 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2024.
- ^ "16 ülkeye yeni büyükelçi atandı". Hür Haber. 10 Aralık 2022. 31 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2024.
- ^ "16 ülkeye yeni büyükelçi atandı". Anadolu Ajansı. 10 Aralık 2022. 31 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2024.
