Kongo Demokratik Cumhuriyeti-Türkiye ilişkileri
 | |
 Kongo DC |
 Türkiye |
|---|---|
| Diplomatik Misyon | |
| Kongo DC'nin Ankara Büyükelçiliği | Türkiye'nin Kinşasa Büyükelçiliği |
| Temsilcilik | |
| Büyükelçi Marcel Mulumba Tshidimba | Büyükelçi Mehmet Munis Dirik |
Demokratik Kongo Cumhuriyeti-Türkiye ilişkileri, Demokratik Kongo ile Türkiye arasındaki dış ilişkilerdir. Türkiye'nin 1974'ten beri Kinşasa'da büyükelçiliği vardır ve Demokratik Kongo, Ankara'daki büyükelçiliğini 2011 yılında açmıştır.[1]
Ülke Karşılaştırması[değiştir | kaynağı değiştir]
 Kongo Demokratik Cumhuriyeti
|
 Türkiye
| |
|---|---|---|
| Bayrak | 
|
|
| Devlet Amblemi | .svg)
|
|
| Nüfus | 101.780.263 | 83,154,997 |
| Alan | 2.344.858 km2 (905.355 sq mi) | 783,356 km² (302,455 sq mi) |
| Nüfus yoğunluğu | 39,19/km2 (101,5/sq mi) | 105/km2 (271.9/sq mi) |
| Başkent | Kinşasa | Ankara |
| Hükûmet | Yarı başkanlık sistemi | Başkanlık sistemli |
| Mevcut Lider | Başkan Félix Tshisekedi Başbakan Jean-Michel Sama Lukonde |
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Başkan Yardımcısı Cevdet Yılmaz |
| Resmi diller | Fransızca, Kongoca, Lingala, Svahili ve Ciluba | Türkçe |
| Etnik gruplar | -BİLGİ YOK- | %85 Türk, %9 Kürt, %6 Diğer |
| Ana dinler | % 94.9 Hristiyanlık
-% 55,8 Roma Katolikliği -% 39.1 Diğer Hristiyanlık inaçları % 2.5 Geleneksel inançlar % 0,5 Ateizm % 2.1 diğerleri |
% 97.6 İslam, %1.1 Yahudilik, %0.3 Hristiyanlık |
| (İGE İnsani Gelişme Endeksi) | 0.480 (düşük)[2] -179. | 0.806 (çok yüksek) -59. |
| GSYİH (PPP) | $77,486 milyar (kişi başına 843 dolar) | $2.464 trilyon[3] (kişi başına 29.326 dolar) |
Diplomatik ilişkiler[değiştir | kaynağı değiştir]
Türkiye başlangıçta Leopold II'nin Kongo'yu "uygarlaştırma" vaadini destekledi ve 1885'teki Berlin Konferansı'ndan sonra Kongo Özgür Devleti'ni tanıdı.[4] Belçikalılar tarafından aşağılayıcı derecede katı bir ayrımcılık sistemi uygulandı.[4] Belçika Kralı II. Leopold, 1885'ten 1908'e kadar Kongo Özgür Devleti'ni yönetmeye devam edecekti.[4]
Bağımsızlığın ardından Türkiye, Demokratik Kongo Cumhuriyeti ile diplomatik ilişkiler kuran ilk ülkelerden biri oldu.[5] Türkiye, önümüzdeki 30 yıl içinde başta TİKA aracılığıyla 137 milyon ABD doları tutarında ekonomik yardım için birçok program başlattı.[5]
Türkiye, darbelere karşı tutumuna rağmen, 24 Kasım 1965'te Amerika Birleşik Devletleri'nin ardından Mobutu Sese Seko hükûmetini hızlıca tanıdı.[5] Mobutu, 1973'te İsrail ile diplomatik ilişkilerini kestiğinde ilişkiler kötüleşti.[6] Hükûmetler Frente Nacional de Libertação de Angola ve Uniã Nacional para a Independência Total de Angola'yı Movimento Popular de Libertação de Angola'ya karşı desteklemeye devam etti.[6]
2000'li yıllarda ilişkiler önemli ölçüde gelişti.[7] İki ülke arasında gelişen ilişkiler karşılıklı üst düzey ziyaret ve toplantılara da yansımıştır. 2010 yılında Cumhurbaşkanı sıfatıyla Abdullah Gül’ün Demokratik Kongo Cumhuriyeti’ne gerçekleştirdiği ziyaretin yanı sıra, 2017 yılında DKC Başbakan Yardımcısı Leonard She Okitundu da Türkiye'yi ziyaret etmiştir. Yine 2014 ve 2016 yıllarında Dışişleri Bakanlıkları arasında karşılıklı olarak gerçekleştirilen Siyasi İstişare Toplantıları da ilişkilerin güçlendirilmesine katkı sağlamıştır. Öte yandan Türkiye, bağımsız vakıf ve dernekler olmak üzere, gerek kamu, gerek sivil toplum kuruluşları aracılığıyla Demokratik Kongo Cumhuriyeti’ne insani yardım ve kalkınma alanında çeşitli düzeylerde katkılar sunmaktadır.
Ekonomik ilişkiler[değiştir | kaynağı değiştir]
- İki ülke arasındaki ticaret hacmi 2015 yılında 163 milyon dolar oldu.[1]
- İstanbul'dan Kinshasa'ya 2014 yılından beri her gün direkt uçuş yapılmaktadır.[1]
Eğitim alanındaki ilişkiler[değiştir | kaynağı değiştir]
- Türkiye Maarif Vakfı Demokratik Kongo'da okullar yönetiyor.[1]
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b c d "Relations between Turkey and the Democratic Republic of Congo". Ministry of Foreign Affairs of Turkey. 16 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "2019 Human Development Index Ranking | Human Development Reports". hdr.undp.org. 9 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2020.
- ^ "International Monetary Fund, Report on selected countries". imf.org. 24 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2017.
- ^ a b c Kabuya-Lumuna Sando, C. Histoire du Congo. Les quatre premiers présidents. Kinshasa: Secco and Cedi, 2002.
- ^ a b c Mabiala Mantuba-Ngoma, P. “La nouvelle histoire du Congo. Mélanges eurafricains offerts à Frans Bontinck, C.I.C.M.” Cahiers Africains 65–66–67 (2004), pp. 1–365.
- ^ a b Gondala, C. D. The History of Congo. Westport, Conn.: Greenwood Press, 2002.
- ^ Grove, Brandon. Behind Embassy Walls: The Life and Times of an American Diplomat. Columbia: University of Missouri Press, 2005.
