Hayme Hatun
Hayme Hatun | |
|---|---|
 | |
| Doğum | Hâyme 13. yüzyıl[1] ? |
| Ölüm | ? |
| Defin yeri | Çarşamba, Domaniç |
| Din | İslam |
| Evlilik | Süleyman Şah[1] |
| Çocuk(lar) | Ertuğrul Gazi[1] Dündar Gazi[1] |
Hayme Hâtun veya Hayma Ana,[1] Osmanlı Devleti'nin kurucusu olan Osman Gazi'nin nenesi, Ertuğrul Bey'in annesi, yörük kadınıdır.
Anısı
Necdet Sakaoğlu'nun bildirdiğine göre, tarihçiler tarafından fazla araştırılmamış olan Hayma Ana'nın anısı Domaniç beldesinin halkı tarafından yaşatılmıştır. Çarşamba köyündeki bir mezarın yüzyıllar boyunca yöre halkı tarafından Hayma Hâtun'un kabri olarak ziyaret edildiğini duyan Osmanlı Padişahı II. Abdülhamid 1892 yılında burada bir türbe inşa ettirmiştir.[2] Diğer taraftan da İdris-i Bitlisî Heşt Behişt isimli tarihinde Osman Gazi'nin küçük oğlu Alâeddin Paşa'yı Bilecik'te annesinin yanında ikamet ettirdiği yazmaktadır.[3]
Yaşamı
Osmanlı padişahlarının müslüman olmayan cariyelerle evlenmeleri geleneği henüz başlamadığı için Hayma Hâtun'un Türk olduğu kesindir.[1] Bir başka inanışa göre ise, Hayme Ana, Kaya Alpoğlu Süleyman Şah'ın eşi, Ertuğrul Gazi'nin annesi ve Osmanlı Devleti'nin kurucusu Osman Gazi'nin de büyükannesidir. Kocası Süleyman Şah'ın Fırat Nehri'ni geçerken boğularak ölmesi üzerine Kayı Boyu'nun başına geçen Hayme Ana, Selçuklu Sultanı Alâeddin Keykubad'ın yer göstermesi üzerine önce Ankara Karacadağ, ardından da Domaniç ve Söğüt'e yerleşir. Ertuğrul Gazi, "Devlet Ana" diye de anılan annesi Hayme Ana'yı, Çarşamba köyünde her yıl çadır kurduğu bir tepe üzerine defnettirdi. Sultan II. Abdülhamid, 1892'de Hayme Ana'nın kabri üzerine bugünkü türbeyi yaptırdı. Çarşamba köyünde vefat eden Hayme Ana için mezarı başında anma töreni düzenleniyor.[4] Hayme Hatun'un türbesi ve Hayme Ana heykeli Kütahya'nın Domaniç ilçesinde görülebilecek en önemli yerlerden biridir.[5]
Popüler kültürdeki yeri
TRT 1 de yayınlanan Diriliş: Ertuğrul dizisinde Hülya Darcan tarafından canlandırılmaktadır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b c d e f g Sakaoğlu, Necdet (2008). Bu mülkün kadın sultanları: Vâlide sultanlar, hâtunlar, hasekiler, kadınefendiler, sultanefendiler. Oğlak Yayıncılık. s. 25. ISBN 978-9-753-29623-6.
- ^ Sakaoğlu, Necdet (2008). Bu mülkün kadın sultanları: Vâlide sultanlar, hâtunlar, hasekiler, kadınefendiler, sultanefendiler. Oğlak Yayıncılık. s. 26. ISBN 978-9-753-29623-6.
- ^ Sakaoğlu, Necdet (2008). Bu mülkün kadın sultanları: Vâlide sultanlar, hâtunlar, hasekiler, kadınefendiler, sultanefendiler. Oğlak Yayıncılık. s. 27. ISBN 978-9-753-29623-6.
- ^ Hayme Ana'yı Anma ve Göç Şenlikleri.
- ^ Hayme Ana Türbesi.
Bibliyografya
- İsmail Hakkı Uzunçarşılı, Osmanlı Tarihi, C.I
- Selim Yıldız, “Hayme Ana”, Vilayetlerin Sultanlığından Faziletlerin Sultanlığına Osmanlı Devleti, Kütahya 1999, s.40
- Mehmed Maksudoğlu, Osmanlı Tarihi, İstanbul 2001, s.21