Amerika Birleşik Devletleri-Polonya ilişkileri

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Amerika Birleşik Devletleri-Polonya ilişkileri
Haritada gösterilen yerlerde Poland ve USA

Polonya
ABD
Diplomatik Misyon
Polonya'nın Washington BüyükelçiliğiAmerika Birleşik Devletleri'nin Varşova Büyükelçiliği
Temsilcilik
Büyükelçi Piotr WilczekBüyükelçi Georgette Mosbacher
Donald Trump, 2017 yılında Andrzej Duda ile Varşova'daki Kraliyet Sarayı'nda iken. Trump yönetimi iki ülke arasındaki bağları kararlı bir biçimde güçlendirmiştir.
Polonya ve ABD bayraklarının birleşitirilmesiyle oluşturulmuş bir bayrak.

Amerika Birleşik Devletleri-Polonya ilişkileri ya da alternatif adıyla Leh-Amerikan ilişkileri, Amerika Birleşik Devletleri ile Polonya arasındaki diplomatik, sosyal, ekonomik ve kültürel ikili ilişkilere verilen addır.

Diplomatik seviyedeki resmî ilişkiler, Polonya'nın, Polonya'nın parçalanmasından itibaren 123 yıl boyunca farklı ülkeler tarafından yönetilmesinden sonra 1919 yılında bir cumhuriyet olarak bağımsızlığını ilan etmesiyle başlamıştır. Lakin, ABD-Polonya ilişkileri Polonya-Litanya Birliği'nin Avrupa'nın en büyük güçlerinden biri olduğu ve pek çok Polonyalı'nın On Üç Koloni'ye göç ettiği dönem olan 17. yüzyıla kadar dayanmaktadır. Amerikan Bağımsızlık Savaşı sırasında Polonyalı komutanlar Tadeusz Kościuszko ve Casimir Pulaski bağımsızlık mücadelesine destek vermiştir. Kościuszko halen Amerika'da bir ulusal kahraman olarak anılmaktadır. 1989'dan beri Leh-Amerikan ilişkileri çok daha güçlenmiştir. Günümüzde bir NATO ve Avrupa Birliği üyesi olan Polonya, ABD'nin Avrupa'daki en büyük müttefiklerinden biridir. İki ulus arasında güçlü bir kültürel kadirşinaslık mevcuttur (polonofili). Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanlığı'na göre, Polonya "güçlü bir müttefik" ve "Avrupa ve dünya çapında güvenlik ve refahın gelişmesinde yardımcı olan en güçlü ortaklardan biri" olarak değerlendirilmektedir.[1] Ayrıca, Polonya 2003'te yapılan ABD önderliğindeki Irak Savaşı'na katılan dört ülkeden biridir.

Tarihi bağlara ek olarak, Polonya günümüzde Avrupa'daki ve dünyadaki en Amerikan yanlısı ülkelerden birdir. 2002 yılında yapılan bir araştırmaya göre Polonyalılar'ın %79'u, 2013 yılında yapılan başka bir çalışmaya göre ise %67'si ABD'ye yönelik pozitif görüşler bildirmişlerdir.[2] 2012 ABD Küresel Liderlik Raporu'na göre, Polonyalılar'ın %36'sı ABD liderliğine olumlu bakarken, %30'u olumsuz bakmış ve %34'ü bu konu hakkında kararsız kalmışlardır.[3] Ayrıca, 2013'te BBC tarafından yapılan bir Dünya Hizmet Anketi'ne göre Polonyalılar'ın %55'i ABD'nin dünya siyaseti üzerindeki etkisine pozitif olarak bakmaktadır ve bu da Avrupa'da anket yapılan ülkeler arasındaki en yüksek orandır.[4]

20. yüzyıldan önce[değiştir | kaynağı değiştir]

1795 yılında Polonya'yı haritadan silen Polonya'nın parçalanması Polonya ile yeni bağımsız olmuş ABD arasındaki resmî ilişkilerin başlamasına engel oluştursa da, 1791'de dünyanın en eski ikinci anayasasını yazan Polonya ABD'yi hep olumlu etki bırakan bir ülke olarak görmüştür ve 18. yüzyılda bile, Kościuszko ve Pulaski gibi önemli Polonyalı figürler ABD tarihini şekillendirme konusunda yakın katkıda bulunmuşlardır. Polonyalı bir Yahudi olan Haym Salomon, Büyük Britanya Krallığı'na karşı yapılan Amerikan Bağımsızlık Savaşı sıraında Amerikan tarafını en çok finanse eden isim olmuştur. Ayrıca, 19. yüzyılda pek çok Polonyalı Amerika Birleşik Devletleri'ne göç etmiş ve Chicago gibi büyük şehirlerde büyük bir Leh-Amerikan topluluğu kurmuşlardır.

Amerika'nın Kasım Ayaklanması'na karşı tutumu[değiştir | kaynağı değiştir]

Yazar Edgar Allan Poe, Polonya'yı parçalayan ülkelere karşı savaşmak için Polonya Ordusu'na katılmayı istemiştir.

Polonya'nın 1831 yılındaki Kasım Ayaklanması ve komşu imparatorluklara karşı bağımsızlığını yeniden kazanma mücadelesi Amerikan gazetelerinde büyük ölçüde yer almıştır. Tarihçi Jerzy Jan Lerski, "Kasım Ayaklanması'nın bütün hikayesini detaylı olarak öğrenmek isteyen bir insan, o dönem yayınlanan Amerikan gazetelerinden bunu öğrenebilir, ki o dönemki gazeteler yalnızca dört sayfadan oluşuyordu ve dış haberler için çok az bir yer ayrılmaktaydı." demiştir.[5] O dönem ABD'de çok az sayıda Polonyalı yaşamaktaydı fakat Amerikalılar'ın Polonya hakkındaki görüşleri, Polonya'nın Amerikan Devrimi'ne olan desteği sebebiyle, pozitif olarak şekillenmiştir. Pek çok genç insan Polonya için savaşma teklifinde bulunmuştur, bunlardan en bilineni kendi birlik komutanına 10 Mart 1831'de, Fransa'da kurulması takdirde Polonya Ordusu'na katılmayı istediğini belirten bir mektup yazan Edgar Allan Poe'dur.

Polonya'ya yönelik destek ABD'nin güney eyaletlerinde en yüksek seviyesinde ulaşmıştır. Pulaski'nin Georgia Eyaleti'nin Savannah kentindeki ölümü iyi bir şekilde hatırlanmakta ve anılmaktadır. Georgia Eyaleti'nde yaşayan Amerikalı bir cerrah olan Dr. Paul Fitzsimmons 1831 yılında Polonya Ordusu'na katılmıştır. O dönem Fransa'da yaşamaktadır ve "Pulaski'nin 1776'daki devrimci mücadele sırasında Savannah Kuşatması'ndaki ölümünün ne derece yürekli olduğundan" ilham alarak Leh piyadeler için cephe doktoru olarak Varşova'ya gitmiştir. ABD Polonya'yı desteklemek için bir askerî güç kurma konusunda hiçbir zaman bir girişimde bulunmamıştır. ABD'den Fransa'daki Leh-Amerikan Komitesi'ne, Polonya'ya maddi ve ulaşım konusunda yardım etmek için gerekli malzemeleri satın almak amacıyla, maddi destek gönderilmiştir. Amerikalı yazar James Fenimore Cooper Komite için, Komite'nin popülaritesinin en yüksek olduğu dönemde, Amerika'da ulusal çapta Polonya için yardım edilmesi amacıyla çağrı yapmıştır. Fransız General Lafayette, Fransa'yı, Polonya'nın Rusya'dan bağımsızlığını kazanmasında yardımcı olmak için müdahaleye çağırmıştır. Fransız hükûmeti Rus Çarlığı ile barış antlaşması yapmaya çalışmış ve genel olarak devrimin dışında kalmayı tercih etmiştir.[5]

Ayaklanmanın bastırılmasından sonra Amerikan gazeteleri İngiliz ve Fransız kaynaklarından alınan ve Rus Çarlığı ile Alman İmparatorluğu tarafından baskı gören Polonyalılar ile ilgili haberleri yayınlamaya devam etmiştir. Gazete editörleri Ruslar'dan "kötü" ve "gaddar" olarak, Polonyalılar'dan ise "yürekli" ve "kahraman" olarak bahsetmişlerdir. Amerikan kamuoyu Polonya Katolik Kilisesi'nin baskı altında kalmasına ve Polonyalılar'ın Rus Çarlık Ordusu tarafından zorla askere alınmasına tepki göstermişler, bu da Rus-Amerikan ilişkilerini zedelemiştir. Boston'da yaşayan Amerikalı yazar Robin Carver, 1831'de Polonya Hikayeleri adında bir çocuk kitabı yazmıştır. Yazar, kitabında Polonyalı çocuklar için "Evleri huzurlu ya da mutlu değil. Acımasız ve intikam güden bir hükümetin casus ve askerlerine açık. Güven, huzur ve umut denen şey Polonyalılar için yok ve şanslı bir mücadele sonunda Ruslar'ı sınırlarından sürene ve yeniden bağımsız bir halk olana değin olmayacak." yazmıştır.[6] Amerika'da Polonya'ya adanmış şiirler yazılmıştır ve Ruslar'ın Kasım Ayaklanması'ndan sonra Polonya'ya olan tutumuna değinen edebi eserler çıkarılmıştır. Rus Çarı I. Nikolay ve temsilcileri ABD Dışişleri Bakanlığı'ndan Polonyalılar'a yönelik yapılan kötü tutuma değinen Amerikan gazetelerini resmî olarak uyarmasını istemiştir. Dönemin dışişleri bakanı Edward Livingston Rusya'nın talebini karşılamadan önce iki ay beklemeyi seçmiş, fakat Amerika Birleşik Devletleri'nin Rusya Büyükelçisi James Buchanan Amerikan basınında Rus acımasızlığının "aşırı abartıldığına" dair kanıtlar yayınlanacağı konusunda Ruslar'a söz vermiştir. Tarihçi Jerzy Jan Lerski Buchanan'ın Polonya meselesi konusundaki Rus yanlısı tavrını eleştirmiş ve Buchanan'ın Polonya hakkında ülkeyi ziyaret etmeden ve "Polonyalılar'a şahitlik etmeden" açıklama yaptığını belirtmiştir.[5]

Lincoln ve İç Savaş[değiştir | kaynağı değiştir]

Polonya'nın bağımsızlığı konusu Amerikan İç Savaşı sırasında Amerikalı entelektüeller arasındaki popülaritesini yitirmiştir. Tarihçiler Başkan Lincoln'ün Polonyalılar'a sempati duyduğunu fakat Avrupa'nın iç işlerine karışmamayı seçtiğini çünkü Avrupalı güçlerin bu durumda Amerika Konfedere Devletleri'ni destekleyeceğini düşünmüştür. Tarihçi Tom Delahaye 1863 yılını "Kırım Koalisyonu" (Britanya, Fransa ve Avusturya) ve Rusya arasındaki ilişkiler açısından önemli bir bozulma olarak görmüştür. Söz konusu ülkeler arasındaki çatışmanın önemli bir nedeninin Polonya'nın bağımsızlığı konusu olduğu görüşüne sahiptir.[7] Rusya'nın Kuzey eyaletleri ile ilişkileri o dönemde iyi olduğu için, Lincoln, Rusya'nın "Polonya probemi" ile ilgili müdahaleci olmayan bir yaklaşım benimsemiştir. Böyle yaparak da kendisini İngiliz ve Fransız siyasetinden uzak tutmuş ve güç dengesini Çar lehinde tutarak Ruslar'la daha da yakınlaşmıştır.

İkinci Polonya Cumhuriyeti[değiştir | kaynağı değiştir]

Eylül 1939'da Polonya'nın İşgali sırasında Alman bombardımanından dolayı camları kırılan Amerika Birleşik Devletleri'nin Varşova'daki büyükelçiliği. Julien Bryan tarafından çekilmiş orijinal renkli fotoğraf.

Birinci Dünya Savaşı'ndan sonra ABD Başkanı Woodrow Wilson savaşı sona erdirmek için bir takım ilkeler getirmiştir. XIII. ilke, denize kıyısı olan bağımsız bir Polonya'nın var olması gerektiği ile alakalıdır - "Tartışmasız bir şekilde Leh halkının yaşadığı bölgeleri kapsayan, denize serbestçe ve güvenli bir şekilde erişimi bulunan bağımsız bir Leh devleti kurulmalıdır ve siyasi ve ekonomik bağımsızlığı ile bölgesel bütünlüğü uluslararası antlaşmalar çerçevesinde güvence altına alınmalıdır." 22 Ocak 1919'da, ABD İçişleri Bakanı Robert Lansing, Polonya Başbakanı ve Dışişleri Sekreteri Ignacy Jan Paderewski'ye ABD'nin Polonya Geçici Hükûmeti'ni tanıdığını bildirmiştir.

ABD, yeni kurulan Polonya Cumhuriyeti ile diplomatik ilişkilerini resmî olarak Nisan 1919'da başlatmış fakat iki ülke arasındaki ilişkiler ABD'nin müdahaleci olmayan tutumu ve Polonya'nın ABD çıkarları için önemli bir ülke olarak görülmemesi gibi sebeplerden dolayı mesafeli fakat yine de pozitif olarak devam etmiştir.

Nihayet her iki ülke de İkinci Dünya Savaşı sırasında Müttefik Devletler'in birer parçası olmuştur. Fakat ABD ile Londra'da bulunan Sürgündeki Polonya Hükümeti arasında detaylı bir işbirliği içerisine girilmesi gerek görülmemiştir.

Komünist dönem[değiştir | kaynağı değiştir]

Komünist Polonya'nın lideri ve genel sekteteri Edward Gierek, 1974'te Washington, DC'deki Beyaz Saray'dan el sallarken. Sağında ABD Başkanı Gerald Ford yer almaktadır.

ABD Hükûmeti 5 Temmuz 1945'te Varşova'da kurulan komünist hükûmeti tanımıştır ve böylece Sürgündeki Polonya Hükümeti'ni tanımayı bırakmıştır. 1950'den sonra, Polonya (ya da 1952'den beridir bilinen adıyla Polonya Halk Cumhuriyeti) Doğu Bloku'nun bir üyesi ve dolayısıyla Soğuk Savaş döneminde ABD'nin düşmanı olmuştur. Savaş sonrası ABD'nin ilk Polonya Büyükelçisi Arthur Bliss Lane, Polonya'nın İhanete Uğradığını Gördüm adlı bir kitap yazmıştır. Kitap, Batılı Müttefikler'in Polonya'yı Sovyet etkisine nasıl bıraktığı hakkındadır. Buna rağmen Polonyalılar ve Polonya Hükûmeti Batı Bloku ve ABD ile yakın ve sıcak bağlar kurmaya devam etmiştir.

1956'da Gomułka iktidara geldikten sonra ABD ile ilişkiler büyük ölçüde gelişmiştir. Lakin, 1960'lı yıllarda, Sovyet dış politikasını sorgusuz sualsiz ve tam olarak destekleme politikasını benimseme ve Altı Gün Savaşları sırasında İsrail'e olan negatif tutum gibi sebeplerle ilişkiler durmuştur. Gomułka.'dan sonra Edward Gierek'in iktidara gelmesiyle birlikte ABD-Polonya ilişkileri bir kez daha gelişmeye başlamıştır. 1972'de iki ülke arasında bir antlaşma imzalanmıştır. 1974 yılında Gierek komünist dönemde ABD'yi ziyaret eden ilk Polonyalı devlet başkanı olmuştur. Bu eylem, diğer eylemlerle birlikte, her iki tarafın da daha iyi ilişkiler kurması istediğinin bir göstergesi olmuştur.

1980'de Dayanışma Sendikası'nın kurulması Polonya'nın dış ilişkileri ve kalkınması gibi unsurlarda yeniden gelişme olacağı yönünde insanlara umut olmuştur. Bu dönemde, ABD 765 milyon dolar tarımsal yardım ve borç vermiştir. Lakin, insan hakları ve özgürlükler gibi meselelerde gerekli gelişmeler yaşanmamıştır. Ayrıca, Polonya Birleşik İşçi Partisi tarafından 1981 yılında Dayanışma Sendikası'nın yasaklanması ve sıkı yönetim getirilmesi yönünde kararlar alınmıştır. Bu gelişmeler neticesinde ABD Polonya'nın en çok gözetilen ulus kaydı (MFN) statüsünü kaldırmıştır. MFN statüsü 1987'de geri verilmiştir.

Gierek ve ABD Başkanı Jimmy Carter, 1977

Reagan yönetimi Dayanışma Sendikası'nı el altından desteklemiştir. Üçüncü partiler aracılığıyla CIA tarafından maddi yardımlar yapılmıştır.[8] CIA'de çalışanların Dayanışma Sendikası liderleriyle görüşmesi yasaklanmıştır ve bu nedenle CIA'in Dayanışma Sendikası aktivistleri ile bağlantıları, üyelerinden 300 bin dolar toplayan ve bu parayı direkt olarak Dayanışma Sendikası'na veren AFL-CIO Sendikası ile olan bağlantılarından zayıftır. ABD Kongresi, Demokrasi için Ulusal Bağış Kurumu'nu (NED) demokrasinin gelişmesi için yetkilendirmiş ve NED, Dayanışma Sendikası'na 10 milyon dolar tahsis etmiştir.[9] CIA'in Dayanışma Sendikası'na desteği sadece maddi bakımdan değil, aynı zaman da ekipman ve eğitim bakımından da sürmüştür.[10] ABD Temsilciler Meclisi üyesi Henry Hyde, ABD'nin "yer altı gazetelere ve yayınlara propaganda yapmaları için maddi ile organizasyonel yardım ettiğini ve danışmanlık yaptığını" belirtmiştir.[11] Yale Üniversitesi'nden Michael Reisman Polonya'daki operasyonları CIA'in Soğuk Savaş sırasında yaptığı gizli kapaklı eylemlerden biri olarak nitelendirmiştir.[12] CIA tarafından verilen bağışlar ilk başta 2 milyon dolar idi. Fakat CIA yetkileri arttırıldıktan sonra Polonya'ya sızmayı başarmıştır.[13]

Polonya hükûmeti Aralık 1981'de sıkı yönetim ilan etmiştir fakat Dayanışma Sendikası alarma geçmemiştir. Bu durum için çeşitli teoriler öne sürülmektedir. Bazı insanlar CIA'in hazırlıksız yakalandığı, bazıları da Amerikan politikasını belirleyen kişilerin sıkı yönetimi "kaçınılmaz bir Sovyet müdahalesi"ne tercih ettiği görüşüne sahiptir.[14]

Üçüncü Polonya Cumhuriyeti[değiştir | kaynağı değiştir]

Lech Wałęsa'nın George H. W. Bush ile özel görüşmesinden, 1989

ABD ve Polonya'nın 1989'dan beridir yakın ikili ilişkileri bulunmaktadır. Polonya'nın 1989'dan sonraki bütün hükümetleri ABD'nin Avrupa'daki askerî ve ekonomik varlığının güçlü birer destekçisi olmuşlardır. Polonya ABD'nin en stabil müttefiklerinden biridir.

Polonya 12 Mart 1999'da NATO'ya üye olduktan sonra iki ülke aynı askerî ittifakın parçası olmuşlardır. Küresel Terörizmle Savaş'ı ve ABD'nin Afganistan ile Irak'taki müdahalelerini destekleyen Polonya, demokratikleşme, nükleer yayılma, insan hakları, Orta ve Doğu Avrupa'daki bölgesel işbirliği ve Birleşmiş Milletler'in reformu gibi konularda ABD ile yakın işbirliği içerisinde bulunmaktadır.

Başkan Barack Obama 27-28 Mart 2011'de Polonya'yı ziyaret etmiştir. Obama, dönemin Polonya Başbakanı Donald Tusk ve Cumhurbaşkanı Bronisław Komorowski ile görüşmüştür. Amerikalı ve Polonyalı liderler ekonomik, askerî ve teknolojik işbiriği konularını görüşmüşlerdir.

Donald Trump Varşova'da Polonya Cumhurbaşkanı Andrzej Duda ile ikili bir görüşme esnasında, Temmuz 2017

ABD Başkanı Donald Trump ikinci dış ziyaretini Temmuz 2017'de Polonya'ya yapmıştır. Trump, Cumhurbaşkanı Andrzej Duda ile görüşmüştür. Başkan Trump ve Cumhurbaşkanı Duda sonrasında Varşova'daki Kraliyet Sarayı'nda ortak bir basın toplantısı düzenlemişlerdir. Başkan Trump, Polonya halkına ve Cumhurbaşkanı Duda'ya Varşova'da gördüğü sıcak karşılamadan dolayı teşekkür etmiştir.[15] Trump, "Polonya ve NATO ile olan güçlü ittifakımız Avrupa'da büyük güçler arasında bir daha asla savaş çıkmamasını garanti altına almak ve çatışmaları önlemek için kritik bir öneme sahiptir ve bu sayede dünya daha güvenli ve daha iyi bir yer olmaya devam edecektir. ABD, Orta ve Doğu Avrupa'da güvenliği ve barışı sürdürmeye kararlıdır." demiştir.

Trump, ayrıca, Varşova'daki Üç Deniz Girişimi Zirvesi'ne katılan diğer Avrupalı liderlerle de görüşmüştür.[15]

Polonya, 2018'de ABD'ye ülke sınırları içinde kalıcı bir askerî üs kurmasını teklif etmiştir. Polonya Hükümeti, teklifin ABD tarafından kabul edilmesi durumunda, ABD güçlerini ülkede misafir etmek için 2 milyar dolar bütçe ayıracağını belirtmiştir. Polonya, potansiyel ana üs bölgesi olarak Bydgoszcz ya da Toruń kentlerini önermiştir.[16] 1999'dan beri Polonya, ABD ile daha yakın askerî ilişkiler geliştirme çabasındadır.[17] Haziran 2019'da iki taraf da 1,000 ABD askerini Polonya'ya gönderme konusunda anlaşmışlardır.[18] Eylül 2019'da şu altı şehrin Polonya'daki yaklaşık 4,500 ABD askerine ev sahipliği yapmasına karar verilmiştir: Poznań, Drawsko Pomorskie, Strachowice, Łask, Powidz and Lubliniec.[19]

Meseleler[değiştir | kaynağı değiştir]

Radosław Sikorski[değiştir | kaynağı değiştir]

Yakın ilişkilere rağmen, Wprost (bir Polonya dergisi) Polonya Dışişleri Bakanı Radosław Sikorski'nin ABD-Polonya ilişkilerinin "apaçık zararlı" olduğunu ve "yanlış bir güvenlik anlayışı"na sebebiyet verdiğini belirten bir ses kaydı ele geçirmiştir.[20] 2016 yılında yapılan bir ankete göre, ankete katılanların yaklaşık %20'si Amerikalılar'ı Polonya'nın ulusal güvenliğine tehdit olarak gördüğünü belirtmiştir. Buna rağmen, yine aynı ankette, ankete katılanların %50'sinden fazlası Amerikalılar'ı ve Kanadalılar'ı güvenilir olarak gördüğünü belirtmiştir.

Polonya'daki ABD füze savunma sistemi[değiştir | kaynağı değiştir]

Polonya'daki ABD füze savunma sistemi, ABD Avrupa Balistik Füze Defans Gücü'nün bir parçasıydı ve Redzikowo kentinde kurulacaktı. Sistem, Çekya'nın Brdy kentinde yer alan ABD'nin saha izleme ve radar sistemi ile ortak olarak Kara Temelli Saha Savunması sistemini oluşturacaktı. Plan 2009 yılında iptal edilmiştir.

Polonya kamuoyu bu mesele hakkında ikiye bölünmüştür. SMG/KRC tarafından yapılan ve Polonya Televizyonu tarafından yayınlanan ankete göre, katılımcıların yüzde 50'si sistemin Polonya topraklarında konuşlanmasını reddetmiş ve yüzde 36'sı da desteklemiştir.[21]

Ekim 2009'da Başkan Yardımcısı Joe Biden tarafından Varşova'ya yapılan bir ziyarette, yaklaşık olarak Bush yönetiminin planı ile aynı programa sahip yeni ve daha küçük bir savunma projesi tanıtılmış ve Başbakan Donald Tusk tarafından memnuniyetle karşılanmıştır.

Vize Muafiyet Programı[değiştir | kaynağı değiştir]

Polonya'nın, ABD'nin Polonya'ya dair geçmişteki tutumuna yönelik önemli eleştirilerinden biri de ABD'nin Polonyalılar'ı kısa süreli ziyaretlerde, çoğu uluslararası sahnede genelde ABD'ye daha az destek veren Avrupa Birliği üyesi ülkenin muaf olmasına rağmen, vizeden muaf tutmamasıyla alakalıdır. Lakin, Başkan Donald Trump, 11 Kasım 2019'dan itibaren Polonyalılar'ın Amerika Birleşik Devletleri'ne 90 güne kadar ziyaretlerinde vizeden muaf tutulacağını duyurmuştur.[22]

2011 yılında Polonya'ya yaptığı bir ziyaret sırasında, Başkan Obama Vize Muafiyet Programı hakkında, "Buna öncelik vereceğim ve uzun bir süre geçmeden bu meseleyi çözmek istiyorum. Beklentim bu sorunun başkanlığım esnasında çözülmesine yöneliktir." demiştir. Bazı Polonyalılar Obama Yönetimi'nin meseleyi çözmeye yönelik adım atmamasından büyük bir hayal kırıklığına uğramış ve bunun boş bir söz olduğuna hükmetmişlerdir.[23]

"Polonya ölüm kampları"[değiştir | kaynağı değiştir]

Mayıs 2012'de, Başkanlık Özgürlük Madaylası töreni sırasında Obama, Polonya'da II. Dünya Savaşı sırasında Naziler tarafından kurulan toplama kampları için "Polonya ölüm kampları" ifadesini kullanmıştır. Polonya Başbakanı Donald Tusk, bu ifadenin bir "cehalet, bilgisizlik ve kötü niyet göstergesi olduğunu" belirtmiştir. Tusk, Naziler tarafından kurulan kamplara "Polonya ölüm kampları" denmesinin savaştan Polonya'nın sorumlu tutulacağı, "Naziler'in, Almanlar'ın ya da Hitler'in tutulamayacağı" anlamının çıkarılmasına sebebiyet vereceğini belirtmiştir.[24] Bir Beyaz Saray sözcüsü, Başkan Obama'nın Nazi toplama kamplarından bahsetmek istediğini, yanlış kullanılan ifadeden dolayı pişmanlık duyulduğunu belirtmiş, Tusk da bunun üzerine "bu tür hataların bir daha tekrar etmemesine neden olacak bir tepki" beklediğini belirtmiştir.[25]

Görseller[değiştir | kaynağı değiştir]

Üst seviye karşılıklı ziyaretler[değiştir | kaynağı değiştir]

Polonya'dan ABD'ye ziyaretler

ABD'den Polonya'ya ziyaretler

Daimi Diplomatik Temsilcilikler[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Polonya'nın Washington, D.C.'deki büyükelçiliği
    Polonya'nın Washington, D.C.'deki büyükelçiliği
  • Polonya'nın Chicago'daki başkonsolosluğu
    Polonya'nın Chicago'daki başkonsolosluğu
  • Polonya'nın New York City'deki başkonsolosluğu
    Polonya'nın New York City'deki başkonsolosluğu
  • ABD'nin Varşova'daki büyükelçiliği
    ABD'nin Varşova'daki büyükelçiliği
  • ABD'nin Krakow'daki başkonsolosluğu
    ABD'nin Krakow'daki başkonsolosluğu

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "U.S. Relations With Poland". 25 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2020. 
  2. ^ "Opinion of the United States - Poland". Pew Research Center. 22 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ "U.S. Global Leadership Project Report - 2012" (PDF). Gallup. 13 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). 
  4. ^ "2013 World Service Poll" (PDF). BBC. 9 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). 
  5. ^ a b c Jerzy Jan Lerski (İngilizce). ss. 7, 26, 32. 
  6. ^ Stories of Poland (İngilizce). ss. 141-142. 
  7. ^ "The Bilateral Effect of the Visit of the Russian Fleet in 1863". people.loyno.edu. 28 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2020. 
  8. ^ Supporting the Revolution: America, Democracy, and the End of the Cold War in Poland, 1981--1989. ProQuest. 2008. s. 199. ISBN 9780549385165. 19 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2020. , revised as Domber 2014, p. 110 .
  9. ^ Bush, Ellen C. (28 Ağustos 2014). "Gregory F. Domber: What Putin Misunderstands about American Power". UNC Press Blog (İngilizce). The University of North Carolina Press. 2 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  10. ^ Berstein, Carl (24 Haziran 2001). "Cover Story: The Holy Alliance". Time (İngilizce). 23 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2020. 
  11. ^ Sussman, Gerald (2010). Branding Democracy: U.S. Regime Change in Post-Soviet Eastern Europe (İngilizce). Peter Lang Publishing Inc. s. 128. 
  12. ^ Looking to the Future: Essays on International Law in Honor of W. Michael Reisman (İngilizce). 
  13. ^ Executive Secrets: Covert Action and the Presidency William J. Daugherty (İngilizce). ss. 201-203. 
  14. ^ ""US Intelligence and the Polish Crisis 1980–1981."". CIA. MacEachin, Douglas J. 28 Haziran 2008. 13 Haziran 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  15. ^ a b "President Trump in Poland". 6 Mayıs 2016. 6 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2017. 
  16. ^ Rempfer (29 Mayıs 2018). "Why Poland wants a permanent US military base, and is willing to pay $2 billion for it". Army Times. Vienna, Virginia. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2018. 
  17. ^ Zemla (30 Mayıs 2018). "Poland offers US up to $2B for permanent military base". Politico.EU. Brüksel. 14 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2018. 
  18. ^ "Trump: US to send 1,000 troops to Poland in new deal". BBC. 12 Haziran 2019. 13 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2020. 
  19. ^ "US, Polish presidents sign pact to boost American military presence in Poland". DefenseNews. 24 Eylül 2019. 7 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2020. 
  20. ^ "Polish foreign minister says country's alliance with US worthless". The Guardian. 22 Haziran 2014. 19 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2014. 
  21. ^ "Archived copy". 2 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2012. 
  22. ^ "Acting Secretary McAleenan Announces Designation of Poland into the Visa Waiver Program". Department of Homeland Security (İngilizce). 6 Kasım 2019. 6 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2019. 
  23. ^ David Harris (18 Ekim 2011). "Bad idea to exclude Poland from U.S. Visa Waiver Program - Chicago Tribune". Articles.chicagotribune.com. 18 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2012. 
  24. ^ "Tusk Demands U.S. Response to Obama Death Camp Remark". Bloomberg. 2 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2020. 
  25. ^ "White House shrugs off Polish apology demands". 1 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2020. 
  26. ^ "President Bush Participates in Joint Statement with President Kaczynski of Poland". 20 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2020. 

İlgili yayınlar[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Biskupski, M.B.B. The United States and the Rebirth of Poland, 1914-1918 (2012)
  • Biskupski, M.B.B. "Poland in American Foreign Policy, 1918-1945: "Sentimental" or "Strategic" Friendship?: A Review Article," Polish American Studies (1981) 38#2 pp. 5-15 JSTOR'da 14 Ocak 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  • Blejwas, Stanislaus A. "Puritans and Poles: The New England Literary Image of the Polish Peasant Immigrant." Polish American Studies (1985): 46-88. JSTOR'da 14 Ocak 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  • Cienciala, Anna M. "The United States and Poland in World War II." The Polish Review (2009): 173-194.
  • Feis, Herbert. Churchill Roosevelt Stalin The War They Waged and the Peace They Sought A Diplomatic History of World War II (1957) ch 2, 7, 21, 29, 39-40, 54, 60; very detailed coverage
  • Jaroszyźska-Kirchmann, Anna D. The Exile Mission: The Polish Political Diaspora and Political America, 1939–1956 (Ohio University Press, 2004).
  • Jones, J. Sydney. "Polish Americans." Gale Encyclopedia of Multicultural America, edited by Thomas Riggs, (3rd ed., vol. 3, Gale, 2014), pp. 477–492. çevrimiçi
  • Kantorosinski, Zbigniew. Emblem of Good Will: a Polish Declaration of Admiration and Friendship for the United States of America 13 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Washington, DC: Kongre Kütüphanesi (1997)
  • Lipoński, Wojciech. "Anti-American Propaganda in Poland From 1948 to 1954: A Story of An Ideological Failure." American Studies International (1990): 80-92. in JSTOR
  • McGinley, Theresa Kurk. "Embattled Polonia, Polish-Americans and World War II." East European Quarterly (2003) 37#3 pp 325–344.
  • Michalski, Artur. Poland’s Relations with the United States, Yearbook of Polish Foreign Policy (01/2005), CEEOL - Eski bağlantı 4 Eylül 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  • * Pacy, James S. "Polish Ambassadors and Ministers in Rome, Tokyo, and Washington, DC 1920-1945: Part II." The Polish Review (1985): 381-395.
  • Halina Parafianowicz, Herbert C. Hoover and Poland: 1919–1933. Between Myth and Reality. in: Great Power Policies Towards Central Europe, 1914-1945. Bristol: e-International Relations, 2019: pp. 176–198. 1945 çevrimiçi bedava 10 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  • Pease, Neal. Poland, the United States, and the Stabilization of Europe, 1919-1933 (1986) alıntılar 8 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  • Pienkos, Donald E. "Of Patriots and Presidents: America's Polish Diaspora and U.S. Foreign Policy Since 1917," Polish American Studies (2011) 68#1 pp. 5–17 JSTOR'da 15 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  • Sjursen, Helene. The United States, Western Europe and the Polish Crisis: International Relations in the Second Cold War (Palgrave Macmillan, 2003)
  • Wandycz, Piotr S. The United States and Poland (1980)

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Amerika_Birleşik_Devletleri-Polonya_ilişkileri&oldid=30298965" sayfasından alınmıştır