Afrika: Revizyonlar arasındaki fark
[kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmemiş revizyon] |
k r2.7.1) (Bot değişikliği Ekleniyor: st:Afrika |
k Bot değişikliği Değiştiriliyor: az:Afrika |
||
497. satır: | 497. satır: | ||
[[ast:África]] |
[[ast:África]] |
||
[[ay:Aphrika]] |
[[ay:Aphrika]] |
||
[[az: |
[[az:Afrika]] |
||
[[ba:Африка]] |
[[ba:Африка]] |
||
[[bar:Afrika]] |
[[bar:Afrika]] |
Sayfanın 13.00, 10 Ocak 2011 tarihindeki hâli
Afrika | |
---|---|
Alan | 30,221,53 km² (11,668,598.7 sq mi) |
Nüfus | 1,000,010,000 |
Yoğunluk | 30.51/km²(80/sq mi) |
Ülkeler | 54 |
Zaman dilimi | +0 (Senegal) +4 (Mauritius) |
Afrika, Avrupa'nın güneyinde, Atlas Okyanusu'nun doğusunda, Hint Okyanusu'nun batısında ve Antarktika'nın kuzeyinde bulunan kıtadır.
Güney Amerika'nın doğusu, Atlas, Hint okyanusu ile Hindistan'ı içine alan bir biçimde konuma sahip olan Gondvana denilen eski bir kıtanın parçasıdır.
Eski dünya karalarından birisi olan Afrika, 30.218.000 km² yüz ölçümü ile kıtalar arasında Asya ve Amerika'nın ardından üçüncü sırada gelir.
Afrika adı, Kartaca'ya ilk defa ayak basan Romalılarca "Afri" veya "Africani" denilen oymakların adından esinlenerek verilmiştir. Afrika adı bu ülkeye Pön savaşları sırasında verilmiştir. O zamana kadar Yunanlı yazarlar bu kıtaya "Libya" yani "Lebular Diyarı" derlerdi. Fakat M.S. 1. yüzyılın sonlarında bu isim bütün kıta için kullanılmaya başlandı. Afrika terimi daha sonra Arapça'ya "İfrikiya" şeklinde geçmiştir.
Afrika kuzey-güney doğrultusunda Tunus'taki Beyaz Burun (37° 22' 20 K Paraleli) ile Güney Afrika Cumhuriyeti'ndeki Agulhas Burnu (34° 50'28 G Paraleli) arasında 8.025 km boyunda, doğu batı doğrultusunda ise; Somali'deki Ras Hafun Burnu (51° 25' 27 D Meridyeni) ile Senegal'deki Yeşil Burun (17° 31' 17 B Meridyeni) arasında 7.416 km genişliğindedir.
Afrika kuzeyden Akdeniz ile sınırlanırken kuzeydoğuda Süveyş Kanalı ile Asya'dan ayrılır. Kıta doğuda Kızıldeniz ve Hint Okyanusu ile komşudur. Babülmendep Boğazı Arap Yarımadasına 18 km yaklaşır. Kıtanın güneyi yine Hint Okyanusu, batısı Atlas Okyanusu ile çevrilidir. Kıta kuzeybatıda Avrupa'dan 14 km genişliğindeki Cebelitarık Boğazı ile ayrılır.
Rift vadisinden geniş volkanlardan, fay blokları ve inselbergerlerden ve büyük çöllerden oluşmuş bir kıtadır.
En yüksek noktası Kilimanjaro Dağı (5.895 m) olmakla birlikte en alçak noktası Assal Gölüdür (-156 m).
Sahra Çölü hem tüm Afrikanın hem de tüm dünyanın en büyük çölüdür. Hâlâ da genişlemeye devam etmektedir.
Afrika'daki devletler
Notlar
Ülke ve Bayrağı | Yüzölçümü (km²) |
Nüfus(1 Temmuz 2002) | Nüfus Yoğunluğu | Başkent |
---|---|---|---|---|
Doğu Afrika: | ||||
Burundi Burundi | 27,830 | 6,373,002 | 229.0 | Bujumbura |
Komor Komor Adaları | 2,170 | 614,382 | 283.1 | Moroni |
Cibuti Cibuti | 23,000 | 472,810 | 20.6 | Cibuti |
Eritre | 121,320 | 4,465,651 | 36.8 | Asmara |
Etiyopya | 1,127,127 | 67,673,031 | 60.0 | Addis Ababa |
Kenya | 582,650 | 31,138,735 | 53.4 | Nairobi |
Madagaskar | 587,040 | 16,473,477 | 28.1 | Antananarivo |
Malavi | 118,480 | 10,701,824 | 90.3 | Lilongwe |
Mauritius | 2,040 | 1,200,206 | 588.3 | Port Louis |
Mayotte | 374 | 170,879 | 456.9 | Mamoudzou |
Mozambik | 801,590 | 19,607,519 | 24.5 | Maputo |
Réunion | 2,512 | 743,981 | 296.2 | Saint-Denis |
Ruanda | 26,338 | 7,398,074 | 280.9 | Kigali |
Seyşeller | 455 | 80,098 | 176.0 | Victoria |
Somali | 637,657 | 7,753,310 | 12.2 | Mogadişu |
Tanzanya | 945,087 | 37,187,939 | 39.3 | Dodoma |
Uganda | 236,040 | 24,699,073 | 104.6 | Kampala |
Zambiya | 752,614 | 9,959,037 | 13.2 | Lusaka |
Zimbabve | 390,580 | 11,376,676 | 29.1 | Harare |
Orta Afrika: | ||||
Angola | 1,246,700 | 10,593,171 | 8.5 | Luanda |
Kamerun | 475,440 | 16,184,748 | 34.0 | Yaounde |
Orta Afrika Cumhuriyeti | 622,984 | 3,642,739 | 5.8 | Bangui |
Çad | 1,284,000 | 8,997,237 | 7.0 | N'Djamena |
Kongo | 342,000 | 2,958,448 | 8.7 | Brazavil |
Demokratik Kongo Cumhuriyeti | 2,345,410 | 55,225,478 | 23.5 | Kinşasa |
Ekvator Ginesi | 28,051 | 498,144 | 17.8 | Malabo |
Gabon | 267,667 | 1,233,353 | 4.6 | Libreville |
São Tomé ve Príncipe | 1,001 | 170,372 | 170.2 | São Tomé |
Kuzey Afrika: | ||||
Cezayir | 2,381,740 | 32,277,942 | 13.6 | Cezayir |
Mısır[1] | 1,001,450 | 70,712,345 | 70.6 | Kahire |
Libya | 1,759,540 | 5,368,585 | 3.1 | Trablus |
Fas | 446,550 | 31,167,783 | 69.8 | Rabat |
Sudan | 2,505,810 | 37,090,298 | 14.8 | Hartum |
Tunus | 163,610 | 9,815,644 | 60.0 | Tunus |
Batı Sahra[2] | 266,000 | 256,177 | 1.0 | El Aaiún |
Güney Afrika: | ||||
Botsvana | 600,370 | 1,591,232 | 2.7 | Gaborone |
Lesoto | 30,355 | 2,207,954 | 72.7 | Maseru |
Namibya | 825,418 | 1,820,916 | 2.2 | Windhoek |
Güney Afrika[3] | 1,219,912 | 43,647,658 | 35.8 | Bloemfontein Cape Town Pretoria |
Svaziland | 17,363 | 1,123,605 | 64.7 | Mbabane |
Batı Afrika: | ||||
Benin Benin | 112,620 | 6,787,625 | 60.3 | Porto-Novo |
Burkina Faso Burkina Faso | 274,200 | 12,603,185 | 46.0 | Ouagadougou |
Cape Verde Yeşilburun | 4,033 | 408,760 | 101.4 | Praia |
Fildişi Sahili Fildişi Sahili | 322,460 | 16,804,784 | 52.1 | Yamoussoukro |
Gambia Gambia | 11,300 | 1,455,842 | 128.8 | Banjul |
Gana Gana | 239,460 | 20,244,154 | 84.5 | Accra |
Gine Gine | 245,857 | 7,775,065 | 31.6 | Conakry |
Liberya Liberya | 111,370 | 3,288,198 | 29.5 | Monrovia |
Mali Mali | 1,240,000 | 11,340,480 | 9.1 | Bamako |
Moritanya Moritanya | 1,030,700 | 2,828,858 | 2.7 | Nouakchott |
Nijer Nijer | 1,267,000 | 10,639,744 | 8.4 | Niamey |
Nijerya Nijerya | 923,768 | 129,934,911 | 140.7 | Bissau |
Saint Helena Saint Helena | 410 | 7,317 | 17.8 | Jamestown |
Senegal Senegal | 196,190 | 10,589,571 | 54.0 | Dakar |
Sierra Leone Sierra Leone | 71,740 | 5,614,743 | 78.3 | Freetown |
Togo Togo | 56,785 | 5,285,501 | 93.1 | Lomé |
Toplam | 47,884,117 | 3,969,989,692 | 328.3 | |
Avrupa Sömürgeleri | ||||
Kanarya Adaları (İspanya) | 7,492 | 1,694,477 | 226.2 | Las Palmas Tenerife |
Ceuta (İspanya) | 20 | 71,505 | 3,575.2 | -- |
Madeira Adaları (Portekiz) | 797 | 245,000 | 307.4 | Funchal |
Melilla (İspanya) | 12 | 66,411 | 5,534.2 | -- |
| ||||||||
|
Afrika ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |