Türkiye Cumhuriyeti Devlet Nişanı

Vikipedi, özgür ansiklopedi
20.11, 9 Aralık 2016 tarihinde Vikiçizer (mesaj | katkılar) tarafından oluşturulmuş 17918052 numaralı sürüm (düzeltme AWB ile)
Türkiye Cumhuriyeti Devlet Nişanı


Türkiye Cumhurbaşkanı tarafından verilmektedir
TürDevlet Nişanı
NitelikYabancı devlet başkanları ve cumhurbaşkanları
Gerekçe"Türkiye Cumhuriyeti ile dostane ilişkiler geliştirmeye çalışan kişilere verilir."
DurumVerilmeye devam etmektedir
DerecelerDevlet Nişanı
Altın Yıldız Nişanı
İstatistikler
Kuruluş7 Ağustos 1988
İlk veriliş14 Temmuz 1994
Polonya Lech Wałęsa
Son veriliş12 Nisan 2016
Suudi Arabistan Selman bin Abdülaziz
Toplam veriliş27
Öncelik
Sonraki (üst)Yok (en yüksek)
Sonraki (alt)Türkiye Cumhuriyeti Cumhuriyet Nişanı

Birinci Sınıf

İkinci Sınıf

Türkiye Cumhuriyeti Devlet Nişanı, Bakanlar Kurulu'nun onayı ve Cumhurbaşkanı'nın tevcihi ile verilen Türkiye'nin en yüksek devlet nişanıdır.

Statüsü

Bakanlar Kurulu Kararı ve Cumhurbaşkanı'nın tevcihi ile, Türkiye Cumhuriyeti ile mensup olduğu devlet arasında dostça ilişkilerin geliştirilmesini ve milletlerin birbirlerine yakınlaşmalarını sağlayan ülkelerin devlet başkanları, cumhurbaşkanları ve kraliyet mensuplarına verilen semboldür.[1] Türkiye Cumhuriyeti Devlet Nişanının da yer aldığı 19892 sayılı "Devlet Madalya ve Nişanları Yönetmeliği" 7 Ağustos 1988 tarihinde Resmî Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe girdi.[2]

Nitelik

Türkiye Cumhuriyeti Devlet Nişanı'nın çapı 8,9 cm'dir. Kompozisyonu altın ve gümüş olarak hazırlanan nişanın altıgen merkezinde 18 ayar yeşil altın, kırmızı zemininde ay yıldız beyaz mine, etrafında altı adet hilal üzerine kalem uygulaması yer alır. Hilallerin ortasından dışarıya doğru beyaz ve kırmızı mine uygulamalı dört adet uzun ve üç adet kısa olmak üzere toplam yedi adet şimşek kolları ve bu kolların uçlarında yine altı adet beyaz ve kırmızı yıldız mineler bulunmaktadır. Yıldızlarda 18 ayar yeşil altın kullanılmıştır.[1]

Nişana ait rozetin şekli yatay dikdörtgen ve ebatları 3,40 x 1,67 cm'dir. Etrafında 925 ayar gümüş çerçeve kalem uygulaması, zemininde Türk bayrağı motifi ve ortasında beyaz ve kırmızı renklerde ay yıldız minesi rodyum kaplama yöntemi ile işlenmiştir.[1] Nişanın ağırlığı 61.5 gr (925 ayar gümüş) ve 5.4 gr (750 milyem altın)'dan oluşmaktadır. Rozet ağırlığı ise 7.15 gr (925 ayar gümüş)'dür.

5 Kasım 2013 tarihinde Adalet ve Kalkınma Partisi tarafından düzenlenen ve cumhurbaşkanı Abdullah Gül tarafından onaylanarak Resmî Gazete'de yayınlanan yönetmelik ile devlet nişanının ön yüzündeki Mustafa Kemal Atatürk silueti ve arka yüzünde yer alan "T.C. Devlet Nişanı" yazısı çıkarıldı.[3] Türkiye Kamu-Sen düzenlemenin yürütmesinin durdurulması ve iptali talebiyle Danıştay'a dava açtı. Ekim 2016'da Danıştay, Devlet Madalya ve Nişanları Yönetmeliği'nin 6. Maddesinde yer alan devlet nişanına ilişkin kısmında "Atatürk Kabartması'na yer verilmeksizin" eksik düzenleme yapan kısmının iptaline karar verdi.[2][4]

Nişan Töreni

1988-2013 yılları arasında verilen nişan

Türkiye Cumhuriyeti Devlet Nişanı düzenlenen bir törenle Cumhurbaşkanı veya Cumhurbaşkanının görevlendireceği bir kişi tarafından beratı ve rozeti ile birlikte hak kazanana, hak kazananın hayatta olmaması halinde kendisi tarafından mirasçılarından birine bırakılmamış ise, en büyüklerinden başlamak üzere erkek çocuklarına, yoksa kız çocuklarına, çocukları yoksa babasına, o da yoksa annesine, annesi yoksa eşine, eşinin yokluğu halinde Türk Medeni Kanunu hükümlerine göre kanuni mirasçılarına intikal eder.[1]

Cumhurbaşkanı veya Cumhurbaşkanı tarafından görevlendirilecek kişiler tarafından tevcih edilecek olan nişanlar, belli bir protokol ve usullere göre gerçekleştirilir. Törene İstiklâl Marşı ile başlanır ve Nişan alacaklar ile ilgili karar okunur. Tevcih edecek kişi nişan alacak kişilerin önlerine giderek bunları takar, rozet ve beratlarını verir, kendilerini kutlar. Nişan alacaklar her madalya ve nişan grubu için ayrı ayrı olarak,sağdan itibaren aralıklı dururlar. Grupların önceliği madalya veya nişanın Kanundaki öncelik sırasına, kişilerin önceliği, kamu görevlileri için Devlet Protokolüne, özel kişiler için soyadlarına göre düzenlenir.

İstatistikler

1988'de yürürlüğe giren yönetmelik ile verilmeye başlanan nişan, ilk kez 1994 yılında 9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel tarafından 2. Polonya Cumhurbaşkanı Lech Wałęsa'ya verildi. Demirel görev süresi boyunca 12 ülkenin devlet başkanı ve cumhurbaşkanına devlet nişanı tevcih etti. Sonraki cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer'in cumhurbaşkanlığı döneminde yalnız Çek Cumhuriyeti'nin 1. Cumhurbaşkanı Václav Havel'e nişan verildi. 2001-2006 yılları arasında hiç verilmeyen nişan, 11 Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün göreve gelmesiyle yeniden verilmeye başlandı. 2013'te değiştirilen devlet nişanı ilk kez Norveç Kralı V. Harald'a verildi.[5] 28 Ağustos 2014'te göreve başlayan Recep Tayyip Erdoğan, Belçika Kralı I. Philippe ve Suudi Arabistan Kralı Selman bin Abdülaziz'i devlet nişanı ile ödüllendirdi. Toplam 27 kişiye verilen devlet nişanını, en çok ikişer ödül ile Azerbaycan, Polonya ve Suudi Arabistan aldı.[6]

Nişan'ın tevcih edildiği kişiler

Sıra Yıl Ülke İsim Görev Tanımı Tevcih eden Ref.
1 1994  Polonya Lech Wałęsa Polonya Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel [6]
2 1997  Azerbaycan Haydar Aliyev Azerbaycan Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel [6]
3 1997  Bosna-Hersek Alija Izetbegović Bosna-Hersek Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel [6]
4 1998  Mısır Hüsnü Mübarek Mısır Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel [6]
5 1999  Hırvatistan Franjo Tuđman Hırvatistan Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel [7]
6 1999  Gürcistan Eduard Şevardnadze Gürcistan Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel [6]
7 1999  Romanya Emil Constantinescu Romanya Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel [6]
8 1999  ABD Bill Clinton Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Süleyman Demirel [8]
9 1999  Finlandiya Martti Ahtisaari Finlandiya Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel [9]
10 2000  Almanya Johannes Rau Almanya Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel [10][11]
11 2000  Polonya Aleksander Kwaśniewski Polonya Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel [6]
12 2000  Çin Jiang Zemin Çin Halk Cumhuriyeti Devlet Başkanı Süleyman Demirel [12][13]
13 2000  Çekya Václav Havel Çek Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer [14][15]
14 2007  Suudi Arabistan Abdullah bin Abdülaziz el-Suud Suudi Arabistan Kralı Abdullah Gül [16]
15 2008  Birleşik Krallık II. Elizabeth Birleşik Krallık Kraliçesi Abdullah Gül [17][18]
16 2009  Portekiz Aníbal Cavaco Silva Portekiz Cumhurbaşkanı Abdullah Gül [19][20]
17 2009  Kazakistan Nursultan Nazarbayev Kazakistan Cumhurbaşkanı Abdullah Gül [21][22]
18 2009  İtalya Giorgio Napolitano İtalya Cumhurbaşkanı Abdullah Gül [23][24]
19 2011  Pakistan Asıf Ali Zerdari Pakistan Cumhurbaşkanı Abdullah Gül [25][26]
20 2012  Türkmenistan Kurbankulu Berdimuhammedov Türkmenistan Devlet Başkanı Abdullah Gül [27]
21 2012  Hollanda Beatrix Hollanda Kraliçesi Abdullah Gül [28][29]
22 2013  İsveç XVI. Carl Gustaf İsveç Kralı Abdullah Gül [30][31]
23 2013  Norveç V. Harald Norveç Kralı Abdullah Gül [32][33]
24 2013  Azerbaycan İlham Aliyev Azerbaycan Cumhurbaşkanı Abdullah Gül [34]
25 2013  Lüksemburg Henri Albert Gabriel Guillaume Lüksemburg Büyük Dükü Abdullah Gül [35]
26 2015  Belçika I. Philippe Belçika Kralı Recep Tayyip Erdoğan [36]
27 2016  Suudi Arabistan Selman bin Abdülaziz Suudi Arabistan Kralı Recep Tayyip Erdoğan [37][38]

Ayrıca bakınız

Kaynaklar

  1. ^ a b c d "Devlet Madalya ve Nişanları Yönetmeliği" (PDF). www.mevzuat.gov.tr. 05 Kasım 2013. 13 Aralık 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2014.  Tarih değerini gözden geçirin: |tarih= (yardım)
  2. ^ a b "MAHKEME, "DEVLET NİŞANLARINDA ATATÜRK SİLUETİ OLMALI" DEDİ". Türkiye Kamu-Sen. Erişim tarihi: 18 Kasım 2016. 
  3. ^ "Devlet nişanları değişti". Hürriyet. 5 Kasım 2013. 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2014. 
  4. ^ Fırat Tur (12 Ekim 2016). "Danıştay: Devlet nişanlarında Atatürk olmalı". Sözcü. Erişim tarihi: 18 Kasım 2016. 
  5. ^ Duygu Güvenç (6 Kasım 2013). "Kralı Ankara'da 'öldürdüler'". Cumhuriyet. Erişim tarihi: 30 Kasım 2016. 
  6. ^ a b c d e f g h "Dostluk İlişkilerine Katkının Altın Sembolü: Devlet ve Cumhuriyet Nişanları". Haberler.com. 2013. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2014. 
  7. ^ "Cumhurbaşkanı Tudman'a verilen madalya ve ödüller". www.hrt.hr. 21 Nisan 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2014. 
  8. ^ "Clinton rüzgarı". Türkiye gazetesi. 16 Kasım 1999. 10 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2014. 
  9. ^ "Finlandiya Cumhurbaşkanı Ahtisaari'ye Verilen "Devlet Nişanı" Töreninde Yaptıkları Konuşma". Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı. 20 Kasım 1999. 9 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2014. 
  10. ^ "Almanya Cumhurbaşkanı Sayın Johannes Rau'ya verilecek "Devlet Nişanı" töreninde yaptıkları konuşma". Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı. 06 Nisan 2000. 9 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2014.  Tarih değerini gözden geçirin: |tarih= (yardım)
  11. ^ "The ceremony conferred the Order of the State (İngilizce) - Devlet Nişanı Töreni (Fotoğraf)". Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2014. 
  12. ^ "Çin Halk Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Sayın Jiang Zemin'e "Devlet Nişanı" verilmesi Töreni'nde Yaptıkları Konuşma". Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı. 19 Nisan 2000. 9 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2014. 
  13. ^ "The ceremony of Order of the State to Chinese President (İngilizce) - Çin Devlet Başkanı'na verile Devlet Nişanı töreni (Fotoğraf)". Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2014. 
  14. ^ "Çek Cumhurbaşkanı Vaclav Havel'e verilen "Devlet Nişanı" töreninde yaptıkları konuşma". Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı. 10 Ekim 2000. 9 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2014. 
  15. ^ "Václav Havel'ın Ankara Ziyareti (Fotoğraf)". Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı. 10 Ekim 2000. 13 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2014. 
  16. ^ "Kral Abdullah'a Devlet Nişanı". www.yenimesaj.com.tr. 11 Kasım 2007. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2014. 
  17. ^ "Abdullah Gül ve Kraliçe II. Elizabeth Buckingham Sarayında (Fotoğraf)". Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı. 20 Kasım 2011. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2014. 
  18. ^ "İngiltere: Kraliçe II. Elizabeth". Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı. 13 mayıs 2008. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2014.  Tarih değerini gözden geçirin: |tarih= (yardım)
  19. ^ "Portekiz". Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı. 12 Mayıs 2009. 2 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2014. 
  20. ^ "Abdullah Gül ve Portekiz Cumhurbaşkanı Aníbal Cavaco Silva Çankaya Köşkünde (Fotoğraf)". Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı. 05 Mayıs 2009. 13 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2014.  Tarih değerini gözden geçirin: |tarih= (yardım)
  21. ^ "Kazakistan". Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı. 22 Ekim 2009. 22 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2014. 
  22. ^ "Fotoğraf". Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı. 22 Ekim 2009. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2014. 
  23. ^ "Giorgio Napolitano'nun Türkiye Ziyareti". Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı. 16 Kasım 2009. 22 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2014. 
  24. ^ "Fotoğraf". Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı. 17 Kasım 2009. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2014. 
  25. ^ "Gül'den Zardari'ye 'devlet nişanı'". İhlas Haber Ajansı. 13 Nisan 2011. 22 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2014. 
  26. ^ "Pakistan Cumhurbaşkanı Zardari'ye Devlet Nişanı (Fotoğraf)". Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı. 13 Nisan 2011. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2014. 
  27. ^ "Cumhurbaşkanı Gül'den Türkmenistan Devlet Başkanı'na Devlet Nişanı". Zaman. 29 Şubat 2012. 9 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2014. 
  28. ^ "Abdullah Gül Devlet Nişanını Hollanda Kraliçesine takdim ederken (Fotoğraf)". Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı. 16 Nisan 2012. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2014. 
  29. ^ "Gül'e 'Hollanda Aslanı Büyük Şövalye Nişanı' verildi". Cumhuriyet Gazetesi. 17 Nisan 2012. 9 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2014. 
  30. ^ "Cumhurbaşkanı Gül, İsveç Kraliyet Sarayı'nda". Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı. 11 Mart 2013. 9 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2014. 
  31. ^ "İsveç Ziyareti (Fotoğraf)". Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı. 11 Mart 2013. 3 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2014. 
  32. ^ "T.C.'siz ve Atatürk'süz İlk Nişan Norveç Kralı'na Verildi". Haberler.com. 05 Kasım 2013. 9 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2014.  Tarih değerini gözden geçirin: |tarih= (yardım)
  33. ^ "Fotoğraf". Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı. 05 Kasım 2013. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2014.  Tarih değerini gözden geçirin: |tarih= (yardım)
  34. ^ "Gül'den, Aliyev'e devlet nişanı!". Haber7.com. 12 Kasım 2013. 10 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2014. 
  35. ^ "Konuk Devlet Başkanları:Lüksemburg (Fotoğraf)". Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı. 18 Kasım 2013. 12 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2014. 
  36. ^ "Belçika Kralı Philippe'den Cumhurbaşkanı Erdoğan'a Kral Leopold Nişanı". Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı. 5 Ekim 2015. 18 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2016. 
  37. ^ "Suudi Arabistan Kralı Selman'a Devlet Nişanı Verildi". Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı. 12 Nisan 2016. 23 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2016. 
  38. ^ "Kral Selman'a devlet nişanı verildi". Sözcü. 12 Nisan 2016. Erişim tarihi: 12 Nisan 2016. 

Dış bağlantılar

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Türkiye_Cumhuriyeti_Devlet_Nişanı&oldid=17918052" sayfasından alınmıştır