Sodyum bisülfat

Sodyum bisülfat

Sodyum katyonu ve hidrojen sülfat anyonu NaHSO4 top ve çubuk modeli
Adlandırmalar
IUPAC adı Sodyum hidrojen sülfat
Diğer adlar Sodyum asit sülfat
Tanımlayıcılar
CAS numarası	7681-38-1  10034-88-5 (monohidrat)
3D model (JSmol)	Etkileşimli görüntü
ChemSpider	56397
ECHA InfoCard	100.028.787
EC Numarası	231-665-7
E numaraları	E514(ii) (asitliği düzenleyiciler, ...)
PubChem CID	516919
RTECS numarası	VZ1860000
CompTox Bilgi Panosu (EPA)	DTXSID3033983
InChI InChI=1S/Na.H2O4S/c;1-5(2,3)4/h;(H2,1,2,3,4)/q+1;/p-1  Key: WBHQBSYUUJJSRZ-UHFFFAOYSA-M  InChI=1/Na.H2O4S/c;1-5(2,3)4/h;(H2,1,2,3,4)/q+1;/p-1 Key: WBHQBSYUUJJSRZ-REWHXWOFAO
SMILES [Na+].[O-]S(=O)(=O)O
Özellikler
Molekül formülü	NaHSO4
Molekül kütlesi	120.06 gr/mol (susuz) 138.07 gr/mol (monohidrat)
Görünüm	beyaz katı
Yoğunluk	2.742 gr/cm3 (susuz) 1.8 gr/cm3 (monohidrat)
Erime noktası	58.5 °C (monohidrat) 315 °C (susuz)
Kaynama noktası	315 °C'de Na2S2O7 + H2O) a bozunur
Çözünürlük (su içinde)	28.5 gr/100 mL (25 °C) 100 gr/100 mL (100 °C)
Çözünürlük	amonyakda çözünmez; alkolde bozunur
Asitlik (pKa)	1.99
Yapı
Kristal yapı	triklinik (susuz) monoklinik (monohidrat)
Tehlikeler
GHS etiketleme sistemi:
Piktogramlar
İşaret sözcüğü	Tehlike
R-ibareleri	R34 R37 R41
G-ibareleri	S26 S36 S37 S39 S45
Tehlike ifadeleri	H318
Önlem ifadeleri	P280, P305+P351+P338
NFPA 704 (yangın karosu)	2 0 1
Parlama noktası	Yanıcı değildir.
AB İndeksi	Aşındırıcı (C)
Güvenlik bilgi formu (SDS)	External MSDS
Benzeyen bileşikler
Diğer anyonlar	Sodyum sülfat
Diğer katyonlar	Potasyum bisülfat
Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa).
Bilgi kutusu kaynakları

Sodyum bisülfat, diğer bir adı sodyum hidrojen sülfat (NaHSO₄) olan bu kimyasal madde asit tuz karakterlidir. Kuru halde iken güvenli bir şekilde nakledilebilir ve depolanabilir. Susuz formu higroskopiktir. Sodyum bisülfat suda hidroliz olarak asidik çözelti verir. 1 Molarlık çözeltisinin pH değeri 1 den küçüktür. Sodyum bisülfat yavaşça ısıtılırsa suyunu kaybederek sodyum pirosülfata dönüşür.

2NaHSO₄ → Na₂S₂O₇ + H₂O

Eğer ısıtma yüksek sıcaklıklarda yapılırsa sodyum sülfat ve kükürt trioksit oluşur.

2NaHSO₄ → Na₂SO₄ + SO₃ + H₂O

Üretimi

Üretim yöntemlerinden ilki stokiyometrik miktardaki sodyum hidroksit ve sülfürik asit karışımının reaksiyonuna dayanır. İki eşdeğer asit ve bir eşdeğer baz kullanılması ile sodyum bisülfat ve su oluşur.

NaOH + H₂SO₄ → NaHSO₄ + H₂O

İkinci bir üretim yöntemi ise sodyum klorür (tuz) ve sülfürik asit arasında gerçekleşen reaksiyondur. Yüksek sıcaklıkta gerçekleşen bu reaksiyon sonucunda sodyum bisülfat ve hidrojen klorür gazı oluşur.

NaCl + H₂SO₄ → NaHSO₄ + HCl

Sıcak ve derişik sodyum bisülfat çözeltisi püskürtmek suretiyle soğutulduğunda katı kristalleri oluşturur. Hidrojen klorür gazı ise reaksiyonun yan ürünü olarak hidroklorik asit üretmek için suda çözülür.

Kullanımı

Sodyum bisülfat başlıca pH düşürmek için kullanılır. Teknik olarak uygulamalarda metal parlatma, temizlik ürünleri ve yüzme havuzlarındaki klorlama işleminin etkinliğini artırmak için gerekli olan suyun pH derecesini düşürmek amacıyla kullanılır. Sodyum bisülfat kedilerde idrar yolları taşlarını azaltmak amacıyla kedi mamalarında yem katkı maddesi olarak kullanılır. Besin kalitesindeki sodyum bisülfat meşrubatlar da dahil olmak üzere çeşitli yiyecek ürünlerinde, mayonezler ve soslar da kullanılmaktadır. Ayrıca et ve kümes hayvanlarının işlenmesinde, kesilmiş taze etlerin kararmasını önlemek için oldukça sık kullanılır.

Kuyumculuk da da kendine kullanım yeri bulan sodyum bisülfat, ısıtılan yüzeylerde oluşan oksit tabakasını kaldırmak için kullanılan birçok çözeltilerde yüzey temizleme amacıyla bulunan başlıca maddedir.