I. Darius

Büyük Darius
İran Kralı Medya Kralı Babil Kralı Dünyanın Dört Köşesinin Kralı
İran Kralı
Hüküm süresi	Eylül MÖ 522 - Ekim MÖ 486 (36 yıl)
Önce gelen	Bardiya
Sonra gelen	I. Serhas
Eş(ler)i	Atossa
Çocuk(lar)ı	Artobazan, Serhas
Tam ismi Dārayava(h)uš
Hanedan	Ahameniş İmparatorluğu
Babası	Hystaspes
Annesi	Rhodogune
Doğum	MÖ 550
Ölüm	Ekim MÖ 486 (64 yaşında)
Defin	Nakş-ı Rüstem, İran
Dini	Zerdüştlük

Başlığın diğer anlamları için Darius sayfasına bakınız.

Büyük Darius (MÖ 549 - MÖ 485, Eski Farsça: 𐎭𐎠𐎼𐎹𐎺𐎢𐏁, Xerxes Dārayawauš), MÖ 552 - 485 yılları arasında Ahameniş imparatoru. Modern Farsçada adı داریوش (Dâryûş), İbranice kaynaklarda דַּרְיָוֶשׁ (Daryaweş) Antik Yunancada Δαρεῖος (Darios), Latince ve Romalı tarihçilerin notlarında ise Darius biçiminde geçer. Ayrıca Darius yaptığı fetihler ile Persler için çok önemli sayılır.

İç Savaş

II. Kambises'in dengesiz yönetimi sonucu İran'da taht Smerdis'in eline geçmişti. Ülke iç savaşın eşiğine geldiği sırada Kambises intihar etti.

Ancak sarayda Smerdis'in bir sahtekar olduğu fikri yayılıyordu. Bazılarına göre tahtta oturan kişi Büyük Kiros'un oğlu Smerdis değil, Gaumata adında bir Mecusi büyücüydü. Ölümsüzler'in komutanı olan General Darius bu söylentileri yayarak Smerdis'e karşı isyan bayrağı açtı. Soylularla birleşerek Smerdis'i devirdi ve şah oldu.

İmparatorluğun altın çağı

Kiros Asya'da gidebileceği en uç noktaya dek gitmiş ve orada ölmüştü. Kambises de Afrika'da en uç noktaya erişmiş ve ölmüştü. Darius imparatorluğu Avrupa yönünde genişletmeye karar verdi.

Batı Anadolu'da İyonların isyanı, Perslerin dikkatini bu yöne çekti. İsyanı Yunan kentlerinin desteklediği anlaşılınca Darius Ege'nin karşı yakasına sefer kararı aldı. Ancak Yunanistan beklenenden daha zorlu bir düşman çıktı, savaşçı kentlerin direnişi ve coğrafi engeller yüzünden yıpranan Pers ordusu Marathon'da bozguna uğradı.

Trakya ve Makedonya'yı istila eden Darius, kuzey bozkırlarındaki İskit savaşçılarının üzerine yürüdüyse de önemli bir sonuç elde edemedi.

Darius döneminde imparatorluk en geniş sınırlarına ulaştı. Büyük Kiros'un yapımını başlattığı ticaret yolları tamamlanarak ulaşım kolaylaştırıldı. Sınırlar içindeki barış ve istikrar sayesinde ekonomik faaliyetler gelişti ve Akdeniz'in batısına dek uzanan ticaret hatları kuruldu.

Darius'un hükmü altına giren farklı milletler arasında kısmen huzur temin edilmişti. Yahudilere dini serbestlik tanındı. Mısır'da bir tapınak inşa edildi. Yunan kahinlerine önem verildi.

Darius dönemindeki en büyük bayındırlık faaliyeti ise Persepolis adlı yeni başkentin inşa edilmesi oldu.

Persepolis'teki Büyük Darius Sarayı (Pers Şehri), İran'ın Fars Eyaletindeki Şiraz şehrinin 60 kilometre (37 mil) kuzeydoğusunda yer almaktadır.

I. Darius Ahameniş Hanedanı Doğumu: MÖ 549 Ölümü: MÖ 486
Önce gelen Smerdis	Pers Kralı (Şah) MÖ 522–MÖ 486	Sonra gelen I. Serhas
	Mısır Firavunu MÖ 522–MÖ 485