Dürrinev Kadınefendi
| Dürrinev Kadınefendi | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 15 Mart 1835 Batum, Gürcistan |
| Ölüm | 7 Aralık 1895 (60 yaşında) Feriye Sarayı, Ortaköy, İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
| Defin | II. Mahmud Türbesi, Fatih, İstanbul |
| Eş(ler)i | Abdülaziz |
| Çocuk(lar)ı | Yusuf İzzeddin Efendi Saliha Sultan |
| Hanedan | Dziapş-İpa (doğuşan) Osmanlı Hanedanı (evlilikle) |
| Babası | Mahmud Dziapş-lpa |
| Annesi | Halime Çikotua |
| Dini | İslam |
Dürrinev Kadınefendi (d. 15 Mart 1835 - ö. 7 Aralık 1895, doğum adı Prenses Melek Dziapş-İpa), Sultan Abdülaziz'in birinci eşi ve başkadınefendi.
Erken yaşam[değiştir | kaynağı değiştir]
Dürrinev Kadınefendi, 15 Mart 1835'te Batum, Gürcistan'da[1] doğdu. Melek Dziapş-lpa olarak doğdu. Abhaz Dziapş-lpa ailesinin bir üyesiydi. Babası Prens Mahmud Bey Dziapş-lpa,[2] ve annesi Abhaz olan Prenses Halime Hanım Çikotua'ydı. İki kız kardeşi Prenses Ayşe Kemalifer Hanım (1838 - 1901),[3] ve Prenses Aliye Hanım.[4] Aynı zamanda Sultan'ın V. Mehmed dördüncü eşi Nazperver Kadınefendi'ın teyzesiydi.[5]
Küçük bir çocukken İstanbul'a getirilmiş, babası kız kardeşi Ayşe ile birlikte imparatorluk haremine emanet edilmiştir. Daha sonra ikisi, Sultan Abdülmecid'in ilk eşi Servetseza Kadınefendi' nın hizmetine yerleştirildi ve burada Osmanlı mahkemesinin geleneklerine göre adı Dürrünev olarak değiştirildi.[2][4]
Dürrünev'in piyano çalması için bir avokasyonu vardı. Ayrıca Fransızca öğrenmişti.[4]
Evlilik[değiştir | kaynağı değiştir]
Bir gün Abdulaziz yirmili yaşlarındayken kayınbiraderini ziyaret etti Servetseza Kadınefendi. Burada yirmi bir yaşında olan Dürrinev'ida gördü ve ona aşık oldu. Kayınbiraderinden ona evlilikte Dürrinev vermesini istedi, ama açıkça reddetti. Ancak, prensin Servetseza'ya yalvarmasından sonra, kayınbiraderinin talebini kabul etti. Evlilik 20 Mayıs 1856'da Dolmabahçe Sarayı'nda gerçekleşti.[3][4]
Dürrinev, 29 Eylül 1857 tarihinde çiftin ilk çocuğunu, bir oğlu Yusuf İzzeddin Efendi doğurdu.[6] Abdulaziz'in 25 Haziran 1861'de tahta çıkması üzerine,[7] Dürrinev, "Baş Kadınefendi" unvanı ile asıl konsorsunu kurdu.[8] 11 Ağustos 1862'de çiftin ikinci çocuğu, bir kızı Saliha Sultan.[9]
Ekim 1868'de,[10] Dürrinev, ikincisi İstanbul'u ziyaret ettiğinde Fransa İmparatoriçesi Eugénie de Montijo ile bir araya geldi.[11] 1869'da, Galler Prenses Alexandra ile tanıştı, ikincisi İstanbul'u Galler Galler Prensi Edward (gelecek VII. Edward) ile ziyaret ettiğinde.[12]
Abdülaziz, 30 Mayıs 1876'da bakanları tarafından görevden alındı, yeğeni V. Murad Sultan oldu.[13] Dürrinev ve Abdulaziz'in mahallesi kadınları Dolmabahçe Sarayı'ndan ayrılmak istemedi. Böylece elle yakalandılar ve Feriye Sarayı'na gönderildiler. Bu süreçte baştan ayağa arandılar ve değerden her şey onlardan alındı.[14] 4 Haziran 1876'da[15] Abdulaziz gizemli koşullar altında öldü.[16]
Ölüm[değiştir | kaynağı değiştir]
Dürrinev Kadın 7 Aralık 1895'te[8] Feriye Sarayı, [11]'da öldü ve Sultan II. Mahmud'ın türbesine gömüldü. İstanbul Divan Yolu caddesinde bulunmaktadır.[17]
Çocuklar[değiştir | kaynağı değiştir]
Dürrinev ve Abdülaziz'in iki çocuğu vardı:
- Yusuf İzzeddin Efendi (İstanbul, Beşiktaş, Dolmabahçe Sarayı, 29 Eylül 1857 - İstanbul, Çamlıça Sarayı, 1 Şubat 1916) altı kez evlendi ve çocuklar yaşadı.
- Saliha Sultan (İstanbul, Beşiktaş, Dolmabahçe Sarayı, 11 Ağustos 1862 - Kahire, Mısır, 1941 ve gömüldü), evlendi ve kızı vardı.
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Sakaoğlu 2008, s. 640.
- ^ a b Açba 2004, s. 22.
- ^ a b Açba 2004, s. 22-3.
- ^ a b c d Açba 2007, s. 84.
- ^ Açba 2007, s. 172.
- ^ Brookes 2010, s. 291.
- ^ Davison, Roderic H. (8 Aralık 2015). Osmanlı İmparatorluğu'nda Reform, 1856-1876. Princeton University Press. s. 109. ISBN 978-1 -400-87876-5.
- ^ a b Uluçay 2011, s. 232.
- ^ Uluçay 2011, s. 234.
- ^ Freely, John (1 Temmuz 2001). Seraglio'nun İçinde: İstanbul'daki Sultanların Özel Yaşamları. Penguen. s. 273.
- ^ a b Açba 2007, s. 85.
- ^ Kiraz, Debrah; Halland, Janice (2006). Yerel / küresel: Ondokuzuncu Yüzyıldaki Kadın Sanatçılar. Ashgate Publishing, Ltd. s. 79. ISBN 978-0-754-63197-2.
- ^ Shaw, Stanford J.; Shaw, Ezel Kural (1976). Osmanlı İmparatorluğu Tarihi ve Modern Türkiye: Cilt 2, Reform, Devrim ve Cumhuriyet: Modern Türkiye'nin Yükselişi 1808-1975, Cilt 11. Cambridge Üniversitesi Yayınları. s. 164. ISBN 978-0-521-29166-8.
- ^ Brookes 2010, s. 40.
- ^ Davison, Roderic H . (8 Aralık 2015). Osmanlı İmparatorluğu'nda Reform, 1856-1876. Princeton University Press. s. 341. ISBN 978-1-400-87876-5.
- ^ Brookes 2010, s. 43.
- ^ Sakaoğlu 2008, s. 641.
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Açba, Harun (2007). Kadın efendiler: 1839–1924. Profil.
- M. Cağatay, Uluçay (2011). Padişahların kadınları ve kızları. Ankara: Oğlak Yayınları.
- Necdet, Sakaoğlu (2008). Bu mülkün kadın sultanları: Vâlide sultanlar, hâtunlar, hasekiler, kadınefendiler, sultanefendiler. Oğlak Yayınları. 978-9-753-29623-6.
- The Concubine, the Princess, and the Teacher: Voices from the Ottoman Harem. University of Texas Press. 2010. 978-0-292-78335-5.