II. Mahmud Türbesi

Koordinatlar: 41°00′31″K 28°58′21″D / 41.00861°K 28.97250°D / 41.00861; 28.97250
Vikipedi, özgür ansiklopedi
II. Mahmud Türbesi
Türbenin girişi
Harita
Genel bilgiler
TürTürbe
Şehirİstanbul
ÜlkeTürkiye
Koordinatlar41°00′31″K 28°58′21″D / 41.00861°K 28.97250°D / 41.00861; 28.97250
Mevcut kullananTürbeler Müze Müdürlüğü
Başlama1839
Tamamlanma1839
Açılış1840
Tasarım ve inşaat
Mimar(lar)Mimar Kemaleddin
Sultan II. Mahmud Türbesi Girişi

II. Mahmud Türbesi, Osmanlı padişahı Abdülmecid'in babası II. Mahmud için İstanbul'da inşa ettirdiği ve sonradan diğer padişah ve Osmanlı Hanedanı üyelerinin de defnedildiği bir türbedir.[1] 1840 yılında tamamlanan türbe İstanbul'un Fatih ilçesi Çemberlitaş semtinde Divanyolu caddesinde yer almaktadır.

II. Mahmud'un 1839 yılında vefat etmesinden sonra yerine geçen oğlu Abdülmecit hemen babası için Mimar kardeşler Ohannes Dadyan ve Boğos Dadyan'dan bir türbe inşa etmelerini istemiştir. Türbenin yapılması için kullanılan arazi II. Mahmud'un çok sevdiği kızkardeşi Esma Sultan tarafından tahsis edilmiştir. Esma Sultan'ın o zamanlar bu arazide kendine ait bir yalısı bulunmaktaydı. Can Selman'a göre ise türbe, iki dönem Ebniye Müdürlüğü yapmış olan Mühendis Abdülhalim Efendi'nin eseridir. Pars Tuğlacı ise eserin Garabed Balyan'ın olduğunu iddia etmektedir. Ancak, bu iddiayı destekleyecek kaynak göstermemiştir. Ohannes ve Bogos Dadyan’ı da kesin bir delil olmadan mimar olarak gösteren çalışmalar mevcuttur. Divanyolu üzerinde, daha önce Sultan II. Mahmud'un kız kardeşi Esma Sultan'ın sarayının bulunduğu alana inşa edilen yapı türbe, sebil, çeşme ve bir hazire ile bekçi odalarından oluşmaktadır. Türbede Sultan Abdülaziz ve Sultan II. Abdülhamid'in de mezarları bulunmaktadır. Mühendis Abdülhalim Efendi, türbenin yanında Mekteb-i Maarif-i Adliye ve bir de kütüphane inşa eder. Aslında II. Mahmud döneminde Mekteb-i Maarif-i Adliye olmak üzere bir bina inşa edilir. Ancak Babâli’nin yanması nedeniyle yeni Babıâli’nin inşası tamamlanıncaya kadar Maarif-i Adliye olarak yapılan binanın kullanımına karar verilir. Sultan II. Mahmud'un ölümü üzerine türbesinin yanında yapılması düşünülen medresenin yerine kendi eseri olan bu okulun yapılması uygun görülür. Yeni Babıâli’nin yapılmasından sonra da eskisinin misafir konağına çevrilmesine kara verilir.[2]

Ampir üsluptaki türbe beyaz mermerlerle kaplıdır. Basamaklarla çıkılan türbe sekiz köşelidir. Kubbesi kabartma çelenk ve çiçeklerle süslüdür. Yapının içinde Hattat Mehmet Haşim tarafından yazılmış mermer bir yazıt bulunur. Türbenin içinde kubbeye asılı kristal avize Birleşik Krallık Kraliçesi I. Victoria tarafından gönderilmiştir. Kapının iki yanındaki altın yaldızlı duvar saatleri de Fransa İmparatoru III. Napolyon’un hediyesidir.

Türbenin 1860-1890 yılları arasındaki bir görünümü
Sultan II. Mahmud Türbesi restorasyon çalışması, cadde görünümü; 2017

Türbenin yanındaki avlu 1861 yılında hazireye (türbeye bağlı mezarlık) dönüştürülmüş ve büyük çoğunluğu 1840–1920 tarihleri arasında görev yapmış devlet adamları ve yazarlar, şairler bu avluya defnedilmişlerdir. Burada Osmanlı taş işleme sanatının en güzel örneklerini yansıtan mezar taşları ve lahitler bulunmaktadır.

Türbede gömülü kişiler[değiştir | kaynağı değiştir]

Türbenin iç kapısı

Türbede 11 sanduka bulunmaktadır:

Hazirede (avluda) gömülü kişilerden bazıları[değiştir | kaynağı değiştir]

Türbenin avlusundaki mezarlar

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 7 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2020. 
  2. ^ Can,Selman;Bilinmeyen Aktörleri ve Olayları ile Son Dönem Osmanlı Mimarlığı, İstanbul 2010, s.106.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]